Scharakteryzuj tryb wyboru i kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz oceń jego pozycję ustrojową, odnosząc się do modeli prezydentury we współczesnych państwach demokratycznych o systemie prezydenckim, parlamentarno-prezydenckim i parlamentarno-gabinetowym.
Prezydent to najwyższy z urzędów w państwach republikańskich, zazwyczaj kojarzony z funkcjami reprezentatywnymi oraz głowy państwa. Podobnie jest w Polsce, gdzie prezydent sprawuje najwyższy organ w zakresie władzy wykonawczej. Funkcję prezydenta przywrócono w Polsce w 1989r po przebudowach w systemie politycznym. W Polsce prezydent wybierany jest przez naród, na pięcioletnią kadencję, w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich oraz głosowaniu odbywającym się w trybie tajnym. W mojej opinii rola prezydenta w Polsce jest istotna, a posiada on wiele przywilejów.
Uprawnienia prezydenta w Rzeczypospolitej Polskiej możemy podzielić na uprawnienia zwykłe, które wymagają kontrasygnaty, czyli podpisu premiera, co oznacza, że ten przejmuje na siebie odpowiedzialność za dany czyn oraz na prerogatywy, czyli te niewymagające podpisu premiera. Są one wyliczone w konstytucji, a należy do nich między innymi prawo łaski czy nadawanie tytułów profesorskich.
Uprawnienia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej możemy podzielić na te wobec parlamentu. Należy do nich prawo weta zawieszającego czy też zarządzanie wyborów i zwoływanie pierwszego posiedzenia sejmu i senatu. Prezydent posiada również inicjatywę ustawodawczą.
Uprawnienia względem Rady Ministrów obejmują powoływanie rządu oraz zwoływanie Rady Gabinetowej w skrajnych przypadkach.
Wobec władzy sadowniczej, prezydent posiada prawo do powoływania sędziów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa oraz powoływanie między innymi prezesów Sądu Najwyższego czy Naczelnego Sądu Administracyjnego, co można zaliczyć jako funkcję kreacyjną.
Do obowiązków prezydenta należy również reprezentowanie państwa w stosunkach zagranicznych czy też ratyfikowanie zagranicznych umów.
Do prerogatyw zaliczamy również tradycyjne uprawnienia prezydenta czyli między innymi nadawanie obywatelstwa, orderów, odznaczeń, tytułów profesorskich czy też prawo udzielenia łaski.
System prezydencki to ustrój, który występuje między innymi w Stanach Zjednoczonych. Zasadniczą różnicą, w porównaniu do polskiego systemu, jest brak premiera. Jego funkcje pełni tam prezydent, a więc jest monizm władzy wykonawczej, a w Polsce występuje dualizm. Istotna jest również kwestia wyboru, w Stanach Zjednoczonych kadencja trwa 4 lata, kiedy w Polsce 5 lat, a wybory za oceanem są pośrednie, a w Polsce bezpośrednie. Kolejną różnicą jest kwestia rozwiązania parlamentu - w przypadku Stanów Zjednoczonych - kongresu. W Polsce prezydent może rozwiązać, albo skrócić kadencję sejmu kiedy tern nie wyłoni rządu, bądź uchwali budżetu w odpowiednim czasie, natomiast prezydent w systemie prezydenckim nie posiada takich uprawnień.
System pół-prezydencki obowiązuje we Francji. Podobnie jak w Polsce występuje tam dualizm władzy wykonawczej. Władza to rozłożona jest pomiędzy prezydenta, którego kompetencje są bardzo rozległe oraz premiera, który stoi na czele rządu. Prezydent we Francji stoi na czele rządu, a tryb wyboru jest identyczny jak w Polsce - wybory powszechne oraz bezpośrednie. Podobnie wygląda sprawa kompetencji względem parlamentu - zarówno w Polsce jak i we Francji - prezydent ma prawo jego rozwiązania oraz prawo weta wobec jego ustaw.
Trzecim systemem jest system parlamentarno-gabinetowy, który występuje między innymi we Włoszech. Charakteryzuje go dualizm władzy wykonawczej czyli obecność prezydenta oraz premiera stojącego na czele rządu. W porównaniu do systemu obowiązującego w Polsce, przywileje prezydenta są nieco ograniczone, a jego uprawnienia sprowadzają się raczej do funkcji reprezentatywnych. Różny jest również sposób jego wybierania. W systemie parlamentarno gabinetowym prezydenta wybiera rząd, kiedy w Polsce robi to elektorat.
Podsumowując, rola prezydenta w Polsce jest najbardziej zbliżona do jego roli w systemie gabinetowo parlamentarnym. Spore większe uprawnienia przysługują głowie państwa w systemie prezydenckim, ale wynika to z braku premiera oraz w systemie semi-prezydenckim, gdzie premier nie ma zbyt wielu uprawnień. Moim zdaniem ustrój państwa w Polsce jest odpowiedni, jednakże nie są ściśle określone kompetencje premiera i prezydenta, przez co ich prerogatywy się przenikają, co prowadzi do nieporozumień.