Imię i nazwisko: Mrozik Mateusz data: 31.032010

Klasa:

Temat: Obraz i ocena mieszczaństwa w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.

I. Literatura podmiotu:

1. Prus Bolesław., Lalka, Wrocław 1991

2. Przerwa-Tetmajer Kazimierz., Evviva l'arte, [w:] poezje, Warszawa 1987

3. Tuwim Julian., Mieszkańcy, [w:] Poezje wybrane, Warszawa 1977

4. Zapolska Gabriela., Moralność pani Dulskiej, Wrocław 1986

II. Literatura przedmiotu:

1. Skoczek Anna., Młoda polska [w:] Historia literatury polskiej, Warszawa 2007, str.5-16

2. Szybist Maciej., Lalka. Powieść-oskarżenie, [w:] Lektury obowiązkowe. Szkice, eseje, felietony na tema lektur szkolnych, pod red. Włodzimierza Maciąga, Wrocław 1975, str.263-268

3. Weiss Tomasz., Mieszczaństwo przed sądem-„Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej,

[w:] Arcydzieła literatury polskiej. Interpretacje, Rzeszów 1988, str.162-177

III. Ramowy plan wypowiedzi:

Teza: Literatura daje negatywna ocenę polskiego mieszczaństwa.

Argumenty:

1. Charakterystyka polskiego mieszczaństwa w „Lalce” B.Prusa.

-warstwa zróżnicowana wewnętrznie

-niepochlebny wizerunek polskiego mieszczaństwa na tle innych nacji

-konserwatyzm, dorobkiewiczostwo, niedocenianie ludzi przedsiębiorczych jako typowe

cechy mieszczańskiego środowiska.

2. Atak na mieszczaństwo w literaturze Młodej Polski- wiersz K. Przerwy-Tetmajera.

-pogardliwy stosunek do filistrów i przeciwstawienie ich artystom

-portret mieszczaństwa pogrążonego w przyziemnych sprawach, nie mającego szerszych

aspiracji

3. Obłuda moralna drobnomieszczaństwa w komedii G. Zapolskiej.

-Dulscy jako typowi przedstawiciele swego środowiska

-kołtuneria ,fałsz, skąpstwo: zasadnicze cechy charakteru Anieli Dulskiej

-pozorny bunt Zbyszka zakończony powrotem na łono rodziny

4. Ostra krytyka mieszczańskiego stylu życia- wiersz J. Tuwima.

-niechętny stosunek autora do przedstawionej warstwy społecznej wyrażający się

w powtarzającym się przymiotniku „straszny”

-typowy dzień przeciętnego mieszczanina : szarość, nuda, seria bezsensownych,

bezużytecznych czynności

-mieszczaństwo jako zbiorowisko ludzi tępych, pustych bezmyślnych i życiowo

nieporadnych

Wnioski:

1.Polska literatura zawiera negatywną ocenę polskiego mieszczaństwa; jego obraz

w poszczególnych dziełach jest przygnębiający.

2. Pisarze prezentują typowe wady tej warstwy, nie zmieniające się mimo upływu lat.

3. Dając krytyczny wizerunek polskiego mieszczaństwa, twórcy pragną zachęcić

przedstawicieli tego środowiska do zmian, pracy nad własnym charakterem i wyzbycia się

przywar.

---