Bergson Henri


Bergson Henri (1859-1941), francuski filozof. Członek Akademii Francuskiej od 1914, profesor École Normale Supérieure (1898-1900) i Collčge de France (1900-1914). Po wybuchu I wojny światowej (1914) walczył jako ochotnik na froncie. Jeden z najbardziej znanych filozofów XX w.

Przedstawiciel intuicjonizmu oraz tzw. filozofii pędu życiowego. Głosił irracjonalizm, przeciwstawiając się poglądom pozytywistycznym, zwłaszcza determinizmowi mechanistycznemu i darwinowskiemu biologizmowi ewolucyjnemu.

W swojej wizji świata podstawową rolę przypisywał pędowi życiowemu ("élan vital") - czynnikowi ewolucji twórczej, do którego dotrzeć można było poprzez samopoznania i poznawania świata zgodnie z zasadą wolności, za pomocą intuicji oddającej niepowtarzalną ciągłość istnienia w czasie i przestrzeni - odrzuciwszy uprzednio ograniczenia społeczne i religijne oraz zasady logiczne, które dzielą i deformują postrzegane zjawiska. Stworzył pojęcie niezależnego w znacznej mierze od rzeczywistości społecznej i materialnej "ja głębokiego", którego udziałem jest ciągłe wewnętrzne doświadczanie trwania.

Filozofia Bergsona zwalczana zarówno przez myśl katolicką (jego dzieła znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych), jak i marksistowską, wywarła ogromny wpływ na literaturę i sztukę. Najdoskonalszy wyraz zyskała w twórczości M. Prousta. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury 1927.

Najważniejsze dzieła: O bezpośrednich danych świadomości (1889, wydanie polskie 1913), Materia i pamięć (1896, wydanie polskie 1926), Śmiech (1900, wydanie polskie 1902), Wstęp do metafizyki (1903, wydanie polskie 1910), Ewolucja twórcza (1907, wydanie polskie 1912), Durée et simultanéité (1912), Myśl i ruch (1934, wydanie polskie 1963).



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bergson Henri, Bergson Henri - Ewolucja twórcza
Historia, Henri Bergson, Henri Bergson (ur
Bergson Henri Filozofia wsp c3 b3 c5 82czesna
1896 Bergson, Henri Matter and Memory
Bergson Henri Śmiech
1907 Bergson, Henri Evolution creatrice
1922 Bergson henri duree et simultaneite
Bergson Henri Smiech
Bergson Henri Śmiech Esej o komizmie
1903 1923 Bergson,Henri LaPensée et le Mouvant
Historia filozofii, Henri Bergson, Historia filozofii

więcej podobnych podstron