Podłączasz urządzenie USB do komputera i... możesz rozpocząć zabawę. To jednak zbyt piękna perspektywa. W praktyce interfejs USB nie zawsze działa bez zarzutu. Wybraliśmy najczęstsze kłopoty związane z portem USB i opisujemy, jak sobie z nimi radzić.
Interfejs USB ma dwa oblicza. Z jednej strony, umożliwia bardzo wygodne użytkowanie. Urządzenia USB można podłączać w trakcie pracy systemu (bez wyłączania komputera), a w środowiskach Windows Me, 2000 i XP nie trzeba się martwić o sterowniki. Wszystko to brzmi bardzo obiecująco, ale USB ma także ukryte wady, a zazwyczaj trudno od razu ustalić przyczynę problemu. Może zawieść na przykład mechanizm automatycznego wykrywania urządzeń, gdy brak odpowiedniego sterownika lub gdy urządzenie USB pobiera za dużo energii elektrycznej w trakcie uruchamiania systemu. Oprócz tego system operacyjny może pogubić się, gdy jest podłączonych naraz kilka urządzeń USB. Najpierw prawidłowo wykryje sprzęt, a za chwilę zapomni o nim, uniemożliwiając korzystanie z niego. Niekiedy systemowi zdarza się pomieszać litery dysków, gdy użytkownik podłączy kolejny napęd. Czasem kłopoty powoduje zbyt długi kabel łączący urządzenie USB z komputerem.
Chcąc szybko rozwiązać problemy z portami USB, działaj planowo. Nasze wskazówki dotyczą rozruchu urządzeń (porady 1-5), braku oczekiwanej wydajności (porady 6-9) i wczytywania systemu z kieszonkowego dysku USB (porady 10-12), ale zanim się do nich zastosujesz, sprawdź, czy twój komputer spełnia wszystkie wymagania warunkujące niezawodną pracę interfejsu USB.
Przede wszystkim należy sprawdzić, czy kontroler USB jest uaktywniony w BIOS-ie. Stosowne ustawienia znajdują się przeważnie w menu Peripherals | Integrated Peripherals bądź Advanced | PCI Configuration. Zależnie od wersji BIOS-u trzeba ustawić opcję Enabled w polu USB Device, USB Function, USB Controller lub Assign IRQ to USB. Oprócz tego musisz mieć zainstalowany najnowszy sterownik chipsetu i łatę USB. Wszystkie trzy punkty, które wymieniamy powyżej, możesz sprawdzić za jednym zamachem, w ciągu kilku chwil bezpłatnym programem Intel USB System Check (dostępny pod adresem www.intel.com). W razie ewentualnych braków program podpowie (niestety, tylko w języku angielskim), jak usunąć przyczynę błędu.
Rozruch urządzeń USB
1. Windows XP z SP2 nie wykrywa urządzenia USB
Problem. Korzystasz z systemu Windows XP. Ze względów bezpieczeństwa zdecydowałeś się wgrać dodatek Service Pack 2 (SP2). Od tej pory komputer nie wykrywa urządzenia USB (np. drukarki), mimo że przed zaktualizowaniem systemu operacyjnego sprzęt działał bez problemu.
Rozwiązanie. W trakcie wgrywania dodatku SP2 zazwyczaj sterowniki USB nie są aktualizowane automatycznie. To samo dotyczy sterownika drukarki. Po zainstalowaniu pakietu SP2 zaleca się odłączyć drukarkę. Następnie zainicjuj aktualizowanie systemu, klikając menu Start | Panel sterowania | Aktualizacje automatyczne. Wiele aktualizacji zawiera łaty dotyczące interfejsu USB. Dopiero po zakończeniu tej operacji ponownie podłącz drukarkę do komputera i uruchom ją. Windows XP samoczynnie wyszuka właściwy sterownik i zaktualizuje go. Teraz sprzęt powinien być wykrywany bez żadnych problemów.
2. Dysk USB blokuje inne urządzenia
Problem. Używasz zewnętrznego dysku do tymczasowego przechowywania i/albo archiwizowania danych. Ku twojemu zdziwieniu, od momentu podłączenia dysku do portu USB pozostałe urządzenia USB (np. mysz) odmawiają posłuszeństwa.
Rozwiązanie. Zewnętrzne twarde dyski zużywają stosunkowo dużo prądu, a wiele z nich (zwłaszcza dyski 2,5-calowe) nie jest wyposażonych we własne źródło zasilania, lecz czerpie energię elektryczną bezpośrednio z portu USB. Interfejs USB zapewnia maksymalnie 500 miliamperów na każde gniazdko podłączeniowe, tymczasem do rozruchu dysku potrzeba zazwyczaj prądu o większym natężeniu. W rezultacie pozostałe urządzenia USB nie dostają wystarczającej ilości energii elektrycznej i przestają działać.
Opisany problem rozwiążesz, stosując zewnętrzny hub USB z własnym zasilaniem (np. Typhoon USB 2.0 4-Port Hub). Urządzenia tego rodzaju są zwane również hubami aktywnymi. Podłącz zasilacz huba do gniazda zasilania, hub do komputera, a następnie dysk do huba.
3. Urządzenie USB nie działa z hubem pasywnym
Problem. Nie udaje się uruchomić urządzenia peryferyjnego (np. kieszonkowego dysku USB lub aparatu fotograficznego) podłączonego do huba.
Rozwiązanie. Jeśli to możliwe, podłącz urządzenie bezpośrednio do gniazda USB w komputerze. Jeżeli problem występuje tylko wtedy, gdy podłączysz kilka urządzeń do huba bez własnego zasilania (tzw. huba pasywnego), przypuszczalnie pobierają zbyt dużo prądu. Jeśli w komputerze nie ma wystarczającej liczby portów USB do podłączenia wszystkich urządzeń, musisz zaopatrzyć się w hub z własnym zasilaczem (hub aktywny - patrz porada 2.).
4. Wykryty napęd USB nie pojawia się w Eksploratorze Windows
Problem. Wprawdzie system prawidłowo wykrywa twój napęd USB, lecz nie wyświetla go w oknie Eksploratora.
Rozwiązanie. Windows przydziela podłączanym napędom USB kolejne litery alfabetu następujące po literach dysków i napędów lokalnych. Jeśli dana litera została już zajęta przez napęd sieciowy, Eksplorator pomija dysk USB, nie uwzględniając go w swoim zestawieniu. W tym wypadku kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę Mój komputer i wskaż polecenie Zarządzaj. Przeskocz do gałęzi Zarządzanie dyskami w obrębie gałęzi Magazyn. Kliknij prawym przyciskiem myszy żądany napęd USB w prawej części okna (w górnym lub dolnym panelu) i wybierz polecenie Zmień literę dysku i ścieżki. Przypisz mu stałą literę - najlepiej z drugiej połowy alfabetu.
5. Urządzenie USB nie działa z długim kablem
W gąszczu przewodów - zwracaj uwagę na typ wtyczki. Obecnie jest w obiegu kilka wariantów. Problem. Nie możesz korzystać z urządzenia USB, które jest podłączone do komputera długim kablem.
Rozwiązanie. Długość kabla USB nie powinna przekraczać pięciu metrów, bo w przeciwnym razie sygnał może zanikać. Jeśli możesz ustawić urządzenie USB bliżej komputera, zastosuj krótszy kabel. A jeżeli musisz pokonać większy dystans, zaopatrz się w przewód ze wzmacniaczem sygnałów. Zadbaj o to, aby nie leżał blisko kabli zasilających. Jeśli korzystasz z dwóch krótszych przewodów, sprawdź, czy wtyczka kabla USB nie poluzowała się w gnieździe przedłużacza.
Za niska wydajność
6. Urządzenie USB za wolno przesyła dane
Problem. Masz wrażenie, że podłączone urządzenie USB nie osiąga maksymalnej wydajności.
Rozwiązanie. Być może, twój sprzęt USB rzeczywiście działa tak wolno. Najpierw sprawdź w instrukcji obsługi lub w zestawieniu danych technicznych, który standard USB obsługuje twoje urządzenie. Maksymalna prędkość transmisji w poszczególnych standardach wynosi: 192 KB/s (USB 1.1 Low-Speed), 1,5 MB/s (USB 1.1 i 2.0 Full-Speed) i 60 MB/s (USB 2.0 Hi-Speed). W praktyce urządzenia USB zazwyczaj nie osiągają teoretycznie możliwej wydajności. Na przykład w testach kieszonkowych dysków USB zgodnych ze standardem USB 2.0 Hi-Speed średnia wydajność odczytu wynosiła od 4 do 26 MB/s.
7. Jak ustalić, czy komputer obsługuje Hi-Speed?
Problem. Twoja drukarka lub skaner potrafią przesyłać dane w nadzwyczaj wydajnym standardzie USB 2.0 Hi-Speed. Zanim podłączysz urządzenie do komputera, chciałbyś się upewnić, że jest wyposażony w odpowiednie porty USB umożliwiające tak szybki transfer danych.
Rozwiązanie. Chcąc sprawdzić, czy twój komputer - a konkretniej układ kontrolera na płycie głównej - obsługuje standard USB 2.0 Hi-Speed, przywołaj w Windows 2000 lub XP moduł Informacje o systemie. Kliknij w tym celu menu Start | Uruchom, po czym wpisz polecenie msinfo32. Potwierdź klawiszem [Enter]. Następnie rozwiń gałąź Składniki w rubryce Podsumowanie systemu i zaznacz podgałąź USB. W prawym panelu okna zostaną wyświetlone dostępne podstawowe koncentratory USB. Wpis ROOT_HUB20 w kolumnie Identyfikator urządzenia PNP i wierszu USB Root Hub lub USB Root Hub 2.0 oznacza obsługę standardu Hi-Speed. Jeśli w wierszach tych jest wpis ROOT_HUB, masz do dyspozycji tylko standard USB 1.1.
8. Urządzenie Hi-Speed działa za wolno
Problem. Według informacji w programie Informacje o systemie (patrz poprzednia porada) twój pecet jest wyposażony w porty USB 2.0 Hi-Speed. Komputer ma kilka gniazd USB i chciałbyś ustalić, które z nich obsługuje standard Hi-Speed.
Rozwiązanie. Jeśli płyta główna oferuje standard USB 2.0 Hi-Speed, zasadniczo powinny go obsługiwać wszystkie gniazda USB. W praktyce maksymalna wydajność zależy jednak od sposobu podłączenia interfejsu USB na płycie z konkretnym gniazdem. W niektórych komputerach (zwłaszcza starszych) gniazda usytuowane na przedniej ścianie obudowy są podłączone kablem USB 1.1. Nawet jeżeli kontroler na płycie udostępnia USB 2.0, gniazdo zapewnia w tym wypadku transfer USB 1.1. Aby sprawdzić maksymalne osiągi portów USB, musisz podłączać sprzęt USB kolejno do każdego z nich. Najprościej zrobisz to za pomocą kieszonkowego dysku USB, który na pewno obsługuje standard USB 2.0. Jeśli po włożeniu go do gniazda Windows XP zakomunikuje, że podłączyłeś urządzenie USB o wysokiej wydajności do portu USB o niskiej wydajności, masz do czynienia z powolnym gniazdem 1.1. Brak takiego ostrzeżenia sygnalizuje szybki port USB 2.0.
9. Sprzęt USB obniża wydajność innego urządzenia USB
Problem. Zgodnie ze specyfikacją producenta, twoje urządzenie USB (np. skaner) jest wyposażone w interfejs USB 2.0. Dotychczas byłeś zadowolony z jego wydajności, ale od chwili, gdy podłączyłeś drukarkę do sąsiedniego portu USB, skaner działa znacznie wolniej niż zwykle.
Rozwiązanie. W niektórych (raczej w starszych) komputerach porty USB działają parami. O prędkości transmisji decyduje wówczas nie szybsze, lecz wolniejsze z podłączonych urządzeń. Jeśli drukarka nie obsługuje standardu USB 2.0 Hi-Speed, siłą rzeczy spowalnia sąsiadujący sprzęt USB (w naszym przykładzie - skaner). W tej sytuacji uzyska tylko taką wydajność, jak drukarka. Połączenie odmiennych typów USB działa zawsze na niekorzyść szybszego z urządzeń. Aby rozwiązać problem, rozdziel sprzętową parę, podłączając powolną drukarkę z przodu komputera, a szybki skaner do jednego z tylnych portów USB.
Rozruch systemu z dysku USB
10. System nie wczytuje się z dysku USB
Problem. Kupiłeś komputer bez stacji dysków. Przyzwyczaiłeś się wykonywać określone operacje (np. aktualizację BIOS-u) zawsze za pomocą dyskietki. Teraz jesteś zdany na kieszonkowy dysk USB, jednak nie udaje ci się z niego uruchomić systemu operacyjnego.
Rozwiązanie. Najpierw sprawdź, czy BIOS twojego peceta dopuszcza dysk USB jako nośnik danych, z którego można wczytać system. Włóż w tym celu kieszonkowy dysk do portu USB, po czym przywołaj menu BIOS-u. Ustaw w nim dysk USB jako pierwszy nośnik, na którym komputer ma poszukiwać systemu operacyjnego. Stosowne polecenie to przeważnie First Boot Device i znajduje się w menu Advanced Bios Features. Należy wybrać w nim nazwę dysku USB lub opcję typu USB-HDD. Jeśli BIOS nie udostępnia podobnej funkcji, spróbuj zaktualizować go z poziomu Windows - to zwykle pomaga rozwiązać opisywany problem.
Jeżeli płyta główna i BIOS pozwalają uruchamiać system operacyjny z takich nośników, jak kieszonkowy dysk USB, musisz go sformatować. Nie zrobisz tego narzędziami dostępnymi w standardowym zestawie środowiska Windows. Użyj oprogramowania dołączonego przez producenta dysku bądź takich narzędzi, jak np. USB Disk Storage Format Tool firmy Hewlett-Packard (dostępny pod adresem: www.hp.com, rozmiar pliku: 1,97 MB). Dalsze czynności opisujemy w dwóch kolejnych poradach.
11. Komputer nie uruchamia trybu DOS z dysku USB
Aktywne huby są wyposażone w zasilacz, dlatego nie wchodzą w paradę urządzeniom USB bez własnego zasilania. Problem. BIOS twojego peceta umożliwia wczytywanie systemu z dysku podłączanego do portu USB. Chciałbyś uruchomić środowisko DOS z kieszonkowego dysku niczym z dyskietki startowej.
Rozwiązanie. Jeśli chcesz zastąpić dyskietkę startową DOS dyskiem USB, a komputer jest wyposażony w stację dysków, zacznij od sporządzenia dyskietki w konwencjonalny sposób. Wsuń pustą dyskietkę do napędu i przywołaj Eksplorator Windows. Kliknij ikonę stacji dysków (przeważnie jest to napęd A:) prawym przyciskiem myszy, a następnie wskaż polecenie Formatuj. Zaznacz pole wyboru Utwórz dysk startowy systemu MS-DOS i kliknij przycisk Rozpocznij. Gdy system zakończy przygotowanie dyskietki startowej, pozostaw ją w napędzie. Teraz włóż kieszonkowy dysk USB do odpowiedniego portu. Przywołaj wspomniany powyżej (porada 10.) program USB Disk Storage Format Tool i wskaż polecenie Create a DOS startup disk. Jako nośnik źródłowy zawierający pliki systemowe DOS-u podaj stację dysków z utworzoną dyskietką startową. Potwierdź przyciskiem Start, a po chwili będziesz miał do dyspozycji rozruchowy dysk USB.
Jeżeli w twoim komputerze brakuje stacji dysków, pozostaje tylko zdobyć potrzebne pliki z Internetu. Pod adresem master-bootrecord.de/english/bootdisketten.php znajdziesz odpowiednie pliki EXE do utworzenia startowego środowiska DOS, a nawet Windows 9x/Me. Kliknij dwukrotnie pobrany plik i wybierz polecenie File Extraction. Utwórz folder, w którym zostanie zapisana rozpakowana zawartość archiwum. Folder ten podasz w programie USB Disk Storage Format Tool, gdy poprosi o podanie źródła plików systemowych.
12. Komputer nie uruchamia Windows XP z dysku USB
Problem. Chciałbyś, aby twój kieszonkowy dysk USB był kołem ratunkowym dla zainstalowanego środowiska Windows XP. Dysponując takim nośnikiem, mógłbyś naprawiać system np. w wypadku zainfekowania wirusem.
Informacje o systemie - największą wydajność obiecuje wpis ROOT_HUB20. Znacznie wolniejszego transferu należy oczekiwać w wypadku wpisu ROOT_HUB. Rozwiązanie. Korzystając z programu PE Builder (dostępny pod adresem: www.nu2.nu/pebuilder , rozmiar pliku: 3,15 MB), możesz umieścić na swoim dysku USB miniaturową edycję Windows XP. Operacja ta wymaga instalacyjnej płyty systemu i pliku instalacyjnego Service Pack 2. Oprócz tego potrzebujesz dysku kieszonkowego o pojemności co najmniej 256 MB, ale nie więcej niż 2 GB, bo musi korzystać z systemu plików FAT16, który nie obsługuje większych partycji.
Najpierw przywołaj Eksplorator Windows i kliknij menu Narzędzia | Opcje folderów. Przeskocz na kartę Widok. Usuń zaznaczenie pola wyboru Ukryj chronione pliki systemu operacyjnego i zaznacz opcję Pokaż ukryte pliki i foldery. Załóż na twardym dysku katalog o nazwie WINPE, w nim zaś dwa równoległe podkatalogi WINXP i SP2. W dalszej kolejności skopiuj całą zawartość płyty instalacyjnej Windows XP do folderu WINXP.
Zanim skopiujesz plik dodatku Service Pack 2, zmień jego nazwę na XPSP2.EXE. Następnie umieść go w folderze WINPE. Na kolejnym etapie przywołaj okno wiersza poleceń i wpisz:
XP z breloczka - bezpłatny PE Builder pomoże ci przygotować miniaturowy wariant Windows XP, który będziesz mógł umieścić na kieszonkowym dysku USB. c:\winpe\xpsp2.exe -u -x:c:\winpe\sp2
W ten sposób rozpakujesz zawartość archiwum do folderu SP2. Teraz zaktualizuj pliki instalacyjne Windows o dodatek Service Pack 2. Zrobisz to poleceniem:
c:\winpe\sp2\i386\update\update.exe -s:c:\winpe\winxp
W katalogu WINXP znajdzie się plik WIN51IP.SP2. Aby sprawdzić, czy Service Pack 2 został poprawnie scalony z plikami instalacyjnymi systemu Windows, kliknij dwukrotnie plik README.HTM. Powinien zawierać wzmiankę o Service Packu 2. W przeciwnym razie powtórz powyższe czynności.
Chcąc utworzyć miniaturową edycję Windows XP z plików instalacyjnych zgromadzonych na twardym dysku, uruchom program PE Builder. Upewnij się, że w rubryce Media output jest zaznaczona opcja None. Jako ścieżkę źródłową plików instalacyjnych wskaż folder z plikami Windows XP - w naszym przykładzie jest to katalog C:\WINPE\WINXP - po czym kliknij przycisk Buduj.
Teraz trzeba przenieść spreparowany Windows na sformatowany uprzednio dysk USB (patrz porada 10.). Przywołaj w tym celu plik wsadowy PEINST.CMD, który znajduje się w katalogu C:\PEBUILDER3110A\PLUGIN\PEINST (zakładając, że korzystasz z PE Buildera w wersji 3.1.10a). Najpierw wpisz cyfrę 1 (potwierdzając klawiszem [Enter]) i podaj katalog C:\PEBUILDER3110A\BARTPE jako ścieżkę źródłową. Na kolejnym etapie wybierz polecenie 2, po czym podaj literę napędu (i dwukropek), którą oznaczony jest twój kieszonkowy dysk USB - np. E:. Teraz zainicjuj proces instalacyjny, wpisując kolejno cyfry 5 i 1. Gdy narzędzie upora się z powierzonym mu zadaniem, wyświetli komunikat Installation completed. Miniaturowa edycja Windows XP jest już gotowa do użytku, więc możesz zakończyć działanie pliku wsadowego, wybierając polecenie Q.
Aparaty cyfrowe - w gąszczu gniazd USB |
W kwestii łączy aparat cyfrowy - komputer wielu producentów stawia na własne rozwiązania. W naszym sprzętowym laboratorium mamy obecnie pięć wariantów wtyczek USB do podłączania cyfrówek lub ich stacji dokujących do peceta. Gdy twój kabel ulegnie uszkodzeniu lub zgubisz go, możesz nabyć oryginalny przewód tego samego producenta. Pamiętaj jednak, że oryginalne akcesoria kosztują niemało i lepiej kupić zwyczajny kabel USB oraz odpowiednią przejściówkę. |
USB a sterowniki |
Jeśli nie chcesz zaśmiecać systemu, nie podłączaj urządzeń do losowych portów USB, lecz zawsze do tego samego gniazda. W przeciwnym razie w systemie zostanie zainstalowanych kilka egzemplarzy tego samego sterownika, a ich usunięcie nie będzie łatwe. Na dodatek rejestr powiększy się o niepotrzebne wpisy. Aby usunąć zbędny sterownik, podłącz sprzęt USB do peceta, a następnie przywołaj Menedżer urządzeń (znajdziesz go na karcie Sprzęt, gdy klikniesz prawym przyciskiem ikonę Mój komputer i wskażesz polecenie Właściwości). Następnie znajdź żądane urządzenie USB w strukturze drzewa i kliknij je dwukrotnie. Na ekranie pojawi się okno właściwości. Przeskocz na kartę Sterownik i kliknij przycisk Odinstaluj. Po zakończeniu operacji wyciągnij wtyczkę urządzenia z portu USB. |