„SKUTECZNY MENADŻER SPRZEDAŻY”
NEGOCJACJE HANDLOWE
Marketingowa strategia sprzedaży dotyczy np.:
• Bieżących i długofalowych celów przedsiębiorstwa
• Kierunków sprzedaży
• Koncentracji/dywersyfikacji rynku
• Sposobów wchodzenia na rynek
• Metod akwizycji
• Środków i intensywności polityki wspierania sprzedaży
Wybór strategicznego modelu negocjacji
• Jednostronne poddanie się
• Pozostawanie nieustępliwym
• Współpraca z drugą stroną (przegrany - przegrany) (przegrany - wygrany) (wygrany - wygrany)
Współpraca z drugą stroną to negocjacje opierające się na zasadach (negocjacje wokół meritum)
• Ludzie: Oddziel ludzi od problemu !
• Interesy: Skoncentruj się na interesach a nie stanowiskach !
• Możliwości rozwiązań: Opracuj wiele różnych możliwości !
• Kryteria: Staraj się aby wynik rozmów oparty był na obiektywnych kryteriach !
Techniki ustępstw wobec nacisków drugiej strony
Negocjacje należy rozpoczynać z najwyższymi przewidywanymi Żądaniami w zakresie cen i innych warunków oferty
Nie należy pierwszemu czynić znacznych ustępstw w toku negocjacji
Przed podjęciem decyzji zaoferowania ustępstwa ustal:
• Czego chce klient
• Ile (tego) chce
• Jak bardzo tego chce
• Co on jest skłonny dać w zamian
Każde kolejne ustępstwo musi być mniejsze od poprzedniego
Nie należy okazywać zadowolenia z pierwszego ustępstwa uczynionego przez oponenta
Nie należy zakładać a priori, że każde ustępstwo klienta trzeba odwzajemnić swoim własnym
Należy upewnić się, że druga strona rozumie i właściwie ocenia wartość uzyskanego ustępstwa
Nie należy rozgłaszać swej gotowości do czynienia ustępstw
Pamiętaj, że klient może zastosować też technikę „przesadnego początkowego Żądania”
Należy pamiętać o udzielonych ustępstwach i przypominać o nich od czasu do czasu klientowi
Należy dobrze zrozumieć wszystkie wymagania drugiej strony zanim zacznie się czynić jakiekolwiek ustępstwa
Nie należy zakładać, że oponent zrozumie korzyści z uzyskanych ustępstw
Zanim sprzedający uczyni ustępstwo, powinien dążyć do uzyskania zobowiązania drugiej strony, że ta dokona zakupu
Nie przeceniaj swojej skłonności do udzielania ustępstw jako sposobu na pozyskanie sympatii kupującego
W momencie rozpoczynania negocjacji uwolnij się od doświadczeń jakie masz z kontaktów z innymi odbiorcami
Techniki oporu drugiej strony i sposoby radzenia sobie z nimi w toku negocjacji
Kupujący decyduje czy dokona zakupu i co będzie przedmiotem transakcji, ile tego zakupi, od kogo, kiedy i na jakich warunkach. Dlatego podczas negocjacji ma on skłonność ( prawo) do formułowania różnego rodzaju zastrzeżeń do oferty sprzedającego, oferowanego produktu a nawet do osoby samego handlowca
Przyczyny zastrzeżeń
• Zgłaszanie zastrzeżeń niejako „dla zasady”
• Niechęć potencjalnego kupca do zmiany dotychczasowych lub głównych źródeł zaopatrzenia, zakresu świadczonego serwisu na rzecz odbiorców itp.
• Niedocenianie własnych potrzeb i obstawanie przy dotychczasowych ilościach, asortymencie, formach płatności, sposobie dystrybucji
• Negatywne doświadczenie kupującego we współpracy z handlowcem, jego przełożonym, firmą i w stosunku do produktu oraz sposobu realizacji transakcji
• Niedostateczna wiedza kupującego o proponowanej transakcji z uwagi na niepełną informację dostarczona przez handlowca
• Nadmiar towaru w magazynach z powodu zbyt wielkich zakupów w przeszłości
• Brak popytu na rynku na towary proponowane przez handlowca
• Kupiec nie ma prawa podejmowania wiążących decyzji zakupu
Typowe zastrzeżenia kupującego :
• Zadowolenie klienta z dotychczasowych kontaktów handlowych z innymi dostawcami
• Negatywne doświadczenia - rzeczywiste lub urojone - z dostaw realizowanych w przeszłości
• Zbyt wysoka cena
• Brak gotowości do zakupu
Techniki Oporu
• Wysłuchanie zastrzeżeń
• Zredukowanie skali zastrzeżeń
• Poznanie przez handlowca szczegółów wątpliwości- być może są one nieistotne
• Sprawienie kupującemu satysfakcji dzięki uwadze, z jaką sprzedający śledzi zgłaszanie kolejnych zastrzeżeń
• Zyskanie na czasie, by sformułować odpowiedź
• Przekształcenie zastrzeżeń kupującego w pytania sprzedającego sformułowane w taki sposób aby poszukiwanie odpowiedzi było wspólnym wysiłkiem
Możliwości rozpatrywania zastrzeżeń - czas reakcji na zastrzeżenia:
• Przed ich zgłoszeniem
• W momencie w którym zostaną zgłoszone
• Po ich zgłoszeniu
• Nigdy
• Sposoby reakcji na zastrzeżenia
• Bezpośrednie odparcie bądź zaprzeczenie
• Technika „tak, ale…”
• Wzajemne zastrzeżenie wyrażone za pomocą pytania „Dlaczego?”
• Rekomendacja od innego klienta
• Przeredagowanie sensu zastrzeżenia
• Technika pozytywnego odwrócenia
Kiedy nie reagować
• Kiedy kwestia sporna odnosi się do ceny na wczesnym etapie negocjacji, i kupujący nie jest jeszcze w pełni świadom korzyści, jakie może uzyskać z zawarcia transakcji
• Kiedy wątpliwość może być lepiej rozwiązana na późniejszym etapie negocjacji bądź kiedy zastrzeżenia kupującego nie mają związku z bieżącym fragmentem rozmowy handlowej
• Kiedy wyraźnie widać, że celem ich jest zachwianie pewności siebie u handlowca
Kontrpropozycja zawierająca określone korzyści w zakresie :
• Cen
• Warunków płatności
• Większego kredytu handlowego
• Dogodniejszego terminu dostaw
• Wsparcia marketingowego
• Innych ustępstw
Przykładowe ustępstwa cenowe
• Podniesienie wielkości zamówienia w zamian za obniżenie ceny
• Dodanie innych pozycji, czynności. Rozszerzenie wartości kontraktu przez włączenie jeszcze innych towarów dotychczas nie negocjowanych jako warunek obniżenia ceny
• Przeniesienie kosztów transportu
• Wcześniejsza zapłata w części lub w całości
Przykłady ustępstw pozacenowych
• Standardowy system rabatów ilościowych
• Przyznanie klauzuli anulacyjnej (możliwość anulowania części zamówienia)
• Możliwość zwrotu towarów niesprzedanych przez kupującego w określonym terminie
• Pełnienie serwisu technicznego przez sprzedającego
• Bezpłatne dostarczanie części zamiennych
• Dogodność dostaw w terminach dogodnych dla klienta
• Przejęcie kosztów dostaw
• Partycypowanie w reklamacjach do uzgodnionej wysokości
• Szkolenie personelu
• Przedłużanie okresu gwarancji
• Specjalne warunki płatności
• Skonto za natychmiastową lub wcześniejszą zapłatę
• Bezpłatne magazynowanie przez sprzedającego
• Wyłączność terytorialna
Dwa warianty oferowanej ceny
• Wariant pierwszego strzału (polega na takim sformułowaniu podstawowych warunków oferty, aby klient/handlowiec zaakceptował je bez dalszych negocjacji lub tak zareagował na nie, że jego stanowisko oznacza praktycznie zaakceptowanie ceny)
• Wariant trzymania na wodzy polega na takim sformułowaniu poziomu ceny i warunków oferty, aby była na tyle atrakcyjna, by powstrzymał się od jej natychmiastowego odrzucenia, ale jednocześnie zawierała margines wzajemnych ustępstw
• Umożliwiających przyjęcie przez handlowca kontrpropozycji klienta
• Zapewniających handlowcowi realizacje założonych minimalnych celów negocjacji
Sytuacja handlowca/kupca w stosunku do adresata
Właściwy wariant strategii będący w dyspozycji oferenta
Dominacja
Podporządkowanie
Niepewność„Wariant pierwszego strzału”
„Wariant trzymania na wodzy”
„Wariant trzymania na wodzy”
Techniki negocjacyjne wykorzystujące presję psychologiczną
1. Zagrożenie terminem
• Zmuszają klienta do podjęcia decyzji
• Zmuszają klienta do ujawnienia własnego zagrożenia terminem
• Gdy dotyczą terminów nad którymi nie jesteśmy w stanie zapanować
• Gdy wiesz, że sam w tych terminach będziesz się mógł zmieścić
2. Technika udręczonego pracownika
• Klient ma napięty plan swoich zadań i obowiązków
• Jest obciąSony obowiązkami, które ma do wykonania w krótkim terminie
• Czas goni ale jak szybko przedstawimy korzystną ofertę to posłucha i podejmie decyzję
3. Technika demonstrowania siły
• Demonstracja dobrych kontaktów z konkurencją - łatwo postrzegalny kalendarz czy notatnik konkurencji -klient
• Zapowiedź wydłużenia terminów dostawy
• Uprzedzanie o wzroście cen itp..
4. Technika ataku frontalnego
• „Pański poprzednik, trzeba mu to uczciwie przyznać, nigdy nas tak nie traktował”
• „Czy jest Pan pewien, że pańscy przełożeni zaakceptują metody jakie Pan tutaj stosuje”
5. Technika morderczej wskazówki
• „Powinieneś poprawić warunki tej propozycji”
• „Po co kluczyć i owijać w bawełnę, proszę podać swoją najlepszą cenę”
6. Technika zabójczego pytania
• „Czy to Pańska ostateczna oferta?”
• Kiedy „Nie” „A więc jaka jest Pańska ostateczna oferta?” i / lub
„Czy jest to propozycja do dalszych negocjacji”
„Moja propozycja opiera się na informacjach i okolicznościach zaistniałych obecnie, ale jestem gotów wysłuchać innych informacji lub konstruktywnych sugestii, które wpłyną na akceptowalność mojej propozycji”
7. Technika „albo - albo”
• „Albo akceptuje Pan moje propozycje albo ulokuje moje zamówienie u konkurencji”
• „Albo akceptujecie naszą ofertę do końca tygodnia albo uznamy, Se nie było rozmów”
• „MoSesz się zgodzić lub nie ale ja swoich warunków nie zmienię”
• „Gdy wiesz, Se sam w tych terminach będziesz się
mógł zmieścić”
8. Technika maltretowania kontrahenta
• Pokpiwanie sobie z handlowca
• Wyrażanie o nim niepochlebnych opinii
• Podejmowanie w czasie wizyty rozmów telefonicznych
• Ostentacyjne robienie czegoś innego
• Wchodzenie innych osób do pokoju itp..
9. Inne
• Technika „zły - dobry facet”
• Technika ograniczonego budżetu
• Technika przymuszania do wyboru z pośród dwóch niekorzystnych opcji
• Technika ograniczonego pełnomocnictwa
• Technika nęcenia super kontraktem
• Technika sytuacji hipotetycznej
• Technika eskalacji Żądań
• Technika bagatelki „salami”
• Techniki opóźniające
• Szczegółowe analizowanie drobiazgów
• Oczekiwanie na dalsze instrukcje
• Prowokowanie rozbieżności
• Podnoszenie starych problemów
• Technika „postawa męczennika
• Dowcip
• Cierpliwość
Obszary negocjacji
• Cena
• Koszt dostawy
• Podział kosztów dostawy
• Zakres ryzyka i ubezpieczenia oraz w czyj ciężar
• Terminy dostaw
• Jakość towaru objętego dostawą
• Gwarancje jakościowe
• Rodzaj zamówienia (ramowe czy indywidualne)
• Rabaty ilościowe
• Formy płatności i formy finansowania transakcji
• Waluta ceny
• Kredyt i ryzyko płatności z tym związane
• Dyskonta za płatność
• Pomoc techniczna związana z dostawą sprzętu
• Serwis po dokonaniu dostawy
• Oprzyrządowanie
• Możliwość częściowej spłaty dostawami
• Pewność dostawy
• Dostępność części zamiennych w długim okresie
• Dyskrecja (tajemnica handlowa)
• Wyłączność wzoru
• Dopuszczalność odchyleń ilościowych
• Zmiany w deseniach i specyfikacji
• Ochrona ceny
• Klauzula dopuszczająca rewizję ceny
• Specjalne opakowanie
• Leasing zamiast zakupu
• Kwestie prób, testów, certyfikatów
• Możliwość zwrotu części niesprzedanego towaru
• Warunki uzasadniające odstąpienie od umowy
• Sposób postępowania z reklamacjami
Cechy dobrego negocjatora
• Umiejętność precyzyjnego myślenia również w warunkach stresu
• Ogólna praktyczna inteligencja
• Zdolności w wypowiadaniu się
• Znajomość produktu będącego przedmiotem negocjacji
• Stałość własnej osobowości
• Umiejętność oceniania oraz wykorzystywania władzy i siły negocjacyjne
Proces negocjacyjny i jego fazy
• Przygotowanie
• Otwarcie
• Prezentacja produktu lub usługi
• Uzgadnianie stanowisk ( właściwe negocjacje)
• Zamknięcie
• Postępowanie stron po zakończeniu negocjacji w tym m.in.
Analiza efektów i/lub śledzenie realizacji
Przygotowanie do negocjacji
• Nazwisko i status kupującego
• Najbardziej odpowiedni termin i czas do złożenia wizyty handlowej
• Rejestr poprzednich zakupów, terminów dostaw, zwrotów
towarów, stanu finansowego i udzielonych kredytów
• Faktyczne potrzeby kupującego
• Rodzaj, wielkość i kierunek kupowanych przez klienta produktów konkurencyjnych oraz stosowana przez niego polityka zakupów
• Prawdopodobne pretensje, jakie klient może zgłosić przed lub w toku negocjacji
• Zalety ofertowe własnych towarów klienta oraz argumentacja handlowa, jakiej Używa on i jego sprzedawcy rozprowadzając na rynku zakupione lub produkowane towary
• Znajomość problematyki organizacyjnej w odniesieniu d firmy klienta
• Niektóre informacje o kliencie, jego osobie, charakterze, zainteresowaniach
Przygotowanie do właściwych negocjacji
• Określić cel negocjacji Celem negocjacji jest sprzedaż ( lub zakup) określonych towarów lub usług na określonych warunkach
• Osiągnięcie cen sprzedaży niższych niż…
• Uzyskanie zgody na dostarczenie towaru w partiach Użytkowych o wielkości…
• Akceptacja opakowania… zamiast…
• Zgoda na rozpoczęcie wysyłek w terminie np. poprzedzającym o kilka miesięcy sezon sprzedaży na rynku itp..
• Opracować dobór argumentów odpowiadających celowi negocjacji
• Argumenty racjonalne
• Argumenty emocjonalne
• Ułożenie scenariusza
• Przygotowanie strony organizacyjno-technicznej negocjacji
• Wcześniejsze uzgodnienie terminów i zakresu rozmów
• Wstępną wymianę informacji w celu uściślenia zakresu transakcji
• Wcześniejsze przesłanie wzorów, katalogów itp.. materiałów umożliwiających kontrahentowi bliższe określenie swego stanowiska
• Posiadanie pełnomocnictw, cenników i innych materiałów akwizycyjnych, uporządkowanie danych o kontrahencie, podział zadań w grupie, posiadanie potrzebnych adresów, wizytówek itp.
• Przygotowanie miejsca do negocjacji
• Przygotowanie drobnych upominków zgodnie ze zwyczajami kraju, w którym odbywać się
będą negocjacje
• Zapewnienie sobie łączności z przełożonymi, umożliwiającej kontakt z nimi, gdybyprzebieg negocjacji przekraczał posiadane kompetencje
Prezentacja produktu lub usługi w toku negocjacji - cechy dobrej prezentacji
• Powinna być kompletna, w pełni usuwać dotychczasowe wątpliwości kupującego co do towaru lub umacniać dotychczasową dobrą o nim opinię
• Powinna usuwać z pola widzenia produkty konkurencji ( jednak bez wyraźnych aluzji pod jej adresem),stwarzając wrażenie, że tylko propozycja sprzedającego jest w stanie rozwiązać problem kupującego
• Powinna być jasna i nie pozostawiać wątpliwości ani możliwości niezrozumienia propozycji kupującego
• Prezentacją handlowiec powinien pozyskać zaufanie kupującego i przeświadczenie, że doświadczenia negocjatora są prawdziwe, a on sam uczciwie myśli o korzyściach kupującego.
Co należy zrobić przed prezentacją produktu
• Należy przede wszystkim zastanowić się, czy prezentowany produkt jest właściwy dla danego kupca
• Należy opracować sobie pewien wzorcowy schemat prezentacji
• Należy przygotować i umieć przeprowadzić przebieg samego pokazu, czyli tę część prezentacji, która ma być potwierdzeniem prawidłowości słów sprzedającego o cechach i zalety produktu
• Należy bacznie obserwować reakcje klienta w czasie prezentacji i pokazu, słuchać uważnie, co mówi, jak reaguje na poszczególne sekwencje prezentowane przez sprzedawcę
• Należy pamiętać o zasadzie, że „pokaz oznacza dowód”. Sprzedawca oprócz słów demonstruje produkt, objaśnia i uzasadnia swoje twierdzenie
• Prezentacja jest etapem bezpośrednio poprzedzającym właściwe negocjacje. Przejście między tymi etapami powinno być płynne i naturalne
Podczas prezentacji należy
• Dbać o prostotę
• Używać możliwie najmniejszej liczby słów
• Używać kluczowych słów, kluczowych zwrotów
• Wykorzystywać wizualizację dla zebrania prezentacji w całość
• Raczej stosować diagramy niż liczby
Podczas prezentacji nie należy
• Bawić się w wizualizację tego, co może być powiedziane
• Rywalizować ze swymi pomocami, a raczej pozwolić im mówić za siebie
• Przedstawić obrazów bez objaśniania ich
• Mówić do swoich obrazów
Plan negocjacji
• Ocena potrzeb kupującego
• Określenie na tej podstawie własnych celów strategicznych i taktycznych, głównych obszarów negocjacji i zakresu prezentacji
• Skorelowanie kosztów i korzyści (zarówno realnych, jak i przypuszczalnych) wynikających z ustępstw, jakie obie strony mogą zaoferować w stosunku do każdego głównego obszaru negocjacji.
• Określenie prawdopodobnej pozycji wyjściowej kontrahenta, z jakiej może on rozpocząć negocjacje
• Porównanie i ocena spodziewanej pozycji wyjściowej kontrahenta z celami handlowymi, jakie sprzedawca pragnie osiągnąć
• Opracowanie na tej podstawie własnej pozycji wyjściowej, przygotowanie taktyki, form i zakresu prezentacji, zestawu argumentów na przewidywane pytania i zastrzeżenia oraz ustalenie dopuszczalnych własnych ustępstw koniecznych do osiągnięcia celu
Przejawy zachowania kupującego świadczące o gotowości do zamknięcia negocjacji
• Zaczyna wypytywać o konkretny termin dostaw
• Przejawia zainteresowanie rabatami i biorąc je pod uwagę zaczyna dokonywać własnych kalkulacji
• Wyraża konkretne uwagi o pewnych cechach produktu lub jego wykończeniu -nawet jeśli brzmią jako zastrzeżenia
• Wypytuje o nieistotne elementy oferty lub produktu, przez co niejako sygnalizuje, że poważniejsze wątpliwości zostały już wyjaśnione
• Po przestudiowaniu instrukcji obsługi produktu zaczyna wypytywać o pewne szczegóły techniczne
• Pyta, czy oferta będzie aktualna przez kilka dni (ale nie więcej), których potrzebuje do podjęcia decyzji
Techniki pozytywnego zamknięcia
• Metoda bezpośrednia, czyli bezpośrednie zwrócenie się z prośbą
o zredagowanie zamówienia - ma miejsce wówczas, gdy prezentowanie towaru oraz negocjacje przebiegały sprawnie, a wszystkie zastrzeżenia zgłaszane w toku rozmów zostały wyjaśnione ku satysfakcji kupującego.
• Metoda hipotetyczna - polega na takim sformułowaniu przez
sprzedającego stanowiska w sprawie cząstkowej, że jeśli kupujący odpowie twierdząco, to całe porozumienie zostanie osiągnięte.
• Metoda podwójnej szansy - polega na zaproponowaniu rozwiązań alternatywnych np. dostawy.
• Metoda zgody na mniej istotny problem - polega na uzyskaniu zgody w sprawie drugorzędnej (np. kolor), aby następnie przejść do zgody na temat poważniejszy (termin dostawy) i do zamówienia. U podstaw tej metody leży rozumowanie, Se łatwiej jest podjąć decyzję zakupu (poważna decyzja), jeśli kupujący najpierw ustosunkował się do sprawy lub kilku spraw związanych z mniejszą odpowiedzialnością.
• Metoda zagrożonej szansy - polega na zaoferowaniu przez sprzedającego w końcowej fazie negocjacji takiej dodatkowej korzyści (np. upustu w cenie), aby zachęcić kupującego do ostatecznego zdeklarowania się w tej kwestii.
• Metoda korzyści trzymanych w rezerwie - polega na zaoferowaniu, również w końcowej fazie negocjacji pewnych nietypowych korzyści, w ogóle nie branych do tej pory pod uwagę kupującego.
Przyczyny nieudanych negocjacji
• Niedostateczna wiedza w odniesieniu do produktu
• Nieodpowiednia prezentacja produktu
• Nieodpowiednie posługiwanie się wzorami i innymi pomocami będącymi w dyspozycji negocjatora
• Nieskorzystanie z posiadanych wzorów i innych pomocy wspierających argumentację
• Nieużywanie pytań w rozmowie z potencjalnym nabywcą
• Nieuważne przysłuchiwanie się wywodom drugiej strony
• Nieuwzględnianie punktu widzenia partnera na daną sprawę
• Niepotrzebne spieranie się
• Niezidentyfikowanie najważniejszej korzyści dla klienta ( co w konsekwencji uniemożliwiło zaprezentowanie zalet produktu)
• Zgłaszanie przedziwnych pretensji
• Zaoferowanie ceny, której poziom nie miał uzasadnienia
• Mało przekonywujący sposób przekazywania propozycji
• Samo zachowanie negocjatora budzące wątpliwości kontrahenta
• Organizacja pokazu i demonstrowania produktu była słaba
• Sam sprzedający nie zwrócił się z prośbą o zamówienie
• Nieodpowiednia weryfikacja kandydata na nabywcę
• Nieodpowiedni czas spotkania, rozmowa z potencjalnym nabywcą w czasie najmniej dla niego odpowiednim
• Mówienie nieprawdy
• Niepowodzenie w radzeniu sobie z zastrzeżeniami kupującego
• Nieprzygotowanie sobie wcześniej wariantowych odpowiedzi na prawdopodobne pytania i wątpliwości kupującego
• Niedostateczne ogólne przygotowanie do rozmów
• Niewłaściwe informacje zebrane wcześniej przez negocjatora, które posłużyły do opracowania scenariusza rozmów
• Niemożność nawiązania z klientem odpowiedniego kontaktu umożliwiającego prowadzenie rozmów i osiąganie porozumień
• Zbyt usilne staranie się negocjatora o zdobycie zamówienia, co może czasami przybierać nazbyt natrętną formę zniechęcającą potencjalnego nabywcę do kontynuowania rozmów