MAARTEN VAN ROSSUM

- `Bourgoenschen, laet ons vrolick singhen' - aanmoedigende toon, om vrijanden af te schrikken;

de auteur wilde Maarten belagen, bespotten

- MvR - in dienst van Karel van Gelre

- Willem van Kleef - soldaat, uitvoerder van MvRossums bevelen

- De Bourgondiërs waren niet serieus genomen

• middelen om met De Bourgondiërs te winnen: gheschut - geschut (artyleria), victalie (levensmiddelen) en coelen wijn

• ze kunnen makkelijk geslaan zijn - zelfs als hun vrijand is dronken

• ironie, spot

- Verkleining van een persoon - de liederen werden door mensen die in Antwerpen leefden
geschreven → MvR moest nadelig weergegeven worden

- nieuwsliederen - moeten waarheid bevatten → historisch relaas

- antiheld wordt gewaarschuwd

1542. XXXVII. Lied op Maarten van Rossums vergeefsche Belegering van Antwerpen.

- `Onsen dranck die zal verschalen./ En comen die Ghelderse niet aan boort;'

- eerder wordt onze drank verrot (verrotten), bedorven dan Gelderen komen (vijanden

komen)

- `Haer ruyters sullen ons verblyden, / Hen paerden comen ons goet'

- we zullen heel blij zijn als de vrijanden komen, want ze kunnen gebruik maken van hun

paarden (ze vermoorden makkelijk de ruiters

- Tis haer een groot misval,/ Dat si haer oyt ghingen rueren (onrust scheppen) / Teghen den Keyser

ons alder medecijn'

- een bedreiging, je wordt bestraft, je mag niet tegen de keizer

- `Marten van Rossum, u mach wel verdrieten,/ Dat ghi Antwerpen oyt quaemt so by'

- waarschuwing voor iedereen die Antwerpen in de toekomst zou willen beleggen

- `Hier mede beveel ick u den heere/ Ghi Borgoenschen met herten fier (...) Maer altijt wilt bespueren/

Die verraders op elck termijn'

- advies/waarschuwing voor verraders - ze worden gepakt en bestraft

XXXVIII. Lied op Maarten van Rossums mislukten Aanslag op Leuven.

twee kanten - Fransoysen (fransen) en mensen uit Leuven

- vergelijking - uit bijbel

• herder en zijn schapen; Fransen willen `schapen' leiden

• maar eigenlijk willen ze alleen Leuvense vrouwen beslapen → verkleining van echte bedoeling van leger

- belangrijke rol van de vrouw opgemerkt → tijdens oorlog overnemen ze de rollen van mannen

- `Maarten van Rossum, den onverlaet,/Hi heeft ghesonden eenen abasaet'

• hij wilde het zonder vechten overwinnen, beleggen; hij stuurt daar een bode, afgevaardigde

(wysłannik, delegat) om voorwaarden te verklaren (7000 kronen - geld)

• burgers van Leuven hebben het niet geaccepteerd → vechten

• 2^de voorwaarde - poeder (kruit)

• 3^de voorwaarde - gratis toegang krijgen tot de stad (voor 6 weken)

• verschillende reacties van de voorwaarden - afhankelijk van de maatschappelijke stand

• burgers - verstoord, niet tevreden, tegen

• heeren - willen akkoord gaan

• maar burgers meer invloed beginnen te hebben

- bespotting (nog een keer)

• hij `was in grooter noot' - minderwaardigheidscomplex, Maarten kwam uit lagere adel

• ghestoort van sinne -gek geworden

• MAAR: goede legersvoerder - hij brandde de lijken; eer was belangrijk; misschien was hij onverlaat maar hij had sommige gevoelens

- de rol van God, voor wie staat hij?

• afhankelijk van prpaganda, in dit geval: god moet pro keizer zijn, anders het zou niet zo grote land lukken te creëren

VERANDERING VAN IMAGO VAN DE REVOLUTIONAIR

1. schurk - Maarten van Rossum; revolutie als verlies, bespottend beeld van MvR

`onverlaat'(łotr), `cokijn', verrader, schurk, brut (maar toch kan hij voor de lijken zorgen)

2. Willem van Oranje in Willhelmus

• alleen Gods instrument

• zijn revolutie en onafhankelijkheid werd door God voorgepland, God wilde hem winnen

• geloving, gaat overeen met goddelijk plan → poging om mensen te overtuigen dat revolutie belangrijk en goed is

• goede heerser; zijn waarden: God en land

3. Baeto

• niet vechten, alles doen in de naam van het volk; sterven naar utopie

• echte moed - strijd vermijden; geen bloedvergieten

• stoïcijnse aanpak

• gevolg van 80-jarige oorlog - mensen zijn moemet oorlog

• toespelling op regeerders die macht willen hebben

4. Johan van Oldenbarneveld

• wilde iets veranderen → dus was hij tegen de macht

• als Palamedes in treurspel van Joost van den Vondel (palamedes vs. Agamemnon)

• zijn lot maakte hem een revolutionaire figuur

• ook als prometheus - universele verbinding

• wilde iets voor de maatschappij doen en bestraft want het was tegen de macht

• nog een keer ditzelfde verhaal in geschiedenis

• zelfstandig, eenzaam (in Vondels stuk heeft hij niet zoveel aanhangers)

• pas na dood erkend - archetypisch

5. Joan Derk van der capellen tot den Pol

• was een Nederlands politicus en edelman die een belangrijke rol speelde in de patriottenbeweging

• steunde de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog, had kritiek op het politieke bestel en regentenstelsel.

• vooral bekend als de auteur van het 'anonieme' pamflet Aan het Volk van Nederland

• onafhankelijk van VS - niet mogelijk zonder hem volgens Nederlanders

• later wilde hij niet vechten, hij was uitgeput

• pas na zijn dood begrepen

---