Sprawa 331/88
Strony sprawy:
Królowa
v.
Minister Rolnictwa, Rybołówstwa i Żywności oraz Sekretarz Stanu do Spraw Zdrowia, ex parte: Fedesa i inni
Co się stało? :
Rada wydała 7 marca 1988 roku dyrektywę 81/602, która zapowiadała ustanowienie regulacji użycia substancji hormonalnych w produkcji mięsa. Dyrektywa ta była w istocie powtórzeniem innej, wydanej w grudniu 1985 roku, która została unieważniona z powodu naruszenia jednego z wymogów proceduralnych (sprawa 68/86 Zjednoczone Królestwo v. Rada).
Powodowie, firmy produkujące środki farmaceutyczne dla zwierząt, zarzucili nieważność krajowej regulacji Zjednoczonego Królestwa, które zawierało dyrektywę 88/146, ponieważ ich zdaniem dyrektywa ta była nieważna.
Firmy uznały, że dyrektywa nie jest zgodna z zasadami pewności prawa, nieretroaktywności, równości wobec prawa oraz proporcjonalności.
Zarzut dotyczący nieproporcjonalności został oparty na argumentach:
Całkowity zakaz stosowania wymienionych w dyrektywie hormonów jest niemożliwy do stosowania w praktyce i może skutkować powstaniem czarnego rynku
Zakaz jest zbędny, ponieważ mógłby zostać zastąpiony poradami i informacjami
Zakaz spowoduje duże straty finansowe u przedsiębiorców (w porównaniu do korzyści, które osiągnie ogół)
Tezy orzeczenia:
Rada nie naruszyła zasady pewności prawa ani uprawnionych oczekiwań handlowców, których ten środek dotyczy
Środki zakazujące muszą być adekwatne i konieczne dla osiągnięcia celu. Należy zastosować środek najmniej uciążliwy, zaś niedogodności nie mogą być nieproporcjonalne do celów. Legalność środka może zostać podważona tylko jeśli środek ten jest niewłaściwy ze względu na cel.
Środek nie jest dyskryminacyjny, jeżeli będzie stosowany tak samo w stosunku do wszystkich państw członkowskich.
W dziedzinach, w których Rada ma szerszą władze (np. Wspólna Polityka Rolna) przesłanka odpowiedzialności i proporcjonalności jest badana inaczej – poprzeczka dla udowodnienia, że środek był nieproporcjonalny jest wyższa, trudniej to udowodnić.
Zasada proporcjonalności:
instytucje wspólnotowe mogą podejmować tylko takie działania, które są konieczne i niezbędne do osiągnięcia celów zawartych w Traktacie,
środki zastosowane do realizacji danego celu muszą być proporcjonalne do istoty danego celu,
środki te muszą być:
odpowiednie (to znaczy takie, dzięki którym da się dany cel osiągnąć),
konieczne (to znaczy takie, bez których osiągnięcie danego celu nie jest możliwe)
proporcjonalne sensu stricto (czyli takie, by w jak najmniejszym stopniu stanowiły przeszkodę w wykonywaniu innych celów).