WBiIŚ	Mateusz Kaczmarek	01.12.2008
Grupa 4	Prowadząca: mgr inż. Liliana Piwowarczyk

Twardość wody

Ćwiczenie:

1. Oznaczanie twardości całkowitej wody wodociągowej. Do kolbki stożkowej o poj. 250 cm³ wprowadzamy 50 cm³ wody wodociągowej, ok. 2 cm³ amoniaku, 1 ml roztworu buforowego oraz odrobinę wskaźnika - czerni eriochromowej. Tak przygotowany roztwór miareczkujemy 0,005 M roztworem wersenianu sodu do zmiany barwy z fiołkowego na niebieski. Zmiana barwy nastąpiła po użyciu 24 cm³ wersenianu sodu.

2. Oznaczanie twardości wody przegotowanej. 50 ml przegotowanej wody wprowadzamy do kolbki stożkowej, a następnie postępując jak w punkcie 1. oznaczamy jej twardość. Zmiana barwy nastąpiła po użyciu 10 cm³ wersenianu sodu.

3. Oznaczanie twardości wody wodociągowej po przepuszczeniu jej przez kationit. A) Przez kolumnę zawierającą kationit sodowy (RNa) przepuszczamy ok. 100 cm³ wody wodociągowej z szybkością kilku kropel na minutę. Z uzyskanego wycieku przenosimy 50 cm³ do kolby stożkowej i postępując jak w punkcie 1. oznaczamy twardość wycieku. Zmiana barwy nastąpiła po użyciu 1,5 cm³ wersenianu sodu.

B) Przez kolumnę zawierającą kationit wodorowy (RH) przepuszczamy ok. 100 cm³ wody wodociągowej z szybkością kilku kropel na minutę. Z uzyskanego wycieku przenosimy 50 cm³ do kolby stożkowej i postępując jak w punkcie 1. oznaczamy twardość wycieku. Zmiana barwy nastąpiła od razu po pierwszej kropli wersenianu sodu.

Obliczenie twardości badanych wód:

Ad.1.

V = 24 cm³

X= V · 0,56 = 24 · 0,56 = 13,44

Ad. 2.

V = 10 cm³

X = V · 0,56 = 10 · 0,56 = 5,6

Ad. 3. a)

V = 1,5 cm³

X = V · 0,56 = 1,5 · 0,56 = 0,84

Ad. 3. b)

V = 0,2 cm³

X = V · 0,56 = 0,2 · 0,56 = 0,112

Roztwór	Ilość wersenianu sodu [cm^3]	Twardość roztworu
Woda wodociągowa	24	13,44
Woda przegotowana	10	5,6
Woda po Rna	1,5	0,84
Woda po RH	0,2	0,112

Wnioski:

Najtwardszą z wód jest woda wodociągowa- zawiera ona najwięcej związków powodujących przemijającą twardość wody (wodorowęglanów wapnia i magnezu) . Można ją usunąć przez gotowanie- woda staje się bardziej miękka, co dowiodło przeprowadzone doświadczenie. Woda przegotowana pozbawiona jest wodorowęglanów Ca i Mg, dlatego też obliczona wartość twardości ma mniejszą wartość.

Inną metodą na pozbycie się twardości jest przepuszczenie wody przez kolumny jonitowe , jak to zostało zrobione w dalszej części doświadczenia. Cząsteczki jonitu to wieloatomowe molekuły, które nie rozpuszczają się w wodzie. Część takiej cząsteczki podlega wymianie, gdyż ma charakterystyczne grupy, które wiążą kationy ( w przypadku kationitów) lub aniony (w przypadku anionitów). Najmniejszą twardość posiada woda przepuszczona przez kationit wodorowy RH. Woda przepuszczona przez kationit sodowy Rna ma twardość większą niż poprzedni, ale za to o wiele mniejszą niż woda przegotowana.

---