PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH I OPŁATA SKARBOWA:
Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
(Dz.U.00.86.959).
Do niedawna daniny te były uregulowane w jednym akcie prawnym - ustawie opłata skarbowa z 1989 r. Z ustawy tej wyjęto w 2000 r. czynności cywilnoprawne i objęto je nową daniną - podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ opłata jak sama nazwa wskazuje jest opłatą za coś, a przy podatku od czynności cywilnoprawnych nie otrzymujemy nic w zamian.
PODMIOT:
Forma organizacyjnoprawna podatnika jest obojętna podatek ma, więc maksymalnie szeroki zakres podmiotowy.
PRZEDMIOT:
Podatkowi podlegają (art. 1):
Czynności cywilnoprawne (umowy sprzedaży, zamiany, pożyczki, poręczenia, dożywocia, o dział spadku, umowy majątkowe małżeńskie, umowy spółki (akty założycielskie), umowy depozytu nieprawidłowego);
Zmiany powyższych umów, która powoduje podwyższenie podstawy opodatkowania;
Orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie
same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione powyżej.
Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi jeżeli ich przedmiotem są:
Rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP,
Rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku, gdy 1nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i 2czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.
Z tym, że:
Umowa spółki oraz zmiana umowy spółki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli siedziba spółki znajduje się na terytorium RP;
Umowy poręczenia i umowy małżeńskie majątkowe podlegają podatkowi, jeżeli przynajmniej jedna strona umowy ma miejsce zamieszkania albo siedzibę w kraju.
PODSTAWA OPODATKOWANIA:
W przypadku umów cywilnoprawnych podstawą opodatkowania jest najczęściej wartość przedmiotu tych czynności (art. 6 § 1 ustawy).
W przypadku opodatkowania orzeczeń sądowych podstawa opodatkowania jest taka sama bo żeby być opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych muszą one wywoływać takie same skutki jak opodatkowane tym podatkiem umowy.
STAWKI PODATKOWE:
Najczęściej są to stawki niezmienne i wyrażone w % (art. 7). Są też stawki kwotowe (przy umowie poręczenia i umowy majątkowej małżeńskiej). W przypadku natomiast umowy spółki jest to stawka procentowa zmienna regresywna szczeblowa (wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania zmniejsza się obciążenie podatkowe). Należy pamiętać, że nie są to stawki terminowe.
OBOWIĄZEK PODATKOWY:
Obowiązek podatkowy powstaje:
W przypadku czynności - z chwilą ich dokonania;
Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody;
Jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku (ma na to 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnej przed organami podatkowymi lub organami kontroli skarbowej, ale tylko w stosunku do strony która się na tą okoliczność powołuje.
Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży na:
1) stronach czynności cywilnoprawnych,
Spółce mającej osobowość prawną - w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego (akcyjnego).
Obowiązek zapłaty podatku ciąży solidarnie na osobach fizycznych, osobach prawnych i jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej będących stronami czynności cywilnoprawnej (solidarności nie wyłącza umowa), a w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego (akcyjnego)- na spółce.
WARUNKI PŁATNOŚCI (art. 10):
Podatnik jest obowiązany bez wezwania organu podatkowego złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Płatnikami podatku są:
1) notariusze - od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego,
2) nabywcy rzeczy - od umów sprzedaży, jeżeli nabywca kupuje te rzeczy do przerobu lub sprzedaży.
Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej lub wypłacenie należności od uprzedniego zapłacenia podatku.
Rozróżnienie na płatnika i podatnika nie zależy od formy organizacyjnoprawnej podatnika tak jak ma to miejsce np. w rolnym, czy leśnym.
Organem podatkowym jest urząd skarbowy. Podatek ten wpływa do budżetu gminy.
6a. ZWROT PODATKU (art. 11):
Nie chodzi tu o rozliczenie czy o spłatę nadpłaconego podatku. Tu podatek zostaje naliczony i pobrany we właściwej wysokości.
Podatek podlega zwrotowi, jeżeli:
1) uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna),
2) nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej,
3) umowa spółki w wyniku ostatecznej decyzji odmawiającej spółce wydania koncesji na podjęcie działalności gospodarczej została rozwiązana,
Podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.
WYŁĄCZENIA, ZWOLNIENIA, ULGI:
Wyłączenia (art. 2):
Nie podlegają podatkowi:
Czynności cywilnoprawne w określonych sprawach (z zakresu prawa rodzinnego, ubezpieczeń społecznych, wyborów, nauki, zdrowia):
. Co do zasady podatek od czynności cywilnoprawnych nie obejmuje tzw. obrotu profesjonalnego. Ograniczono go do obrotu nieprofesjonalnego, co oznacza, że dokonywana czynność prawna nie może spowodować powstania obowiązku w podatku VAT;
Umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.
Zwolnienia, ulgi:
Ustawa w art. 8 i 9 zawiera katalog zwolnień tak ze względu na podmiot jak i na przedmiot podatku. Jeżeli zwolnieniem czy ulgą jest objęty określony podmiot, to obowiązek ciąży solidarnie na pozostałych stronach tej czynności.
OPŁATA SKARBOWA:
Ustawa z dnia 2000.09.09 Opłata skarbowa (Dz.U.00.86.960).
PODMIOT:
Maksymalnie szeroki zakres podmiotowy. Forma organizacyjnoprawna podatnika nie ma znaczenia.
PRZEDMIOT:
Opłacie skarbowej podlegają (art. 1):
W sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej:
a) podania (żądania, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań,
b) czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego,
c) zaświadczenia wydawane na wniosek zainteresowanego,
d) zezwolenia (pozwolenia, koncesje) wydawane na wniosek zainteresowanego,
Następujące dokumenty:
a) stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy (wypisy),
b) weksle,
c) dokumenty przewozowe.
PODSTAWA OBLICZENIA:
Podstawą opodatkowania w przypadku spraw z zakresu postępowania administracyjnego podstawę obliczenia stanowi żądanie określonego działania i określone działania.
W przypadku dokumentów podstawą opodatkowania najczęściej jest wartość dokumentów, (jeżeli nie możemy jej określić sięgamy do podstawy z zakresu postępowania administracyjnego.
STAWKA PODATKOWA:
Szczegółowy wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, wysokość stawek opłaty skarbowej od poszczególnych jej przedmiotów oraz zwolnień określa tabela stanowiąca załącznik do ustawy (art. 10). Stawki są kwotowe i zależne od przedmiotu opodatkowania.
Stawki opłaty skarbowej, określone kwotowo w załączniku do ustawy, ulegają podwyższeniu w przypadku wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych o ponad 15% w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen. Wskaźnik wzrostu cen, ustala się na podstawie komunikatów Prezesa GUS ogłoszonych w „Monitorze Polskim" w terminie 30 dni po upływie każdego kwartału.
OBOWIĄZEK PODATKOWY:
Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej powstaje (art. 6):
1) od podań i załączników do podań - z chwilą wniesienia podania lub złożenia załącznika,
2) od czynności urzędowych - z chwilą dokonania zgłoszenia lub wystąpienia z wnioskiem o dokonanie czynności urzędowej, a jeżeli w wyniku tej czynności ma być wydany dokument - z chwilą wydania tego dokumentu,
3) od zaświadczeń lub zezwoleń - z chwilą wydania zaświadczenia lub zezwolenia,
4) od dokumentów - z chwilą wystawienia (sporządzenia) dokumentu,
Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej ciąży solidarnie na osobach lub jednostkach organizacyjnych, jeżeli składają wspólne podania i załączniki do podań albo jeżeli na ich wspólny wniosek dokonuje się czynności urzędowych lub wydaje zaświadczenia albo zezwolenia.
WARUNKI PŁATNOŚCI:
Płatnikami opłaty skarbowej są:
1) notariusze - od sporządzanych przez nich dokumentów,
2) przewoźnicy - od dokumentów przewozowych, o ile nie są wystawcami tych dokumentów.
Płatnicy obowiązani są uzależnić sporządzenie dokumentu lub wydanie dokumentu od uprzedniego zapłacenia opłaty skarbowej.
MF określi, w drodze rozporządzenia, sposób pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposób prowadzenia rejestrów tej opłaty.
Opłatę skarbową wpłaca się z chwilą powstania obowiązku jej zapłaty, a w przypadku, weksli - w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku zapłaty.
Jeżeli opłata skarbowa jest pobierana przez płatnika, jest on obowiązany do jej poboru z chwilą powstania obowiązku jej zapłaty.
6a. ZWROT OPŁATY SKARBOWEJ (art. 12):
Opłata skarbowa, podlega zwrotowi:
1) od odwołania - jeżeli odwołanie to zostało w całości uwzględnione albo decyzja, której odwołanie dotyczyło, została w innym trybie w całości uchylona lub stwierdzono jej nieważność,
2) od żądania wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji lub jej uchylenia bądź zmiany - jeżeli decyzja, której wniosek dotyczy, została uchylona, zmieniona lub stwierdzono jej nieważność,
3) od czynności urzędowych - jeżeli mimo zapłacenia opłaty nie dokonano czynności urzędowej.
Zwrot opłaty nie przysługuje, jeżeli zapłacona opłata skarbowa nie przekracza 2 zł.
WYŁĄCZENIA, ZWOLNIENIA, ULGI:
Wyłączenia:
Nie podlegają opłacie skarbowej (art. 2):
Podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia, zezwolenia oraz dokumenty stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy (wypisy) w określonych sprawach (np. z zakresu prawa rodzinnego, ubezpieczeń społecznych, wyborów, nauki, zdrowia, nabycia obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji oraz stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego nabytego w tym trybie,);
Podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia oraz zezwolenia w sprawach budownictwa mieszkaniowego,
Podania i załączniki do podań, których przedmiotem są skargi i wnioski w rozumieniu przepisów kpa; nie dotyczy to pism określonych przez strony jako skargi, lecz będących w swej istocie środkami odwoławczymi składanymi w toku instancji,
Podania i załączniki do podań związane z rejestracją umów na usługi finansowane ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej.
Podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia oraz zezwolenia, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają innym opłatom o charakterze publicznoprawnym lub są od tych opłat zwolnione b(art. 3).
Zwolnienia:
Zwalnia się od opłaty skarbowej (art. 8):
1) pod warunkiem wzajemności, państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne, międzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich oddziały i przedstawicielstwa, korzystające na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów, a także członków ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeżeli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) jednostki budżetowe.
Organem podatkowym właściwym w sprawach opłaty skarbowej jest wójt lub burmistrz (prezydent miasta).
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl