Plan realizacji materiału języka polskiego w klasie II gimnazjum

(plan wynikowy dwustopniowy)

Plan jest rozpisany dla 5 godzin tygodniowo języka polskiego (ok. 180 godz. w ciągu roku). Przyjmuje się 36 tygodni nauki.

Temat i problematyka lekcji, liczba godzin ----------------------- Zagadnienia ścieżek edukacyjnych	Lektury i inne teksty kultury, podręczniki (teksty podstawowe i konteksty)	Wymagania z zakresu kształcenia literacko-kulturowego i kształcenia językowego
				Wymagania na poziom podstawowy Uczeń:	Wymagania dodatkowe na poziom ponadpodstawowy Uczeń:
1. W Czarnolesie, czyli w Polsce
Czym jest tradycja literacka? - 1 godz. ----------------------- MED Opis i spis bibliograficzny. Zestawienie tematyczne	Kto czyta... 2; Mowa polska 2	- na podstawie spisu treści i indeksu orientuje się w zawartości obu podręczników (wymienia lektury i zagadnienia, które będą omawiane w klasie II) - sporządza spis lektur obowiązujących w klasie II; poprawnie zapisuje pozycje bibliograficzne - wyjaśnia znaczenia wyrazu „tradycja”, odnosząc go do różnych sfer aktywności człowieka (obyczaje i obrzędy, przyjęte zwyczaje, tradycja rodzinna, narodowa, literacka itp.) - uzasadnia, dlaczego warto poznawać utwory literackie powstałe w dawnych epokach	- wyjaśnia pojęcia: tradycja kultury, tradycja literacka
Nie każdy czuje czaczę. Różne odmiany polszczyzny. Synonimy - 2 godz. ------------------MED Pojęcia komunikacji medialnej: kod, język, denotacja, konotacja. Psychologiczne podstawy komunikowania się ludzi	Mowa polska 2, rozdz. 3: Nie każdy czuje czaczę kontekst: J. Matejko, Autoportret z synem słowniki języka polskiego, słowniki poprawnej polszczyzny	- określa, kim są bohaterowie opowiadania, rozpoznaje w nich przedstawicieli różnych pokoleń - określa różnice w stylach wypowiedzi ojca i syna (polszczyzna literacka, gwara młodzieżowa - żargon) - wskazuje wyrazy i związki wyrazowe charakterystyczne dla gwary młodzieżowej, określa ich znaczenia - w słownictwie syna rozpoznaje wpływy języka angielskiego - rozważa, czy między ojcem i synem istnieje porozumienie - określa, w jakich sytuacjach można posługiwać się gwarą młodzieżową, a kiedy jest ona niestosowna - klasyfikuje wskazane wyrazy do różnych odmian polszczyzny (np. słownictwo potoczne, gwarowe, oficjalne, terminologia naukowa) - wyjaśnia, czym są synonimy - podając przykłady, określa, czym mogą się różnić synonimy między sobą (znaczeniem, barwą emocjonalną, przynależnością do określonej odmiany polszczyzny itp. - bez podawania terminów) - przeredagowuje teksty, stosując różne synonimy, tak aby wypowiedź stała się skuteczna i stosowna - w słowniku wskazuje kwalifikatory i wyjaśnia ich znaczenie	- podaje warunki skutecznej komunikacji - wypowiada się na temat stosowności używania gwary młodzieżowej w różnych sytuacjach; uzasadnia swoją opinię - wymienia różne odmiany polszczyzny (np. oficjalna - literacka, nieoficjalna, styl potoczny, styl naukowy, styl urzędowy, gwary środowiskowe); określa, kiedy można lub trzeba się nimi posługiwać - uzasadnia, dlaczego każdy młody człowiek powinien zdobyć umiejętność posługiwania się polszczyzną literacką
W domu polskiej poezji - 4 godz. ----------------------- ŚR Nawiązania do filozofii antyku w twórczości poetów późniejszych epok. Rola filozofii greckiej w kulturze polskiej	Kto czyta... 2: J. Kochanowski, Do gór i lasów kontekst: A. Altdorfer, Pejzaż	- wymienia najważniejsze fakty związane z życiem i twórczością Jana Kochanowskiego (wiadomości z podręcznika) - wyjaśnia, czym był dla poety Czarnolas - czyta ze zrozumieniem fraszki Kochanowskiego, wyjaśnia znaczenie form archaicznych oraz nawiązań do mitologii - wyjaśnia przesłanie czytanej fraszki; określa, na czym polega jej autobiograficzny charakter - wskazuje w wierszu apostrofę, pytania retoryczne, anaforę i wyjaśnia ich funkcje - określa, jakie informacje powinien zawierać życiorys - redaguje własny życiorys (w tradycyjnej formie)	- przedstawia w sposób spójny biografię Jana Kochanowskiego - wyjaśnia, dlaczego podmiot mówiący w wierszu porównuje się do Proteusza - określa na podstawie fraszki, jaki sposób życia proponuje poeta (jaka jest jego filozofia życiowa) - precyzuje znaczenia określeń: biografia, życiorys (CV)
		J. Kochanowski, O doktorze Hiszpanie, Na nabożną, Na Konrata, Do Hanny, Na zachowanie	- przedstawia sens fraszek swoimi słowami (współczesną polszczyzną) - wyjaśnia znaczenie archaicznych form (w kontekście) - wskazuje najważniejsze cechy fraszki - określa charakter czytanych fraszek (np. żartobliwy, refleksyjny, satyryczny, autobiograficzny)	- streszcza fraszki, stosując różne zmiany redakcyjne (np. zamiana mowy niezależnej na zależną, różne typy narracji) - na podstawie przeczytanych fraszek opisuje życie na dworze królewskim w XVI wieku - omawia cechy gatunkowe fraszki
		J. Kochanowski, Pieśń II Ksiąg pierwszych kontekst: L. da Vinci, Człowiek wpisany w koło i kwadrat	- czyta pieśń ze zrozumieniem i poprawną dykcją - parafrazuje kolejne strofy, przedstawiając ich sens językiem współczesnym - wymienia najważniejsze cechy gatunkowe pieśni - ogólnie omawia budowę utworu (strofa, wersyfikacja, rymy) - wskazuje środki retoryczne i określa ich funkcje - ogólnie omawia przedstawioną w pieśni koncepcję szczęśliwego życia - krótko przedstawia obraz natury ukazany w utworze - wyjaśnia, czym był renesansowy humanizm i jaki obraz człowieka stworzyła epoka - w zdaniach stosuje poprawnie wyrazy: humanizm, humanista, humanistyczny (w różnych znaczeniach)	- określa, jaka relacja między człowiekiem a naturą została ukazana w pieśni - wskazuje harmonię jako cechę renesansowego obrazu świata (natury i człowieka) - na podstawie czytanego utworu charakteryzuje pieśń jako gatunek liryczny, wymienia środki podkreślające rytmiczność jej budowy - wskazuje w pieśni elementy filozofii stoickiej i epikurejskiej
		J. Kochanowski, Na lipę, Na dom w Czarnolesie	- czyta fraszki ze zrozumieniem i właściwą dykcją - określa podmioty liryczne, adresatów i sytuację liryczną czytanych utworów - odwołując się do fraszek, wyjaśnia, czym był dla poety dom rodzinny (Czarnolas) i wskazuje wartości z nim związane - określa, jaką koncepcję szczęścia zawarł renesansowy poeta w przytoczonych utworach - na podstawie poznanych utworów Kochanowskiego opisuje obraz człowieka w poezji renesansu - w czytanych fraszkach wskazuje obrazy natury, określa ich charakter i nastrój	- dokonuje interpretacji głosowej utworów - odwołując się do przeczytanych fraszek, opisuje małą ojczyznę poety - na podstawie poznanych utworów przedstawia renesansową koncepcję życia szczęśliwego; wskazuje jej związek ze stoicyzmem i epikureizmem - na podstawie przeczytanych utworów określa miejsce natury w życiu człowieka

Rodzaje wypowiedzeń - powtórzenie. Mowa niezależna i zależna - 2 godz.

Mowa polska 2, rozdz. 4: I. Jurgielewiczowa, Niespokojne godziny (fragm.)

- opowiada wydarzenia ukazane we fragmencie - określa uczucia chłopca wobec nauczycieli i kolegów - przeredagowuje tekst opowiadania, przekształcając mowę niezależną w mowę zależną - na przykładach wyjaśnia terminy: wypowiedzenie, zdanie, równoważnik zdania - we wskazanym tekście (np. w przeczytanym fragmencie opowiadania) znajduje zdania i równoważniki zdań - wymienia rodzaje zdań (oznajmujące, pytające, rozkazujące i wykrzyknikowe) i podaje ich przykłady - stosuje poprawną interpunkcję na końcu zdania oznajmującego, pytającego i wykrzyknikowego - wyjaśnia, czym się różni zdanie (wypowiedzenie) pojedyncze od zdania (wypowiedzenia) złożonego - wyjaśnia różnicę między zdaniem złożonym współrzędnie a zdaniem złożonym podrzędnie (na przykładach) - rozpoznaje ww. rodzaje zdań w tekście - wyjaśnia na przykładach, czym jest mowa niezależna i mowa zależna - we wskazanych tekstach rozpoznaje mowę niezależną i zależną - określa zasady interpunkcji przy zapisywaniu mowy niezależnej; wskazuje różne sposoby zapisu - pisze opowiadanie z użyciem mowy niezależnej

- odwołując się do tekstu wyjaśnia, w jaki sposób autor przedstawił uczucia bohatera - opisuje obraz szkoły wyłaniający się z przeczytanego fragmentu - objaśnia funkcje znaków interpunkcyjnych w zdaniach pojedynczych i złożonych - określa funkcje mowy niezależnej we wskazanym tekście (np. we fraszce Na lipę, we fragmencie powieści Jurgielewiczowej) - określa, w jakich formach wypowiedzi najczęściej stosuje się mowę niezależną, a w jakich nie należy jej stosować

Rozpacz nieszczęśliwego ojca - 3 godz. ---------------------- ŚR Nawiązania do filozofii antyku w twórczości poetów późniejszych epok. Rola filozofii greckiej w kulturze polskiej	Kto czyta... 2: J. Kochanowski, Tren VII, Tren VIII, Tren X kontekst: J. Matejko, Jan Kochanowski i Urszulka	- czyta ze zrozumieniem treny, poprawnie akcentując wyrazy i frazy, stosując pauzy logiczne - własnymi słowami przekazuje sens przeczytanych utworów (formy archaiczne „przekłada” na współczesną polszczyznę) - określa tematy i główne zasady kompozycji poznanych trenów - w trenach wskazuje podmiot liryczny, adresatów i sytuacje liryczne - nazywa uczucia podmiotu lirycznego (stosuje synonimy) - redaguje opis przeżyć wewnętrznych podmiotu lirycznego trenów - charakteryzuje Urszulkę, odwołując się do poznanych utworów (zwłaszcza do Trenu VIII) - rozpoznaje występujące w trenach najważniejsze środki artystyczne i określa ich funkcję - wskazuje najważniejsze cechy trenu jako gatunku poezji żałobnej	- tworzy interpretację głosową trenów - określa podmiot liryczny: nieszczęśliwy ojciec, poeta-myśliciel, którego zawiodła wyznawana filozofia życiowa (wykorzystuje kontekst poznanych wcześniej utworów) - w Trenie X wskazuje nawiązania do wierzeń związanych z życiem pośmiertnym; interpretuje ich różnorodność - opisuje budowę wersyfikacyjno- -składniową Trenu VII i określa funkcje występujących w nim przerzutni - na podstawie poznanych trenów opisuje dom poety przed śmiercią Urszulki i po niej
Dlaczego cierpimy? - 1 godz. ----------------------- F Skąd wzięło się na świecie zło? Gnostycy o złu. Niesprawiedliwość świata. Ucieczka od cierpienia. Chrześcijaństwo i nadzieja	Kto czyta... 2: Nieszczęścia Hioba Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 5: Dlaczego zło?	- opowiada (streszcza) historię biblijnego Hioba - określa postawę Hioba wobec cierpienia zesłanego przez Boga - wnioskuje, dlaczego Bóg dotknął Hioba cierpieniem - wyjaśnia, czym jest werset biblijny - znajduje wskazane fragmenty Biblii, posługując się oznaczeniami ksiąg, rozdziałów i wersetów - w poznanych fragmentach Księgi Hioba odnajduje sentencje - zabiera głos w klasowej dyskusji na temat cierpienia i jego miejsca w życiu człowieka oraz różnych postaw wobec cierpienia	- określa postawę symbolizowaną przez biblijnego Hioba (niezawinione cierpienie, wierność i zawierzenie Bogu, przyjęcie cierpienia, akceptacja woli Boga itp.) - określa, czym jest cierpienie w świetle Biblii (wartość) - przypomina cierpiące postacie z mitów greckich; porównuje sposób ukazania cierpienia w Biblii i w mitologii greckiej - przedstawia swoje zdanie na temat sensu cierpienia i różnych postaw wobec niego; uzasadnia swoje opinie
Powtórzenie wiadomości o częściach mowy i częściach zdania - 1 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 1 i 3	- wymienia części mowy odmienne i nieodmienne - wymienia części zdania - klasyfikuje odmienne części mowy według typu odmiany - podaje najważniejsze wiadomości o odmianie, znaczeniu i funkcji w zdaniu czasowników, rzeczowników, przymiotników, liczebników i zaimków - określa znaczenia nieodmiennych części mowy (przysłówek, zaimek przysłowny, partykuła, przyimek, spójnik i wykrzyknik) oraz ich rolę w zdaniu - rozpoznaje części mowy w tekście, określa ich formy i funkcje składniowe	- rozpoznaje w tekście części mowy w nietypowych sytuacjach (np. „chory” jako rzeczownik) - rozpoznaje nietypowe funkcje składniowe różnych części mowy użytych w zdaniach (np. podmiot w dopełniaczu, bezokolicznik w funkcji podmiotu)
Rzecz czarnoleska - 2 godz.	Kto czyta... 2: L. Staff, Lipy; J. Tuwim, Rzecz Czarnoleska; B. Leśmian, Urszula Kochanowska	- wskazuje najważniejsze wartości poezji Kochanowskiego, które czynią ją ponadczasową - na podstawie wierszy Staffa i Tuwima określa stosunek tych poetów do poezji Kochanowskiego - określa, jakie wartości symbolizuje w polskiej poezji „rzecz czarnoleska” - streszcza (opowiada) historię Urszulki opisaną w wierszu Leśmiana; określa przyczyny rozczarowania bohaterki - na podstawie utworu Leśmiana wskazuje wartości wiążące się z pojęciem domu rodzinnego	- charakteryzuje budowę wersyfikacyjno-składniową czytanych wierszy, podkreślając jej regularność - wskazuje różnorodne nawiązania do poezji Kochanowskiego w wierszach Tuwima i Leśmiana - określa, kto jest podmiotem lirycznym i bohaterem w utworze Leśmiana - wyjaśnia przesłanie wiersza Leśmiana
O szczęściu - w poezji i w języku. Uczymy się pisać rozprawkę. Powtórzenie wiadomości o zdaniach podrzędnych. Zdanie podmiotowe - 3 godz. ----------------------- F Uzasadnianie w życiu codziennym i filozofii. Rozumowanie. Sylogizm	Mowa polska 2, rozdz. 5: J. Chęciński; Zamki na lodzie (fragm.); L. Staffa Radość i smutek szczęścia i chwili (fragm.); A. Naruszewicz, Nic nadto (fragm.) kontekst: R. Malczewski, Pogodne życie Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 9: Jak uzasadnić swoje przekonania?	- czyta ze zrozumieniem wiersze, dostrzega ich wspólny temat - wskazuje w tekstach najważniejsze środki stylistyczne (np. pytania retoryczne i wykrzyknienia, anafory, paralelizmy składniowe, metafory i epitety) i określa ich funkcje - w zdaniach poprawnie wykorzystuje związki frazeologiczne związane ze szczęściem - zabiera głos w klasowej dyskusji na temat: Czy pieniądze mogą dać człowiekowi szczęście? - określa, jaką formą wypowiedzi jest rozprawka - podaje ramowy plan rozprawki (wstęp - teza, rozwinięcie - argumenty, zakończenie - wnioski) - podaje sformułowania najczęściej stosowane w poszczególnych częściach rozprawki - buduje plan rozprawki na wskazany temat, np. Czy pieniądze mogą dać człowiekowi szczęście? (podaje argumenty i kontrargumenty) - pisze rozprawkę na podstawie podanego (uzgodnionego w klasie) planu na wskazany temat - wymienia rodzaje zdań podrzędnych - we wskazanym zdaniu podrzędnie złożonym rozpoznaje rodzaj zdania podrzędnego - rysuje wykres zdania złożonego podrzędnie, uwzględniając kolejność zdania nadrzędnego i podrzędnego	- na podstawie przeczytanych wierszy określa, jak różni poeci pojmują szczęście - wypowiada się na temat szczęścia, stosując synonimy oraz trafnie interpretując aforyzmy i przysłowia związane ze szczęściem - samodzielnie pisze rozprawkę, stosuje sformułowania właściwe dla poszczególnych jej części - wyjaśnia, czym się różni zdanie podrzędne podmiotowe od zdania dopełnieniowego i jak rozpoznać te rodzaje zdań - przekształca zdania pojedyncze w złożone podrzędnie i odwrotnie

2. W teatrze i w kinie
Siostra siostrę zabija - 4 lub 5 godz. ------------------MED Słowo gest i ruch jako forma wypowiedzi w życiu i teatrze. Inscenizacje. Teatr szkolny	Kto czyta... 2: J. Słowacki, Zbrodnia (fragm. II aktu dramatu Balladyna lub cały utwór)	- wskazuje twórców przedstawienia teatralnego (autor dramatu, reżyser, aktor, scenograf, choreograf itp.) - wskazuje główne cechy dramatu - określa, w jaki sposób dramat jako dzieło literackie „zapowiada” sztukę wystawioną na scenie (wskazówki dla reżysera i aktorów w didaskaliach) - wyjaśnia pojęcia: didaskalia, monolog, dialog (w kontekście dramatu); wskazuje ich przykłady w czytanym fragmencie - czyta ze zrozumieniem i z podziałem na role fragment dramatu - określa, kim są bohaterki i jakie relacje zachodzą między nimi - znajduje informacje o miejscu wydarzeń - analizuje przebieg wydarzeń na podstawie wypowiedzi postaci i didaskaliów - określa uczucia bohaterek; wskazuje przyczyny konfliktu i motywy, które pchnęły Balladynę do morderstwa	- omawia wybrane widowisko teatralne, zwracając uwagę na różne jego elementy (treść przedstawienia, gra aktorów, muzyka i dźwięk, scenografia, kostiumy, światło, efekty specjalne, choreografia itp.) - czyta fragment dramatu z podziałem na role, interpretując kwestie bohaterek - wskazuje rozbieżności między tym, co postacie mówią, a tym, co naprawdę myślą i czują - przedstawia symboliczne znaczenie czerwieni w dramacie Słowackiego - *bierze udział w klasowej inscenizacji wybranych fragmentów dramatu
Bardzo trudne wybory. Charakterystyka postaci - kontynuacja. Przedstawiająca funkcja języka. Pisownia partykuł. Zdania podrzędne orzecznikowe - 1 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 6: J. Słowacki, Balladyna (akt I, scena 3) kontekst: W. Blake, Aniołowie Dobra i Zła	- na podstawie poznanych fragmentów charakteryzuje bohaterki dramatu Słowackiego - określa symboliczne znaczenie wyglądu zewnętrznego Aliny i Balladyny - porządkuje słownictwo pojawiające się w wypowiedziach sióstr w polach semantycznych „piekło - niebo”, interpretuje to zestawienie - wskazuje zasadę kontrastu między sposobami kreacji sióstr - pisze charakterystykę porównawczą Aliny i Balladyny, uwzględniając najważniejsze cechy bohaterek - na wybranych przykładach uzasadnia, że treść i forma wypowiedzi niosą wiele informacji o jej autorze - ocenia postępowanie Balladyny - na podstawie poznanych fragmentów (lub całości) dramatu wyjaśnia, dlaczego Balladynę można uważać za tragedię; wskazuje na obecność tragizmu - podaje najważniejsze informacje o twórczości Słowackiego - rozpoznaje zdania podrzędne orzecznikowe we wskazanych zdaniach złożonych podrzędnie - wymienia najczęściej używane partykuły - podaje zasady pisowni partykuł -że, -ż, no, to, ci (łącznie i rozdzielnie) - poprawnie odmienia przez przypadki rzeczowniki: hrabia, margrabia, sędzia	- wnioskuje o cechach sióstr na podstawie ich słów i czynów oraz wypowiedzi innych postaci - wyjaśnia terminy: charakterystyka bezpośrednia i charakterystyka pośrednia, wskazuje przykłady w tekście - pisze pogłębioną charakterystykę porównawczą Aliny i Balladyny - redaguje różne wypowiedzi, których celem jest zaprezentowanie się w określony sposób - na podstawie poznanych fragmentów wskazuje cechy dramatu Słowackiego: mieszanie się realizmu z fantastyką, obecność sił nadprzyrodzonych, wyraziste kreacje postaci o wielkich namiętnościach, problematyka etyczna - wyjaśnia, po czym rozpoznajemy zdanie podrzędne orzecznikowe (odróżnia je od zdania przydawkowego)
Życie to nie bajka. A jednak... Streszczenie. Rozdzielna pisownia przyimków. Zasady użycia wielokropka. Zdania wielokrotnie złożone - 1 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 7: Z. Nowakowski, Przylądek Dobrej Nadziei (fragm.)	- streszcza przeczytany fragment powieści - przypomina cechy gatunkowe baśni - wyjaśnia, czym się różni opowieść mamy od baśni - podaje przykłady bajek i baśni - stosuje w zdaniach wyrazy: bajka (uwzględnia różne znaczenia tego słowa), baśń - przytacza związki frazeologiczne z wyrazami „bajka” i „baśń” - podaje zasady rozdzielnej pisowni wyrażeń przyimkowych - wymienia najczęściej używane wyrażenia przyimkowe pisane łącznie - wskazuje przykłady sytuacji, w których stosuje się wielokropek - wyjaśnia, po czym poznaje zdanie (wypowiedzenie) wielokrotnie złożone - w czytanym tekście znajduje przykłady zdań wielokrotnie złożonych - sporządza wykresy i opisy składniowe wskazanych zdań wielokrotnie złożonych (zdania dość łatwe, jasne, o przejrzystej budowie, niezbyt liczne zdania składowe, typowe sytuacje)	- przedstawia streszczenie jako formę wypowiedzi (określa, kiedy streszczenie jest prawidłowe) - wyjaśnia, że bajka i baśń to różne gatunki literackie - podaje funkcje wielokropka (w tym jako znaku opuszczenia w cytatach) - sporządza wykresy i opisy składniowe bardziej skomplikowanych zdań wielokrotnie złożonych (zdania dłuższe i trudniejsze niż na poziomie podstawowym)
Jak powstaje film? - 1 godz. ---------------------MED Języki poszczególnych mediów. Formy i środki obrazowe. Podstawy projektowania różnych form komunikatów medialnych	Kto czyta... 2: S. Bareja, S. Tym, Michał i sąsiadki (fragment scenariusza)	- wskazuje twórców filmu (scenarzysta, reżyser, scenograf, kompozytor, operatorzy kamery i dźwięku, choreograf, aktor itp.) - wyjaśnia, dlaczego film jest sztuką wielu tworzyw - objaśnia terminy: kadr, ujęcie, plan - w swobodnej rozmowie wypowiada się na temat relacji między filmem a literaturą, przedstawia własne preferencje (na przykładach) - pisze rozprawkę na temat relacji między filmem a literaturą, odwołuje się do upodobań młodzieży w tym zakresie - czyta fragmenty scenariusza i scenopisu, wskazuje charakterystyczne dla nich elementy - wyjaśnia krótko, czym jest scenariusz i scenopis, określa ich rolę w tworzeniu filmu	- omawia obejrzany niedawno film, zwracając uwagę na jego elementy: fabułę i sposób jej opowiedzenia, grę aktorów, zdjęcia, muzykę, dźwięk, scenografię, kostiumy, światło, efekty specjalne itp. - *na podstawie samodzielnie znalezionych materiałów przygotowuje referat (prezentację) o pracach nad wybranym filmem - pisze scenariusz krótkiego filmu na wskazany temat
Kabaret - 2 godz. ----------------------- MED Słowo gest i ruch jako forma wypowiedzi w życiu i teatrze. Inscenizacje. Teatr szkolny	Kto czyta... 2: K. I. Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś (fragm.); A. Osiecka, Złe rozmowy	- czyta ze zrozumieniem i dobrą dykcją fragmenty Zielonej Gęsi - w przeczytanych fragmentach wskazuje elementy komizmu, satyry i parodii - wyjaśnia, czym się różni kabaret od innych przedstawień - podaje synonimy związane ze śmiechem (np. kpina, drwina, ironia, parodia), poprawnie używa ich w zdaniach	- przygotowuje inscenizację wybranych scenek Zielonej Gęsi - komentuje przeczytane fragmenty, używając określeń: nonsens, absurd, ironia, satyra - odwołując się do przykładów, wyjaśnia różnicę między komizmem a satyrą i parodią - *przygotowuje wspólnie z kolegami kabaret uczniowski (projekt edukacyjny)

Sprawdzian z nauki o języku. Omówienie wyników - 1+1 godz.	Treści: Części mowy i części zdania. Określanie funkcji składniowych wyrazów w zdaniu. Rodzaje wypowiedzeń. Zdania złożone współrzędnie i podrzędnie. Zdania wielokrotnie złożone - wykresy i opisy składniowe.
3. Adam Mickiewicz i patriotyzm Polaków
Straszne opowieści - czyli ballady romantyczne na wesoło - 2 godz. ----------------------- F Nauka i wyobraźnia. Pułapki wyobraźni. Pomiędzy światem wyobrażonym a rzeczywistym	Kto czyta... 2: A. Mickiewicz, To lubię konteksty: zdjęcie cerkwi w Grabarce; C. D. Friedrich, Ruiny w lesie Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 7: Czy do poznania świata wystarczy rozum?	- czyta utwór z właściwą dykcją - streszcza (opowiada) balladę - odwołując się do tekstu, określa narratora i cel jego wypowiedzi oraz adresata - określa dwoisty nastrój utworu (groza i komizm) - w przeczytanym tekście wskazuje cechy ballady - opisuje dowolne wydarzenie budzące grozę, stosując słownictwo nacechowane emocjonalnie - podaje najważniejsze fakty z życia i twórczości Adama Mickiewicza (na podstawie podręcznika) - *inscenizuje balladę	- czyta balladę na głos, starając się wyeksponować jej nastrój - wskazuje słownictwo budujące nastrój grozy - charakteryzuje balladę jako gatunek literacki typowy dla romantyzmu (odwołuje się do czytanego utworu) - wymienia elementy ballady nawiązujące do kultury ludowej (motywy z podań, wiara w obecność świata duchów, „śpiewność”, nauka moralna) - pisze opowiadanie wywołujące grozę połączone z opisem przeżyć wewnętrznych - na podstawie znanych ballad wymienia niektóre cechy sztuki romantycznej: nastrojowość, przedstawianie uczuć jednostki, wiarę w przenikanie się światów ziemskiego i nadprzyrodzonego, nawiązywanie do ludowego widzenia świata, niejednolitość rodzajową i gatunkową utworów, subiektywizm relacji

Wyrazy podstawowe i pochodne - 1 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 8	- na przykładach podanych wyrazów wyjaśnia terminy: wyraz podstawowy (podstawa słowotwórcza), wyraz pochodny (podzielny słowotwórczo), temat, formant - w podanych wyrazach wskazuje tematy i formanty - określa znaczenia wyrazów pochodnych na podstawie ich budowy - wskazuje podstawę słowotwórczą podanych wyrazów pochodnych - tworzy wyrazy pochodne od podanych wyrazów - określa, jakimi częściami mowy są wyrazy podstawowe i wyrazy pochodne	- w wyrazach podstawowych i pochodnych wskazuje oboczności tematyczne - odróżnia formant od końcówki fleksyjnej
Grzechy duże i małe. Różne typy formantów - 2 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 10: M. Samozwaniec, Maria i Magdalena (fragm.) kontekst: J. Reynolds, Wiek niewinności	- czyta ze zrozumieniem fragment wspomnień - wskazuje w tekście elementy komizmu - charakteryzuje dziewczynki i ich mamę - poprawnie stosuje słownictwo i związki frazeologiczne związane z grzechem - na podanych przykładach wyjaśnia pojęcia: przyrostek, przedrostek, wrostek - rozpoznaje typy formantów we wskazanych wyrazach podzielnych słowotwórczo - rozpoznaje wyrazy utworzone od dwóch podstaw słowotwórczych; wskazuje te podstawy - wśród wyrazów złożonych rozróżnia złożenia i zrosty - podaje zasady pisowni złożeń i zrostów	- przeredagowuje tekst, np. stosując różne formy narracji, zastępując dialogi mową zależną - określa, jak Madzia i Lilka pojmowały grzechy, wypowiada swoje refleksje na temat przygotowań dziewczynek do spowiedzi - analizuje wyrazy podzielne słowotwórczo pod względem ich znaczenia i budowy słowotwórczej - określa rodzaj związku (zgody lub rządu) między wyrazami podstawowymi, od których utworzono wyraz pochodny o dwóch podstawach
Orientalne i romantyczne Sonety krymskie - 2 godz. ------------------MED Formy komunikatów medialnych: słownych i obrazowych. Kody ikoniczne i symboliczne	Kto czyta... 2: A. Mickiewicz, Góra Kikineis konteksty: W. Wańkowicz, Adam Mickiewicz na Judahu; K. D. Friedrich, Wędrowiec ponad chmurami mapa Eurazji	- czyta sonet na głos, logicznie frazując tekst - określa podmiot liryczny i sytuację liryczną, przytaczając właściwe sformułowania - nazywa uczucia wyrażone w utworze - wskazuje obrazy poetyckie - znajduje środki artystyczne i określa ich funkcje - rozpoznaje czytany utwór jako sonet i określa jego budowę - porównuje wiersz Mickiewicza i obraz Friedricha, biorąc pod uwagę: temat, sposób pokazania gór, bohatera, nastrój - redaguje opis przyrody, stosując zróżnicowane słownictwo i wprowadzając proste środki stylistyczne (np. epitety, porównania)	- tworzy interpretację głosową sonetu - omawia cechy sonetu, odwołując się do czytanego utworu - wskazuje na mapie opisane w utworze miejsca - na podstawie wiersza wyjaśnia terminy: orientalizm, Orient, orientalny - porównuje sposób ukazania gór w poezji i malarstwie romantyzmu (na podstawie omawianych dzieł), wskazuje znaczenia symboliczne - opisuje obraz przedstawiający postać ludzką na tle krajobrazu
Ojczyzna - ponad wszystkim - 2 godz. -----------------------F Czym jest ojczyzna? Różne wzorce patriotyzmu. Rozumowanie	Kto czyta... 2: A. Mickiewicz, Reduta Ordona kontekst: P. Michałowski, Samosierra Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 4: Czy warto być patriotą?; rozdz. 9: Jak uzasadniać swoje przekonania?	- czyta na głos Redutę Ordona z właściwą dykcją i logicznym frazowaniem - wyjaśnia znaczenie archaicznych wyrazów i sformułowań - własnymi słowami opowiada wydarzenia przedstawione w wierszu, przypomina ich tło historyczne - porównuje losy historycznej postaci i bohatera wiersza - wyodrębnia opisy bitwy, określa ich nastrój i wskazuje sądy narratora - wskazuje środki stylistyczne użyte w opisach bitew i określa ich funkcje - charakteryzuje bohatera wiersza (wskazuje słownictwo nacechowane emocjonalnie i oceniające) - określa, w jaki sposób narrator ocenił czyn bohatera - wymienia wartości, które zostały ukazane w utworze jako najważniejsze - wnioskuje dlaczego - w swoich wypowiedziach poprawnie używa wyrazów: bohaterski, heroiczny, heroizm	- recytuje fragmenty wiersza z właściwą interpretacją - analizuje słownictwo i środki stylistyczne opisujące bitwę oraz relacje między walczącymi stronami - określa sposób przedstawienia bohatera w utworze (sakralizacja, heroizacja) - odwołując się do wiadomości z historii, wnioskuje, dlaczego poeci romantyczni głosili pochwałę „pięknej śmierci” za ojczyznę - zabiera głos w klasowej dyskusji na temat różnych sposobów pojmowania patriotyzmu (np. wskazuje różnice między patriotyzmem czasów niewoli a dzisiejszą postawą)
Rozważania na temat bohaterstwa. Wyrazy podzielne słowotwórczo tworzone od wyrażeń przyimkowych - 2 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 11: A. Lindgren, Bracia Lwie Serce (fragm.); J. Piepper, Trudności z wiarą (fragm.) kontekst: A. Mantegna, Św. Sebastian	- czyta ze zrozumieniem teksty; znajduje wskazane informacje - na podstawie przeczytanych fragmentów określa różne sposoby pojmowania bohaterstwa - przeredagowuje teksty we wskazany sposób - stosuje słownictwo i związki frazeologiczne związane z męstwem i bohaterstwem w zdaniach (materiał ćwiczeń) - na przykładach wyjaśnia terminy: wyraz podstawowy (podstawa słowotwórcza), pochodny, formant - we wskazanych wyrazach odróżnia podstawę słowotwórczą i formant - wskazuje wyrazy podstawowe dla podanych wyrazów podzielnych (sytuacje typowe) - tworzy wyrazy pochodne od wyrażeń przyimkowych - określa podstawę słowotwórczą podanego wyrazu będącą wyrażeniem przyimkowym - podaje zasadę pisowni wyrazów utworzonych od wyrażeń przyimkowych	- wskazuje cechy gatunkowe czytanych tekstów (rozpoznaje formy wypowiedzi: notatka prasowa, sprawozdanie, artykuł popularnonaukowy) - redaguje własną wypowiedź pisemną na temat męstwa, stosując bogate słownictwo - odróżnia złożenia od wyrazów utworzonych od wyrażeń przyimkowych - w wyrazach utworzonych od wyrażeń przyimkowych wskazuje temat i formant słowotwórczy
Bohater romantyczny - 1 lub 2 godz.	Kto czyta... 2: J. Słowacki, Testament mój	- czyta (recytuje) wiersz z właściwą dykcją - określa, kim jest podmiot liryczny wiersza i do kogo się zwraca (wskazuje różnych adresatów) - odwołując się do tytułu i treści wiersza, określa jego temat - charakteryzuje nastrój utworu, przywołując trafnie wyrazy i środki stylistyczne - charakteryzuje podmiot mówiący w wierszu, podkreślając cechy typowe dla poety (bohatera) romantycznego: poczucie wyjątkowości, poświęcenie dla narodu, szlachetność celów, samotność, indywidualizm, poczucie niezrozumienia i wyobcowania itp. - ogólnie określa, jakie przesłanie pozostawił narodowi poeta romantyczny (wskazuje właściwe strofy i je interpretuje) - krótko omawia romantyzm jako epokę w kulturze (wiadomości z podręcznika) - krótko przedstawia Słowackiego jako wybitnego poetę romantycznego (wiadomości z podręcznika)	- wyjaśnia metaforyczne znaczenie tytułowego testamentu (omawia przesłanie poety dla narodu) - szerzej omawia ideały i postawy wobec świata, jakie pozostawił w swoim testamencie romantyczny poeta - wyjaśnia metafory: serce spalone w aloesie, siła fatalna, okręt, sternik
Potrafimy wywalczyć zwycięstwo! - 2 godz.	Kto czyta... 2: H. Sienkiewicz, Zwycięska potyczka Zagłoby (fragm. Ogniem i mieczem) kontekst: Zagłoba. Fotos z filmu Ogniem i mieczem, reż. J. Hoffman	- streszcza (opowiada) czytany fragment powieści Sienkiewicza - określa świat przedstawiony powieści (na podstawie fragmentu i informacji zamieszczonych w przypisach) - odwołując się do przeczytanego fragmentu, uzasadnia, że Ogniem i mieczem jest powieścią historyczną - przytacza fragmenty zawierające charakterystykę postaci, wskazuje elementy charakterystyki bezpośredniej i charakterystyki pośredniej - na podstawie fragmentu charakteryzuje pana Zagłobę - przytacza fragmenty zawierające opis sytuacji - w czytanym tekście wskazuje elementy komizmu i wyjaśnia jego źródła (komizm postaci i komizm sytuacji)	- na podstawie przeczytanego fragmentu i wiadomości o utworze (z podręcznika oraz *znalezionych samodzielnie) wyjaśnia, co to znaczy, że Trylogia jest pisana „ku pokrzepieniu serc”
Literatura na ekranie (lekcja fakultatywna, jeśli uczniowie mają możliwość obejrzenia filmu np. w kinie; można też wykorzystać w klasie fragmenty nagrania) - 1 godz. na omówienie filmu ------------------MED Języki poszczególnych mediów. Formy i środki obrazowe. Formy komunikatów medialnych: słownych, dźwiękowych i filmowych	Wybrana część Trylogii, reż. J. Hoffman	- wypowiada swoje wrażenia na temat obejrzanego filmu - ocenia sposób pokazania na ekranie epoki, grę aktorów, sceny batalistyczne itp. - na podstawie obejrzanego dzieła wskazuje konsekwencje faktu, że film pokazuje obrazy w ruchu (relacja: film a literatura) - zabiera głos w klasowej dyskusji: Czy ogladanie filmów może zastąpić czytanie książek? - pisze dłuższą wypowiedź na ten temat, odwołując się do obejrzanego dzieła	- ocenia elementy filmu, uwzględniając pracę różnych jego twórców (np. scenarzysty, fotografika, kompozytora, aktorów) - wypowiada się na temat wyzwań stojących przed reżyserem, który podejmuje się sfilmowania znanego dzieła literackiego - pisze recenzję obejrzanej części Trylogii
Piękno wspomnień i tradycji - 4 godz.	Kto czyta... 2: A. Mickiewicz, Opowieść Gerwazego; Polowanie (fragmenty poematu Pan Tadeusz) kontekst: fotosy z filmu Pan Tadeusz, reż. A. Wajda	- czyta na głos (recytuje) fragmenty Pana Tadeusza z właściwą dykcją i zrozumieniem - streszcza (opowiada) poznane fragmenty - charakteryzuje świat przedstawiony utworu (czas, miejsce, postacie, wydarzenia) - określa, jakie tradycje i wartości szlacheckie zostały ukazane w poznanych fragmentach; wyjaśnia ich wpływ na życie bohaterów - w opowiadaniu Gerwazego wskazuje argumenty odwołujące się do uczuć Hrabiego - w opisie polowania wskazuje środki stylistyczne charakterystyczne dla opisu sytuacji - charakteryzuje Pana Tadeusza jako epopeję (wskazuje ważne cechy) - rozpoznaje trzynastozgłoskowiec	- interpretuje głosem czytane (recytowane) fragmenty Pana Tadeusza - charakteryzuje Gerwazego - na podstawie poznanych fragmentów poematu omawia rolę tradycji w życiu rodziny i narodu - ocenia, które z tradycji ukazanych w Panu Tadeuszu są wciąż żywe - przedstawia własne refleksje na temat stosunku współczesnego społeczeństwa do tradycji
		fragment scenariusza filmu Pan Tadeusz, reż. A. Wajda; M. Porębski, Powrót Jacka Soplicy (fragm.)	- czyta fragment scenariusza Pana Tadeusza Wajdy i odnosi je do właściwych fragmentów utworu - wskazuje niektóre trudności związane z przeniesieniem epopei Mickiewicza na ekran - czyta ze zrozumieniem artykuł Porębskiego (znajduje wskazane informacje w tekście, przetwarza je i syntetyzuje) - poprawnie stosuje w wypowiedziach terminologię związaną z filmem (np. scenariusz, reżyser, kadr, plan filmowy, rekwizyty)	- na podstawie fragmentu dotyczącego koncertu Wojskiego wyjaśnia, jakich elementów dzieła literackiego nie udało się przenieść na ekran i czym je zastąpiono - podaje najważniejsze informacje na temat dorobku artystycznego Andrzeja Wajdy (z podręcznika)
Literatura na ekranie (lekcja fakultatywna, jeśli uczniowie mają możliwość obejrzenia filmu np. w kinie; można też wykorzystać w klasie fragmenty nagrania) - 1 godz. na omówienie filmu ---------------------MED Języki poszczególnych mediów. Formy komunikatów medialnych: słownych, dźwiękowych i filmowych	film Pan Tadeusz, reż. A.Wajda	- wypowiada swoje wrażenia z obejrzanego filmu - ocenia różne elementy filmu, np. narrację filmową, zdjęcia, muzykę, dialogi, kreacje postaci - interpretuje ramę kompozycyjną filmu (szary Paryż obejmujący klamrą kolorowy świat Soplicowa) - pisze dłuższą wypowiedź na ten temat, odwołując się do obejrzanego dzieła	- wypowiada się na temat kreacji aktorskich, sposobu pokazania Soplicowa, znanych scen itp. - wypowiada się na temat wyzwań stojących przed reżyserem, który podejmuje się sfilmowania znanego dzieła literackiego - przedstawia własne sądy wartościujące na temat filmu i je uzasadnia - pisze recenzję obejrzanego dzieła filmowego
O szlachcie z sentymentem, ale i krytycznie - 4 lub 5 godz. --------------------MED *Słowo, gest i ruch, jako forma wypowiedzi w teatrze. Inscenizacje, teatr szkolny. *Języki poszczególnych mediów. Formy komunikatów medialnych: słownych, dźwiękowych i filmowych	A. Fredro, Zemsta (fakultatywnie: film Zemsta, reż. A. Wajda)	- streszcza (opowiada) przebieg wydarzeń - przedstawia bohaterów - charakteryzuje Cześnika i Rejenta, eksponując kontrastowość postaci (uwzględnia nazwiska znaczące, zachowania i wypowiedzi bohaterów oraz opinie innych postaci) - pisze charakterystykę porównawczą Cześnika i Rejenta; ocenia bohaterów, uzasadnia własne sądy - na przykładzie Cześnika i Rejenta wymienia najważniejsze wady polskiej szlachty - określa symboliczne znaczenie muru i zgody, jaka następuje w finale utworu - omawia budowę dramatu Fredry - uzasadnia, że Zemsta jest komedią - wskazuje przykłady komizmu postaci (np. Papkin), języka i sytuacji - w czytanym tekście wskazuje formy wyrazowe, które wyszły z użycia; rozpoznaje w nich archaizmy - czyta fragmenty Zemsty z podziałem na role (*bierze udział w klasowej inscenizacji fragmentów utworu) - rozważa sposób przedstawienia postaci komediowych: określa rolę wypowiedzi i elementów pozasłownych (wygląd, gest, ruch, mimika itp.) -*wypowiada swoje sądy na temat sposobu przeniesienia na ekran utworu literackiego przez Wajdę	- charakteryzuje Cześnika i Rejenta jako przedstawicieli polskiej szlachty - krótko wyjaśnia znaczenie wyrazów: Sarmata, sarmacki, sarmatyzm (w odniesieniu do polskiej szlachty) - ocenia obraz świata szlacheckiego (wartości, postawy, obyczaje itp.) w utworze Fredry - odwołując się do Zemsty, przedstawia komedię jako dramatyczny gatunek literacki - wyjaśnia termin „archaizm”, podając przykłady - pisze rozprawkę na temat sposobu ukazania świata wartości i obyczajów szlacheckich w Zemście -*recenzuje film Wajdy, uwzględniając różne elementy filmu (zdjęcia, scenografia, gra aktorów, muzyka, efekty dźwiękowe itp.)
Praca klasowa nr 1 wraz z poprawą - 2+1 godz.	Praca pisemna: Redagowanie spójnej wypowiedzi na wskazany temat związany z problematyką omawianych utworów (np. ocena bohaterów literackich, stosunek do tradycji literackiej i kulturowej, relacje między literaturą a filmem, wybory wartości). Rozprawka lub opowiadanie z dialogiem (zastosowanie mowy niezależnej) i z elementami charakterystyki. Poprawa: Poprawność wybranej formy wypowiedzi, kompozycja (wstęp, rozwinięcie i zakończenie), przejrzystość układu pracy, spójność logicznego wywodu. Stosowność stylu i celowość doboru środków językowych. Najczęstsze typy błędów językowych popełnianych przez uczniów.
4. Świat jest jeden - narodów wiele
Żyliśmy razem przez wieki - 4 godz. -----------------------F Inni pośród nas. Tolerancja religijna. Tolerancja wymuszona. Pozytywny ideał tolerancji. Tolerancja a natura ludzka. My i nietolerancja MED Media jako środki poznania historii. *Podstawy projektowania i realizacji różnych form komunikatów medialnych EUR Prawa człowieka	Kto czyta... 2: I. Manger, Szmulek traci skrzydła, Oczarowanie Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 3: Czy tolerancja to słabość?	- streszcza (opowiada) historię odejścia Szmulka z raju - charakteryzuje świat przedstawiony opowiadania (miejsce, postacie, wydarzenia) - porównuje ukazany w opowiadaniu obraz raju z rajem biblijnym - wskazuje elementy humoru i komizmu - czyta wiersz Oczarowanie, eksponując jego żartobliwy charakter - porównuje nastrój wiersza z nastrojem obrazu Chagalla - na podstawie wiadomości z podręcznika (oraz z innych przedmiotów) podaje najważniejsze informacje o dziejach narodu żydowskiego - ogólnie wyjaśnia, jakie było miejsce Żydów w polskiej kulturze i historii	- wskazuje elementy kultury żydowskiej w opowiadaniu Mangera - porównuje Szmulka z mitycznym Ikarem (określa, w jaki sposób Manger wykorzystał motywy skrzydeł i lotu) - wnioskuje, dlaczego Żydzi przez wieki bronili się przed asymilacją i walczyli o zachowanie własnej odmienności religijnej i kulturowej
		L. Kołakowski, O stereotypach narodowych	- czyta ze zrozumieniem fragment książki Kołakowskiego, znajduje w nim wskazane informacje - odwołując się do przykładów znanych z życia (ludzie, narodowości, zwierzęta), wyjaśnia, czym jest stereotyp - odwołując się do przykładów, wskazuje szkodliwość stereotypów	- podaje przykłady różnych stereotypów, funkcjonujących dziś w społecznej świadomości; ocenia je jako zjawisko społeczne
		I. B. Singer, Moja Warszawa; H. Krall, Teatr. Tykocin konteksty: M. Haneman, Krawiec; zdjęcie synagogi w Tykocinie	- na podstawie poznanych utworów podaje informacje o życiu Żydów polskich - swoimi słowami wyjaśnia określenia związane z kulturą żydowską (np. judaizm, mesjasz, Tora, cadyk, rabin, szabas, synagoga) - na podstawie tekstów opisuje atmosferę i wygląd polskich miast i miasteczek zamieszkanych przez Żydów - charakteryzuje środowisko polskich Żydów przedstawione przez Singera - odwołując się do wydarzeń ukazanych w prozie Singera, wyjaśnia terminy: Holocaust, antysemityzm	- na podstawie wspomnień Singera i reportażu Krall pisze charakterystykę zbiorową na temat: „Żydzi polscy” - podaje w sposób syntetyczny podstawowe informacje o życiu i kulturze Żydów polskich oraz o ich zagładzie w czasie okupacji - podaje podstawowe informacje o Hannie Krall i Issacu Singerze (na podstawie podręcznika) - *zbiera informacje o historii Żydów i pamiątkach po nich w swojej miejscowości; przygotowuje prezentację na ten temat (projekt edukacyjny)
Dramatyczne ludzkie losy - 1 godz.	Kto czyta... 2: H. Krall, Perla	- streszcza (opowiada) losy autorki wspomnienia - rozpoznaje typ narracji (pierwszoosobowa) i na jej podstawie określa gatunek utworu (wspomnienie) - wiąże opisywane wydarzenia z wiadomościami z historii (okupacja, Holocaust, łagry, stalinizm, 1968 r.) - wyjaśnia przyczyny tragicznych losów Klary i jej rodziny	- wyjaśnia, na czym polega dokumentarny charakter utworu (na podstawie tekstu i informacji z podręcznika)
Moc nienawiści - 1 godz. ----------------------F Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra	Kto czyta... 2: W. Szymborska, Nienawiść; A. Kaplińska, Gdzie jest piekło? Rozmowa z Józefem Tischnerem kontekst: A. Böcklin, Dżuma	- określa funkcję personifikacji nienawiści w wierszu Szymborskiej - charakteryzuje uosobioną nienawiść, interpretuje cechy nadane jej przez poetkę - na podstawie obu tekstów wyjaśnia, na czym polega niszcząca moc nienawiści	- określa przesłanie wiersza Szymborskiej i omawia sposób jego wyrażenia za pomocą środków stylistycznych - porównuje sposób przedstawienia nienawiści w wierszu Szymborskiej i wywiadzie z ks. Tischnerem (język, metaforyka, mowa wiązana, wywiad)
Kolorowe życie - 1 godz. -----------------------F Inni pośród nas. Pozytywny ideał tolerancji. Tolerancja a natura ludzka. My i nietolerancja	Kto czyta... 2: Pieśń cygańska z Papuszy głowy ułożona kontekst: akwarele Obóz Cyganów, Wóz cygański, grafika Cyganka Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 3: Czy tolerancja to słabość?	- podaje podstawowe informacje o życiu i kulturze Romów (na podstawie podręcznika) - czyta wiersz Papuszy ze zrozumieniem i właściwą dykcją - omawia przedstawiony w wierszu związek człowieka z przyrodą - wyjaśnia, jak autorka rozumie piękno - wskazuje środki stylistyczne dominujące w wierszu (powtórzenia, anafory, wykrzyknienia) i określa ich funkcje, uwzględniając gatunek utworu	- podaje ogólne informacje o Papuszy; wyjaśnia, na czym polega niezwykłość jej poezji - wyjaśnia ukazany w wierszu związek człowieka z przyrodą w kontekście wiedzy o życiu Romów - odnajduje w utworze nawiązania do życia Romów i ich sposobu widzenia świata - *na podstawie samodzielnie znalezionych informacji przygotowuje referat (prezentację) o kulturze Romów
Odmienni i odlegli (czytamy reportaż) - 3 godz. ----------------------F Świat nie jest rajem. Niesprawiedliwość świata. Współczesny „zakład Pascala” EUR Prawa człowieka	Kto czyta... 2: R. Kapuściński, Przez Etiopię, Moloch aktualności, Świat nie jest sprawiedliwy! konteksty: zdjęcia kobiety z Etiopii i mieszkańców RPA Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 5: Dlaczego zło?	- czyta ze zrozumieniem fragmenty prozy Kapuścińskiego: określa ich problematykę, znajduje wskazane informacje - w przeczytanym fragmencie Hebanu odnajduje cechy reportażu - wyjaśnia, na czym polega faktograficzność tego utworu - znajduje wyrazy wskazujące na narratora, którego identyfikuje z autorem - wnioskuje, skąd autor czerpał informacje o przedstawionych wydarzeniach - określa stosunek autora do opisywanych postaci i wydarzeń (przytacza odpowiednie cytaty) - wskazuje elementy literatury pięknej, np. środki stylistyczne tworzące styl artystyczny, humor - określa, czego można się dowiedzieć z książki Kapuścińskiego o mieszkańcach współczesnej Etiopii i ich życiu - na podstawie czytanych fragmentów wyjaśnia, dlaczego, zdaniem pisarza, świat nie jest sprawiedliwy - wyjaśnia znaczenia dosłowne i metaforyczne wyrazu „moloch” - zabiera głos w klasowej dyskusji na temat odmienności kultur: „Kultury lepsze i gorsze, czy po prostu inne?”; formułuje własne sądy, popiera je argumentami (odwołuje się również do tekstów Kapuścińskiego) - pisze reportaż na wskazany przez nauczyciela temat - podaje podstawowe wiadomości o życiu i twórczości Ryszarda Kapuścińskiego (na podstawie podręcznika) - stosuje poprawną pisownię rzeczowników zakończonych na -arz, -erz (np. pisarz, żołnierz) oraz -aż, -eż (np. reportaż, witraż, młodzież)	- omawia reportaż jako gatunek publicystyczno- -literacki, odwołując się do utworu Kapuścińskiego i informacji z podręcznika - przedstawia poglądy dziennikarza na literaturę współczesną i ustosunkowuje się do nich - analizuje wypowiedź Kapuścińskiego Świat nie jest sprawiedliwy!; wskazuje tezę i argumenty - *przytacza przykłady reportaży przeczytanych w prasie bieżącej - pisze reportaż na aktualny i wybrany samodzielnie temat (np. z życia szkoły), do którego zbiera materiały ukazujące problem w szerszym kontekście
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - 1 godz. -----------------------EUR Prawa człowieka	Kto czyta... 2: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (fragm.)	- podaje podstawowe wiadomości o ONZ (zadania organizacji) i Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka (charakter dokumentu, data uchwalenia) - czyta ze zrozumieniem fragmenty Deklaracji: znajduje wskazane informacje, wyjaśnia trudniejsze wyrazy - określa, jakie wartości uznano w tym dokumencie za najważniejsze dla ludzkości - podaje przykłady „barbarzyńskich czynów”, które „wstrząsnęły ludzkością”	- wybiera najważniejszy, jego zdaniem, artykuł Deklaracji (w przytoczonym fragmencie); uzasadnia swój wybór - analizuje prawa ucznia zapisane w statucie szkoły; określa, które z nich wynikają bezpośrednio z praw człowieka
Czy Polacy są sympatyczni? (czytamy felieton). Wokół pojęć: Polak, polskość. Słownictwo nazywające wady i zalety - 1 godz. -----------------------F Czym jest ojczyzna? Różne wzorce patriotyzmu	Mowa polska 2, rozdz. 12: S.Kisielewski, Czy Polacy są sympatyczni? (fragm.) Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 4: Czy warto być patriotą?	- czyta ze zrozumieniem fragment felietonu Kisielewskiego (znajduje wskazane informacje, określa ideę całości i sens poszczególnych akapitów, wyjaśnia znaczenie wyrazów obcego pochodzenia) - określa różne postawy Polaków opisane w tekście - wskazuje środki językowe tworzące barwny i ekspresywny styl wypowiedzi - w czytanym tekście odnajduje cechy felietonu (publicystyczny charakter, aktualność poruszanych problemów, swobodny tok wypowiedzi, styl literacki, elementy humoru itp.) - analizuje obraz Polaka w świetle przysłów i frazeologizmów - znajduje wyrazy pokrewne z wyrazem „Polak”, analizuje ich znaczenia i budowę słowotwórczą	- w tekście Kisielewskiego znajduje przymiotniki i rzeczowniki nazywające cechy, uzasadnia ich obecność, biorąc pod uwagę temat wypowiedzi - w przeczytanym fragmencie wskazuje elementy stylu potocznego i określa ich funkcje - definiuje felieton jako gatunek publicystyczno- -literacki, odwołując się do tekstu Kisielewskiego - określa obraz różnych narodowości w świetle frazeologizmów, przysłów i powiedzeń
Kategoria słowotwórcza. Powtórzenie i zebranie wiadomości ze słowotwórstwa - 1 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 12	- gromadzi wyrazy należące do wspólnej kategorii słowotwórczej - klasyfikuje podane wyrazy według kategorii słowotwórczych - podaje (za podręcznikiem) nazwy niektórych kategorii słowotwórczych - analizuje budowę słowotwórczą podanych wyrazów: wyodrębnia temat i formanty, podaje uogólnione znaczenie słowotwórcze, określa, od jakich części mowy zostały utworzone	- wyjaśnia, czym jest kategoria słowotwórcza - na podstawie analizowanego słownictwa wnioskuje, jakie mogą być uogólnione znaczenia słowotwórcze (inne niż wskazane w podręczniku)

5. Cuda miłości
Miłość wszystko zwycięży - 5 godz. -----------------------F Moc miłości. Mit platoński. Pragnienie zmysłowe. Miłość a literatura. Nowoczesna miłość	W. Szekspir, Romeo i Julia (lektura czytana w całości) Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 1: Kłopoty z miłością	- streszcza (opowiada) historię Romea i Julii - wyjaśnia przyczyny dramatycznych losów bohaterów w kontekście historyczno- -obyczajowym (np. dlaczego kochankowie nie mogli być razem, zależność życia dzieci od decyzji rodziców, więzi rodowe) - charakteryzuje bohaterów, odwołując się do tekstu - opisuje uczucie, które łączyło kochanków - wskazuje przyczynę tragedii zakochanych - w przeczytanym utworze wskazuje cechy dramatu (tekst w postaci monologów i dialogów, przeznaczony do wystawienia na scenie, didaskalia, podział na akty i sceny, zamknięta kompozycja itp.) - dostrzega w dramacie cechy tragedii (obecność tragizmu, konflikt tragiczny wartości, klęska bohaterów, obecność cierpienia i śmierci, podniosłość stylu) - podaje najważniejsze informacje na temat Szekspira i jego twórczości (na podstawie podręcznika)	- rozważa, dlaczego historia miłości Romea i Julii porusza czytelników - określa symboliczne znaczenia związane z bohaterami dramatu jako najsłynniejszą parą kochanków w kulturze europejskiej - wyjaśnia źródła tragizmu w utworze - wskazuje niektóre cechy typowe dla dramatów Szekspira (np. kreacje bohaterów zdolnych do wielkich namiętności, dramat uczuć i dążeń ludzkich) - podaje przykłady znanych utworów literackich i filmowych, nawiązujących do motywu miłości Romea i Julii (np. film Love story, reż. Arthur Hiller na podstawie powieści Ericha Segala) - poszerza wiadomości o Szekspirze i jego dziełach na podstawie samodzielnie znalezionych informacji w różnych źródłach
		Kto czyta... 2: W. Szekspir, Rozmowa zakochanych („scena balkonowa”) kontekst: Anonimowy malarz niemiecki, Zakochani	- odczytuje scenę z podziałem na role, logicznie frazując tekst - interpretuje kwestie wygłaszane przez Romea i Julię - określa, w jaki sposób Romeo wyraża swą miłość, wypisuje porównania i metafory - redaguje różne teksty zawierające wyznanie miłości	- odczytuje tekst z podziałem na role, interpretuje uczucia i myśli kochanków - porównuje język, jakim bohaterowie Szekspira wyznają sobie miłość ze współczesnym sposobem mówienia o uczuciach (zwłaszcza młodzieży)
Postacie kochanków z Werony w literaturze różnych epok - 2 godz. -----------------------F Moc miłości. Mit platoński. Miłość a literatura. Nowoczesna miłość	Kto czyta... 2: C. Norwid, W Weronie; J. Iwaszkiewicz, Julia i Romeo; H. Poświatowska, ***[Jestem Julią] kontekst: A. Chmielowski, Cmentarz we Włoszech Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 1: Kłopoty z miłością	- w wierszach z różnych epok wskazuje nawiązania do historii miłości Romea i Julii, określa różne sposoby przedstawienia tego motywu - w wierszu Norwida wskazuje dwa odmienne sposoby widzenia rzeczywistości („natura” i „ludzie uczeni”) - wyjaśnia funkcję ironii w utworze Norwida - określa, kim jest podmiot liryczny wiersza Poświatowskiej - wyjaśnia, jak rozumie utożsamianie się współczesnej dziewczyny z Szekspirowską Julią	- opisuje wersyfikację wiersza Norwida, określa jej funkcję - wskazuje i interpretuje metafory obecne w wierszu Norwida - interpretuje wiersz Iwaszkiewicza, wykorzystując informacje zawarte w przypisach (wyjaśnia wieloznaczność sformułowania „idziesz za kulisy”) interpretuje wiersz Poświatowskiej, zwracając uwagę na czas teraźniejszy i przeszły czasowników; wyjaśnia metafory
Treść i zakres znaczeniowy wyrazu - 1 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 4	- odwołując się do przykładów, wyjaśnia, czym jest treść i zakres znaczeniowy wyrazu - na grafach przedstawia zależności między treścią a zakresem znaczeniowym wskazanych wyrazów	- określa różnice w zakresach znaczeniowych wskazanych synonimów
Ogród miłości - najsłynniejsze pary kochanków - 5 godz. -----------------------F Miłość, namiętność, cierpienie. Moc miłości. Pragnienie zmysłowe. Miłość a literatura.	Kto czyta... 2: D. Alighieri, *** [Ma pani luba w oczach miłość niesie]; F. Petrarka, CXXXII [Jeśli to nie jest miłość - cóż ja czuję?]; CXXXIV [Nie mam spokoju, choć wojować nie chcę] konteksty: D. G. Rosetti, Beatrycze; E. Burne-Jones, Zakochany król	- wymienia najsłynniejsze pary kochanków literackich i historycznych (np. Tristan i Izolda, Romeo i Julia, Dante i Beatrycze, Laura i Petrarka), krótko je przedstawia - podaje najważniejsze informacje o Dantem i Petrarce oraz ich ukochanych uwiecznionych w poezji (na podstawie podręcznika) - określa podmioty liryczne w czytanych wierszach - nazywa uczucia i przeżycia wewnętrzne podmiotów lirycznych - określa sposób przedstawienia Beatrycze (ideał kobiety)	- charakteryzuje kochankę ukazaną w sonecie Dantego jako kobietę idealną, uosobienie piękna i dobroci - interpretuje metaforę „ogród miłości” - charakteryzuje podmiot liryczny sonetów Petrarki - wyjaśnia metafory opisujące miłość do Laury (miłość jako niewola, cuda miłości itp.) - wiąże tradycję gatunku sonetu z tematyką miłosną
Nowoczesna miłość	Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 1: Kłopoty z miłością	- na podstawie sonetu Dantego wymienia wartości wiążące się z miłością - w utworach Petrarki wskazuje paradoksy, kontrasty i pytania retoryczne; określa ich funkcję - na podstawie czytanych utworów wymienia cechy sonetu
		A. Mickiewicz, Do M*** kontekst: M. M. Daffinger, Delfina z Komarów Potocka	- krótko przedstawia dzieje miłości Mickiewicza do Maryli Wereszczakówny, podaje tytuły utworów opisujących to uczucie (na podstawie podręcznika) - określa, kim jest podmiot liryczny i adresatka (wskazuje cytaty i wykorzystuje kontekst biograficzny) - określa uczucia wyrażane przez podmiot liryczny w kolejnych strofach - wymienia sytuacje, w jakich podmiot liryczny ukazuje ukochaną - wskazuje w wierszu powtórzenia, anafory i paralelizmy składniowe oraz kompozycyjne; określa ich funkcje	- tworzy interpretację głosową wiersza Mickiewicza - wskazuje fragmenty wyrażające bezposrednio i pośrednio uczucia podmiotu lirycznego
		K. K. Baczyński, Miłość, Biała magia konteksty: zdjęcie Barbary i Krzysztofa Baczyńskich; W. Ślewiński, Czesząca się	- przedstawia krótko postać Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i jego miłość do Barbary (na podstawie podręcznika) - w czytanych wierszach wskazuje obrazy poetyckie i przedstawia je własnymi słowami; opisuje ich nastrój - nazywa kolory, dźwięki, motywy i wywoływane przez nie uczucia - wskazuje metafory i określa ich funkcje - wyjaśnia tytuł Biała magia, odwołując się do obrazów poetyckich w wierszu - określa uczucia Krzysztofa do Barbary wyrażone za pomocą obrazów poetyckich	- przedstawiając postać Baczyńskiego, podkreśla tragizm pokolenia czasów wojny i okupacji - czyta wiersze z właściwą dykcją i frazowaniem - ocenia wartość emocjonalną skojarzeń związanych z metaforyką wierszy
Snuć miłość. Ćwiczenia słownikowe wokół pojęcia miłości. Pisownia bezokoliczników - 1 lub 2 godz. ----------------------- F Moc miłości. Miłość własna	Mowa polska 2, rozdz. 15: A. Mickiewicz, *** [Snuć miłość] kontekst: J. de Flandes, Chrystus i Samarytanka Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 1: Kłopoty z miłością	- określa temat wiersza Mickiewicza - analizuje składnię zdań występujących w wierszu (dostrzega paralelizm, określa funkcję równoważników zdań w pierwszej strofie) - wskazuje czasowniki ukazujące „rozlewanie się” miłości, określa ich formy i znaczenia - wskazuje wyrażenia przyimkowe i określa ich funkcję - określa symbolikę motywów: źródła, zboża, złota i matki - charakteryzuje przedstawiony w utworze rodzaj miłości - podaje związki frazeologiczne związane z miłością, wyjaśnia ich znaczenia - poprawnie używa w zdaniach frazeologizmów związanych z miłością	- interpretuje wiersz w sposób spójny, formułuje jego przesłanie - porównuje temat wiersza Snuć miłość z tematyką poznanych wcześniej wierszy o miłości - charakteryzuje krótko różne rodzaje miłości (np. eros, miłosierdzie, miłość braterska) - tworzy rodzinę wyrazu „miłość”, analizuje budowę słowotwórczą i znaczenie wyrazów podzielnych - wymienia stałe porównania związane z uczuciami - podaje główne zasady pisowni bezokoliczników
Pierwsza miłość - 3 godz.	Kto czyta... 2: L. Legut, Wszyscy potrzebują miłości	- streszcza (opowiada) wydarzenia przedstawione w przeczytanym fragmencie - określa charakter narracji (pierwszoosobowa, pamiętnikarska) - nazywa uczucia, których doświadcza bohaterka, przywołuje właściwe cytaty - przedstawia dylematy Pauliny - wskazuje fragmenty zawierające charakterystykę postaci; rozróżnia charakterystykę bezpośrednią i pośrednią - pisze charakterystykę wybranej postaci (na podstawie fragmentu)	- określa związek zastosowanej formy narracji z tematyką utworu - swoimi słowami wyjaśnia różnicę między charakterystyką bezpośrednią a charakterystyką pośrednią - przedstawia sposób przeżywania pierwszej miłości przez bohaterkę opowiadania - pisze charakterystykę postaci literackiej zawierającą jej ocenę
		K. I. Gałczyński, Brzydkie oczy; B. Okudżawa, *** [Pierwsza miłość z wiatrem gna]	- określa temat czytanych wierszy - rozpoznaje żartobliwy charakter utworu Gałczyńskiego - opisuje budowę wierszy: podkreśla ich melodyjność (konwencja piosenki), określa sposoby budowania rytmu (strofy, rymy) - wskazuje powtórzenia, anafory, paralelizmy kompozycyjne	- interpretuje funkcję paralelizmu kompozycyjnego w utworze Okudżawy - przedstawia swoją ulubioną piosenkę o miłości i ją komentuje
Miłość w naszych czasach - 1 godz. -----------------------F Miłość, namiętność, cierpienie. Moc miłości. Nowoczesna miłość	Kto czyta... 2: M. Hillar, My z drugiej połowy XX wieku Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 1: Kłopoty z miłością	- określa podmiot liryczny wiersza (zbiorowy, współczesny) - wskazuje elementy charakterystyki pokolenia „my” - ocenia, czy ludzie drugiej połowy XX wieku są naprawdę silni i cyniczni - wskazuje środki stylistyczne i określa ich funkcje - wyjaśnia zakończenie wiersza - pisze pracę w dowolnej formie na temat sposobów przeżywania i okazywania uczuć	- w pogłębiony sposób charakteryzuje przedstawione w wierszu pokolenie - porównuje obraz pokolenia z wiersza Hillar ze swoimi rówieśnikami - uczestniczy w dyskusji na temat sposobów przeżywania i okazywania uczuć przez ludzi współczesnych
Zakochani piszą listy - 1 godz. -----------------------F Miłość, namiętność, cierpienie. Miłość a literatura	Kto czyta... 2: list Adama Mickiewicza do Maryli Wereszczakówny, list Haliny Poświatowskiej do Ireneusza Morawskiego Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 1: Kłopoty z miłością	- określa temat i charakter listów Mickiewicza i Poświatowskiej, przedstawia adresatów - nazywa uczucia wyrażone w każdym z listów (podając cytaty), pokazuje, jak się one zmieniają - wskazuje formy zwrotu do adresata - porównuje listy poetów ze współczesnymi listami (także: e-mailami i sms-ami) - wypowiada własne sądy na temat sposobu wyrażania uczuć dawniej i dziś (nie tylko w listach)	- nazywa uczucia przedstawione w listach, stosując bogate słownictwo, np. synonimy, frazeologizmy, określenia metaforyczne - wskazuje fragmenty zawierające konwencję rozmowy - rozważa, dlaczego dziś ludzie nie lubią wylewnie pisać o uczuciach i zamiast długich listów piszą krótkie e-maile - pisze list do ukochanej lub ukochanego (przyjaciółki lub przyjaciela), w którym wyrazi różne uczucia

Nie igra się z miłością - 2 godz.	Kto czyta... 2: A. Czechow, Zły chłopiec	- streszcza (opowiada) wydarzenia ukazane w utworze - ocenia postępowanie Koli - wyjaśnia, na czym polega komizm sytuacji - charakteryzuje postacie utworu, odwołując się do tekstu (uwzględnia charakterystykę bezpośrednią i charakterystykę pośrednią) - wnioskuje, jaki jest stosunek narratora do opisywanych postaci (uzasadnia, przytaczając cytaty) - odwołując się do czytanego utworu, wymienia cechy noweli	- ocenia sposób przedstawienia wyznania miłosnego; wskazuje komizm słowny - definiuje nowelę jako gatunek epicki - odwołując się do utworu Czechowa, wyjaśnia terminy: wątek główny, motywy poboczne, postać pierwszoplanowa, postać drugoplanowa, punkt kulminacyjny, rozwiązanie - podaje podstawowe informacje o Antonim Czechowie (na podstawie podręcznika)
Odmiana nazwisk w języku polskim - 1 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 9: A. Czechow, Końskie nazwisko	- określa temat opowiadania Czechowa - streszcza opowiedzianą w nim anegdotę (we wskazanej liczbie zdań) - układa plan opowiadania - wymienia postacie główne i drugoplanowe - wskazuje elementy humorystyczne i źródła komizmu - podaje podstawowe zasady odmiany typowych nazwisk polskich (zakończonych na -icz, -ski, -cki, -dzki, -o, -a, -e) oraz nazwisk brzmiących jak rzeczowniki pospolite - poprawnie odmienia przez przypadki typowe nazwiska - podaje główne zasady pisowni wyrazów wielką i małą literą	- odnosi się do tezy, że jednym z „bohaterów” opowiadania jest język - *w czytanym utworze rozpoznaje humoreskę - poprawnie odmienia nazwiska rzadsze (w razie potrzeby korzysta ze słownika, znajdując właściwą zasadę)
O miłości żartem - 1 godz.	Kto czyta... 2: K. I. Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś (Zaręczyny Gżegżółki, Miłość)	- inscenizuje wybrane fragmenty Zielonej Gęsi, eksponując elementy humorystyczne - przedstawia treść i charakter scenek, używając określeń: absurd, nonsens - wyjaśnia, na czym polega humorystyczny charakter scenek - określa rolę didaskaliów - w czytanych scenkach wskazuje elementy powagi i śmieszności; ich pomieszanie rozpoznaje jako groteskę - wnioskuje, co zostało ośmieszone w poznanych fragmentach Zielonej Gęsi	- wyjaśnia, na czym polega groteska - dyskutuje o potrzebie wzajemnego słuchania i rozumienia się rozmówców jako warunkach udanego dialogu i porozumienia
Praca klasowa nr 2 wraz z poprawą - 2+1 godz.	Praca pisemna: Redagowanie spójnej wypowiedzi na wskazany temat związany z problematyką omawianych utworów (np. ocena bohaterów literackich, miłość, tolerancja, szacunek do inności, stosunek do innych ludzi). Pamiętnik lub rozprawka. Poprawa: Poprawność wybranej formy wypowiedzi, kompozycja (wstęp, rozwinięcie i zakończenie), przejrzystość układu pracy, pójność logicznego wywodu. Stosowność stylu i celowość doboru środków językowych. Najczęstsze typy błędów językowych popełnianych przez uczniów.

Koniec I semestru (92-98 godz.)

6. O pożytkach z wyobraźni
Stereotypy językowe. Pisownia om, on, em, en, ą i ę w środku i na końcu wyrazu - 2 godz.		Mowa polska 2, rozdz. 8: A. Bursa, Ja chciałbym być poetą kontekst: R. Kramszty, Portet poety Jana Lechonia	- analizuje znaczenia wyrazu „poeta”, uwzględnia potoczne wyobrażenia poety - określa, jakie dwa odmienne wyobrażenia poety zostały ukazane w wierszu Bursy - grupuje słownictwo występujące w wierszu pod względem przynależności do obszarów stylistycznych (poetyckie - potoczne) - odwołując się do przykładów podanych w podręczniku, wyjaśnia, czym jest stereotyp językowy - wyjaśnia, na czym polega niebezpieczeństwo myślenia stereotypami - podaje najważniejsze zasady pisowni ą, ę, om, on, em, en na końcu i w środku wyrazu - stosuje poprawną pisownię ą, ę, om, on, em, en w sytuacjach typowych	- buduje definicję słownikową wyrazu „poeta” - interpretuje wiersz Bursy, dostrzegając jego ironiczny i satyryczny charakter - określa, jakie wyobrażenie poety zostało w wierszu ośmieszone - opisuje budowę wiersza - podaje przykłady stereotypów językowych przedstawiających w sposób pozytywny lub negatywny narody, osoby, zwierzęta, kolory, zawody itp.
Wyobraź sobie... - 4 godz. -----------------------F Pułapki wyobraźni. Pomiędzy światem wyobrażonym a rzeczywistym ŚR Obecność wartości świata starożytnego w nowożytnej Europie		Kto czyta... 2: Z. Herbert, Pudełko zwane wyobraźnią konteksty: P. Bruegel, Myśliwi na śniegu; G. Arcimboldo, Misa z warzywami Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 7: Czy do poznania świata wystarczy rozum?	- interpretuje wiersz, czyniąc kluczem do jego odczytania wyjaśnienie tytułowej metafory - określa zasadę kompozycyjną wiersza, wskazuje czasowniki w trybie rozkazującym i przyporządkowane im obrazy - wynotowuje z wiersza rzeczowniki, wskazuje zachodzący między nimi związek logiczny - określa, czym jest wyobraźnia i jakie daje człowiekowi możliwości - pisze opowiadanie z dialogiem inspirowane sceną przedstawioną na obrazie Bruegla	- charakteryzuje budowę wersyfikacyjno-składniową wierszy; określa, co jest podstawą segmentacji tekstu - rozważa, komu i do czego potrzebna jest wyobraźnia - podaje frazeologizmy z wyrazem „wyobraźnia”, określa ich znaczenia i stosuje w zdaniach - odczytuje na różne sposoby obraz Arcimbolda - określa, w jaki sposób wyobraźnia wpływa na sposób widzenia rzeczywistości
				Z. Herbert, Fragment wazy greckiej kontekst: Eos ze zwłokami Memnona	- interpretuje wiersz Fragment wazy greckiej, przywołując kontekst mitu greckiego - wskazuje w wierszu opis oraz uogólnioną refleksję - formułuje przesłanie utworu	- określa, w jaki sposób Herbert wykorzystał znaczenie mitu greckiego
				Z. Herbert, Kołatka	- interpretuje wiersz, określając, jak rozumiane jest w nim słowo „wyobraźnia” - wskazuje w wierszu nawiązanie do Ewangelii, wyjaśnia znaczenie tych słów oraz ich funkcję w utworze - na podstawie tekstu określa, jak Herbert rozumie zadania poezji - podaje podstawowe informacje o postaci i twórczości Zbigniewa Herberta (na podstawie podręcznika) - wyjaśnia znaczenie słowa „moralista”, stosuje je w zdaniach	- wyjaśnia sens przeciwstawienia „ławice obrazów” - „suchy poemat moralisty” i odnosi je do różnych rodzajów poezji - wyjaśnia swoimi słowami, co to znaczy, że poeta jest moralistą
Cnota nie jest azylem słabych. Znaczenie słowotwórcze i realne wyrazów. Pisownia przedrostków obcych - 1 godz. ----------------------F Filozoficzne określanie wartości ŚR Obecność wartości świata starożytnego w nowożytnej Europie		Mowa polska 2, rozdz. 13: Z. Herbert, Łóżko Spinozy	- streszcza (opowiada) anegdotę o łóżku Spinozy - wnioskuje, dlaczego filozof walczył o rzeczy pozornie bez wartości i czemu z nich zrezygnował - wyjaśnia przesłanie opowiedzianej anegdoty - na podstawie tekstu z podręcznika i samodzielnie znalezionych źródeł podaje najważniejsze informacje o Spinozie - na konkretnych przykładach określa, czym jest znaczenie realne i znaczenie słowotwórcze wyrazu, omawia relacje zachodzące między nimi - analizuje budowę słowotwórczą podanych wyrazów - określa znaczenia słowotwórcze i realne podanych wyrazów, wskazuje różnice między nimi - podaje zasadę pisowni wyrazów z obcymi przedrostkami (a-, arcy-, anty-, kontr-, super-, wice-) - określa, w jakich sytuacjach stosuje się myślnik	- wyjaśnia sens słów: „cnota nie jest azylem słabych” - krótko przedstawia związek problematyki eseju Herberta z moralistycznym charakterem jego twórczości - charakteryzuje styl eseju - podaje przykłady wyrazów podzielnych słowotwórczo ze wskazanymi obcymi przedrostkami, określa ich znaczenia na podstawie formantu
Wyobraźnia budzi człowieka - 3 godz.		K. Dickens, Opowieść wigilijna (lektura czytana w całości)	- streszcza (opowiada) utwór - pisze plan wydarzeń - omawia wskazane elementy świata przedstawionego utworu (czas, miejsce, postacie), przytacza cytaty - charakteryzuje Scrooge'a przed przemianą i po niej (wskazuje cechy kontrastowe) - określa, co wpłynęło na przemianę moralną bohatera - na podstawie utworu snuje refleksje na temat źródeł szczęścia człowieka - wyjaśnia tytuł książki; wnioskuje, dlaczego autor za czas wydarzeń wybrał Wigilię - na podstawie utworu wskazuje najważniejsze cechy opowiadania - syntetyzuje wnioski z interpretacji i wyraża swój sąd o przesłaniu opowieści (optymistyczne czy pesymistyczne) - pisze charakterystykę bohatera (wraz z oceną), uwzględniając jego metamorfozę	- opowiada wydarzenia ukazane w utworze, stosując różne techniki narracyjne (w pierwszej osobie jako bohater, jako duch, w trzeciej osobie jako bezstronny obserwator itp.) - określa zasadę kompozycyjną utworu - przedstawia obraz społeczeństwa ukazany w utworze - wnioskuje, jaki pogląd na naturę ludzką przedstawił autor w Opowieści wigilijnej - charakteryzuje opowiadanie jako gatunek literacki, odwołując się do utworu Dickiensa - pisze rozprawkę związaną z problematyką utworu
Wyobraźnia i rzeczywistość - 2 godz. -----------------------F Prawda. Różne znaczenia słowa „prawda”. Prawdy względne i prawda absolutna		Kto czyta... 2: Saki (H. H. Munro), Otwarte okno Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 2: Prawda	- streszcza (opowiada) przeczytaną historię - wskazuje w opowiadaniu mowę zależną i niezależną - wskazuje postacie główne i drugoplanowe - charakteryzuje bohaterów opowiadania - określa, co w opowieściach Wery było prawdą, a co kłamstwem - ocenia postępowanie Wery - wskazuje niebezpieczeństwa wynikające z bujnej wyobraźni - formułuje własne sądy na temat kłamstwa - ocenia, czy opowiedziana historia jest zabawna - przedstawia swoje zdanie w kwestii, czy wolno się bawić czyimś kosztem	- określa funkcje mowy niezależnej w opowiadaniu - określa czas narracji - wskazuje retrospekcje i wnioskuje, w jakim celu zostały wprowadzone - zabiera głos w klasowej dyskusji na temat: Czy są sytuacje, w których można usprawiedliwić kłamstwo?
Odpowiedzial-ność za słowo. Problemy etyki mowy. Wokół pojęć prawdy i fałszu. Zbieranie argumentów do dyskusji - 2 lub 3 godz. -----------------------F Filozoficzne określenie prawdy ŚR Obecność wartości świata starożytnego w nowożytnej Europie		Mowa polska 2, rozdz. 1: Z. Herbert *** [Dałem słowo]; M. Ossowska, Odpowiedzialność za słowo kontekst: A. Grottger, Przysięga	- określa temat, formę i przesłanie wiersza Herberta - na podstawie właściwie wskazanych cytatów wnioskuje, kim jest podmiot liryczny - określa sytuację liryczną (zwraca uwagę na zróżnicowany czas gramatyczny czasowników w tekście) - podaje związki frazeologiczne z wyrazem „słowo” i wyjaśnia ich znaczenia - określa podwójny sens frazeologizmu „dać słowo” w wierszu Herberta - określa, jakie konsekwencje wiążą się z „daniem słowa” - czyta ze zrozumieniem tekst Ossowskiej; formułuje jego tezę - na podstawie rozprawy wyjaśnia, czym jest odpowiedzialność za słowo - wyjaśnia tytuł rozdziału, wskazując jego ewangeliczne źródło - zabiera głos w klasowej dyskusji na temat prawdy i kłamstwa jako problemu moralnego - podaje słownictwo i frazeologizmy związane z wyrazami: słowo, prawda i kłamstwo; stosuje je w zdaniach	- dokonuje spójnej interpretacji wiersza Herberta - w tekście Ossowskiej wskazuje cechy rozprawy - charakteryzuje styl tekstu Ossowskiej (styl naukowy) - pisze rozprawkę (zabiera głos w dyskusji) na temat odpowiedzialności za dane słowo, odwołując się do wiersza i rozprawy - gromadzi argumenty do dyskusji na temat moralnych aspektów ściągania
Za wiele wyobraźni - 2 godz. F Pułapki wyobraźni. Pomiędzy światem wyobrażonym a rzeczywistym		Kto czyta... 2: G. A. Bürger, Opowieści szalonego barona Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 2: Prawda	- streszcza (opowiada) opowieści barona Münchhausena - określa, na czym polega komizm opowiadanych historyjek - w opowiadaniach barona wskazuje cechy gawędy - wnioskuje, w jakim celu baron Münchhausen opowiadał swoje historyjki i czy można je zakwalifikować jako kłamstwo - bierze udział w klasowym konkursie krasomówczym na najbardziej nieprawdopodobną historię	- odwołując się do utworu Bürgera, określa cechy gawędy - porównuje wyobraźnię barona z wyobraźnią Wery z opowiadania Saki - wyjaśnia różnicę między fantazjowaniem a kłamstwem - w sposób barwny, żywy i angażujący uwagę słuchaczy opowiada nieprawdopodobne historie
Wyobraźnia odkrywcy - 3 lub 4 godz. -----------------------F Nauka i wyobraźnia. Poznanie świata a przypadek. Pomiędzy światem wyobrażonym a rzeczywistym		Kto czyta... 2: C. W. Ceram, Skarby w „Dolinie Królów” konteksty: fragment egipskiej „Księgi umarłych”, naszyjnik Tutanchamona z motywem skarabeuszy, złota maska Tutanchamona Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 7: Czy do poznania świata wystarczy rozum?	- czyta ze zrozumieniem artykuł Cerama: streszcza go, znajduje w tekście wskazane informacje i je przetwarza, wnioskuje na podstawie tekstu - lokalizuje omawiane miejsca, postacie i wydarzenia w czasie i przestrzeni - w tekście wskazuje cechy literatury popularnonaukowej - sporządza plan odtwórczy artykułu - opowiada o odkryciu grobowca Tutanchamona - znajduje fragmenty zawierające opisy uczuć i przeżyć wewnętrznych oraz opisy przedmiotów - redaguje własny opis maski Tutanchamona (lub innego zabytku archeologicznego)	- przetwarza i syntetyzuje informacje znalezione w tekście, wnioskuje na podstawie tekstu - opowiada o odkryciu grobowca Tutanchamona z punktu widzenia różnych postaci i w różny sposób (przeredagowuje relację ze świadomością zmiany sytuacji komunikacyjnej) - na podstawie podręcznika i samodzielnie znalezionych materiałów (np. ilustracji) przygotowuje referat (*prezentację multimedialną) o odkryciach archeologicznych w Egipcie; gromadzi anegdoty i ciekawostki, prezentuje je w ciekawy sposób; odpowiada na pytania kolegów
Praca klasowa nr 3 wraz z poprawą - 2+1 godz.		Praca pisemna: Redagowanie spójnej wypowiedzi na wskazany temat związany z problematyką omawianych utworów (np. wyobraźnia, ciekawość świata, problem prawdy i kłamstwa, odpowiedzialności za słowo, własne preferencje czytelnicze). Opowiadanie (twórcze) z dialogiem, opowiadanie fantastyczno-naukowe lub rozprawka. Poprawa: Poprawność wybranej formy wypowiedzi, kompozycja (wstęp, rozwinięcie i zakończenie), przejrzystość układu pracy, spójność logicznego wywodu. Stosowność stylu i celowość doboru środków językowych. Najczęstsze typy błędów językowych popełnianych przez uczniów.
7. Europa to nasza wspólna sprawa
Pamięć o wspólnym początku - biblijny potop - 2 godz.	Kto czyta... 2: Opowieść o potopie (fragm. Księgi Rodzaju) kontekst: J. Martin, Zejście wód		- opowiada historię biblijnego potopu - wyjaśnia, dlaczego Noe został wybrany przez Boga i jaka była jego rola - objaśnia znaczenie biblijnego potopu - wskazuje w tekście powtórzenia jako cechę stylu biblijnego - podaje związki frazeologiczne wywodzące się z Biblii (zwłaszcza związane z potopem) i wyjaśnia ich przenośne znaczenie		- w opisie potopu wskazuje elementy symboliczne (np. arka Noego, pary zwierząt, liczby siedem i czterdzieści, woda, kruk i gołębica, gałązka oliwna) i wyjaśnia ich funkcje - wyjaśnia, dlaczego Biblię uważa się za źródło kultury europejskiej (odwołuje się do wybranych fragmentów Biblii) - podaje inne źródła (poza Biblią), w których jest mowa o potopie
Nienasycona ciekawość - w poszukiwaniu śladów przeszłości - 2 godz.	Kto czyta... 2: M. Jamkowski, Plaża Noego (fragm.)		- czyta artykuł ze zrozumieniem: określa jego temat, znajduje wskazane informacje, wyszukuje na mapie opisywane miejsca - wyjaśnia okoliczności, w jakich Ballard odnalazł dowody na to, że potop był faktem historycznym - wyjaśnia tytuł artykułu, odwołując się do jego treści - w tekście odnajduje cechy publicystyki popularnonaukowej		- porównuje interpretacje naukową i biblijną przyczyn potopu; wyjaśnia, czy są ze sobą sprzeczne - snuje refleksje na temat powodów, dla których ludzie poszukują śladów biblijnych i mitycznych opowieści
Świat w oczach laureatów nagrody Nobla - 4 lub 5 godz. --------------------F Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra	Kto czyta... 2: W. Szymborska, Jarmark cudów		- czyta wiersz z poprawną dykcją i logicznym frazowaniem - wskazuje motyw cudu jako klucz do interpretacji utworu - podaje różne znaczenia słowa „cud” i odnajduje je w tekście - wskazuje anafory, paralelizmy, paradoksy - określa, co jest według poetki cudem; krótko omawia wizję świata przedstawioną w utworze; wyjaśnia przesłanie wiersza - podaje najważniejsze informacje o Wisławie Szymborskiej (z podręcznika)		- opisuje budowę wersyfikacyjno- -składniową wiersza (określa, co jest podstawą segmentacji tekstu i od czego zależy długość wersów) - przedstawia spójną interpretację utworu w kilkuzdaniowej wypowiedzi - podaje przykłady międzynarodowych nagród będących wyrazem uznania za osiągnięcia w dziedzinie sztuki (na podstawie podręcznika)
		W. Golding, Zabicie zwierza		- streszcza (opowiada) wydarzenia przedstawione w przeczytanym fragmencie powieści - charakteryzuje świat przedstawiony utworu (czas, miejsce, postacie, wydarzenia) - charakteryzuje wybrane postacie - określa, w jaki sposób przekształcała się społeczność chłopców na bezludnej wyspie, ocenia charakter zmian - wskazuje opisy przyrody i określa rolę natury w życiu chłopców na wyspie - wyjaśnia, dlaczego doszło do ofiary - określa, jaka prawda o człowieku została ukazana w poznanym fragmencie - przytacza formy wyrazowe wskazujące na narratora - określa, jaki typ narratora występuje w powieści		- wnioskuje, dlaczego chłopcy odwrócili się od Ralfa i wybrali Jacka - wypowiada się na temat sposobu ukazania człowieka w powieści Goldinga - porównuje wizerunek człowieka na bezludnej wyspie w powieściach Goldinga i Defoe - przedstawia typy narratora trzecioosobowego (wszechwiedzący i personalny) - podaje podstawowe informacje o Williamie Goldingu (na podstawie podręcznika)
		J. Brodski, Przepływają obłoki		- czyta wiersz na głos, logicznie frazując tekst - określa nastrój utworu - wskazuje powtarzające się w wierszu słowa, motywy i obrazy poetyckie - przytacza fragmenty zawierające instrumentację głoskową, określa jej funkcję		- na podstawie wiersza wyjaśnia, czym jest instrumentacja głoskowa i jaką pełni funkcję w kształtowaniu warstwy brzmieniowej utworu - podaje podstawowe informacje o Josifie Brodskim (na podstawie podręcznika)
		G. Grass, Blaszany bębenek (fragm.)		- określa temat poznanego fragmentu - przedstawia (charakteryzuje) głównego bohatera na podstawie fragmentu - wskazuje w tekście rodzaje narracji (trzecioosobową i pierwszoosobową) - określa, jakie uczucia budzą postacie przedstawione w utworze; wnioskuje, co jest przyczyną takiego odbioru (ocena narratora)		- określa i ocenia obraz świata wyłaniający się z poznanego fragmentu - analizuje język narracji, wskazuje słownictwo kształtujące stosunek czytelnika do opisywanych postaci - podaje podstawowe informacje o Güntherze Grassie (z podręcznika)
		Cz. Miłosz, Gucio zaczarowany (fragm.); O aniołach kontekst: H. Memling, Anioł z gałązką oliwną		- interpretuje czytane wiersze: określa ich temat, sytuację liryczną, opisywane postacie, kompozycję, zawarte w każdym z wierszy przesłanie - wskazuje występujące w utworach motywy muchy i anioła, krótko omawia sposób ich przedstawienia		- analizuje język poetycki czytanych wierszy (np. określa słownictwo, budowę zdań, środki artystyczne) - podaje podstawowe informacje o Czesławie Miłoszu (na podstawie podręcznika)
Siła i wielkość człowieka - 2 lub 3 godz.	E. Hemingway, Stary człowiek i morze (utwór czytany w całości)		- streszcza opowiadanie - opowiada całość utworu i wskazane wydarzenia - wyszukuje fragmenty charakteryzujące bezpośrednio i pośrednio tytułowego bohatera - określa sposób prowadzenia narracji (dostrzega, iż narrator nie mówi wprost o uczuciach i przeżyciach wewnętrznych bohaterów, lecz ukazuje ich zachowania) - charakteryzuje tytułowego bohatera, odwołując się do tekstu - określa, w jaki sposób bohater pojmuje honor - wyjaśnia, dlaczego bohater „nie został pokonany”		- odnosi się do opinii, że przyroda jest ważnym bohaterem utworu - określa, jaką funkcję pełnią w opowiadaniu dialogi z rybą - interpretuje utwór jako apoteozę siły, męstwa i hartu ducha - syntetyzuje wnioski z interpretacji i określa, jaki obraz człowieka wyłania się z utworu - podaje podstawowe informacje o życiu i twórczości Ernesta Hemingwaya (*samodzielnie je wyszukuje)
Świat pełen barier - 4 godz. --------------------EUR Prawa człowieka	Kto czyta... 2: Z. Bocheński, Poszukiwania wymarłych ptaków; M. Korotaj, Tor przeszkód		- czyta ze zrozumieniem teksty - na podstawie przeczytanych fragmentów określa, jakie trudności napotykają ludzie niepełnosprawni - określa postawy autorów wobec świata, społeczeństwa i własnego kalectwa - wskazuje cele i marzenia każdego z autorów - wypowiada własne refleksje i sądy o sytuacji osób niepełnosprawnych - wnioskuje, w jakim celu autorzy relacji opisują swoje problemy i do kogo adresują wypowiedzi		- wskazuje formy wyrazowe określające każdego z narratorów - charakteryzuje narratorów na podstawie ich relacji - analizuje styl fragmentów - zabiera głos w klasowej dyskusji na temat barier, jakie społeczeństwo ludzi zdrowych stawia przed niepełnosprawnymi
		A. S. Rodys, Sport każdemu pomaga kontekst: zdjęcia uczestników turnieju tańca integracyjnego		- czyta ze zrozumieniem fragment artykułu, wskazuje w nim cechy reportażu - relacjonuje przedstawione wydarzenia - określa problem podjęty w artykule - formułuje przesłanie tekstu		- określa, jakie przesłanie zostało skierowane do ludzi zdrowych, a jakie do niepełnosprawnych - wskazuje zdania zawierające argumentację - pisze streszczenie logiczne artykułu - *pisze reportaż na temat sytuacji ludzi niepełnosprawnych
		J. Twardowski, Niewidoma dziewczynka		- czyta wiersz z właściwą dykcją, logicznie frazując tekst - określa podmiot liryczny i adresata wiersza (wskazuje właściwe formy wyrazowe) - określa, w jaki sposób niewidoma dziewczynka poznaje świat (jakie zmysły zastępują wzrok) - wskazuje najważniejsze w tekście środki stylistyczne i określa ich funkcję		- rozpoznaje formę utworu (monolog liryczny) - określa, w jaki sposób tworzony jest w wierszu obraz Matki Boskiej - porównuje obraz Matki Bożej Częstochowskiej z jego opisem w wierszu - podaje najważniejsze wiadomości o ks. Janie Twardowskim (z podręcznika)
Nieskończone bogactwo ludzkiego serca - 3 lub 4 godz.	B. Prus, Katarynka (fakultatywnie: Antek lub Kamizelka)		- streszcza (opowiada) nowelę - sporządza plan wydarzeń - charakteryzuje wskazane elementy świata przedstawionego (np. czas i miejsce) - charakteryzuje bohaterów, zwracając uwagę na ich pochodzenie społeczne, środowisko, myśli, uczucia, motywację postępowania - określa, w jaki sposób zostały ukazane uczucia i przeżycia wewnętrzne bohaterów (sposób prowadzenia narracji) - swoimi słowami formułuje przesłanie czytanych nowel - na podstawie poznanych utworów określa cechy noweli - podaje podstawowe informacje o Bolesławie Prusie i jego twórczości		- rozpoznaje zasadę kompozycyjną czytanego utworu - na podstawie nowel charakteryzuje polskie społeczeństwo i wskazuje problemy społeczne - w dłuższej spójnej wypowiedzi przedstawia portret psychologiczny bohatera dziecięcego poznanej noweli Prusa - określa, jaki obraz człowieka i człowieczeństwa wyłania się z nowel Prusa (synteza) - na podstawie poznanych utworów Prusa interpretuje napis na pomniku pisarza: Serce serc
Europejskie prezentacje - 3 godz. --------------------MED Podstawy projektowania i realizacji różnych form komunikatów medialnych	Kto czyta... 2: D. Szwarcman, Kompozytor świata		- czyta artykuł ze zrozumieniem, znajduje wskazane informacje - wyjaśnia trudne wyrazy na podstawie kontekstu, w razie potrzeby korzysta ze słownika - w tekście Szwarcman wskazuje cechy publicystyki - redaguje plan dekompozycyjny artykułu - wskazuje w tekście informacje i opinie (odróżnia jedne od drugich) - podaje najważniejsze informacje o Krzysztofie Pendereckim		- na podstawie przeczytanego tekstu omawia szerzej postać Krzysztofa Pendereckiego - przedstawia warunki, które, według niego, trzeba spełnić, by odnieść wielki sukces
		D. Domański, Z Polski do Tokio; L. M. Piątkowska, *** [Czy można tańczyć]; A. Piżl, Oczekiwanie; M. Książkiewicz, Moje odkrycie		- przedstawia postacie młodych twórców, którzy odnieśli sukces - określa, czym jest dla niego sukces; uzasadnia swoje zdanie - określa cechy wywiadu (na podstawie rozmowy z Łukaszem Kuropaczewskim) - układa pytania do wywiadu ze znaną postacią - interpretuje wiersze młodych autorek (przedstawia własne refleksje na ich temat) - przedstawia własne pasje i zainteresowania		- charakteryzuje wywiad jako gatunek publicystyczny - przeprowadza wywiad (np. z kolegami na temat ich zainteresowań); opracowuje go w formie artykułu do gazetki szkolnej
Wokół pojęć „światło” i „jasny” - ćwiczenia słownikowe. Neologizmy słowotwórcze. Pisownia rzeczowników z przyrostkami -izm , -yzm - 2 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 14: B. Leśmian, *** [W ślad za górnym orszakiem obłoków przesuwnych]		- określa tematykę i nastrój wiersza Leśmiana - wskazuje podmiot liryczny, opisuje sytuację liryczną - charakteryzuje miejsce przedstawione w wierszu (uwzględnia elementy malarskie i muzyczne) - wskazuje dominujące środki stylistyczne i określa ich funkcje - wypisuje rzeczowniki i określa, jakie elementy rzeczywistości nazywają - wyjaśnia terminy: neologizm, neologizm słowotwórczy; podaje przykłady - wskazuje neologizmy i określa ich znaczenia - podaje słownictwo i związki frazeologiczne związane ze światłem; stosuje je w zdaniach		- analizuje środki językowe, za pomocą których został wyrażony obraz poetycki - na podstawie wiersza wyjaśnia, czym jest neologizm poetycki - analizuje budowę słowotwórczą wskazanych neologizmów - wymienia warunki, jakie musi spełniać neologizm, aby mógł być uznany za poprawny (na podstawie podręcznika)
Sprawdzian z nauki o języku. Omówienie wyników - 2+1 godz.	Treści: Wyrazy podzielne słowotwórczo. Wyrazy podstawowe i pochodne. Podstawa słowotwórcza. Wyrazy utworzone od dwóch podstaw słowotwórczych. Wyrazy utworzone od wyrażeń przyimkowych. Temat i formanty. Typy formantów. Złożenia i zrosty. Formant a końcówka fleksyjna. Oboczności tematyczne. Znaczenie słowotwórcze i realne wyrazu. Neologizmy słowotwórcze. Treść i zakres znaczeniowy wyrazu.
8. Bohaterowie masowej wyobraźni
Mały wielki świat - 4 lub 5 godz. ---------------------F Czy można dokonać odkrycia, nie ruszając się z fotela? Rozumowanie. Obserwacja i dedukcja. Dowodzenie	Kto czyta... 2: A.C. Doyle, Sztuka dedukcji; W zaginionym świecie (fakultatywnie: film Park jurajski lub Zaginiony świat, reż. S. Spielberg) konteksty: A. Warhol, Marilyn; ilustracje przedstawiające zwierzęta przedpotopowe Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 8: Eksperymenty myślowe; rozdz. 9: Jak uzasadniać swoje przekonania?		- wyjaśnia sens zdania „W dwudziestym wieku świat się zmniejszył” - określa (bardzo ogólnie), czym jest kultura masowa - wymienia główne media i określa ich wpływ na współczesną kulturę - wymienia typowych bohaterów kultury masowej; krótko ich prezentuje na podstawie znanych filmów i książek (np. komiksów) - krótko przedstawia postać Sherlocka Holmesa - streszcza fragment opowiadania Tańczące sylwetki - odtwarza tok rozumowania detektywa - wyjaśnia termin „dedukcja”, odnosząc go do wywodu Holmesa - wyjaśnia, o kim mówimy przenośnie „Sherlock Holmes” - streszcza (opowiada) przeczytane fragmenty powieści W zaginionym świecie - sporządza plan wydarzeń - charakteryzuje świat przedstawiony utworu (czas, miejsce, postacie, wydarzenia)	- przedstawia główne cechy współczesnej kultury (szybki dostęp do informacji, łatwość komunikacji, globalizacja) - podaje przyczyny popularności wskazanych bohaterów kultury masowej - prezentuje Sherlocka Holmesa jako ikonę kultury masowej (na podstawie podręcznika) - określa, jaką rolę w powieści odgrywa doktor - na podstawie przeczytanego fragmentu omawia cechy powieści przygodowej - wnioskuje, dlaczego ludzi fascynują dinozaury; ustosunkowuje się do wypowiedzi Spielberga na ten temat - pisze opowiadanie przygodowe, oparte na fantastycznym pomyśle wyprowadzonym z badań naukowych - pisze recenzję filmu Spielberga, uwzględniając specyficzne cechy filmu jako dzieła sztuki
			- określa, jaki rodzaj literatury reprezentuje utwór W zaginionym świecie (powieść przygodowa, fantastycznonaukowa itp.) - charakteryzuje profesora Challengera - wypowiada się na temat atrakcyjności utworu (czy jest ciekawy, dla kogo itp.) - relacjonuje film Spielberga - wskazuje analogie między powieścią Doyle'a a filmem Spielberga - wskazuje elementy filmu, które wywarły na nim największe wrażenie, uzasadnia swój wybór
Na tropie tajemnic - 3 godz. ---------------------F Ciekawość świata. Czy wszystkie tajemnice zostaną kiedyś wyjaśnione? Odwrót od poznania naukowego	Kto czyta... 2: L. Martin, Misja ratunkowa Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 12: Zagadki i tajemnice		- streszcza (opowiada) fragment książki - przedstawia postacie Muldera i Scully oraz określa zamysł serialu (na podstawie filmu lub podręcznika) - wyjaśnia, czym jest literatura sensacyjna (film sensacyjny) - czyta ze zrozumieniem fragment artykułu na temat serialu Z Archiwum X (odpowiada na odnoszące się do niego pytania) - wyjaśnia, czym jest motto i jaką funkcję pełni w utworze - pisze opowiadanie fantastycznonaukowe, np. na temat UFO, spotkania z Obcymi	- na podstawie przeczytanego fragmentu opracowuje scenopis odcinka filmu - wnioskuje, dlaczego serial Z Archiwum X zdobył tak wielką popularność (wykorzystuje informacje z podręcznika) - określa tematykę powieści Wellsa Wojna światów i słuchowiska na jej podstawie, opisuje reakcję słuchaczy, tłumaczy fenomen tego zdarzenia
Remanenty ortograficzno- -interpunkcyj-ne. Powtórzenie najważniejszych zasad polskiej ortografii - 3 godz.	Mowa polska 2, rozdz. 16		- podaje najważniejsze zasady pisowni wyrazów z rz, ż, ó, u, ą, om, on, ę, em, en - podaje najważniejsze zasady pisowni wielkich liter - podaje najważniejsze zasady łącznej i rozdzielnej pisowni wyrazów - stosuje poznane zasady ortografii w typowych sytuacjach - wymienia najczęściej używane wyjątki od podanych zasad - powtarza najważniejsze zasady użycia przecinka w zdaniach pojedynczych i złożonych - potrafi korzystać ze słownika ortograficznego	- w razie potrzeby korzysta ze słownika ortograficznego, potrafi swoimi słowami omówić wyjaśnienie zawarte w ogólnym opisie zasady - na przykładach wykazuje, że błędna ortografia zakłóca komunikatywność wypowiedzi
Fabryka gwiazd - 2 lub 3 godz. -----------------MED Komunikaty perswazyjne (reklamowe, public relations)	Kto czyta... 2: R. Leszczyński, Jak się robi zespół kontekst: artykuły o gwiazdach muzycznych w wybranych pismach młodzieżowych		- podaje przykłady znanych zespołów muzycznych lub sławnych piosenkarzy, charakteryzuje ich sposób oddziaływania na odbiorców, wyjaśnia przyczyny popularności tych zespołów - czyta ze zrozumieniem fragmenty artykułu Leszczyńskiego: streszcza go, znajduje wskazane informacje, ustosunkowuje się do tez autora - przedstawia swój ulubiony zespół i jego muzykę - wskazuje przejawy „kultu”, jakim młodzież otacza ulubione zespoły; wypowiada swoje opinie na ten temat	- wyjaśnia znaczenie wyrażeń: fabryka gwiazd, przemysł muzyczny - na podstawie artykułu wyjaśnia, w jaki sposób przemysł fonograficzny kreuje kultowe zespoły - wnioskuje, dlaczego młodzi ludzie identyfikują się z gwiazdami muzycznymi
Słowo w reklamie. Gramatyka na usługach reklamy - 2 lub 3 godz. ------------------MED Komunikaty informacyjne i perswazyjne (reklamowe)	Mowa polska 2, rozdz. 2: J. Bralczyk, Język na sprzedaż		- czyta ze zrozumieniem fragment artykułu Bralczyka: na jego podstawie określa cechy reklamy i wskazuje sposoby jej oddziaływania na odbiorcę - wyjaśnia znaczenie terminów: perswazja, perswazyjny - wskazuje główne funkcje reklamy (na podstawie artykułu) - wyjaśnia, czym jest slogan reklamowy - wymienia wyrazy najczęściej występujące w tekstach reklamowych - podaje przykłady środków językowych wykorzystywanych w reklamie (np. poetyckie środki wyrazu, frazeologizmy, wieloznaczność wyrazów, zmiana znaczeń wyrazów, tryb rozkazujący czasowników)	- na podstawie artykułu charakteryzuje odbiorcę wpisanego w tekst reklamowy - analizuje język tekstów reklamowych - zabiera głos w klasowej dyskusji na temat etycznych aspektów reklamy (np. czy może być uczciwa, czy może służyć szlachetnym celom) - projektuje reklamę wskazanego towaru (także dobra niematerialnego, np. książki)
Rzecz o potędze reklamy - 2 godz. -------------------- F Różne znaczenia słowa „prawda”. Prawdy względne i prawda absolutna	Kto czyta... 2: S. Mrożek, Półpancerze praktyczne; J. Mikołajewski, W świecie komórkowych telefonów Mowa polska 2, rozdz. 2 Edukacja filozoficzna 2, rozdz. 2: Prawda		- wyjaśnia, czym jest reklama i jakie są jej podstawowe funkcje - wymienia najważniejsze formy reklamy (np. prasowa, telewizyjna, uliczna) - wymienia najważniejsze środki, jakimi posługuje się reklama słowna (np. slogan reklamowy, wiersz, piosenka, aluzja literacka, cytat, parafraza) - podaje przykłady aktualnie nośnych sloganów reklamowych - analizuje znane slogany reklamowe (np. określa, do jakich skojarzeń bądź potrzeb się odwołują, co sugerują odbiorcy) - przedstawia wydarzenia opisane w opowiadaniu Mrożka - wyjaśnia, dlaczego niepotrzebne rzeczy stały się poszukiwanym towarem (jaką ludzką cechę wykorzystał staruszek?) - interpretuje przesłanie opowiadania: określa cechy reklamy (np. czy przedstawia prawdziwy stan rzeczy, czy jest uczciwa, komu służy)	- przedstawia reklamę jako współczesną formę sztuki (na podstawie podręcznika) - analizuje popularne slogany reklamowe, wskazując w nich elementy perswazji i manipulacji - analizuje wybrane reklamy telewizyjne; określa, jaką rolę odgrywają w nich obraz i dźwięk - czyta ze zrozumieniem fragment artykułu o reklamie telefonów komórkowych; odnosi się do tez i sądów autora - wskazuje elementy satyry i groteski w opowiadaniu Mrożka, określa ich funkcję w utworze
Papierowi bohaterowie - 2 godz. -------------------MED Kody ikoniczne i symboliczne. Języki poszczególnych mediów. Formy i środki obrazowe	Kto czyta... 2: R. Gościnny, A. Uderzo, Przygody Asteriksa pod piramidami (lub inny komiks)		- wymienia tytuły komiksów, które zyskały wielką popularność - przedstawia słynnych bohaterów komiksów, podaje przyczyny ich popularności - wyjaśnia pochodzenie słowa „komiks” - opowiada historię Asteriksa na podstawie fragmentu zamieszczonego w podręczniku - określa, z jakich elementów składa się komiks (rysunki, komiksowe dymki, napisy, ikony, strzałki itp.), wyjaśnia ich funkcje - zabiera głos w dyskusji na temat: Czy bohaterowie komiksów mogą być wzorami do naśladowania (odwołuje się do konkretnych przykładów)?	- w postaciach bohaterów znanych komiksów odnajduje archetypy bohaterów mitologicznych i innych motywów z tradycji kultury (wykorzystuje wiadomości z podręcznika) - określa, jakimi środkami wyrazu posługuje się komiks - wskazuje podobieństwa między komiksem a filmem - projektuje komiks znanego utworu fabularnego (np. Krzyżaków); określa, jak taka zmiana formy wpływa na charakter dzieła
Czego nauczyliśmy się w klasie II? - 2 lub 3 godz.	Powtórzenie materiału literackiego i kulturowego poznanego w klasie II (zagadnienia wybrane przez nauczyciela).
Praca klasowa nr 4 wraz z poprawą - 2+1 godz.	Praca pisemna: Redagowanie spójnej wypowiedzi na wskazany temat związany z problematyką omawianych utworów (np. ocena poznanych bohaterów literackich, uczeń jako odbiorca kultury - filmu, literatury, muzyki, komiksu, uczeń jako twórca, człowiek w świecie reklamy, problemy ludzi niepełnosprawnych). Opowiadanie twórcze (np. podróż w przeszłość, historia detektywistyczna czy sensacyjna) lub rozprawka. Poprawa: Poprawność wybranej formy wypowiedzi, kompozycja (wstęp, rozwinięcie i zakończenie), przejrzystość układu pracy, spójność logicznego wywodu. Stosowność stylu i celowość doboru środków językowych. Najczęstsze typy błędów językowych popełnianych przez uczniów.
Czego nauczyliśmy się w klasie II? - 2 godz.	Powtórzenie materiału z nauki o języku poznanego w klasie II.

Koniec II semestru (72-81 godz.)

32

---