gim kl 3 plan wyn

Plan realizacji materiału języka polskiego w klasie III gimnazjum

(plan wynikowy dwustopniowy)

Plan jest rozpisany dla 5 godzin tygodniowo języka polskiego (ok. 180 godz. w ciągu roku). Przyjmuje się 30 tygodni nauki do egzaminu gimnazjalnego (ok. 150 godz.)

oraz 5 tygodni (ok. 25 godz.) po nim. Do egzaminu powinny być omówione najważniejsze lektury i treści nauczania wskazane w podstawie programowej.

Tematyka

problematyka lekcji, liczba godzin

---------------------Zagadnienia ścieżek edukacyjnych

Lektury i inne teksty kultury, podręczniki

(teksty

podstawowe i konteksty)

Wymagania z zakresu kształcenia literacko-kulturowego i kształcenia językowego

Wymagania na poziom podstawowy

Uczeń:

Wymagania dodatkowe na poziom ponadpodstawowy

Uczeń:

1. Świat książek

W galaktyce Gutenberga -

3 godz.

---------------------

Krótka charakterystyka dokonań Sokratesa i Platona.

Czym są media? Media wobec ludzkich potrzeb.

Kto czyta... 3: Platon, Pismo i pamięć; D. Diringer, Pismo i kultura

konteksty:

Rafael, Dyskusja uczonych mężów, Platon; ilustracje przedstawiające różne rodzaje pisma

Edukacja filozoficzna 3, rozdz. 12: Życie wśród mediów

- rozważa, jakie miejsce zajmuje książka w jego życiu i we współczesnej kulturze; uzasadnia swoje sądy

- czyta ze zrozumieniem fragment dialogu Platona: przedstawia zawarte w nim myśli

- wyjaśnia, dlaczego pismo zostało uznane za „lekarstwo na pamięć i mądrość”

- podaje różne znaczenia wyrazu „dialog”

- krótko przedstawia Sokratesa i Platona jako filozofów starożytnych

- ogólnie określa, czym są Dialogi Platona (wskazuje w nich rolę Sokratesa)

- czyta ze zrozumieniem fragment książki Diringera: znajduje wskazane informacje

- na podstawie tekstu wyjaśnia, co to znaczy, że pismo jest nośnikiem cywilizacji

- wyjaśnia, dlaczego mitologie mówią o boskim

- zabiera głos w dyskusji na temat: Czy rozwój różnych mediów (zwłaszcza telewizji i internetu) doprowadzi do zaniknięcia książki jako formy przekazu

- wyjaśnia, jakie dwa rodzaje wiedzy zostały sobie przeciwstawione w rozmowie Teuta i Tamuza

- wyjaśnia znaczenie metafory „galaktyka Gutenberga”

- pisze streszczenie logiczne fragmentu książki Diringera

- *przygotowuje referat (prezentację) na temat postaci Sokratesa, wykorzystuje informacje samodzielnie znalezione w różnych źródłach

- *przygotowuje referat (prezentację) na temat roli książek i innych pism drukowanych we współczesnym świecie (samodzielnie precyzuje temat i określa plan wypowiedzi)

Obraz i słowo. Krytyczny dystans wobec mediów

MED

Drogi, formy i kanały komunikowania się ludzi

pochodzeniu pisma

- wykorzystuje przypisy oraz inne źródła informacji do wyjaśnienia nazw własnych i trudnych wyrazów pojawiających się w czytanych tekstach

- układa dialogi zawierające polemikę na temat wpływu różnych mediów na nasze życie

(np. pozytywnych i negatywnych aspektów telewizji lub internetu)

Sztuczne języki

- 2 godz.

---------------------

Trudności w komunikacji

Kto czyta... 3: Molier, Na tureckim kazaniu (fragm. sztuki Mieszczanin szlachcicem)

kontekst:

A. Watteau, Aktorzy

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 14: Porozumienie pomiędzy ludźmi

- czyta fragment komedii z podziałem na role

- relacjonuje przebieg wydarzeń

- wyjaśnia, na czym polega komizm przedstawionych sytuacji

- charakteryzuje pana Jourdain (na podstawie poznanych fragmentów)

- wyjaśnia znaczenie frazeologizmu „siedzieć jak na tureckim kazaniu”

- wskazuje w tekście różne rodzaje komizmu

- podaje najważniejsze informacje o Molierze (na podstawie podręcznika)

Język za kulisami.

Gwary środowiskowe. Gwara teatralna. Związek zgody (powtórzenie)

- 1 godz.

Mowa polska 3, rozdz. 6: D. Wyżyńska, Szmata idzie w górę (fragm.)

- określa temat artykułu

- w przeczytanym tekście wskazuje cechy reportażu

- wyjaśnia, czym jest gwara środowiskowa

- podaje przykłady słownictwa i frazeologii należących do gwary teatralnej

- określa, kiedy wyrazy tworzą związek zgody

- podaje przykłady związku zgody

- w podanych związkach zgody wskazuje wyraz nadrzędny i podrzędny

- rozpoznaje związki zgody we wskazanym tekście

- formułuje problem, któremu jest poświęcony tekst

- podaje przykłady różnych gwar środowiskowych i krótko je przedstawia (użytkownicy, słownictwo itp.)

- określa relacje między wyrazami w wyrażeniach typu: artysta malarz, autobus widmo

- podaje zasadę pisowni tych wyrażeń

Na listach bestsellerów

i w dziennikach lektur. Recenzja.

Związki frazeologiczne stałe: wyrażenia, zwroty i frazy

- 2 godz.

Mowa polska 3, rozdz. 5: A. Rostocki, Bestsellery pierwszego półrocza (fragm.); A. Bobkowski, Szkice piórkiem (fragm.)

kontekst:

G. M. Crespi, Półka z książkami

- wyjaśnia znaczenie wyrazów: bestseller, nota edytorska, pierwodruk, recenzent

- znajduje elementy recenzji w notach o bestsellerach

- wymienia omówione w notkach rodzaje literatury i gatunki utworów literackich

- wyjaśnia, jakie informacje powinna zawierać recenzja i jakie może mieć formy

- pisze recenzję ostatnio przeczytanej książki (na podstawie planu podanego przez nauczyciela)

- wyjaśnia na przykładach, czym jest związek frazeologiczny stały

- wśród podanych związków frazeologicznych rozróżnia wyrażenia, zwroty i frazy

- podaje przykłady różnych związków frazeologicznych pochodzących z tradycji kultury (antyku, Biblii i późniejszej); wyjaśnia ich znaczenia

- wskazuje środki językowe służące wyrażaniu i wzmacnianiu opinii autora recenzji (funkcje impresywna i ekspresywna)

- w tekście Bobkowskiego wyróżnia środki językowe (składniowe, frazeologiczne i wyrazowe) służące funkcji ekspresywnej

- pisze dłuższą recenzję przeczytanej ostatnio książki, nadając jej indywidualną formę (na podstawie samodzielnie utworzonego planu)

- w wypracowaniu stosuje związki frazeologiczne

Biblioteka - królestwo książek

- 1 lub 2 godz.

---------------------

MED

Korzystanie ze zbiorów i warsztatu informacyjnego biblioteki (także za pomocą automatycznych systemów wyszukiwania).

Opis i spis bibliograficzny. Zestawienie tematyczne

Kto czyta... 3: U. Eco, W labiryntach biblioteki (fragm. powieści Imię róży)

konteksty:

F. Lippi, Św. Bernard;

É-L. Boullée, projekt francuskiej Biblioteki Narodowej

- na podstawie poznanych fragmentów powieści Eco określa elementy świata przedstawionego (czas, miejsce, postacie)

- określa, kto jest narratorem powieści

- charakteryzuje bohaterów powieści: Wilhelma i narratora

- określa nastrój przeczytanego fragmentu i wskazuje jego źródła

- wymienia rodzaje katalogów; wyjaśnia, kiedy oraz w jaki sposób będzie z nich korzystał

- określa, jakie informacje znajdzie na karcie katalogowej

- tłumaczy, dlaczego niszczenie książek uważane jest za akt szczególnego barbarzyństwa

- wyjaśnia etymologię wyrazu „biblioteka”

- podaje wyrazy, w których występuje cząstka biblio- i wyjaśnia ich znaczenia

- wyjaśnia, dlaczego autor porównał bibliotekę do labiryntu (wskazuje znaczenia dosłowne i przenośne labiryntu)

- określa symboliczne znaczenia mitycznego Labiryntu (mit o Tezeuszu i Minotaurze)

- podaje najważniejsze informacje o bibliotece aleksandryjskiej

- na podstawie katalogu rzeczowego w bibliotece szkolnej sporządza bibliografię dzieł dotyczących wskazanego zagadnienia (np. mitologii greckiej, ksiąg średniowiecznych)

Czy bibliotece potrzebni są czytelnicy?

- 1 godz.

--------------------MED

Korzystanie ze zbiorów i warsztatu informacyjnego biblioteki

Kto czyta... 3: U. Eco, Jak urządzić bibliotekę publiczną

kontekst:

G. B. Piranesi, rysunek z cyklu Więzienia

- określa, na czym polega żartobliwy (humorystyczny), a na czym satyryczny charakter przeczytanego fragmentu

- określa styl tekstu Eco

- wskazuje typy tekstów, do których podobny jest poznany fragment

- wnioskuje, jakie doświadczenia skłoniły autora do napisania tego felietonu

- opisuje własne doświadczenia jako czytelnika korzystającego z różnych bibliotek

- w tekście Umberta Eco wskazuje cechy felietonu

- w przeczytanym tekście rozpoznaje parodię dokumentu urzędowego (wskazuje cechy stylu urzędowego)

Typy zdań współrzędnych i podrzędnych - powtórzenie. Zdania rozwijające. Interpunkcja w zdaniach złożonych - 2 godz.

Mowa polska 3,

rozdz. 1 i 2

- wymienia rodzaje zdań współrzędnych

- określa relacje między treściami zdań łącznych, rozłącznych, przeciwstawnych i wynikowych

- wymienia rodzaje zdań podrzędnych i określa, w jaki sposób je rozpoznaje

- rozpoznaje rodzaje zdań współrzędnych i podrzędnych w sytuacjach typowych

- określa, czym są zdania rozwijające

- sporządza wykresy i opisy składniowe podanych zdań złożonych (sytuacje typowe, dość proste)

- podaje zasady stosowania interpunkcji w zdaniach złożonych

- wymienia spójniki współrzędności, przed którymi nie stawia się przecinka, jeśli nie są powtórzone

- odróżnia zdania rozwijające od innych typów zdań podrzędnych (np. podmiotowych, dopełnieniowych), wprowadzanych przez takie same lub podobne zaimki

- sporządza wykresy i opisy składniowe podanych zdań złożonych (sytuacje nietypowe, trudniejsze)

Czego szukamy w książkach?

- 1 godz.

Kto czyta... 3: Z. Herbert, Książka

kontekst:

R. van Rijn, Matka Rembrandta czytająca Biblię

- czyta wiersz z właściwą dykcją

- wnioskuje, o jakiej książce pisze Herbert (uzasadnia, przytaczając odpowiednie fragmenty utworu)

- znajdując właściwe cytaty, określa, w jaki sposób należy czytać Biblię

- opisuje przeżycia wewnętrzne podmiotu lirycznego związane ze studiowaniem Biblii (nazywa uczucia i określa ich źródła)

- dokonuje interpretacji głosowej wiersza

- wyjaśnia, dlaczego poeta wielokrotnie wraca do lektury tego samego fragmentu

- interpretację wiersza czyni punktem wyjścia do rozważań na temat różnych sposobów czytania książek

Książka piękna i mądra

- 5 lub 6 godz.

Różne rodzaje odpowiedzialności. Dzieje pojęcia odpowiedzial-ności. Sumienie. Odpowiedzial-ność a wolność. Granice odpowiedzial-ności

A. de Saint-Exupéry, Mały Książę (utwór czytany w całości)

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 4: Odpowiedzialność

- streszcza (opowiada) historię Małego Księcia

- wymienia różne elementy świata przedstawionego (np. planety, pustynia, baobaby, zachody słońca), wyjaśnia ich metaforyczny charakter

- określa relacje łączące Małego Księcia z narratorem powieści (lotnikiem) i innymi postaciami (Różą i Lisem)

- charakteryzuje postacie spotkane przez Małego Księcia na różnych planetach, rozpoznaje w nich uosobienie różnych obsesji ludzkich

- wyjaśnia paraboliczny sens poszczególnych fragmentów i wątków utworu (np. przypowieść o przyjaźni, miłości, odpowiedzialności)

- wyjaśnia, na czym polega moralistyczny charakter utworu

- interpretuje Małego Księcia jako utwór paraboliczny

- na podstawie utworu Saint-Exupéry'ego omawia cechy literatury parabolicznej

- wyjaśnia symboliczne znaczenia obecnych w powieści motywów pustyni i wody

- podaje najważniejsze wiadomości o autorze (w postaci narratora-lotnika wskazuje elementy autobiograficzne)

Kolekcjonerzy

- 1 godz.

---------------------MED

Posługiwanie się różnymi formami komunikatów i narzędzi medialnych w procesie zdobywania, dokumentowania i prezentowania wiedzy

Kto czyta... 3: I. Rath-

-Vegh, Bibliofil i biblioman

kontekst:

H. Daumier, Kolekcjoner rycin

- czyta ze zrozumieniem tekst (znajduje wskazane informacje i je przetwarza)

- na podstawie tekstu wyjaśnia znaczenia wyrazów: bibliofil, biblioman

- opisuje własną bibliotekę i swój stosunek do zgromadzonego księgozbioru

- określa stosunek autora do opisywanych postaci, wskazuje właściwe środki językowe

- *przeprowadza wywiad ze znanym sobie kolekcjonerem; interesująco prezentuje w klasie tę postać i jej zbiory

Wypowiedzenia wielokrotnie złożone

- 2 godz.

Mowa polska 3, rozdz. 2

- wyjaśnia, jakie wypowiedzenia nazywamy wielokrotnie złożonymi

- określa stosunek współrzędności i podrzędności poszczególnych wypowiedzeń składowych w podanym wypowiedzeniu wielokrotnie złożonym

- dokonuje analizy składniowej wypowiedzeń wielokrotnie złożonych, sporządza wykresy i opisy składniowe (sytuacje typowe, dość proste)

- dokonuje analizy składniowej zdań złożonych o bardziej skomplikowanej strukturze, sporządza wykresy i opisy składniowe (sytuacje nietypowe, trudniejsze)

2. Tradycja, czyli wybór z przeszłości

Tradycje szlacheckie

- 4 lub 5 godz.

Kto czyta... 3: M. Rej, Pochwała szlacheckich cnót i rozkoszy

kontekst:

fresk Wiosenne zajęcia na wsi

- wyjaśnia, czym jest dziedzictwo kulturowe, a czym tradycja (podaje przykłady)

- czyta ze zrozumieniem tekst Reja; przekłada kolejne zdania na język współczesny

- wyjaśnia znaczenia obecnych w tekście archaizmów (wykorzystuje przypisy, wnioskuje na podstawie kontekstu)

- wnioskuje, kto jest bohaterem i adresatem utworu

- wymienia zajęcia szlachcica ziemianina i jego rodziny

- określa, jaką rolę w życiu szlachcica ziemianina odgrywała natura

- wyjaśnia, czym według Reja jest prawdziwe szlachectwo

- określa, jaki model życia proponuje Rej w czytanym utworze

- na podstawie poznanego fragmentu omawia ideał szlachcica ziemianina

- wnioskuje, jaki był stosunek Reja do życia ziemiańskiego (uzasadnia, przytaczając właściwe cytaty)

- wskazuje środki językowe, które służą funkcji ekspresywnej i impresywnej (np. zdrobnienia, pytania retoryczne)

- podaje podstawowe informacje o życiu i twórczości Mikołaja Reja (z podręcznika)

J. Ch. Pasek, Polacy idą z pomocą

konteksty:

portrety sarmackie

- czyta ze zrozumieniem tekst, współczesną polszczyzną przekazuje sens zdań

- wyjaśnia archaizmy

- określa czas i miejsce wydarzeń opisywanych przez Paska (wykorzystuje wiadomości z historii)

- w przeczytanym tekście rozpoznaje cechy pamiętnika (pierwszoosobowa narracja, udział autora w opisywanych wydarzeniach)

- podaje wiadomości o autorze na podstawie noty biograficznej i pamiętnika

- na podstawie fragmentu Pamiętników i dodatkowych informacji z podręcznika wymienia najważniejsze cechy polskiej szlachty (upodobania, zajęcia, cenione wartości itp.)

- na podstawie portretów opisuje wygląd szlachcica-Sarmaty, wyjaśnia znaczenie niektórych elementów ubioru

- relacjonuje przedstawione przez Paska wydarzenia, stosując różne formy narracji (pierwszoosobową i trzecioosobową)

- charakteryzuje Paska jako XVII-wiecznego szlachcica

- odwołując się do tekstu, ocenia zachowanie polskiej szlachty, jej sposób myślenia i system wartości

- porównuje szlachtę ukazaną w Pamiętnikach Paska z bohaterami Trylogii Sienkiewicza; wnioskuje, który obraz jest bliższy prawdzie

- opisuje portret sarmacki, wskazując i objaśniając elementy znaczące (np. elementy stroju, herby, symbole godności i pełnionych funkcji, blizny)

I. Krasicki, Pijaństwo

- streszcza wydarzenia przedstawione w satyrze

- na podstawie utworu Pijaństwo wymienia cechy satyry

- określa, jakie zjawisko zostało ośmieszone w czytanym utworze

- charakteryzuje bohatera satyry

- opisuje kompozycję utworu i sposób prowadzenia relacji

- wnioskuje, jaki był stosunek pisarzy oświecenia do szlachty sarmackiej (wskazuje wady, które jej wytykali)

- definiuje (charakteryzuje) satyrę jako gatunek literacki

- opisuje postacie ukazane w satyrze jako typowych reprezentantów polskiej szlachty

- wyjaśnia, na czym polega ponadczasowość utworu

Waryjacje pocztowe. Archaizacja i różne rodzaje archaizmów

- 1 godz.

---------------------

MED

Drogi, formy i kanały komunikowania się ludzi

Mowa polska 3, rozdz. 13: K. Brandys, Wariacje pocztowe (fragm.)

- czyta ze zrozumieniem tekst; wnioskuje, kim jest jego bohater (autor listu)

- opisuje sposób życia i przeżycia wewnętrzne bohatera

- znajduje informacje o autorze w dostępnym źródle i na tej podstawie rozpoznaje tekst jako stylizację

- wyjaśnia, czym jest archaizacja

- w czytanym tekście wskazuje archaizmy i określa ich rodzaje

- wymienia rodzaje archaizmów, krótko je omawia i podaje przykłady

- szerzej wyjaśnia, czym jest archaizacja językowa i przedstawia różne jej rodzaje, odwołując się do znanych utworów (np. do Krzyżaków, Potopu)

- na podstawie wybranych utworów określa funkcje stylizacji językowej

Bóg i Ojczyzna

- 1 lub 2 godz.

---------------------F

Wolność jako wartość. Wolność wewnętrzna.

Potrzeba wolności, przyczyny wyrzekania się jej oraz drogi wyzwolenia

MED

Media jako środki poznania historii i współczesności

Kto czyta... 3: S. Schulz, Pamiętnik księdza;

J. Popiełuszko, Chrystus, wolność i ojczyzna

konteksty:

A. Grottger, Lud w kościele; zdjęcie zrobione podczas mszy odprawianej przez Jana

Pawła II w Warszawie

w 1979 r.

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 3: Wolność

- relacjonuje treść czytanych tekstów

- na podstawie pamiętnika ks. Schulza ocenia postawę duchowieństwa polskiego w trudnych dla narodu czasach

- określa, jak autor tekstu pojmuje obowiązek kapłana i Polaka

- wnioskuje, jaką rolę w czasach niewoli odgrywały pieśni religijno-patriotyczne

- wyjaśnia znaczenie wyrazu „homilia”

- określa, co według ks. Popiełuszki składa się na pojęcie ojczyzny

- na podstawie homilii ks. Popiełuszki wnioskuje, od jakiej tradycji władza komunistyczna oderwała naród

- na podstawie podręcznika i innych źródeł wnioskuje, jakie znaczenie dla polskiego narodu miał wybór Karola Wojtyły na papieża

- wskazuje wspólne idee i motywy pojawiające się w czytanych tekstach

- wypisuje główne myśli zawarte w kazaniu ks. Popiełuszki

- podaje przykłady znanych sobie utworów, w których łączą się idee patriotyczne i religijne (np. Kazania Skargi, pieśń Boże, coś Polskę)

- na podstawie wiadomości z historii oraz podręcznika Kto czyta... 3 określa rolę duchowieństwa polskiego w dążeniu do niepodległości

- na podstawie samodzielnie znalezionych informacji z różnych źródeł omawia zasługi Jana Pawła II w odzyskaniu wolności przez naród polski

Kto Ojczyźnie swej służy, sam sobie służy.

Przemówienie. Peryfrazy. Zasady poprawnej wymowy

- 2 godz.

---------------------

Naród jako wspólnota.

Czym jest wspólnota. Wzajemne wspieranie się jednostki i wspólnoty

Mowa polska 3,

rozdz. 11: Jan Paweł II, Przemówienie

w parlamencie przed Zgromadzeniem Narodowym (fragm.)

kontekst:

J. Matejko, Kazanie Skargi

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 8: Jednostka a wspólnota

- czyta ze zrozumieniem przemówienie Jana Pawła II, określa jego temat i adresatów

- podaje najważniejsze tezy zawarte w przemówieniu

- wymienia wydarzenia historyczne, o których wspomina papież

- wyjaśnia, co zdaniem polskiego papieża złożyło się na odzyskanie przez Polskę niepodległości

- wymienia wartości, o których mówi Jan Paweł II

- odwołując się do treści przemówienia, uzasadnia, że Jan Paweł II był patriotą

- w wypowiedzi papieża wskazuje kompozycyjne i językowe cechy przemówienia

- wskazuje w przemówieniu nawiązanie do kazań Piotra Skargi; wyjaśnia sens przytoczonych słów

- opisuje scenę przedstawioną na obrazie Matejki

- wyjaśnia, czym jest peryfraza; podaje przykłady

- redaguje i wygłasza przemówienie na wskazany temat, zachowując właściwą formę i kompozycję wypowiedzi

- na konkretnych przykładach wyjaśnia, czym jest akcent logiczny

- charakteryzuje postulowaną przez Jana Pawła II cywilizację miłości

- w przemówieniu Jana Pawła II wskazuje środki stylistyczne charakterystyczne dla tego gatunku i określa ich funkcje

- charakteryzuje rodzaj patriotyzmu, o którym mówi Jan Paweł II

- określa miejsce Piotra Skargi w polskiej tradycji, wymienia głoszone przez niego wartości (na podstawie przemówienia Jana Pawła II, obrazu Matejki i *samodzielnie znalezionych informacji)

- wygłasza przemówienia stosowne do różnych okoliczności (np. uroczystości rodzinnej, akademii szkolnej)

- w redagowanym przez siebie przemówieniu stosuje środki retoryczne i różne rodzaje zdań

Praca klasowa nr 1 wraz z poprawą

- 2+1 godz.

Treści: Redagowanie spójnej wypowiedzi na wskazany temat (np. rola książki w życiu ucznia, wybory lekturowe, czytelnictwo, ocena, czy książka w przyszłości zostanie wyparta przez inne media). Rozprawka.

Poprawa: Poprawność kompozycji rozprawki, przejrzystość pracy, zachowanie spójności logicznego wywodu. Stosowność stylu i celowość doboru środków językowych. Stosowanie poprawnego szyku wyrazów w zdaniu i zależność treści od zastosowanego szyku. Najczęstsze typy błędów językowych popełnianych przez uczniów, w tym błędy wynikające z naruszenia związków rządu.

Tradycja nie daje zapomnieć - 3 godz.

Kto czyta... 3: S. Żeromski, Śmierć Huberta Olbromskiego (fragm. Wiernej rzeki)

kontekst:

M. Gierymski, Powstaniec z 1863 r.

- określa czas i miejsce przedstawionych wydarzeń

- charakteryzuje Huberta Olbromskiego, ocenia jego postawę

- wskazuje elementy charakterystyki bezpośredniej i pośredniej innych bohaterów powieści (także bohatera zbiorowego - Rosjan)

- podaje przykłady utworów literackich ukazujących różne wzorce patriotyzmu (np. Reduta Ordona Mickiewicza, powieści Sienkiewicza, Wierna rzeka Żeromskiego); krótko przedstawia te wzorce

- wyjaśnia, dlaczego w XIX w. powstało wiele utworów ukazujących patriotyzm walki i ofiary (śmierci za ojczyznę)

- opisuje sposób ukazania powstańca na obrazie Gierymskiego

- podaje podstawowe informacje o Stefanie Żeromskim (z podręcznika)

- na podstawie fragmentu interpretuje tytuł powieści

- w tekście znajduje fragmenty o szczególnym napięciu i wskazuje tworzące je środki stylistyczne

- porównuje scenę śmierci Olbromskiego z okolicznościami śmierci Ordona w utworze Mickiewicza; w obu utworach odnajduje ideę „pięknej” śmierci za ojczyznę

- interpretuje obraz Gierymskiego jako kontekst fragmentu powieści (zwraca uwagę na środki malarskie symbolizujące nastrój klęski)

- podaje najważniejsze informacje o życiu i twórczości Żeromskiego oraz o jego związkach z krainą dzieciństwa (na podstawie podręcznika i innych źródeł)

Hymn Pierwszej Brygady; L. Staff,

*** [I cóż, że zgasłe zamknęli mu oczy]

kontekst:

S. Bagieński, Wjazd Legionów do Warszawy 1917

- interpretuje pieśń o Legionach: określa podmiot liryczny, kompozycję utworu, nastrój, środki stylistyczne i ich funkcje

- omawia wizerunek żołnierzy Pierwszej Brygady zawarty w tej pieśni

- na podstawie utworu określa stosunek żołnierzy do Wodza

- przedstawia genezę pieśni (na podstawie podręcznika)

- określa, kto jest bohaterem wiersza Staffa i w jaki sposób został przedstawiony

- wskazuje słownictwo wprowadzające patos

- wyjaśnia termin „patos”, podaje synonimy

- wskazuje środki stylistyczne budujące rytm i nastrój (np. powtórzenia, anafory, paralelizmy składniowe) i określa ich funkcje

- wyjaśnia sens zdania „Bohater nigdy, nigdy nie umiera”

- na podstawie poznanych utworów literackich, wiadomości z historii oraz informacji samodzielnie znalezionych omawia miejsce Józefa Piłsudskiego w polskiej tradycji niepodległościowej

Opowieść o tych, co potrafili pięknie żyć i pięknie umierać

- 5 lub 6 godz.

---------------------MED

Korzystanie z zasobów biblioteki.

Sprawne szybkie czytanie, notowanie i selekcjonowanie wiadomości.

Posługiwanie się różnymi formami komunikatów i narzędzi medialnych w procesie zdobywania, dokumentowania i prezentowania wiedzy

A. Kamiński, Kamienie na szaniec (powieść czytana w całości)

- określa świat przedstawiony powieści: czas, miejsce, postacie, wydarzenia

- wyjaśnia, na czym polega dokumentarny charakter utworu (uwzględnia historyczność przedstawianych wydarzeń oraz relacje łączące autora z opisywanymi postaciami)

- streszcza (opowiada) poszczególne wątki i wydarzenia

- charakteryzuje głównych bohaterów i ocenia ich postępowanie

- wskazuje wartości, którym byli wierni bohaterowie utworu

- przedstawia własne refleksje na temat bohaterów powieści w pracy pisemnej o dowolnej formie

- wnioskuje, kto ukształtował osobowości bohaterów i jakie były źródła ich systemu wartości (dom, szkoła, harcerstwo itp.)

- określa, jakiej tradycji okazali się wierni bohaterowie Kamieni na szaniec; wskazuje ich poprzedników

- omawia sposób ukazania postawy Polaków wobec niemieckiego okupanta w utworze Kamińskiego

- pisze pracę w dowolnej formie, w której wypowie się na temat różnych form patriotyzmu adekwatnych do sytuacji historycznej

- *przygotowuje referat (prezentację) na temat bohaterskich postaw młodych Polaków w czasie okupacji hitlerowskiej (omawia wybrane przykłady znalezione podczas samodzielnych poszukiwań)

W Dzień Zwycięstwa.

Opowiadanie jako forma wypowiedzi. Sposoby prowadzenia narracji. Określenia związane z czasem. Pisownia wyrazów złożonych

- 2 godz.

Mowa polska 3,

rozdz. 2:

J. Andrzejewski, W Dzień Zwycięstwa wieczorem

kontekst:

F. Goya, Bójka na kije

- streszcza opowiadanie Andrzejewskiego

- określa czas i miejsce przedstawionych wydarzeń

- odwołując się do tekstu, opisuje scenerię wydarzeń (wskazuje słownictwo nacechowane emocjonalnie, nazwy kolorów i dźwięków itp.)

- charakteryzuje sposób prowadzenia narracji

- opowiada o dowolnym wydarzeniu w czasie przeszłym i teraźniejszym; określa, w jaki sposób zmienia się nastrój i charakter wypowiedzi

- określa, jak wpływa na charakter wypowiedzi stosowanie różnych konstrukcji składniowych (np. zdań rozbudowanych, wielokrotnie złożonych i krótkich, pojedynczych)

- wyjaśnia pisownię przymiotników utworzonych od dwóch podstaw słowotwórczych (czarnorudy i czarno-rudy)

- interpretuje wymowę opowiadania: określa, jakie znaczenie ma fakt, że uczestnikami bijatyki są głuchoniemi

- na podstawie tekstu określa, jakie konsekwencje powoduje prowadzenie narracji w pierwszej osobie

- pisze opowiadanie, w którym stosuje różne konstrukcje składniowe i zmianę czasów

Polak przeciw Polakowi

- 2 lub 3 godz.

--------------------- F

Naród jako wspólnota.

Czym jest wspólnota.

Kto czyta... 3:

J. Kaczmarski

(wg L. Llacha), Mury;

K. Dowgiałło, Ballada

o Janku Wiśniewskim; fragmenty relacji prasowych o wydarzeniach w Gdańsku

- określa, jakie uczucia budzi w nim słuchanie wymienionych pieśni

- wnioskuje, kim jest „on” - bohater utworu

- odwołując się do tekstu Mury, określa relacje łączące poetę i tłum oraz kierunek ich zmian

- odczytuje symboliczne znaczenie słowa „mury”

- wyjaśnia tytuł ballady Dowgiałły

- wymienia wydarzenia historyczne, które przyczyniły się do powstania tego utworu

- wnioskuje, kim jest narrator

- wyjaśnia różne znaczenia wyrazu „bard”

- podaje podstawowe informacje o Jacku Kaczmarskim; wyjaśnia, dlaczego nazywany jest bardem opozycji lat 80.

- na podstawie informacji z podręcznika wyjaśnia symboliczne imię i nazwisko tytułowego bohatera ballady

- porównuje obraz wydarzeń gdańskiego Grudnia '70 w piosence o Janku Wiśniewskim oraz w ówczesnej prasie (wyciąga wnioski na

Wzajemne wspieranie się jednostki i wspólnoty. Sens życia. Sens a poczucie wspólnoty z innymi. Stawianie sobie odległych celów. Dążenie do ładu

MED

Formy komunikatów medialnych: słownych i dźwiękowych

konteksty:

nagranie pieśni Mury, wyk.

J. Kaczmarski; zdjęcie przedstawiające robotniczą demonstrację w grudniu

1970 r.

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 8: Jednostka a wspólnota

- określa uczucia i oceny narratora oraz sposób ich ujawniania

- określa, jak zostali przedstawieni w balladzie stoczniowcy, a jak milicjanci

- wiąże przesłanie utworów z wydarzeniami historycznymi

- określa, jakie jest miejsce obu pieśni w tradycji narodowej

temat propagandy komunistycznej)

Kto czyta... 3: W. Woroszylski, Akt oskarżenia; Cz. Miłosz, Który skrzywdziłeś

kontekst:

zdjęcie przedstawiające Pomnik Poległych Stoczniowców

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 16: Sens życia

- określa temat wierszy

- charakteryzuje bohatera wiersza Woroszylskiego i adresata utworu Miłosza; krótko omawia sposób przedstawienia tych postaci

- wymienia najważniejsze środki artystyczne i kompozycyjne w obu utworach oraz określa ich funkcje

- formułuje przesłanie ideowe utworów

- na podstawie wiersza Miłosza wnioskuje, jaką rolę w życiu narodu powinien odgrywać poeta

- na podstawie wiersza Woroszylskiego omawia metaforyczny sens określenia „brzydki człowiek”

- szerzej wyjaśnia, dlaczego „brzydota jest wywrotowa”

- wnioskuje, do kogo może być skierowany wiersz Miłosza (wykorzystuje wiadomości z historii)

Polskie rodowody

- 4 lub 6 godz.

---------------------F

Co nas łączy z pokoleniami poprzednimi? Co nas łączy z pokoleniami następnymi?

MED

Media jako środki poznania historii i współczesności

Kto czyta... 3:

E. Orzeszkowa, Jan i Cecylia (fragm. powieści Nad Niemnem)

kontekst:

J. Marszewski, Krajobraz nadniemeński

Edukacja filozoficzna 3, rozdz. 7: Następstwo pokoleń; Błogosławieństwo ciągłości pokoleń (fragm. Księgi Rodzaju)

- wyjaśnia znaczenia wyrazu „rodowód”

- streszcza (opowiada) historię Jana i Cecylii

- wnioskuje, kto opowiada tę historię i kiedy (określa relację czasu wydarzeń do czasu narracji)

- opisuje uczucia postaci opowiadającej legendę

- w opowiadaniu o Janie i Cecylii wskazuje cechy legendy (m.in. określa, co ta opowieść wyjaśnia)

- charakteryzuje Jana i Cecylię (sposób życia, cechy charakteru, wartości, którym służyli)

- wyjaśnia znaczenie wyrazu „nobilitacja”

- w wypowiedzi w dowolnej formie (np. rozprawka, przemówienie) przedstawia wartość pracy

- na podstawie własnych doświadczeń i różnych tekstów kultury wnioskuje, jak rodowód może wpływać na życie człowieka

- na podstawie poznanego fragmentu omawia wartości związane z legendarnym rodowodem szlachty nadniemeńskiej

- pisze wypracowanie na temat wartości pracy, odwołuje się do poznanych utworów literackich i filmowych

- podaje podstawowe informacje o Elizie Orzeszkowej (z podręcznika)

Kto czyta... 3:

B. Prus, Mieszkaliśmy na Starym Mieście (fragm. powieści Lalka)

kontekst:

L. Wyczółkowski, Dachy Starego Miasta w Warszawie

- określa, kto jest narratorem przeczytanego fragmentu i jakie czasy przedstawia (określa relację czasu wydarzeń do czasu narracji)

- opisuje obraz domu rodzinnego starego subiekta

- określa, jakie miejsce w życiu rodziny i przyjaciół Rzeckiego zajmowała postać Napoleona

- na podstawie fragmentu powieści i własnych przemyśleń określa, czym jest tradycja rodzinna i jak wpływa na życie człowieka

- na podstawie informacji z podręcznika podaje cechy powieści realistycznej i odnajduje je w przeczytanym fragmencie Lalki

- wnioskuje, z jakiego środowiska społecznego pochodzi Ignacy Rzecki

- określa, jakie nadzieje pokładali Polacy w Napoleonie

- w poznanym fragmencie powieści rozpoznaje komizm i wskazuje jego źródła

Kto czyta... 3:

J. Iwaszkiewicz, Daszów

kontekst:

fotografia przedstawiająca pisarza z córką Marysią

Edukacja filozoficzna 3, rozdz. 7: Następstwo pokoleń; R. Śliwonik, List do wnuka

- określa temat utworu Iwaszkiewicza

- lokalizuje przedstawiane wydarzenia w historii

- uzasadnia, że tekst ma charakter autobiograficzny (wykorzystuje informacje zawarte w nocie o pisarzu)

- określa, jakie miejsca, postacie i tradycje składają się na małą ojczyzną Iwaszkiewicza

- wnioskuje, jaki wpływ na życie autora miał udział jego przodków w powstaniu styczniowym

- wnioskuje, w jakim celu pisarz opowiada swojej córce o swoim rodowodzie i „kraju lat dziecinnych”

- przeredagowuje tekst: opowiada o wyprawie do Daszowa z punktu widzenia różnych postaci, przedstawia ich uczucia i przeżycia wewnętrzne

- określa, co narrator z córką zobaczyli naprawdę, co było jego wspomnieniem z dzieciństwa, a co widział oczami wyobraźni

- wnioskuje, jaki wpływ na charakter wspomnień ma fakt, iż rodzinne strony pisarza znalazły się poza granicami Polski

- podaje podstawowe informacje biograficzne o Jarosławie Iwaszkiewiczu (z podręcznika)

- *indywidualnie lub zespołowo realizuje projekt edukacyjny: „Małe ojczyzny polskich pisarzy i poetów” (prezentacja krainy dzieciństwa wybranego twórcy i jej tradycji) lub: „Podróż przez krainy zapomnienia” (odkrywanie przeszłości miejsc w najbliższej okolicy)

Kto czyta... 3: S. Pigoń, Moi przodkowie

konteksty:

W. Podkowiński, Krajobraz podgórski;

J. Malczewski, Introdukcja

- uzasadnia, że tekst ma charakter autobiograficzny (wspomnienie)

- określa rodowód Stanisława Pigonia

- przedstawia przodków autora i prezentowane przez nich wartości

- pisze charakterystykę ojca narratora (wykorzystuje cytaty)

- przedstawia obyczaje i tradycje wiejskie opisane we fragmencie

- na podstawie tekstu określa stosunek autora do swoich przodków

- omawia obrazy przedstawiające wieś, uwzględniając środki typowe dla malarstwa; określa temat i nastrój dzieł

- opisuje tradycje domowe swojej rodziny, które uważa za szczególnie cenne

- wnioskuje, dlaczego autor, profesor literatury, jest dumny ze swego wiejskiego pochodzenia; uzasadnia swój sąd, odwołując się do tekstu

- *interpretuje obrazy zamieszczone w podręczniku jako kontekst wspomnień autora

Powieść o dorastaniu

i o obronie polskości

- 5 lub 6 godz.

--------------------- F

Fazy życia. Dorosłość i dojrzałość

S. Żeromski, Syzyfowe prace (utwór czytany w całości)

Edukacja filozoficzna 3, rozdz. 6: Dzieciństwo, młodość, dojrzałość i starość

- określa temat i przesłanie utworu, dostrzega wielowątkowość powieści (np. o dorastaniu, o budzeniu się świadomości społecznej, o buncie młodego pokolenia, o przyjaźni, o walce o zachowaniu tożsamości narodowej)

- omawia elementy świata przedstawionego (czas, miejsca, postacie, wątki), dostrzegając historyczny i realistyczny charakter utworu

- charakteryzuje obraz polskiej szkoły poddawanej rusyfikacji

- streszcza (opowiada) wątki związane z bohaterami powieści

- uzasadnia symboliczny charakter przemiany Marcina Borowicza

- omawia metaforyczne przesłanie powieści

- na przykładzie losów Andrzeja Radka przedstawia trudną drogę chłopskich dzieci do wiedzy

- pisze zbiorową charakterystykę polskiej młodzieży ukazanej w powieści, przytacza cytaty (lub pisze rozprawkę związaną z problematyką utworu)

- wyjaśnia termin „rusycyzm”

- w języku powieści wskazuje rusycyzmy i określa ich rolę

- określa, jakie formy walki z zaborcą zostały ukazane w utworze

- znajduje w powieści nawiązania do powstania w 1863 r., uzasadnia, dlaczego autor nie mówi wprost o tych wydarzeniach

- na przykładzie losów wybranych postaci omawia różne postawy wobec wynaradawiającej polityki zaborcy

- na podstawie historii bohaterów powieści wskazuje różne sposoby budzenia się świadomości narodowej u rusyfikowanej młodzieży

- wnioskuje, jakie jest symboliczne znaczenie przyjaźni Marcina Borowicza i Andrzeja Radka

- wskazuje w utworze elementy biografii Żeromskiego (m.in. rozpoznaje postacie i miejsca ukryte w powieści)

- analizuje środki stylistyczne użyte w opisie krajobrazów

- określa funkcję tych opisów w powieści i odczytuje ich symboliczne sensy

Wierność własnym ideałom, czyli rodowód polskiej inteligencji

- 2 lub 3 godz.

---------------------F

Nędza i chciwość. Jak nie wpaść w niewolę pieniądza?

Różne postawy wobec bogacenia się. Sens życia jako wypełnianie życiowego powołania

S. Żeromski, Siłaczka

(utwór czytany w całości)

Edukacja filozoficzna 3, rozdz. 11: Pieniądze i wartości; rozdz. 16: Sens życia

- streszcza (opowiada) nowelę

- krótko omawia świat przedstawiony utworu, rozpoznaje jego realistyczny charakter

- wskazuje różne sposoby prowadzenia narracji (dostrzega odmienny stosunek narratora do każdego z bohaterów)

- charakteryzuje głównych bohaterów (uwzględnia charakterystykę bezpośrednią i pośrednią) i ocenia ich decyzje; pisze charakterystykę porównawczą doktora i nauczycielki

- formułuje przesłanie utworu (moralny nakaz poświęcenia dla dobra społeczeństwa, obowiązek inteligencji wobec nizin społecznych itp.)

- wskazuje różnice w sposobie mówienia o Pawle Obareckim i Stasi Bozowskiej; interpretuje odmienny stosunek narratora do tych postaci

- wskazuje różne sposoby oceniania bohaterów przez autora

- wskazuje retrospekcję (studenckie lata bohaterów) i wyjaśnia jej funkcję

- zabiera głos w klasowej dyskusji na temat wymowy utworu (pesymistyczna czy optymistyczna, aktualna czy historyczna)

3. Twórca i tworzenie

Co to jest sztuka?

- 1 godz.

-------------------ŚR

Obecność wartości świata starożytnego

w nowożytnej Europie

Kto czyta... 3:

W. Tatarkiewicz, Sztuka

i sztuki - archeologia pojęć

kontekst:

Apollo Belwederski (s. 105)

- tworzy własną definicję pojęcia „sztuka”

- czyta ze zrozumieniem tekst Tatarkiewicza; znajduje wskazane informacje

- na podstawie tekstu wskazuje różnice między dawnym a współczesnym pojmowaniem sztuki

- wyjaśnia, jak dziś rozumiemy sztukę i rzemiosło

- wymienia współczesne dziedziny sztuki, nieznane starożytnym

- próbuje dokonać własnej klasyfikacji sztuk

(np. w zależności od rodzaju tworzywa)

- na podstawie tekstu Tatarkiewicza objaśnia różnice znaczeniowe greckiej techne i rzymskiej ars

- wyjaśnia znaczenie terminu „estetyka”

- opisuje rzeźbę Apolla Belwederskiego; wyjaśnia, jak starożytni pojmowali doskonałość w sztuce (znajomość reguł, zachowanie proporcji, harmonia)

Mityczni artyści

- 2 lub 3 godz.

---------------------ŚR

Obecność wartości świata starożytnego w nowożytnej Europie

Kto czyta... 3: Owidiusz, Pieśń i śmierć;

J. Kochanowski, Tren XIV; K. Baczyński, Orfeusz; J. Parandowski, Piękno i miłość; Michał Anioł, *** [Jak cudzy obraz ktoś w głazie wykuwa]

konteksty:

G. Bellini, Orfeusz (fragm.); A. Séon, Rozpacz Orfeusza; G. Moreau, Orfeusz na grobie Eurydyki;

Ch. Le Brun, Alegoria rzeźby; Michał Anioł, Umierający niewolnik

- wymienia postacie mitycznych artystów

(np. Orfeusz, Dedal, Pigmalion) i streszcza związane z nimi mity

- odczytuje uniwersalny sens mitu o zejściu Orfeusza do podziemi

- wyjaśnia, jak starożytni Grecy wyobrażali sobie świat podziemny i pośmiertne przebywanie w nim dusz

- przypomina postacie mityczne cierpiące po śmierci

- określa temat i nastrój trenu Kochanowskiego

- określa, kim jest podmiot liryczny

- omawia sytuację liryczną

- wyjaśnia, jaką funkcję pełni w trenie nawiązanie do mitologii

- wskazuje środki stylistyczne w wierszu

- wyjaśnia termin „liryka”, wskazuje pierwotny związek poezji i muzyki

- wymienia rodzaje literackie i określa ich najważniejsze cechy

- wskazuje aluzje do mitu o Orfeuszu w wierszu Baczyńskiego

- określa, co symbolizuje Orfeusz w tym utworze

- opisuje sposób ukazania postaci Orfeusza w malarstwie różnych epok

- wyjaśnia, dlaczego w tradycji kultury Orfeusz uważany jest za doskonałego poetę, a Pigmalion za doskonałego artystę

- *na podstawie podręcznika i samodzielnie znalezionych informacji przedstawia postać Michała Anioła jako jednego z największych i wszechstronnych artystów europejskich

- wyjaśnia, jak Owidiusz ukazał oddziaływanie pieśni Orfeusza na słuchaczy

- przedstawia symboliczne znaczenia zawarte w micie o Orfeuszu (zejście do podziemi, wzruszenie bogów dzięki niezwykłej sztuce)

- w trenie Kochanowskiego wskazuje środki stylistyczne i określa ich funkcje

- określa temat wiersza Baczyńskiego

- wskazuje i interpretuje obrazy poetyckie w tym utworze

- określa funkcje środków stylistycznych w wierszu Orfeusz

- wyjaśnia genezę terminu „liryka”, przywołując początki greckiej poezji związane z pieśniami religijnymi

- wyjaśnia zawarte w trenie określenie poezji jako lutni (rozpoznaje topos poezji-pieśni)

- szerzej omawia cechy liryki jako rodzaju literackiego

- odczytuje symboliczny sens mitu o Pigmalionie i jego ożywionym dziele

- na podstawie dzieł plastycznych przywołanych w podręczniku omawia różne relacje między dziełem sztuki a ukazywanym przez nie światem (świat: rzeczywisty, idealny, wyobrażony)

- odwołując się do konkretnych przykładów, wykazuje obecność postaci mitycznych artystów w literaturze i sztuce europejskiej późniejszych epok

Obraz ludzkiego losu w tragedii antycznej.

Geneza starożytnego teatru greckiego

- 5 godz.

-------------------

Kiedy władza jest legalna? Kryteria oceny władzy

Śmieszność tyranii

ŚR

Wartości świata starożytnego.

Znaczenie misteriów i obrzędów. Rola widowisk teatralnych

MED

Korzystanie ze zbiorów biblioteki. Sprawne i szybkie czytanie, notowanie i selekcjono-wanie wiadomości. Wykorzystanie mediów jako źródeł informacji

Sofokles, Antygona

(utwór czytany w całości)

Edukacja filozoficzna 3, rozdz. 10: Władza

- streszcza (opowiada) przebieg wydarzeń ukazanych w tragedii

- czyta fragmenty dramatu z właściwą dykcją

- wyjaśnia znaczenia terminów: tragiczny, tragizm

- krótko omawia tragizm sytuacji, w której znaleźli się bohaterowie (wybór tragiczny)

- wyjaśnia, na czym polega konflikt tragiczny w dramacie Sofoklesa

- nazywa wartości, których bronią bohaterowie tragedii

- wskazuje i ocenia motywy ich decyzji; uzasadnia swoje sądy

- zabiera głos w klasowej dyskusji mającej formę sądu literackiego nad bohaterami przeczytanej tragedii

- wyjaśnia, jaki wpływ na życie człowieka miał, według starożytnych Greków, Los

- pisze wypracowanie zawierające własne przemyślenia i wnioski na temat związany z problematyką dramatu Sofoklesa

- odwołując się do tekstu Antygony, przedstawia budowę tragedii antycznej: wyodrębnia poszczególne części (epejsodiony i stasimony)

- wyjaśnia rolę chóru

- objaśnia zasadę trzech jedności w tragedii antycznej

- wskazuje inne zasady rządzące budową tragedii antycznej (np. estetyczna zasada niepokazywania scen drastycznych, trzech aktorów na scenie)

- wymienia cechy dramatu jako rodzaju literackiego

- przedstawia genezę dramatu antycznego, wywodząc ją od świąt ku czci Dionizosa

- opowiada o wyglądzie i funkcji amfiteatru greckiego (na podstawie rysunku lub zdjęcia)

- wymienia najsławniejszych twórców tragedii greckiej

- odwołując się do mitów tebańskich, wyjaśnia sytuację tragiczną bohaterów Antygony

- szerzej omawia antyczną wizję ludzkiego losu

- na podstawie Antygony wyjaśnia, na czym polegała antyczna koncepcja tragizmu

- aktywnie uczestniczy w debacie klasowej na temat Kreona i Antygony, przestrzega kultury dyskusji

- komponuje dłuższą pracę pisemną (w formie dostosowanej do tematu), w której uzasadnia swoje stanowisko wobec wskazanego problemu

- wyjaśnia terminy: epejsodion, stasimon, prolog, parodos, eksodos, epilog, katastrofa, perypetia

- omawia budowę tragedii, używając tych określeń

- *przygotowuje inscenizację wybranego fragmentu dramatu (praca zespołowa)

- *wygłasza referat na temat genezy i znaczenia teatru w starożytnej Grecji (wykorzystuje samodzielnie znalezione materiały)

O różnych stylach

w poezji i sztuce

- 3 godz.

------------------

ŚR

Obecność wartości świata starożytnego w nowożytnej Europie

MED

Korzystanie z zasobów biblioteki. Sprawne szybkie czytanie, notowanie i selekcjono-wanie wiadomości.

Posługiwanie się różnymi formami komunikatów i narzędzi medialnych w procesie zdobywania, dokumentowa-nia i prezentowania wiedzy

Kto czyta... 3: I. Krasicki,

Hymn do miłości ojczyzny

konteksty:

J. L. David, Przysięga Horacjuszów; Apollo Belwederski; fotografia przedstawiająca pałac w Łazienkach

- opisuje rzeźbę Apolla

- zabiera głos w klasowej dyskusji na temat piękna w sztuce

- wyjaśnia, czym jest styl w sztuce

- czyta wiersz Krasickiego z właściwą dykcją i intonacją

- określa temat i nastrój utworu

- wskazuje cechy gatunkowe hymnu

- rozpoznaje w wierszu apostrofę i określa jej adresata

- wskazuje charakterystyczne dla hymnu słownictwo

- omawia model patriotyzmu ukazany w utworze (patriotyzm klęski i ofiary); wypowiada własne sądy i refleksje na jego temat

- opisuje scenę ukazaną na obrazie Davida i wskazuje jej związek z wierszem Krasickiego (porównuje wartości przedstawione w każdym z dzieł)

- podaje podstawowe informacje o hymnie Krasickiego (z podręcznika)

- przedstawia główne cechy stylu klasycznego

- odnajduje cechy stylu klasycznego w wybranych dziełach z różnych epok (rzeźba Apolla, obraz Davida, pałac w Łazienkach)

- dokonuje interpretacji głosowej utworu Krasickiego

- w wierszu Krasickiego wskazuje charakterystyczne dla hymnu środki stylistyczne (np. apostrofa, anafory, paralelizmy składniowe, wykrzyknienia) i określa ich funkcje

- odczytuje obraz Davida jako kontekst wiersza Krasickiego; uwzględnia temat i formę dzieła plastycznego

- na podstawie wiadomości z historii wnioskuje, dlaczego Krasicki przedstawił miłość ojczyzny jako ofiarę i cierpienie

- *na podstawie samodzielnie znalezionych ilustracji i wiadomości przygotowuje prezentację o sztuce czasów stanisławowskich

A. Naruszewicz, Jesień

kontekst:

N. Poussin, Jesień

- czyta wiersz z właściwą dykcją i intonacją

- krótko omawia obraz natury ukazany w utworze

- wskazuje w wierszu cechy stylu klasycznego

- wyjaśnia, czym jest harmonia w sztuce, podaje synonimy

- przygotowuje interpretację głosową wiersza

- opisuje obraz Poussina jako kontekst wiersza (wskazuje podobieństwa stylu i sposobu widzenia natury)

- wyjaśnia, czym jest harmonia jako cecha stylu

Obraz świata ukazany w bajkach Krasickiego - 2 godz.

--------------------- F

Porozumienie w społeczeń-stwie

Kto czyta... 3: I. Krasicki, Wół minister, Żółw i mysz, Szczur i kot

kontekst:

J.-B. Chardin, Małpa malarzem

Edukacja filozoficzna 3, rozdz. 14: Porozumienie pomiędzy ludźmi

- streszcza (opowiada) wydarzenia przedstawione w bajkach

- przedstawia bohaterów czytanych bajek, określając, jakie cechy (postawy) ludzkie reprezentują

- formułuje swoimi słowami morały bajek

- wyjaśnia, na czym polega alegoryczny i ponadczasowy charakter bajek

- wymienia główne cechy gatunkowe bajki i odnosi je do czytanych utworów

- wskazuje aforyzmy i sentencje

- określa, jaki obraz świata wyłania się z bajek Krasickiego

- pisze rozprawkę na temat wizji świata w bajkach Krasickiego

- charakteryzuje bajkę jako gatunek poezji klasycznej

- wyjaśnia termin „alegoria”, odwołując się do bajek Krasickiego

- podaje przykłady alegorycznych znaczeń zwierząt w bajkach i we frazeologizmach

- podaje podstawowe informacje o antycznym pochodzeniu bajek; przywołuje postać Ezopa

- przedstawia życie i twórczość Ignacego Krasickiego

Barokowy sposób mówienia o miłości

- 1 lub 2 godz.

Kto czyta... 3:

J. A. Morsztyn, Niestatek, Cuda miłości

kontekst:

P. Rubens, Alegoria wojny

- czyta wiersze na głos, ze zrozumieniem skomplikowanej składni

- określa temat utworów

- przedstawia postać mówiącą i sytuację liryczną w wierszu Niestatek

- na podstawie utworów Morsztyna wymienia cechy stylu barokowego

- wskazuje w wierszach środki stylistyczne typowe dla stylu barokowego

- wypowiada się na temat szczerości uczuć przedstawianych w tak wyszukany sposób

- czyta wiersze na głos, podkreślając ich budowę frazowaniem

- określa, na jakim pomyśle opiera się każdy z czytanych wierszy

- określa relacje między treścią a formą w poznanych utworach Morsztyna

- charakteryzuje budowę wiersza Cuda miłości jako sonetu

- opisuje barokową miłość ukazaną w wierszach Morsztyna

- omawia obraz Rubensa, odnajdując w nim cechy stylu barokowego

Tylko styl zapewnia trwałość autorom.

Styl językowy. Styl indywidualny i style typowe. Synonimy i wyrażenia synonimiczne

- 1 lub 2 godz.

Mowa polska 3, rozdz. 7:

J. Parandowski, Alchemia słowa

- czyta ze zrozumieniem fragment tekstu Parandowskiego: określa jego temat, znajduje wskazane informacje

- sporządza plan odtwórczy tekstu

- podaje różne znaczenia terminu „styl”

- wyjaśnia, czym jest styl językowy

- wskazuje różnice między stylami indywidualnymi a stylami typowymi

- określa, czym według Parandowskiego jest styl autora i w jaki sposób się kształtuje

- wymienia rodzaje synonimów

- podaje przykłady synonimów, które wpływają na zróżnicowanie stylistyczne wypowiedzi

- przekształca zdania, stosując synonimiczne struktury składniowe

- wyjaśnia sens metafory „alchemia słowa”

- ustosunkowuje się do twierdzenia autora, iż styl zapewnia trwałość autorom (potwierdza lub zaprzecza, uzasadniając swoje zdanie)

- w podanych tekstach wskazuje środki stylistyczne charakterystyczne dla stylu niektórych poetów (np. Białoszewskiego, Gałczyńskiego, Twardowskiego)

- w sposób celowy przekształca tekst, stosując synonimy nacechowane stylistycznie; ocenia uzyskany efekt

Tajemnice tworzenia

- 1 lub 2 godz.

-------------------ŚR

Obecność wartości świata starożytnego w nowożytnej Europie

Kto czyta...3: J. Tuwim, Muza, czyli kilka słów zaledwie; M. Białoszewski, Namuzowywanie,

Muźnięty

konteksty:

dzieła sztuki starożytnej i współczesnej przedstawiające muzy

- odwołując się do mitologii greckiej, wyjaśnia, kim były muzy

- określa podmiot liryczny i adresata wiersza Tuwima

- wskazuje apostrofę i określa, kim jest „miła panna”

- znajduje powtarzające się motywy i rozpoznaje je jako utrwalone „rekwizyty” poetyckie

- krótko omawia obrazy, które kojarzą się poecie z ogrodem

- określa funkcję powtórzeń

- wyjaśnia przesłanie utworu

- określa, na czym polega oryginalność wierszy Białoszewskiego

- formułuje temat każdego z wierszy

- odczytuje zwrot do muzy jako żart ze znanego chwytu stylistycznego (inwokacji)

- wyjaśnia, czym są apostrofa, inwokacja

- wyjaśnia termin: „neologizm”, podaje przykłady z wierszy Białoszewskiego

- wymienia muzy greckie i ich atrybuty

- określa symboliczne znaczenia motywu muz w literaturze i sztuce (tworzenie, natchnienie itp.)

- wyjaśnia metaforę ogrodu, do którego zaprasza Tuwim

- określa, w jaki sposób Białoszewski przedstawia proces tworzenia

- odczytuje wiersze Białoszewskiego jako żartobliwe nawiązanie do tradycji poetyckiej

- wypowiada się na temat tworzenia sztuki (jest ono umiejętnością, której można się nauczyć, czy darem - talentem)

Drób i niedrób między ludźmi, czyli o stylu potocznym i poezji Mirona Białoszewskiego.

Wyrazy potoczne a wulgaryzmy

- 1 lub 2 godz.

Trudności w komunikacji. Przyczyny nieporozumień

Mowa polska 3, rozdz. 8:

M. Białoszewski, Drób i niedrób między ludźmi

kontekst:

J. Beuckelauer, Targ drobiu

Edukacja filozoficzna 3, rozdz. 14: Porozumienie pomiędzy ludźmi

- czyta fragment utworu Białoszewskiego z odpowiednią intonacją

- określa sytuacje przedstawione w utworze (zwykłe, codzienne)

- w wypowiedziach narratora i postaci odnajduje cechy potocznego języka mówionego

- wnioskuje, w jakim celu Białoszewski tak ukształtował język utworu (wybór bohaterów, tematyka itp.)

- wyjaśnia, czym jest styl potoczny i kiedy można się nim posługiwać

- ogólnie charakteryzuje słownictwo, składnię i fleksję właściwe dla stylu potocznego

- wyjaśnia terminy: wulgaryzm, elipsa

- ocenia negatywnie wulgaryzmy i inne przejawy agresji językowej

- podaje zasady użycia myślnika jako znaku elipsy

- interpretuje głosowo fragment tekstu Białoszewskiego

- analizuje słownictwo oraz składnię języka utworu (m.in. określa, jakie słowa i wypowiedzenia przeważają)

- wyjaśnia, na czym polega oryginalność stylu Białoszewskiego

- określa, jaki obraz świata wyłania się z języka Białoszewskiego

- określa siłę oddziaływania wypowiedzi w stylu potocznym

- podaje przykłady utworów, w którym język potoczny staje się tworzywem artystycznym

O powstaniu warszawskim - inaczej

- 2 lub 3 godz.

M. Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego

(fragmenty wybrane przez nauczyciela)

- czyta fragmenty utworu z odpowiednią intonacją i frazowaniem

- określa, kim jest narrator i z jakiej perspektywy ukazuje powstanie (ludność cywilna, zwykłe codzienne sprawy)

- przedstawia przeżycia i problemy cywilnych mieszkańców Warszawy w czasie powstania; ocenia ich postawę

- w przeczytanych fragmentach wskazuje cechy języka potocznego

- na konkretnych przykładach wykazuje, jak autor odtworzył dźwięki powstania; wnioskuje, w jakim celu to uczynił

- wskazuje środki stylistyczne, którymi autor ukazał grozę powstania, naloty, ciągły pośpiech

- przedstawia pamiętnik jako gatunek literacki

- tworzy interpretację głosową fragmentów pamiętnika

- porównuje obraz okupowanej stolicy w Pamiętniku z powstania warszawskiego

i w Kamieniach na szaniec

- interpretuje utwór Białoszewskiego jako ukazanie innego wymiaru bohaterstwa - męstwa ludności, która nie walczyła z bronią w ręku

- na podstawie poznanych utworów omawia stałe cechy stylu Białoszewskiego

Praca klasowa nr 2 wraz z poprawą

- 2 + 1 godz.

Treści: Redagowanie spójnej wypowiedzi w dowolnej formie na wskazany temat (np. wartości tradycji, różnych postaw patriotyzmu, ocen postępowania bohaterów, wyborów estetycznych uczniów). Tematy powinny obligować do interpretacji poznanych utworów literackich.

Poprawa: Poprawność wybranej formy wypowiedzi, kompozycja (wstęp, rozwinięcie i zakończenie), przejrzystość układu pracy, zachowanie spójności logicznego wywodu. Stosowność stylu i celowość doboru środków językowych. Najczęstsze typy błędów językowych popełnianych przez uczniów. Poprawność w zakresie słowotwórstwa, fleksji i składni.

Koniec I semestru (72-88 godz.)

4. Sztuka i sztuki

Muzyka słów

- 2 godz.

-------------------ŚR

Rola Biblii

w kulturze polskiej

Kto czyta...3: C. Norwid, Moja piosnka [I]; J. Czechowicz, Muzyka ulicy Złotej

- czyta wiersze z właściwą dykcją

- określa, jakie efekty dźwiękowe są obecne w obu utworach i jakimi środkami artystycznymi je uzyskano

- wskazuje środki artystyczne tworzące rytm w przeczytanych wierszach

- określa nastrój utworów i nazywa ukazane w nich uczucia

- określa, co symbolizuje czarna nić w wierszu Norwida

- przedstawia sposób kształtowania krajobrazu miasta w utworze Czechowicza

- wyjaśnia, jakimi środkami artystycznymi są onomatopeja i instrumentacja głoskowa (podaje przykłady)

- objaśnia terminy: wiersz sylabiczny, wiersz sylabotoniczny, wiersz wolny

- wyjaśnia, dlaczego poezja powinna być czytana na głos

- przygotowuje recytację dowolnego wiersza na szkolny (lub klasowy) konkurs recytatorski

- czyta wiersze na głos, eksponując ich warstwę brzmieniową

- w poznanych utworach wskazuje związek między rytmem a znaczeniem

- wskazuje metafory w wierszu Czechowicza i określa ich funkcje

- wśród poznanych utworów znajduje przykłady wierszy: sylabicznego, sylabotonicznego, wolnego

- podaje podstawowe informacje biograficzne o Cyprianie Norwidzie i Józefie Czechowiczu (z podręcznika)

Słowa o muzyce

- 2 godz.

Kto czyta...3: M. Proust, Melodia straconej miłości

kontekst:

J. Tissot, Koncert

- formułuje temat czytanego fragmentu

- określa, w jaki sposób prowadzona jest narracja

- tworzy plan dekompozycyjny tekstu, krótko przedstawia myśli bohatera

- określa, w jaki sposób muzyka działa na Swanna (opisuje uczucia i przeżycia wewnętrzne bohatera)

- wskazuje opis muzyki i określa tworzące go środki artystyczne

- pisze rozprawkę na temat roli muzyki w życiu człowieka

- charakteryzuje Swanna na podstawie jego przeżyć wewnętrznych i skojarzeń

- redaguje opis przeżyć wewnętrznych związanych ze słuchaniem muzyki

- w pracy pisemnej o dowolnej formie przedstawia swoje refleksje na temat znaczenia muzyki w życiu człowieka

K. I. Gałczyński,

*** [Garniemy się do muzyki]

kontekst: J. S. Bach,

III Koncert brandenburski

- czyta wiersz z poprawną dykcją i intonacją

- określa podmiot liryczny i adresata utworu

- przedstawia sytuacje, które podmiotowi lirycznemu kojarzą się z muzyką Bacha

- wnioskuje, jakie uczucia i przeżycia wewnętrzne wywołuje w poecie słuchanie koncertu Bacha

- opisuje budowę wersyfikacyjno-składniową wiersza i określa jej związek z treścią utworu

- wyjaśnia zwrot „ocalić od zapomnienia” w kontekście wiersza

- opisuje własne przeżycia wewnętrzne związane ze słuchaniem muzyki Bacha

- prawidłowo akcentuje wyraz „muzyka”

- wyjaśnia zasadę akcentowania wyrazu „muzyka”; wskazuje inne wyrazy, które według tej samej zasady mają akcent na trzeciej sylabie od końca

- recytuje wiersz, eksponując jego warstwę brzmieniową

- tworzy spójną interpretację utworu Gałczyńskiego, w której ukształtowanie artystyczne wiersza powiąże z warstwą znaczeniową

- redaguje opisy różnych utworów muzycznych (przekład intersemiotyczny), starając się oddać słowami charakter muzyki

- podaje najważniejsze informacje na temat Jana Sebastiana Bacha

Słowa i obrazy: dwa opisy wspaniałych dzieł ludzkich

- 5 godz.

-------------------ŚR

Wybrane zagadnienia z życia codziennego Greków. Znaczenie misteriów, obrzędów, świąt i uroczystości. Obecność wartości świata starożytnego w nowożytnej Europie

Kto czyta...3: Homer, Tarcza Achillesa

kontekst:

Pojedynek Achillesa z Hektorem. Malowidło na wazie

- streszcza (opowiada) mit o wojnie trojańskiej

- charakteryzuje Achillesa jako greckiego herosa

- wyjaśnia znaczenie frazeologizmu „pięta Achillesa”

- czyta na głos opis tarczy Achillesa, frazując logicznie tekst

- odtwarza wygląd tarczy na podstawie opisu Homera

- wskazuje środki stylistyczne czyniące opis bardziej plastycznym i dynamicznym

- redaguje opis scen przedstawionych na tarczy

- przedstawia życie i obyczaje starożytnych Greków (na podstawie opisu tarczy)

- określa, w jakich okolicznościach pojawia się w Iliadzie opis tarczy Achillesa

- tworzy interpretację głosową fragmentu eposu

- rozważa, czy opis tarczy Achillesa bardziej przypomina opis dzieła sztuki, czy opis sceny rzeczywistej; uzasadnia swój sąd

- opisuje szerzej postacie mityczne i miejsca, które wymieniane są w opisie (samodzielnie znajduje informacje w różnych źródłach)

A. Mickiewicz, Arcyserwis (fragm. Pana Tadeusza)

- czyta opis serwisu z właściwą dykcją i intonacją, logicznie frazuje tekst

- na podstawie poznanego fragmentu przedstawia różne informacje na temat serwisu

- wskazuje i nazywa środki stylistyczne służące budowaniu opisu; określa ich funkcje

- opisuje sceny z życia szlachty polskiej przedstawione na serwisie

- określa, czego można się dowiedzieć o staropolskich sejmikach z opisu Mickiewicza

- wyjaśnia, jak należy pisać wyrazy z przedrostkiem arcy-

- redaguje opis przedmiotu (dzieła sztuki) wykonanego ręką ludzką

- dokonuje interpretacji głosowej opisu

- rozpoznaje dwa sposoby prowadzenia narracji, wskazuje środki stylistyczne charakterystyczne dla każdego z nich

- wskazuje podobieństwa i różnice między opisem tarczy Achillesa a opisem serwisu

Słowa i obrazy: malarstwo inspiracją

dla poezji

- 3 lub 4 godz.

-------------------

MED

Kody ikoniczne i symboliczne. Formy i środki obrazowe

Kto czyta...3: W. Szymborska, Dwie małpy Bruegla;

L. Staff, Zatarty fresk;

Cz. Miłosz, O! Salvator Rosa...

konteksty:

P. Bruegel, Małpy;

M. da Forli, Anioł grający na wioli; S. Rosa, Krajobraz z postaciami mitologicznymi

- określa temat i przesłanie wierszy

- wskazuje najważniejsze cechy budowy i języka poetyckiego poznanych utworów

- opisuje dzieła sztuki

- w wierszach wskazuje elementy opisu dzieł malarskich oraz ich interpretacji

- krótko omawia obraz (i ocenę) człowieka w utworze Szymborskiej

- opisuje skojarzenia, jakie wywołuje włoski fresk w podmiocie lirycznym wiersza Staffa

- określa funkcję wykrzyknień w utworze Miłosza

- na podstawie przeczytanych wierszy charakteryzuje opis poetycki

- na podstawie wierszy wskazuje różne sposoby wyrażenia słowami elementów dzieła malarskiego (np. kolorów, kompozycji, charakteru postaci, nastroju krajobrazu)

M. Poprzęcka, Tajemnicza rozmowa

kontekst:

W. Podkowiński, Rozmowa

- czyta ze zrozumieniem esej, znajduje w nim wskazane informacje

- na podstawie tekstu Poprzęckiej podaje informacje biograficzne o Władysławie Podkowińskim

- opisuje obraz Podkowińskiego (kolorystyka i wywoływane przez nią uczucia, twarze i gesty kobiet, charakter rozmowy itp.)

- wypowiada swoje sądy na temat zawartej w eseju interpretacji obrazu Podkowińskiego

- prezentuje swojego ulubionego malarza (podaje informacje biograficzne, omawia wybrane jego dzieła)

Ogłoszenia drobne - czyli o różnych sposobach kondensowania treści. Ogłoszenie.

Stylizacja językowa

- 2 godz.

-------------------

MED

Drogi, formy i kanały komunikowania się ludzi. Funkcje komunikatów.

Formy komunikatów medialnych

Mowa polska 3, rozdz. 12:

W. Szymborska Drobne ogłoszenia; ogłoszenia prasowe

- na podstawie ogłoszeń drobnych znalezionych w prasie określa język tej formy wypowiedzi (oficjalny)

- redaguje ogłoszenie w poprawnej, komunikatywnej formie

- redaguje depeszę

- przy pisaniu ogłoszenia i depeszy dąży do maksymalnej kondensacji treści

- w wierszach Szymborskiej rozpoznaje elementy oficjalnego języka ogłoszeń prasowych i języka poetyckiego

- określa, jakie wartości i uczucia zostały opisane przez poetkę

- na podstawie utworów Szymborskiej wyjaśnia, czym jest stylizacja

- wymienia podstawowe rodzaje stylizacji

- wskazuje różne sposoby osiągania skrótowości formy i kondensacji treści

- analizuje środki stylistyczne występujące w wierszu: wskazuje na ich przynależność do dwóch różnych stylów

- określa funkcję zastosowanej w wierszu stylizacji

- we wskazanych tekstach literackich rozpoznaje elementy stylizacji

Zaimki (powtórzenie i zebranie wiadomości)

- 1 godz.

Mowa polska 3,

rozdz. 12

- określa, jaką częścią mowy jest zaimek (znaczenia i funkcje)

- wymienia rodzaje zaimków, podaje przykłady

- w wypowiedziach wykorzystuje zaimki w celu uniknięcia powtórzeń

- wykorzystuje zaimki i wyrazy o znaczeniu ogólnym do skracania tekstów

- wyjaśnia, kiedy stosujemy dłuższą, a kiedy krótszą formę zaimków (mi - mnie, ci - tobie)

- przeredagowuje teksty, stosując różne środki językowe doskonalenia stylu

- rozpoznaje błędy językowe wynikające z niewłaściwego zastosowania zaimków lub z wyboru niewłaściwej formy zaimka

Obrazy i słowa: ewangeliczna przypowieść namalowana pędzlem wielkiego malarza

- 1 godz.

----------------------F

Dążenie do ładu. Czynienie dobra

Kto czyta...3: Przypowieść o synu marnotrawnym

kontekst:

Rembrandt van Rijn, Powrót syna marnotrawnego

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 16: Sens życia

- streszcza (opowiada) przypowieść o synu marnotrawnym

- charakteryzuje i ocenia postępowanie obu synów

- opisuje i ocenia postawę ojca

- wyjaśnia sens uniwersalny przypowieści

- krótko omawia przypowieść jako biblijny gatunek literacki

- opisuje obraz Rembrandta w kontekście przypowieści ewangelicznej (określa moment przedstawiony na obrazie, identyfikuje postacie, wnioskuje, kto jest bohaterem dzieła)

- na przykładzie opowieści o synu marnotrawnym wyjaśnia, na czym polega moralistyczny charakter przypowieści biblijnych

- na podstawie poznanej przypowieści określa ewangeliczne wartości i postawy

- przedstawia własne refleksje i odczucia związane z obrazem Rembrandta

Praca klasowa

nr 3 wraz z poprawą

- 2+1 godz.

Treści: Redagowanie spójnej wypowiedzi na wskazany temat. Temat - związany z poznanymi utworami literackimi i dziełami sztuki - powinien obligować do ich komentowania oraz wyrażania własnych sądów i opinii. Do wyboru: rozprawka, recenzja, opis dzieła sztuki.

Poprawa: Poprawność wybranej formy wypowiedzi, kompozycja (wstęp, rozwinięcie i zakończenie), przejrzystość układu pracy, zachowanie spójności logicznego wywodu. Wyodrębnienie w pracy tezy, argumentów, wniosków, poglądów i ocen. Stosowność stylu i celowość doboru środków językowych.

5. Mały wielki człowiek

Stulecie nauki

- 3 lub 4 godz.

-----------------MED

Formy komunikatów medialnych: słownych, filmowych itd.

Stawianie sobie odległych celów

Kto czyta...3: W. Schneider, „Titanic” - uwertura stulecia

Konteksty:

T. Gudin, Katastrofa morska; C. D. Friedrich, Statek zmiażdżony przez lód

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 16: Sens życia

- opowiada historię „Titanica” na podstawie tekstu Schneidera

- określa, jakie były, według autora, przyczyny katastrofy

- określa, jaki typ literatury reprezentuje tekst (artykuł, publicystyka)

- rozpoznaje zasadę kompozycyjną artykułu

- opisuje i ocenia zachowanie ludzi na tonącym okręcie

- wskazuje indywidualnych bohaterów artykułu; wyjaśnia, dlaczego autor wybrał właśnie ich

- wyszukuje momenty szczególnego napięcia i określa, jakich środków artystycznych użył w nich autor

- wymienia najważniejsze skutki szybkiego rozwoju nauki w XX w. (podaje pozytywne i negatywne konsekwencje dla człowieka)

- określa funkcję zastosowanej w artykule zasady kompozycyjnej oraz czasu teraźniejszego narracji

- wyjaśnia porównanie „Titanica” do Arki Noego

- interpretuje zdanie autora, iż „«Titanic» stał się symbolem ukaranej przez naturę ludzkiej pychy”

- zabiera głos w dyskusji na temat skutków rozwoju nauki i techniki

- opisuje styl artykułu (określa rodzaj zdań, wskazuje charakterystyczne środki stylistyczne itp.)

*„Titanic”,

reż. J. Cameron

- *wypowiada swoją opinię na temat filmu

- *wskazuje sceny, które zwróciły jego uwagę

- *wskazuje i omawia wybrane środki filmowe

- *pisze recenzję filmu

- *interpretuje film (np. jako opowieść o odwiecznym zmaganiu człowieka z naturą, o wielkiej miłości)

Kto czyta...3:

B. Rothlein, Najwyższy wzlot - Kolumb na Morzu Spokoju

konteksty:

zdjęcia przedstawiające Aldrina i Armstronga na Księżycu

- czyta ze zrozumieniem relację o lądowaniu na Księżycu, znajduje wskazane informacje

- pisze plan odtwórczy

- wyjaśnia znaczenie nazw: „Orzeł”, „Columbia”

- określa, jakie uczucia u mieszkańców Ziemi wywołało lądowanie na Księżycu

- wyjaśnia, na czym polega dokumentarny charakter artykułu; wskazuje źródła, z których korzystała autorka

- określa, które cechy przeczytanego tekstu pozwalają go zaliczyć do publicystyki

- wyjaśnia, czym jest nagłówek prasowy i jaką rolę odgrywa w publicystyce

- interpretuje słowa Armstronga: „To mały krok dla człowieka, lecz olbrzymi w dziejach ludzkości”

- określa, jaką rolę w lądowaniu pierwszego człowieka na Księżycu odegrały media

- przedstawia swoje refleksje na temat wypowiedzi francuskiego dziennikarza, który lądowanie na Księżycu nazwał „największą przygodą ludzkości”

Reporto - znaczy odnosić. Reportaż. Wyrazy neutralne i ekspresywne. Mowa niezależna, zależna i pozornie zależna

- 2 godz.

------------------

Media wobec ludzkich potrzeb.

Media i manipulacja

Mowa polska 3, rozdz. 4: M.Wańkowicz, Karafka La Fontaine'a

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 12: Życie wśród mediów: Wolność prasy; Dziennikarz nie musi się znać na tym, o czym pisze

- streszcza (opowiada) historię kariery Nellie Bly

- charakteryzuje bohaterów opowiadania

- wyjaśnia funkcję anegdoty przywołanej w tekście

- wskazuje cechy dobrego reportera

- podaje cechy reportażu

- w tekście Wańkowicza wskazuje elementy publicystyki i elementy literatury pięknej

- określa sposoby angażowania uwagi czytelnika w tekście Wańkowicza

- wyjaśnia znaczenia frazeologizmów związanych z dziennikarstwem

- podaje przykłady wyrazów: neutralnych, stylistycznie nacechowanych i ekspresywnych

- w tekście Wańkowicza wskazuje wyrazy nacechowane stylistycznie i ekspresywne, określa ich

funkcje

- wyjaśnia terminy: mowa niezależna, mowa zależna, mowa pozornie zależna; podaje przykłady z dowolnego tekstu

- wyjaśnia funkcje mowy pozornie zależnej w tekście Wańkowicza

- pisze reportaż na bliski sobie temat (do gazetki szkolnej)

- analizuje sposób przedstawienia sylwetki Nellie Bly

- określa, jaka odpowiedzialność i jakie zobowiązania spoczywają na dziennikarzach

- wyjaśnia, kim był Pulitzer i jaką rangę ma ufundowana przez niego nagroda

- opisuje język utworu Wańkowicza (słownictwo, środki stylistyczne, rodzaj zdań itp.)

- pisze reportaż, stosując przemyślaną technikę narracyjną

Przestrzenie fantastyki naukowej

- 3 lub 4 godz.

Kto czyta...3: S. Lem, Kosmiczna pułapka

- streszcza (opowiada) wydarzenia przedstawione w czytanym fragmencie

- wyjaśnia, jaka teoria naukowa zainspirowała autora opowiadania

- wskazuje źródła komizmu w opowiadaniu

- interpretuje przesłanie utworu

- podaje cechy literatury science fiction (fantastycznonaukowej)

- wskazuje cechy literatury science fiction w opowiadaniu Lema

- określa cechy dziennika jako gatunku literackiego

- pisze swój dziennik zawierający relację z kilku dni

- na podstawie opowiadania określa stosunek Lema do techniki

- wyjaśnia, czym się różni literatura fantastycznonaukowa od literatury fantasy

- pisze fragment swojego dziennika z podróży w czasie

- podaje podstawowe informacje o Stanisławie Lemie (z podręcznika)

- przedstawia Juliusza Verne'a jako prekursora fantastyki naukowej

S. Lem, Ratujmy kosmos

- określa temat utworu

- przedstawia wizję świata przyszłości wykreowaną przez Lema

- opisuje kosmiczne zwierzęta

- określa źródła komizmu językowego w poznanym fragmencie (np. nazwy zwierząt to parodia stylu naukowego)

- określa, jaką odmianę listu stanowi list otwarty

- pisze list otwarty do społeczności swojej szkoły w ważnej i aktualnej sprawie (np. na temat ochrony zieleni, czystości otoczenia)

Język nauce, nauka - językowi.

Styl naukowy. Wyrazy o znaczeniu szczegółowym i ogólnym.

Schematy argumentacji.

Spójność tekstu wielozdaniowego

- 2 godz.

-------------------F

Oczy sprawiedli-wości otwarte czy zamknięte? Jak być sprawiedli-wym? Sprawiedliwość a prawo. Sprawiedliwość a miłosierdzie.

Mądrość Salomona

Mowa polska 3, rozdz. 9: K. Ajdukiewicz,

O sprawiedliwości

kontekst:

J. Vermeer van Delft, Kobieta z wagą

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 5: Sprawiedliwość

- czyta ze zrozumieniem tekst Ajdukiewicza, określa jego temat i wskazuje główne tezy

- na podstawie poznanego fragmentu uzasadnia, że przymiotnik „sprawiedliwy” jest wieloznaczny; podaje przykłady różnych znaczeń (np. w Biblii, w tekstach filozoficznych, w języku potocznym)

- określa charakter tekstu Ajdukiewicza (naukowy)

- na podstawie przeczytanego tekstu wymienia cechy stylu naukowego

- wymienia rodzaje wypowiedzi, w których najczęściej spotykamy styl naukowy

- wskazuje słownictwo i zwroty charakterystyczne dla stylu naukowego

- określa, czym są treść i zakres znaczeniowy wyrazu (powtórzenie)

- wyjaśnia zależności między zakresem znaczeniowym a treścią wyrazów

- podaje synonimy różniące się zakresem znaczeniowym

- wykorzystuje synonimy o różnych zakresach znaczeniowych do poprawy błędów stylistycznych (unikania powtórzeń)

- przeredagowuje teksty w celu uzyskania większej spójności

- w swoich wypracowaniach stosuje różne sposoby osiągania spójności tekstu

- na podstawie tekstu Ajdukiewicza uzasadnia, że wyraz „niesprawiedliwy” nie jest prostym zaprzeczeniem wyrazu „sprawiedliwy”

- sporządza plan przeczytanego tekstu, odtwarzając schemat argumentacji

- opisuje obraz Vermeera (np. wyjaśnia alegoryczne znaczenia motywu wagi)

- charakteryzuje styl naukowy, odwołując się do różnych tekstów

- konstruuje teksty na różne tematy, wykorzystując podane schematy argumentacji

- poprawia teksty, dążąc do przejrzystości kompozycji i spójności wypowiedzi

Wieża Babel

- 1 godz. (F)

-------------------F

Trudności w komunikacji. Przyczyny nieporozumień

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 14: Porozumienie między ludźmi; W. Szymborska, Na wieży Babel

kontekst:

P. Bruegel, Wieża Babel

- *streszcza biblijną opowieść o wieży Babel

- *wyjaśnia symbolikę wieży Babel

- *opisuje obraz Bruegla

- *stosuje frazeologizm „wieża Babel” w zdaniach, eksponując jego znaczenia metaforyczne

- *odczytuje uniwersalne znaczenia i moralistyczne przesłanie biblijnej opowieści o wieży Babel

- *wnioskuje, dlaczego wieża Babel jest jednym z najczęściej przywoływanych w sztuce motywów biblijnych

Świat z cegły, betonu i asfaltu

- 2 godz.

-------------------F

Trudności w komunikacji. Przyczyny nieporozumień

Kto czyta...3:

M. Białoszewski, W blokowisku; S. Barańczak, Każdy z nas ma schronienie

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 14: Porozumienie pomiędzy ludźmi

- określa, co przede wszystkim jest tematem opowiadania Białoszewskiego (blok? przeprowadzka? uczucia? Warszawa? codzienne życie?); uzasadnia swój sąd

- charakteryzuje świat przedstawiony opowiadania

- przedstawia uczucia narratora związane z przeprowadzką, przytacza właściwe cytaty

- odwołując się do tekstu Białoszewskiego, opisuje życie człowieka w wielkim mrówkowcu

- wskazuje charakterystyczne cechy języka Białoszewskiego (składnia, słownictwo, elementy języka potocznego itp.)

- uzasadnia, że czytany tekst jest fragmentem dziennika

- określa, kim jest podmiot liryczny wiersza Barańczaka

- wskazuje wyliczenia i paralelizmy składniowe, określa ich funkcje w utworze

- określa funkcję rymów

- rozpoznaje ironię w wierszu

- interpretuje tytuł Każdy z nas ma schronienie

- na podstawie znanych tekstów kultury (lub własnych doświadczeń) przedstawia negatywne zjawiska związane z życiem w wielkomiejskim blokowisku

- na podstawie poznanych utworów określa, jakie tematy interesują Białoszewskiego

- na podstawie przeczytanych tekstów określa związek języka poetyckiego Białoszewskiego z opisywaną przez niego rzeczywistością

- w dłuższej wypowiedzi (ustnej lub pisemnej) przedstawia związek biblijnego motywu wieży Babel z życiem w blokowisku

- na podstawie analizy wiersza Barańczaka opisuje życie mieszkańców bloku

- wskazuje w wierszu utarte związki wyrazowe („gotowe formuły”) i określa ich funkcje

- pisze rozprawkę na temat życia człowieka w wielkim mieście

Mały wielki człowiek

- 1 lub 2 godz.

-------------------F

Co nas odróżnia od zwierząt? Współczesny spór o człowieka. Sensy i wartości jako wyróżniki człowieczeń-stwa

Kto czyta...3:

T. Różewicz, Wiedza;

I. Turgieniew, Pies

kontekst:

G. Courbet, Autoportret z czarnym psem

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 1: Kim jest człowiek?

- interpretuje wiersz Różewicza, wyjaśniając tytuł oraz funkcję powtórzeń wyrazów: nic, nigdy

- wymienia problemy, z którymi ludzkość nie potrafi się uporać

- wyjaśnia przenośne znaczenia wyrażeń: mały człowiek, wielki człowiek

- przedstawia uczucia wyrażone w tekście Turgieniewa

- odwołując się do znanych utworów literackich i filmowych oraz własnych przemyśleń, rozważa, czy postęp cywilizacyjny uczynił człowieka lepszym

- wyjaśnia znaczenie i pochodzenie motywu Arkadii

- rozważa, dlaczego człowiek wciąż poszukuje pocieszenia w poezji i powraca do dawnych mitów

Do wójta gminy Wrzeciądza.

Styl urzędowy - ćwiczenia słownikowe i redakcyjne. Interpunkcyj-ne oznaczanie punktów i podpunktów w tekście. Bezosobowe formy czasownika. Konstrukcje bierne

- 2 lub 3 godz.

-------------------F

Jak język wpływa na myśli? Porządkowanie języka. Język filozofii. Niszczenie języka a brak potrzeby myśli w państwie totalitarnym

Mowa polska 3,

rozdz. 10:

H. Sienkiewicz, Szkice węglem (fragm.)

kontekst:

J. Chełmoński, Sprawa przed wójtem (fragm.)

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 13: Język i myślenie

- na podstawie poznanego fragmentu charakteryzuje świat przedstawiony opowiadania (czas i miejsce, pochodzenie społeczne bohaterów itp.)

- określa, czego dotyczyło pismo Buraka i dlaczego wójt miał problemy z jego napisaniem

- charakteryzuje wójta i pisarza na podstawie mowy niezależnej i mowy zależnej

- wskazuje nazwy znaczące i określa ich funkcje

- w kontekście fragmentu przedstawia różne znaczenia wyrazu „pisarz”

- wyjaśnia, dlaczego pismo wójta było nieudane (wskazuje w nim cechy różnych stylów)

- podaje przykłady typowych tekstów utrzymanych w stylu urzędowym

- wskazuje cechy stylu urzędowego, odwołując się do przykładów

- wymienia związki frazeologiczne, formuły i struktury językowe charakterystyczne dla stylu naukowego

- redaguje proste pisma w stylu urzędowym

- wyjaśnia, jak wójt odnosił się do stylu urzędowego i wskazuje przyczyny takiego stosunku

- określa źródła komizmu językowego w tekście Sienkiewicza

- w języku narratora rozpoznaje ironię

- na podstawie języka wypowiedzi narratora określa jego stosunek do opisywanych postaci

- przeredagowuje teksty tak, by nadać im postać pism urzędowych

Sprawdzian

z nauki o języku.

Omówienie wyników

- 2+1 godz.

Treści: Typy zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie. Sporządzanie ich wykresów i opisów składniowych. Stosowanie interpunkcji. Związki wyrazowe w zdaniu: zgody, rządu i przynależności. Wyrazy synonimiczne i bliskoznaczne. Style językowe i ich cechy.

6. Ojczyzna jest jedna, regionów wiele

Opowieści z różnych regionów

- 1 lub 2 godz.

-------------------REG

Prezentowanie własnego regionu i jego folkloru

Kto czyta...3:

Sabała, Bajka o śmierci, dzieciach i Panu Jezusie;

Śląska opowieść o utopcu

konteksty:

fotografia przedstawiająca Sabałę; S. Witkiewicz, Śmierć; I. Kamiński, Południce, Zmora

- streszcza opowieści

- przedstawia występujące w nich postacie, zwraca uwagę na ich przynależność regionalną

- wskazuje przykłady pochodzących z legend i podań postaci fantastycznych, typowych dla różnych regionów

- określa, jakie mądrości ludowe zostały zawarte w czytanych opowieściach

- w języku każdej opowieści wskazuje cechy gwary, dotyczące różnych poziomów języka, np. wymowy, słownictwa, składni, fleksji

- przekłada fragmenty opowieści na język ogólny (literacki)

- podaje przykłady legend i podań ze swojego regionu

- charakteryzuje świat przedstawiony opowieści, wskazuje w nim elementy regionalne (np. nazwy miejscowe, realia życia ludzi, przedmioty, sztuka)

- wskazuje formy językowe określające narratora i sytuacje narracji

- wnioskuje, kim jest narrator każdej opowieści

- podaje podstawowe informacje o Sabale (na podstawie podręcznika)

Skarby małego świata

- 2 godz.

-------------------REG

Odnajdywanie wartości, jaką stanowi wspólnota lokalna i jej kultura w życiu człowieka

Kto czyta...3:

W. Reymont, Wesele Macieja Boryny (fragm. Chłopów)

konteksty:

W. Tetmajer, Tańce w karczmie; fotografie dokumentujące folklor łowicki

- na podstawie fragmentu opisuje ludowe obrzędy weselne z okolic Łowicza

- na podstawie poznanego tekstu określa, jakie znaczenie miał dla chłopów czas wesel i świąt

- określa stosunek narratora do opisywanych postaci, sytuacji i zwyczajów

- określa, jaka panowała we wsi hierarchia i jakie ludzkie cechy budziły szacunek chłopów

- wskazuje elementy gwarowe dotyczące różnych poziomów języka (wymowy, słownictwa, składni, fleksji)

- przytacza fragmenty świadczące, iż narrator patrzy na wieś oczami artysty

- wskazuje charakterystyczne środki stylistyczne i określa ich funkcje

- wymienia elementy kultury ludowej różnych regionów i podaje sposoby ich ratowania od zapomnienia

- uzasadnia, dlaczego należy pielęgnować pamięć o kulturze ludowej

- analizuje język opisów, zwracając uwagę na: ukształtowanie warstwy dźwiękowej, bogactwo kolorów, dynamizację opisów, porównania do przyrody jako odniesienia dla życia i poczucia piękna chłopów

- porównuje język wypowiedzi narratora i bohaterów pod względem obecności elementów gwarowych; wyciąga wnioski

- podaje najważniejsze informacje o Władysławie Stanisławie Reymoncie (z podręcznika)

- *gromadzi wiadomości o kulturze ludowej swojego regionu i przedstawia je w formie interesującej prezentacji

Dialektyzacja

- 1 godz.

Mowa polska 3,

rozdz. 14:

S. Wyspiański, Wesele (akt I, scena 12)

kontekst:

S. Wyspiański, Autoportet z żoną

- określa, w jakich okolicznościach toczy się rozmowa i kto bierze w niej udział

- wnioskuje, z jakich środowisk pochodzą pan Młody i Panna Młoda

- na podstawie tekstu rozważa, czy nowożeńcy dobrze się rozumieją

- wyjaśnia, czym jest dialekt (gwara ludowa)

- odwołując się do Wesela i Chłopów, wyjaśnia, czym jest dialektyzacja

- wyjaśnia termin „dialektyzm”

- wymienia rodzaje dialektyzmów (fonetyczne, wyrazowe, słowotwórcze, fleksyjne), podaje przykłady

- wskazuje dialektyzmy w czytanych utworach i określa ich rodzaje

- na podstawie poznanych fragmentów Wesela i Chłopów wyjaśnia, w jakim celu autorzy stosują dialektyzację

- wyjaśnia, jak należy oceniać posługiwanie się gwarą ludową (odróżnia ją od niepoprawnego posługiwania się językiem)

Inne funkcje stylizacji, czyli groteska i absurd w opowiada-niu Sławomira Mrożka

- 1 godz.

-------------------F

Współczesny spór o człowieka

Kto czyta...3:

S. Mrożek, Wesele w Atomicach

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 1: Kim jest człowiek?

- wyjaśnia tytuł utworu, wskazuje aluzję do poznanych dzieł Wyspiańskiego i Reymonta

- przedstawia losy i uczucia narratora

- wyjaśnia nazwę wsi Atomice

- charakteryzuje świat przedstawiony opowiadania

- wyjaśnia, na czym polega absurdalny i groteskowy charakter realiów życia w Atomicach

- wyjaśnia termin „groteska”, odwołując się do opowiadania Mrożka

- wyjaśnia znaczenia wyrazów: absurd, absurdalny

- określa przesłanie utworu (co autor ośmieszył i jaki obraz rzeczywistości pokazał)

- wskazuje w tekście elementy stylizacji gwarowej i określa jej funkcję

- odczytuje opowiadanie jako przestrogę przed gwałtownym rozwojem techniki, za którym nie nadąża rozwój duchowy i intelektualny człowieka

- podaje przykłady obecności groteski w znanych utworach literackich i dziełach sztuki

Prywatne związki z ojczystym krajem

- 2 lub 3 godz.

Kto czyta... 3:

J. Czechowicz,

*** [w ciemności przegonny powiew]; *** [ze wzgórz promieniejące i zielone za dnia]; K. Przerwa-

-Tetmajer, Poranne białe...; J. Kurylak, Fontanna na Rybim Placu w Przemyślu; J. Drozdowska,

*** [macierzanko trzmielu powoju przydrożny]

konteksty:

fotografie przedstawiające ratusz w Zamościu i kamieniczki w Kazimierzu; L. Wyczółkowski, Mnich nad Morskim Okiem

- wskazuje związek wierszy z ziemią rodzinną ich autorów

- określa nastrój każdego z utworów i wyrażone w nim uczucia

- określa sposób wykreowania pejzażu (także: przestrzeni miasta) w wierszach: jego elementy, kolory, dźwięki, przemiany, wywoływane uczucia itp.

- wskazuje charakterystyczne środki stylistyczne i określa ich funkcje

- opisuje budowę wersyfikacyjno-składniową wierszy

- wyjaśnia termin „mała ojczyzna”, odnosząc go do krain obecnych w twórczości różnych poetów i pisarzy (np. Mickiewicza, Iwaszkiewicza, Czechowicza)

- interpretuje wiersze jako sposoby utrwalenia piękna ziemi rodzinnej i związanych z nią przeżyć

- na podstawie przeczytanych utworów i zamieszczonych fotografii wykazuje, że wyobraźnia poetycka przekształca rzeczywisty krajobraz, czyniąc go magicznym, niezwykłym, urokliwym itp.

- w wierszach Czechowicza wskazuje obrazy poetyckie i tworzące je środki stylistyczne oraz sposoby budowania warstwy brzmieniowej

- podaje podstawowe informacje o Józefie Czechowiczu i jego twórczości (zwraca uwagę na związki z Lubelszczyzną)

Przypuszczalny termin egzaminu gimnazjalnego

Jak dbać o swoje?

- 2 godz.

-------------------REG

Działania na rzecz ochrony własnego dziedzictwa kulturowego

Kto czyta...3:

M. M. Dederko, Regionalne Towarzystwo Gminy Sawin;

R. Horbaczewski, Perła wśród jodeł

kontekst:

H. Drezowska, Kościół na wyspie w Zwierzyńcu

- określa charakter tekstu

- wskazuje cechy stylu urzędowego

- wymienia cele Regionalnego Towarzystwa Gminy Sawin

- wnioskuje, w jakim celu powstają tego typu towarzystwa

- projektuje, co warto byłoby zmienić (lub poprawić) w najbliższej okolicy

- czyta tekst Horbaczewskiego ze zrozumieniem: znajduje wskazane informacje

- wymienia atrakcje turystyczne Zwierzyńca, klasyfikując je wg przyjętej zasady (np. historyczne, przyrodnicze, turystyczne itp.)

- układa statut projektowanego towarzystwa młodzieżowego, które mógłby założyć z kolegami

- określa, co może być atrakcją turystyczną dowolnie wybranej okolicy, zasługującą na szczególną opiekę gminy (uwzględnia elementy materialne i niematerialne)

Projekt edukacyjny,

np. Przewodnik po mojej okolicy

lub Strona internetowa poświęcona naszej małej ojczyźnie

- 10 godz.

Uczniowie opracowują w zespole przewodnik lub stronę internetową. Do realizacji projektu powinni wykorzystać znalezione samodzielnie materiały na temat swojego miasta (wsi, regionu) i zaprezentować je w atrakcyjnej formie.

Przygotowanie projektu powinno się odbywać przede wszystkim w czasie pozalekcyjnym. Godziny wymienione w kolumnie obok przeznaczone są na zapoznanie uczniów z celami projektu i omówienie pracy tą metodą, konsultacje oraz prezentację wyników.

Projekt może uwzględniać większość treści wskazanych w podstawie programowej:

- położenie i zróżnicowanie przestrzenne elementów środowiska geograficznego

- rolę regionu i jego związki z innymi regionami Polski

- charakterystykę i pochodzenie społeczności regionalnej

- elementy historii regionu i jego najwybitniejszych przedstawicieli

- język regionalny, gwary, nazewnictwo

- elementy dziejów kultury regionalnej, tradycje, obyczaje, muzykę

- główne zabytki przyrody i architektury w regionie.

-----------------MED

Korzystanie ze zbiorów i warsztatu informacyjnego biblioteki.

Posługiwanie się różnymi formami komunikatów i narzędzi medialnych w procesie zdobywania, dokumentowa-nia i prezentowania wiedzy

REG

Prezentowanie własnego regionu i jego walorów oraz cech wyróżniających

7. Powtórzenia, remanenty i syntezy

Życiorys i CV

- 1 lub 2 godz.

Mowa polska 3,

rozdz. 12

- pisze swój życiorys w tradycyjnej formie

- stosuje styl urzędowy w redagowaniu życiorysu

- wyjaśnia, czym się różni tradycyjny życiorys od CV

- pisze CV

Jesteśmy wspaniali - czyli wyrazy modne

- 1 lub 2 godz.

-------------------

Jak język wpływa na myśli? Niszczenie słów i brak potrzeby myślenia

Mowa polska 3,

rozdz. 3:

W. Szymborska, Książka zastępcza

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 13: Język i myślenie

- określa problem, jakiemu jest poświęcony tekst Szymborskiej

- na podstawie artykułu określa stosunek poetki do telewizji

- wskazuje w tekście ironię i określa, w co jest ona wymierzona

- na podstawie tekstu wyjaśnia, co to są wyrazy modne

- podaje przykłady wyrazów modnych

- ocenia zjawisko mody językowej i wskazuje jego konsekwencje (np. wpływ na porozumiewanie się ludzi, zagrożenia dla indywidualnego stylu, szablonowość)

- sporządza plan dekompozycyjny artykułu

- wskazuje w tekście najważniejsze środki stylistyczne i określa ich funkcje ze względu na cel wypowiedzi

- określa, jaką rolę w upowszechnianiu się wyrazów modnych odgrywają media

- poprawia wskazane teksty, zastępując wyrazy modne synonimami

Cechy dobrego stylu

(powtórzenie)

- 1 godz.

Mowa polska 3,

rozdz. 15:

J. Miodek, Nie taki język straszny

- czyta tekst ze zrozumieniem, na jego podstawie podaje wskazane informacje

- określa, czym jest błąd stylistyczny

- podaje przykłady nadużyć stylistycznych

- wymienia cechy dobrego stylu i krótko je objaśnia

- wyjaśnia, kiedy powtórzenie jest błędem, a kiedy celowym zabiegiem stylistycznym

- ocenia wskazane teksty pod względem stylistycznym

- określa, jakie cechy wskazanych tekstów artystycznych wpływają na ich żywość i obrazowość

Jak mówić, żeby być słuchanym? (powtórzenie i zebranie wiadomości)

- 2 godz.

-------------------F

Przyczyny nieporozumień. Porozumienie w społeczeń-stwie

Mowa polska 3,

rozdz. 16: Z. Herbert, Kapitan

kontekst:

T. Géricault, Tratwa „Meduzy“

Edukacja filozoficzna 3,

rozdz. 14: Porozumienie pomiędzy ludźmi

- streszcza (opowiada) historię relacjonowaną przez Herberta

- podaje trzy wersje głównego epizodu wyprawy i je ocenia

- podaje zasady, o których powinien pamiętać dobry mówca

- określa, kiedy wypowiedź jest komunikatywna, skuteczna i udana

- opowiada w sposób interesujący dowolną historię

- na podstawie tekstu Herberta podaje najważniejsze cechy eseju

- ocenia, jak zastosowane przez autora techniki narracyjne wpływają na atrakcyjność opowiadania

- *bierze udział w klasowym konkursie krasomówczym

Czego nauczyliśmy się w klasie III?

- 3 lub 4 godz.

Powtórzenie materiału literackiego i kulturowego poznanego w klasie III (zagadnienia wybrane przez nauczyciela)

Czego nauczyliśmy się w klasie III?

- 2 godz.

Powtórzenie materiału z nauki o języku poznanego w klasie III

Remanenty ortograficzno-

-interpunkcyj-ne - 2 godz.

Powtórzenie wiadomości o zasadach polskiej ortografii. Ćwiczenia ortograficzno-interpunkcyjne (Mowa polska 3, rozdz. 17)

Koniec II semestru (67-77 godz.)

Redakcja

Diana Korman

Korekta

Magdalena Malczewska

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
gim kl 2 plan wyn
Progulka Gim Kl 3 Cwiczenia Jezyk Rosyjski 2014 J434510
Plan praktyki gim, Gimnazjum, Plan praktyki
GIM plast plan wynik, plastyka
GIM II plan nowy n
atmosfera test podsumowanie [2] gim, kl.1 gim
powt gim.3, kl.3 gim

więcej podobnych podstron