J. POLSKI - gr. A
1. a- arystotelicy (Arystoteles) - o sposobie logicznego myślenia, mówienia o sztuce i literaturze
b- stoicy (Zenon z Kation) - cnota= rozwaga, opanowanie, prawdziwe szczęście
2. Iliada:
-posiada inwokację - rozbudowaną apostrofę skierowaną do muz
-porównania homeryckie, bardzo rozbudowane
-stałe epitety (np. boski Apollo)
-retardacja, czyli opóźnianie akcji poprzez opisy przyrody, przedmiotów
-określony czas, istnienie akcji, wszechwiedzący narrator
3. „Król Edyp” Sofoklesa
a- los = żywot to znikomy cień, los okrutny, nieszczęsny - określenia te świadczą, że fatum to coś złego, coś co zawsze nas spotyka, niezależnie od pochodzenia i majątku, nie można go uniknąć
b- o tym, jak Edyp pokonał Sfinksa, uwolnił miasto od nieszczęścia i jednocześnie stał się królem Teb, chór mówi o życiu Edypa
c- dotyczy ludzkiego nieszczęścia; fatum - szczęście spotyka człowieka tylko w snach, jednak po przebudzeniu następuje bolesny upadek, przejście do rzeczywistości
4. Stworzenie świata:
-Bóg (moc twórcza)wykreował świat dzięki swej władzy, intelektowi i woli
-wszystko co stwarza, jest dobre
-siłę stwórczą ma słowo boże
-stworzenie trwało 6 dni (1 niebo, ziemia światłość; 2 oddzielenie wód i niebios od reszty; 3 ziemia wyłania się z morza, rosną rośliny; 4 powstanie słońca, księżyca, gwiazd; 5 narodzenie zwierząt; 6 stworzenie człowieka; 7 odpoczynek)
-Bóg gwarantuje porządek świata, przekazuje panowanie nad przyrodą człowiekowi
5. Cechy stylu biblijnego:
-sprawia wrażenie wielkiej prostoty
-zdania są krótkie, współrzędnie złożone, zwykle rozpoczynane spójnikiem
-zasada paralelizmu - oparte na powtórzeniach lub tych samych słowach
-charakterystyczną cechą jest fragmentaryczność opowieści biblijnych
-narracja biblijna oświetla tylko jeden punkt
-rzadko pojawiają się opisy
-każde zdanie rzuca cień niedopowiedzenia
-wymaga wyjaśnień i interpretacji
6. Style:
-styl romański - grube mury, małe okna, budynki te zazwyczaj były używane do obrony, były małe i masywne, charakteryzuje się prostotą
-styl gotycki - budowy strzeliste, o cienkich ścianach, z wysokimi ostrołukowymi oknami, które wypełniają kolorowe witraże, wszystkie linie biegną do góry (do Boga)
7. Koncepcja świata i człowieka:
W średniowieczu panował teocentryzm i uniwersalizm. Kultura średniowiecza na stawiona była na Boga. Uznawano go za przyczynę, ośrodek i cel wszystkiego. Odczuwano dominację kościoła. Średniowieczni myśliciele dostrzegają w świecie hierarchiczny porządek
8. Utwór hagiograficzny:
- utwory opisujące życie i czyny świętych chrześcijańskich
- np. Legenda o Św. Aleksym, Kwiatki Św. Franciszka
- podkreśla idee średniowiecznego świętego, jego ogromną wiarę i poświęcenie, pokazuje jego tułaczkę po świecie i dążenie do świętości
9. Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią:
a- toć me największe wesele, gdy mam morzyć żywych wiele
- morzę wszystko ludzkie plemię
b- śmierć mówi, że zgładza wszystkich ludzi, mądrych i głupich, bez względu na urodzenie i majątek; śmierć cieszy się, gdy przychodzi po kogoś; chciałaby zabić jak najwięcej ludzi
10. Artyzm Bogurodzicy:
-motyw desis, czyli pośrednictwa
-idee hierarchii średniowiecznej
-jest to najstarsza polska pieśń religijna
-odgrywała niegdyś rolę hymnu narodowego
J. POLSKI - gr. B
1. Sacrum i profanum:
-sacrum i profanum to dwie zupełnie przeciwne sfery; strefa sacrum określa to co boskie, strefa profanum określa to, co ludzkie i świeckie
2. -Odyseja Homera - wędrówka Odyseusza
-Iliada Homera - spór Achillesa z Agamemnonem
3. „Do Postuma” Horacego
a- jest to pieśń; porusza tematy znane, ponadczasowe, uniwersalne; porządek świata odbija się w porządku wiersza " trzeba opuścić do, obejścia miła żonę i drzewa.."
b- Postacie bogów są po to, by pokazać nam przed czym powinniśmy się chronić, że bogowie maja wielka moc i to nie od nas zależy kiedy umrzemy tylko od siły wyższej - w utworze przejawia się również stosunek autora do religii panującej wówczas w pogańskim Rzymie; Horacy odrzuca religię i pobożne modlitwy Postuma zanoszone do Plutona, jako sposób „wykupienia się” w godzinę śmierci; poucza przyjaciela, że ani modlitwy, ani drogocenne ofiary nie ubłagają tego boga śmierci, który w sposób bezlitosny rządzi podziemnym światem
c- ten kto przyjdzie po nas to dla niego może nie mieć znaczenia to cod la nas jest takie ważne. dla nas sprawy ważne, dla naszego następcy mogą być bez znaczenia
d- "Obezwładnieni za falami smutnej rzeki..."
e- osoba mówiąc w wierszu to Horacy, który zwraca się do Postuma.
4. List Św. Pawła do Koryntian:
a- cierpliwa, łaskawa, dobra, itp...
b- miłość duchowa, niebiańska - Miłość u świętego Pawła w wielkim skrócie jest największą cnotą, jak i najważniejszym budulcem świata; bez niej, ludzkie życie, ale i cała Ziemia słałyby się tylko pustą skorupą, może i istniejąca, ale bez celu i sensu
c- podkreślają cechy miłości
5. Przypowieść:
-przypowieść- to opowiadanie zawierające ukryte znaczenie symboliczne, dotyczące sensu ludzkiego życia w perspektywie Królestwa Bożego
-np. o synu marnotrawnym - ... ojciec przywitał serdecznie syna marnotrawnego i wyprawił ucztę, a drugi syn był zazdrosny - przypowieść ukazuje głębokie miłosierdzie Boga wobec człowieka
6. a- św Augustyn
b- św Tomasz z Akwinu
7. Style:
-styl romański - grube mury, małe okna, budynki te zazwyczaj były używane do obrony, były małe i masywne, charakteryzuje się prostotą
-styl gotycki - budowy strzeliste, o cienkich ścianach, z wysokimi ostrołukowymi oknami, które wypełniają kolorowe witraże, wszystkie linie biegną do góry (do Boga)
8. Średniowieczne symbole:
-krzyż- symbol wiary, chrześcijaństwa
-miecz- wstrzemięźliwość
-lilia- czystość
-korona- władza
9. Legenda o Św. Aleksym
-Św. Aleksy umartwiał swoje ciało
-wyrzekł się wszystkich radości i przyjemności z życia
-taką postawę nazywamy asceza
-św. Aleksy w dniu swoich 24 urodziny
-w dniu ślub postanawia opuścić dom i rozpocząć żebraczą wędrówkę, tym samym wyrzeka się bogactwa, które rozdaje biednym
-kiedy wraca, nikt go nie rozpoznaje
-16 lat spędza pod schodami własnego domu źle traktowany przez służbę
10. „Posłuchajcie bracia miła...”:
-Matka Boska ma tutaj wymiar ludzki. utożsamia się z innymi matkami
-ma tutaj cechy typowo ludzie: cierpi, szuka współczucia u innych ludzi
-nie może pogodzić się ze jej jedyny Syn cierpi, za grzechy innych ludzi