CZASY PRZYSZŁE W PRZESZŁOŚCI
Czynności i sytuacje, które w danym momencie w przeszłości postrzegane były jako przyszłe, są w języku angielskim opisywane w nieco odmienny sposób niż czynności, które są przyszłe z punktu widzenia teraźniejszości. 'Wczoraj myślałem, że pójdę do kina' to wypowiedź dotycząca przyszłości z perspektywy przeszłej, podczas gdy zdanie: 'Myślę, że pójdę do kina' mówi o czynności przyszłej, ale punktem odniesienia jest chwila obecna. Tworząc wypowiedzi pierwszego typu, musimy dokonać zmian w strukturze gramatycznej czasowników odnoszących się do przyszłości:
(1) I think I'll pass the exam.
Myślę, że zdam egzamin.
(2a) Yesterday I thought I would pass the exam.
Wczoraj myślałem, że zdam egzamin.
(2b) *Yesterday I thought I will pass the exam.
Jeśli odnosząca się do przyszłości wypowiedź jest sformułowana w czasie przyszłym prostym, to w przypadku przeszłego punktu widzenia "will" zostanie zastąpione przez "would", a "shall" przez "should":
(3a) She will arrive on Tuesday.
Ona przybędzie we wtorek.
(3b) Last week she told me that she would arrive on Tuesday.
W zeszłym tygodniu powiedziała mi, że przybędzie we wtorek.
(4) We never thought we would meet each other again.
Nigdy nie sądziliśmy, że jeszcze się spotkamy.
"Will" jest zastępowane przez "would" również w przypadku czasów przyszłego ciągłego, przyszłego uprzedniego i przyszłego uprzedniego ciągłego (por. hasła dotyczące poszczególnych czasów):
(5) Suzanne told Tom that she would be packing her suitcase the next day.
Suzanne powiedziała Tomowi, że będzie pakować swoją walizkę następnego dnia.
(6) Catherine moved to the place where she would have lived until the end of her life.
Catherine wprowadziła się do miejsca, gdzie miała mieszkać do końca życia.
(7) She was proud of the fact that by the end of that year she would have been working for the same company for over thirty years.
Była dumna z faktu, że z końcem roku będzie pracowała ponad trzydzieści lat dla tej samej firmy.
Analogicznie, jeśli przyszła sytuacja została wyrażona przez konstrukcję z "going to", w zdaniu, które odnosi się do przeszłości, towarzysząca jej forma czasownika "be" przyjmuje odpowiednią formę przeszłą:
(8a) John is going to spend his holiday in Egypt.
John spędzi wakacje w Egipcie.
(8b) John didn't inform anybody that he was going to spend his holiday in Egypt.
John nie poinformował nikogo, że spędzi wakacje w Egipcie.
(9) Peter couldn't believe his ears when Jane told him that she was not going to marry him.
Peter nie mógł uwierzyć własnym uszom, kiedy Jane powiedziała mu, że nie wyjdzie za niego za mąż.
Także inne struktury wyrażające przyszłość (bez użycia czasów przyszłych) ulegają w omawianych w tym haśle zdaniach uwstecznienu. Czas teraźniejszy ciągły odnoszący się do przyszłości zamieniamy więc na czas przeszły ciągły:
(10) We didn't have much time to discuss the issue in detail because Sheila was leaving in two hours.
Mieliśmy mało czasu na szczegółowe omówienie tej kwestii, bo Sheila odjeżdżała za dwie godziny.
W konstrukcjach "be about to" i "be to" czasownik "be" występuje w formie czasu przeszłego prostego:
(11) The train was about to arrive at the station when the accident happened.
Pociąg miał właśnie wjechać na stację, kiedy zdarzył się wypadek.
(12) I went to see the hotel where I was to spend the night.
Poszedłem zobaczyć hotel, w którym miałem spędzić noc.
W przypadku konstrukcji "be to" możliwe jest także przekształcenie w formę "was to have done". Użycie tej struktury oznacza, że dana czynność nie doszła do skutku. Różnicę między zdaniami typu "was to have done" i "was to do" ilustruje poniższa para przykładów:
(13) She was to have acted in our play but then it turned out that Tom was not going to accept that.
Miała grać w naszej sztuce, ale potem okazało się, że Tommy tego nie zaakceptuje.
(14) Maggie was to act in the play after many weeks of uncertainty.
Maggie miała zagrać w sztuce (i zagrała) po wielu tygodniach niepewności.