języku angielskim mamy do czynienia z trzema okresami warunkowymi, a także z tak zwanym okresem warunkowym zerowym. Najogólniej zdanie warunkowe można opisać w ten sposób:

jeśli jakiś warunek jest prawdziwy, spełniony » to czynność może być wykonana

Najczęściej struktura takiego zdania wygląda następująco:

IF

+

condition

+

result

lub

result

+

IF

+

condition

Zdanie podrzędne łączymy ze zdaniem głównym następującymi spójnikami:

if	jeśli, jeżeli
when	kiedy
unless	chyba że
on condition	pod warunkiem
provided, providing	o ile
as soon as	jak tylko

Oto mała ilustracja, kiedy którego okresu warunkowego użyć:

okres warunkowy	prawdopodobieństwo	czas
zero conditional	100%	dowolny
first conditional	mniej więcej 50%	przyszłość/teraźniejszość
second conditional	kilka %	przyszłość/teraźniejszość
third conditional	0%	przeszłość

W kolejnej zakładce zobaczymy jak zbudowany jest pierwszy okres warunkowy.

Używając pierwszego okresu warunkowego mówimy o wydarzeniu w przyszłości, które ma realną szansę, żeby zaistnieć. Na przykład chcesz przekazać koleżance, która jest chora, książki. Dzwoniła i mówiła, że lepiej się już czuje i powinna jutro przyjść do szkoły. Czyli istnieje możliwość (ale nie jest to w 100% pewne), że będzie jutro w szkole i będziesz mógł przekazać jej ksiązki.

If Sarah is at school tomorrow, I will give her the books.

Jeśli Sara będzie jutro w szkole, przekażę jej książki.

albo

I will give Sarah the books if she's at school tomorrow.

Przekaże Sarze książki, jeśli będzie jutro w szkole.

Struktura zdania w pierwszym okresie warunkowym wygląda następująco:

if

+

Present Simple

+

WILL + bezokolicznik

lub

WILL + bezokolicznik

+

if

+

Present Simple

Jak widać w pierwszym zdaniu, po słówku IF nie używamy czasu przyszłego (will), mimo że w tłumaczeniu taki czas występuje. To bardzo ważna zasada! Wstawiamy zawsze czas Present Simple!, a po polsku zdanie tłumaczymy w czasie przyszłym.

Zobaczmy więcej przykładów:

If the weather is fine on Saturday, we'll go for a long walk.	Jeśli pogoda będzie ładna w sobotę, to pójdziemy na długi spacer.
She will kiss you if you give her flowers.	Ona cię pocałuję, jeśli dasz jej kwiaty.
You'll be there on time unless the bus is late.	Będziesz tam na czas, chyba że autobus się spóźni.
I'll call you as soon as I get home.	Zadzwonię do ciebie, jak tylko będę w domu.
We'll do it for you if you promise not to tell anyone about that.	Zrobimy to dla ciebie, jeśli obiecasz, że nie powiesz nikomu o tym.
Providing the sun is shining we'll go to the beach.	Pójdziemy na plaże pod warunkiem, że słońce będzie świeciło.
I think if I read this book I'll pass the exam.	Myślę, że jak przeczytam tę książkę to zdam egzamin.
As soon as I receive the money I'll pay you for the car.	Jak tylko dostanę pieniądze, zapłacę ci za samochód.
Ok, I'll tell you what my plan is on condition you don't tell mom about it.	Dobra, powiem ci co planuję, ale pod warunkiem, że nie powiesz nic o tym mamie.
It won't work if you don't put batteries into it.	To nie zadziała, jeśli nie włożysz baterii.
Do you think she'll marry me if I ask her to be my wife?	Myślisz, że ona za mnie wyjdzie, jeśli ją poprosze, żeby została moją żoną?

I na koniec przypomnijmy najważniejszą zasadę:

Pierwszego okresu warunkowego używamy, jeśli jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że warunek zostanie spełniony.

Drugi okres warunkowy to także myślenie o przyszłości lub teraźniejszości, tym razem warunek, a co za tym idzie sytuacja ma niewielką (prawie żadną) szansę, żeby zaistnieć lub wręcz warunek nie może być spełniony. Czyli można sobie pomarzyć... ale przecież marzenia czasem się spełniają...
W tłumaczniu na język polski używamy trybu przypuszczającego.

If I had a lot of money, I would go for a trip around the world.

Gdybym miał dużo pieniędzy, pojechałbym na wycieczkę dookoła świata.

Ale nie mam tyle pieniędzy, przynajmniej w tej chwili. Ale przecież mogę wygrać w totka, niewielka szansa (jedna na kilkanaście milionów;-) istnieje.

Zdanie w drugim okresie warunkowym budujemy następująco:

if

+

Past Simple

+

WOULD + bezokolicznik

I jak zwykle przykłady, na których najlepiej widać użycie drugiego okresu warunkowego:

He would help her if he had more time.	On by jej pomógł, gdyby miał więcej czasu.
If I were younger I'd get that job.	Gdybym był młodszy dostałbym tę pracę.
My life would be totally different if I could turn back time.	Moje życie byłoby zupełnie inne gdybym mógł cofnąć czas.
Would you come to me today if I asked you really kindly?	Przyszedłbyś do mnie dziś, jeśli poprosiłbym cie naprawdę grzecznie?
If I were you I would never buy this CD.	Gdybym był tobą (na twoim miejscu) nigdy nie kupiłbym tej płyty.
Tom would ask her for a dance if he knew how to dance.	Tom poprosiłby ją do tańca, gdyby umiał tańczyć.
She'd have more friends if she weren't so aloof.	Ona miałaby więcej przyjaciół, gdyby nie była taka wyniosła.
If they didn't smoke so much, they wouldn't go to a doctor so often.	Gdyby oni tyle nie palili to nie chodziliby tak często do lekarza.
Would she go to Canada if she had such chance?	Czy ona pojechałaby do Kanady, gdyby miała taką okazję?

Czasem zamiast słówka would możemy użyć should, could lub might:

She could do it if she only wanted to.	Ona mogłaby to zrobić, jeśli by tylko chciała.
They might travel around the world if they had enough money.	Oni mogliby podróżować dookoła świata, jeśli mieliby wystarczająco pieniędzy.
If she invited you, you really should go.	Jeśli cie zaprosiła, naprawdę powinieneś iść.

I na koniec ponownie zasada:

Drugiego okresu warunkowego używamy mówiąc o teraźniejszości i przyszłości, jeśli istnieje niewielkie prawdopodobieństwo spełnienia warunku lub warunek nie może być spełniony.

Przed nami najtrudniejsze... trzeci okres warunkowy. Tak naprawdę nie jest on taki trudny jednak jego konstrukcja może, szczególnie na początku, sprawiać trudności.
Pierwsze dwa okresy warunkowe odnosiły się do teraźniejszości i przyszłości, natomiast trzeci odnosi się wyłącznie do przeszłości. Tu także marzymy.. tym razem jednak marzenie nie ma ŻADNYCH szans na spełnienie się. Coś mogło zdarzyć się w przeszłości ale się nie zdarzyło. I tyle, szansa minęła i nic jej nie wróci.

If I had met Susan last week I would have given her the book.

Gdybym spotkał Susan w poprzednim tygodniu dałbym jej książkę. (ale nie spotkałem i nie dałem jej książki, szansa minęła)

Teraz zobaczmy jak zbudować to troche skomplikowane zdanie:

if

+

Past Perfect

+

Future Perfect in the Past

Hmm... takie nazwy czasów pewnie niewiele mówią, oto łatwiejszy sposób:

if

+

had + III forma

+

would have + III forma

I przykłady, przykłady... pamiętajmy, że wszystkie odnoszą się do przeszłości!

If you had come earlier I wouldn't have had to wait for you so long.	Gdybyś przyszedł wcześniej nie musiałbym tak długo na ciebie czekać. (ale niestety musiałem czekać i czekać...)
We would have been married today if I'd been more courageous.	Bylibyśmy teraz małżeństwem gdybym był wtedy odważniejszy. (i poprosił ją o rękę)
You'd have understood everything if you had listened to him.	Zrozumiałbyś wszystko gdybyś go słuchał.
If she had known that she wouldn't have done that.	Gdyby wiedziała to by tego nie zrobiła.
They would have missed their train if they hadn't taken a taxi to get to the station.	Gdyby nie wzięli taksówki na dworzec spóźniliby się na pociąg.
We would have passed our exams if we had studied harder.	Zdalibyśmy te egzaminy gdybyśmy się więcej uczyli. (a tak czeka nas poprawka)
If you had come to the party you'd have met a lot of beautiful girls.	Gdybyś przyszedł na imprezkę poznałbyś mnóstwo ślicznych dziewczyn. (a on głupi nie poszedł ;-)
Mary wouldn't have paid so much for this dress if she had waited for a sale.	Mary nie zapłaciłaby tak dużo za tę sukienkę, jeśli by poczekała na wyprzedaż.

Trzeci okres warunkowy dotyczy przeszłości. Coś się juz wydarzyło lub nie i nie można mieć na to juz wpływu. Szansa na spełnienie (lub nie) warunku minęła bezpowrotnie.

Okresu "zerowego" używamy, kiedy mówimy o czymś, co jest zawsze prawdą. Jeśli podgrzejesz wodę do 100° Celsjusza zagotuje się - i to jest fakt. Nie dzieje się inaczej.

If you heat water to 100 degrees Celcius, it boils.

Jeśli podgrzejesz wodę do 100 stopni Celsjusza, zagotuje się.

W takim przypadku w obu częściach zdania używamy czasu Present Simple:

if

+

Present Simple

+

Present Simple

Nieważny jest tu czas, czy jest to przeszłość, przyszłość czy teraźniejszość. Istotne jest to, że dla danego warunku ZAWSZE oczekujemy tego samego rezultatu.

Zamiast if, można także użyc when:

When you heat water to 100 degrees Celcius, it boils.

Kiedy podgrzejesz wodę do 100 stopni Celsjusza, zagotuje się.

I więcej przykładów:

When you don't eat, you get hungry.	Jeśli nie jesz robisz się głodny. (trudno z tym dyskutować lub myśleć inaczej)
Mike is late for work if he misses the tram at 7.30.	Mike spóźnia się do pracy jeśli spóźni się na tramwaj o 7.30. (i taki jest fakt)
If you don't eat, you die.	Jeśli nie jesz, umierasz.
If you put sugar in tea, it tastes sweet.	Jeśli wsypiesz cukier do herbaty, będzie słodka.
If you want to leave a message, speak after the bleep.	Mów po sygale, jeśli chcesz zostawić wiadomość.

Zero conditional czyli coś jest zawsze prawdziwe i dany warunek daje zawsze ten sam rezultat.

"pomieszanie" dwóch okresów. Zobaczmy na przykład:

If he hadn't bought the car, he wouldn't be short of money now.

Gdyby nie kupił tego samochodu, nie miałby teraz kłopotów z pieniędzmi.

Jak widać mamy w zdaniu elementy drugiego i trzeciego okresu warunkowego. Jest to dozwolone, ponieważ odnosimy się do czynności, która została wykonana w przeszłości ale ma konkretny wpływ na sytuację w tej chwili. Kupił drogi samochód rok temu i dziś ma kłopoty finansowe - przeszłość ma wpływ na teraźniejszość.

Zobaczmy więcej zdań tego typu:

If I had won the lottery, I would be rich.	Gdybym wygrał w totka, byłbym bogaty teraz. (ale nie wygrałem kiedyś tam i nie mam góry pieniędzy)
If they had been born in Africa, their life would be totally different now.	Gdyby oni urodzili się w Afryce, ich życie wyglądałoby teraz zupełnie inaczej.
If I hadn't taken that job, I wouldn't be a president of the company now.	Gdybym (wtedy) nie przyjął tej pracy, nie byłbym teraz prezesem firmy.
If we had looked at the map, we wouldn't be lost.	Gdybyśmy spojrzeli na mapę, nie zgubilibyśmy się. (ale nie spojrzeliśmy i teraz nie wiemy gdzie jesteśmy)

Sytuacja z przeszłości może mieć także wpływ na przyszłość:

If she had passed her exam last week, she would be going with us tomorrow for a trip.

Gdyby zdała egzamin w zeszłym tygodniu, jechałaby z nami na wycieczke jutro. (ale nie zdała i musi zakuwać zamiast odpoczywać na wycieczce)

Drugi i trzeci okres warunkowy możemy także pomieszać mówiąc o obecnej sytuacji, która mogła zmienić jakąś sytuację w przeszłości. Troche zamieszane? Zobaczmy na przykład:

If I had a lot of money, I would have bought that Mercedes that I saw yesterday in the street.

Gdybym miał dużo pieniędzy, to kupiłbym sobie tego mercedesa, którego widziałem wczoraj na ulicy. (ale jestem bez kasy i wczoraj kupiłem co najwyżej parę bułek i jogurt ;)

I więcej przykładów:

If Mary spoke French, she would have helped you with this translation.	Gdyby Mary mówiła po francusku pomogłaby ci przy tym tłumaczeniu. (ale nie zna i nie pomogła mu przetłumaczyć)
If they weren't afraid of spiders they would have searched the basement.	Gdyby się nie bali pająków, przeszukaliby też piwnicę.
If he didn't love driving, he wouldn't have become a taxi driver.	Gdyby tak nie uwielbiał jeździć nie zostałaby taksówkarzem

Mowy zależnej (Reported/Indirect Speech) używamy, kiedy chcemy przekazać czyjąś wypowiedź nie cytując dokładnie tego co ktoś powiedział, ale przekazując treść tej wypowiedzi. W języku angielskim mowy zależnej używamy bardzo często więc opanowanie tego materiału jest istotnym krokiem w nauce języka.

Porównajmy dwa zdania:

mowa niezależna	mowa zależna
Lara said: "I'm pretty."	Lara said (that) she was pretty.
(skromna) Lara powiedziała: "Jestem piękna."	Lara powiedziała, że jest piękna.

Zauważmy, że zmienił się czas w drugim zdaniu! To bardzo ważna uwaga, ponieważ w mowie zależnej mamy do czynienia z tzw. następstwem czasów. W języku polskim nie spotkamy się z czymś takim więc szczególnie ważne jest zrozumienie tego zjawiska. W największym skrócie stosowanie następstwa czasów polega na COFNIĘCIU czasu użytego w zdaniu podrzędnym. Jako że taka definicja niewiele pewnie tłumaczy, przeanalizujmy to na przykładach.

mowa niezależna	mowa zależna
Jack said "I am handsome."	Jack said (that) he was handsome.
Jack powiedział: "Jestem przystojny." (kolejny skromniś)	Jack powiedział, że jest przystojny.

W pierwszym zdaniu, w mowie niezależnej przekazujemy to co powiedział Jack w czasie teraźniejszym: I'm handsome. Nie ma tu nic dziwnego - cytujemy po prostu dokładnie co usłyszeliśmy. Jeśli jednak do przekazania tej informacji chcemy zastosować mowę zależną musimy "cofnąć" czas - z czasu teraźniejszego (Present Simple) robi się czas przeszły (Past Simple): ...that he was handsome.

that w nawiasie oznacza, że możemy to słówko ominąć bez zmiany znaczenia zdania.

Zwróćmy uwagę, że na polski nadal tłumaczymy zdanie w czasie teraźniejszym!

No dobrze, a co jeśli pierwsze zdanie będzie w czasie przeszłym? Nic trudnego - cofamy czas przeszły "o jedno oczko" i otrzymujemy czas zaprzeszły. Zobaczmy:

mowa niezależna	mowa zależna
Jack said "I was handsome."	Jack said (that) he had been handsome.
Jack powiedział: "Byłem przystojny."	Jack powiedział, że był przystojny.

Jak widać Past Simple zmienił się w Past Perfect.

Oto zestawienie zmian czasów:

mowa niezależna		mowa zależna
Present Simple	»	Past Simple
Sue said "I don't like him."	»	Sue said (that) she didn't like him.
Present Continuous	»	Past Continuous
"The sun is shining," he said.	»	He said the sun was shining.
Past Simple	»	Past Perfect
Monica said "I wrote a letter."	»	Monica said she had written a letter.
Present Perfect	»	Past Perfect
"I have lost my keys," said Mike.	»	Mike said (that) he had lost his keys.
Present Perfect Continuous	»	Past Perfect Continuous
Mr Brown said "I've been working for this company for 3 years."	»	Mr Brown said he had been working for that company for 3 years.
Future Simple	»	Future in the Past
"I will do it tomorrow," said Jenny.	»	Jenny said she would do it the next day.
Future Continuous	»	Future Continuous in the Past
"She will be working on the project tomorrow at 5," said George.	»	George said she would be working on the project the next day at 5.

Także czasowniki modalne się zmieniają:

mowa niezależna		mowa zależna
will	»	would
can	»	could
may	»	might
shall	»	should
would	»	would
could	»	could
might	»	might
should	»	should

Kilka przykładów:

mowa niezależna		mowa zależna
can	»	could
"I can take it from you," he said.	»	He said he could take it from him.
may	»	might
"She may help you when you need it."	»	She said she might help me when I needed it.
shall	»	should
"Shall I help you?"	»	She asked if she should help me.

Czasów zaprzeszłych oczywiście nie można jeszcze bardziej cofnąć. Zostawiamy je w takim przypadku bez zmian:

mowa niezależna		mowa zależna
Past Perfect	»	Past Perfect
Margaret said "I had hoped to meet him finally."	»	Margaret said she had hoped to meet him finally.
Past Perfect Continuous	»	Past Perfect Continuous
She said "I had been baking the cake then."	»	She said (that) she had been baking the cake then.

Kiedy jeszcze nie ma następstwa czasów?

Kiedy relacjonujemy coś, co ktoś mówi w tej chwili. Np. rozmawiamy na ulicy i nie wszystko dobrze słychać (kiedy właśnie przejeżdża ciężarówa)

Jack: "I don't have enough money to buy this book." Mary: "What did he say?" David: "He said he doesn't have enough money to buy the book." lub "He says he doesn't have enough money to buy the book."

Jack: "Nie mam wystarczająco pieniędzy, żeby kupić tę książkę." Mary: "Co on powiedział?" (własnie przejechała ciężarówka i Mary nic nie slyszała) David: "Powiedział, że nie ma wystarczająco pieniędzy, żeby kupić tę książkę." lub "Mówi, że nie ma wystarczająco pieniędzy, żeby kupić tę książkę."

W powyższym przypadku nie zastosowaliśmy następstwa czasów ponieważ w ciągu tych paru sekund nie zmienił się stan portfela Jacka, między jego wypowiedzią a powtórzeniem jej przez Davida nie minęło dużo czasu.

Przy tworzeniu zdań w mowie zależnej należy pamiętać o zmianie odpowiednich zaimków oraz określeń czasu i miejsca.

mowa niezależna	mowa zależna
He said, "I live in Warsaw."	He said he lived in Warsaw.
On powiedział: "Mieszkam w Warszawie."	On powiedział, że (on) mieszka w Warszawie.

W zdaniu wyjściowym mamy I (ja) mieszkam w Warszawie. Natomiast jak widać w mowie zależnej relacjonujemy: ON powiedział, że ON mieszka w Warszawie.

A oto jak zmieniają się określenia czasu:

mowa niezależna		mowa zależna
now	»	then
today	»	that day
tonight	»	that night
this week	»	that week
this month	»	that month
tomorrow	»	the following day the next day
next week	»	the following week the next week
next month	»	the following month the next month
yesterday	»	the day before the previous day
last night	»	the night before the previous night

Zobaczmy kilka przykładów:

mowa niezależna	mowa zależna
He said, "I'm going to a shop now."	He said he was going to a shop then.
On powiedział: "Idę teraz do sklepu."	On powiedział, że idzie (szedł wtedy) do sklepu.
Sue said, "I will visit my parents tonight."	Sue said she would visit her parents that night.
Sue powiedziała "Odwiedzę swoich rodziców wieczorem".	Sue powiedziała, że odwiedzi swoich rodziców tego wieczora.
John said, "I found this watch on the street yesterday."	John said that he had found that watch on the street the day before.
John powiedział "Znalazłem ten zegarek wczoraj na ulicy."	John powiedział, że znalazł ten zegarek dzień wcześniej na ulicy.

W ostatnim zdaniu zwróćmy uwagę na inną zmianę:

mowa niezależna		mowa zależna
this	»	that

I jeszcze zmiana miejsca:

mowa niezależna		mowa zależna
here	»	there

mowa niezależna	mowa zależna
They said, "We want to stay here."	They said they wanted to stay there.
Oni powiedzieli "Chcemy tu zostać."	Oni powiedzieli, że chcą tu (tam) zostać.

Z opisów czasów pamiętamy, że pytania z większości przypadków tworzone są poprzez inwersję lub przez wysunięcie operatora na początek zdania, czyli:

She made a delicious cake yesterday.	Did she make a delicious cake yesterday?
Ona zrobiła przepyszne ciasto wczoraj.	Czy ona zrobiła przepyszne ciasto wczoraj?
I will come to you tomorrow.	Will I come to you tomorrow?
Przyjdę do ciebie jutro.	Czy przyjdę do ciebie jutro?
I love her.	Do I love her?
Kocham ją.	Czy ja ją kocham?

W przypadku mowy zależnej niestety powyższe zasady nie będą obowiązywać...
Co więcej - pytania w mowie zleżnej zachowują szyk zdania oznajmującego! Trzeba zwrócić szczególną uwagę na kolejność słów w zdaniu. Spójrzmy na przykłady (oczywiście pamiętamy cały czas o zasadzie następstwa czasów):

mowa niezależna	mowa zależna
"Will you give me my book back?"	Mike asked me if I would give him his book back.
Oddasz mi moją książkę?	Mike zapytał mnie, czy mu oddam jego książkę.
"Do you love her?"	He asked Tom whether he loved her.
Czy ja ją kocham?	On zapytał Toma czy ją kocha.
"Did mother make a delicious cake?"	My brother asked me if mother had made a delicious cake.
Czy mama zrobiła pyszne ciasto?	Mój brat zapytał mnie, czy mama zrobiła pyszne ciasto.

Powyższe pytania należą do grupy tzw. yes/no questions - w mowie zależnej wstawiamy w takim przypadku jeden ze spójników: if lub whether, oba tłumaczymy jako czy z tym, że whether jest bardziej formalne.

Jeśli w pytaniu pojawia się zaimek zaczynający sie na wh- ten sam zaimek musi pojawić się w pytaniu w mowie zależnej:

mowa niezależna	mowa zależna
"What is his name?"	They asked Peter what his name was.
Jak on się nazywa?	Oni zapytali Peter jak on się nazywa. (zwróćmy szczególną uwagę na szyk zdania angielskiego!)
"Where will you be tomorrow at 5?"	I asked her where she would be the next day at 5.
Gdzie będziesz jutro o 5?	Zapytałem jej, gdzie będzie jutro o 5.
"When is your wife coming back?" asked Mary.	Mary asked when his wife was coming back.
"Kiedy wraca twoja żona?" zapytała Marysia.	Mary zapytała, kiedy wraca jego żona.

We wszystkich powyższych zdaniach używaliśmy czasownika to ask do zrelacjonowania pytania - czasowników, których możemy użyć jest oczywiście więcej:

to ask	pytać
to inquire	pytać się, dowiadywać
to want to know	chcieć wiedzieć

mowa niezależna	mowa zależna
"Will you come?"	Sue wanted to know if I would come.
Przyjdziesz?	Sue chciała wiedzieć, czy przyjdę.
"What can you tell me about new minister?"	The journalist inquired what he could tell him about new minister.
Co może mi pan powiedzieć o nowym ministrze?	Dziennikarz dowiadywał się, co on mógł powiedzieć o nowym ministrze.

W poprzednich zakładkach w zdaniach w mowie zależnej nie używaliśmy zbyt różnorodnych czasowników do relacjonowania wypowiedzi. Zdania były raczej nudne i bez wyrazu, zaraz nauczymy się jak możemy dodać trochę ikry do naszych zdań. Pokażemy jak błagać, prosić, rozkazywać, obiecywać, zachwycać się i podamy wiele wiele innych czasowników, które oddają prawdziwy charakter wypowiedzi.

To jest wlaśnie forma mowy zależnej z jaką się można spotkać w naturalnym codziennym angielskim - chyba nikt się nie spodziewa, że jakiś przeciętny Anglik będzie się plątał w następstwa czasów tylko po to, żeby przekazać kilka najnowszych plotek o tym, co sąsiad powiedział.

Czasowniki podzielimy na te, które łączą się z bezokolicznikiem, te, które wymagają formy gerund oraz takie, które wprowadzają that-clause.

verb + gerund
accuse sb of doing sth	oskarżać
admit doing sth	przyznawać
apologise to sb for doing sth	przepraszać
boast of doing sth	chwalić się
complain about	skarżyć się
confess to doing sth	przyznawać się
deny doing sth	zaprzeczyć
insist on sb's doing sth	nalegać
suggest doing sth	sugerować
warn sb against doing sth	ostrzegać

verb + to do
advise sb to do sth	radzić
agree to do sth	zgadzać się
allow sb to do	pozwalać
ask sb to do sth	pytać, prosić
beg sb to do sth	błagać
claim to do	twierdzić
command sb to do	rozkazać
decide to do sth	zdecydować
demand to do	żądać, domagać się
forbid sb to do	zabraniać
invite sb to do	zapraszać
object to sb's doing sth	sprzeciwiać się, protestować
offer to do sth	oferować
order sb to do sth	kazać
persuade sb to do sth	przekonać, namówić
promise to do sth	obiecywać
recommend sb to do sth	polecać, zalecać
refuse to do sth	odmówić
remind sb to do	przypomnieć
tell sb to do sth	powiedzieć
threaten to do sth	grozić
urge sb to do sth	usilnie namawiać
warn sb not to do sth	ostrzegać

verb + THAT clause
add that	dodać
admit that	przyznać
agree that	zgodzić się
assure sb that	zapewnić
claim that	twierdzić
complain that	skarżyć się
confirm that	potwierdzić
confess that	przyznawać się
decide that	zdecydować
deny that	zaprzeczyć
doubt whether/if	wątpić
estimate that	szacować
explain that	tłumaczyć
inform sb that	informować
point out that	wskazywać
promise sb that	obiecywać
promise that	obiecywać
reply that	odpowiadać
say that	powiedzieć
suggest that sb should do sth	sugerować
tell sb that	powiedzieć
warn sb that	ostrzegać

Na porcję przykładów zapraszamy do kolejnej zakładki.

Przykłady:

mowa niezależna	mowa zależna
"You stole my wallet!"	He accused me of stealing his wallet.
"Ukradłeś mój portfel!"	On oskarżył mnie o kradzież portfela.
"I play the guitar better than you!", Tom shouted.	Tom boasted of playing the guitar better than James.
Tom krzyknął: "Gram na gitarze lepiej niż ty!"	Tom przechwalał się, że gra na gitarze lepiej niż James.
"I haven't taken your car", she claimed.	She denied having taken his car.
Ona stwierdziła: "Nie brałam twojego samochodu."	Ona zaprzeczyła, że brała jego samochód.
"We will go to the summit the other way."	We decided to go to the summit the other way.
"Wejdziemy na szczyt inną drogą."	Zdecydowaliśmy, że wejdzimy na szczyt inną drogą.
"Don't forget to turn off the light."	She reminded her to turn off the light.
"Nie zapomnij zgasić światła."	Przypomniała jej, żeby zgasiła światło.
"Yes, I broke the window."	He admitted breaking the window.
"Tak, to ja zbiłem okno."	Przyznał się, że zbił okno.
"We can't go there, it's too dangerous."	She objected to our going there as it was too dangerous.
"Nie możemy tam pójść, to zbyt niebezpieczne."	Ona sprzeciwiła się naszemu pójściu tam, ponieważ było to zbyt niebiezpieczne.
"Make sure you finish this report before 5 - it's very important."	He urged me to finish that report before 5 and he added (that) it was very important.
"Upewnij się, że skończysz raport przed 5 - to bardzo ważne."	Nalegał, żebym skończył raport przed 5 - dodał, że to bardzo ważne.
"I'll buy this book for you as well, don't worry."	He promised to buy that book for me as well and he told me not to worry.
"Kupię też książkę dla ciebie, nie martw się."	Obiecał, że kupi tę książkę też dla mnie i powiedział, żebym się nie martwiła.
"If I were you I'd buy the red dress."	She recommended me to buy the red dress.
"Gdybym była tobą, kupiłabym tą czerwoną. (np. sukienkę)	Poleciła mi kupić czerwoną sukienkę.
"In my opinion it's not a good idea."	He warned us that it wasn't a good idea.
"Moim zdaniem to nie jest dobry pomysł."	Ostrzegł nas, że to nie był dobry pomysł.
"We're sorry, we didn't know these seats were taken."	They apologised to us for taking our seats.
"Przepraszamy, nie wiedzieliśmy, że te miejsca były zajęte."	Przeprosili nas za zajęcie naszych miejsc.
"You'd better tell the boss that you are leaving."	He advised us to tell the boss that we were leaving.
"Lepiej powiedzcie szefowi, że wychodzicie."	Poradził nam, żebyśmy powiedzieli szefowi, że wychodzimy.
"I'll go to the shop and buy some milk."	She offered to go to the shop and buy some milk.
"Pójdę do sklepu i kupię mleko."	Zaoferowała się, że pójdzie do sklepu po mleko.
"Don't you dare leave the room unless it's tidy."	Mother forbade the son to leave the room unless it was tidy.
"Nie waż się wychodzić z pokoju dopóki nie będzie posprzątany."	Mama zakazała syneczkowi wychodzić z pokoju (dopóki nie posprząta).
"Yes, she's leaving at 8."	She confirmed that she was leaving at 8.
"Tak, ona wyjeżdża o 8."	Potwiedziła, że ona wyjeżdża o 8.
"Come with us."	They told me to go with them.
"Chodź z nami."	Powiedzieli mi, żebym poszedł z nimi.
"You need more money to buy this car."	They told me that I needed more money to buy that car.
"Potrzebujesz więcej pieniędzy, żeby kupić ten samochód."	Powiedzieli mi, że potrzebuję więcej pieniędzy, żeby kupić ten samochód.
"Sir, you can go, you have the valid ticket."	The guy assured me that I had the valid ticket.
"Proszę pana, może pan przejść, ma pan ważny bilet."	Koleś zapewnił mnie, że mam ważny bilet.
"I was cheated again in this shop on the corner!"	He complained about being cheated in that shop on the corner.
"Znowu mnie oszukali w tym sklepie na rogu!"	Żalił się, że znowu go oszukali w tym sklepie na rogu.
"God damn it! Join our team! With you I'm sure we can beat them!"	They urged me to join their team.
"Do cholery dołącz do naszego zespołu! Z tobą na pewno ich pokonamy."	Namawiali mnie, żebym przyłączył się do ich zespołu.

---