PRZEMYSŁ
Przemysł-to dział gospodarki narodowej zajmujący się wydobywaniem i przetwarzaniem surowców mineralnych, wytwarzaniem produktu krajowego brutto przy udziale maszyn i w produkcji masowej.
Surowiec mineralny-użyteczna skała lub minerał wydobywany i przetwarzany przez człowieka.
GRUPY GŁÓWNYCH SUROWCÓW MINERALNYCH:
-energetyczne:ropa naftowa, torf, węgiel kamienny, węgiel brunatny,
-chemiczne: siarka, sól kamienna, sól potasowa,
-metaliczne: rudy żelaza, miedzi, cynku i ołowiu
-budowlane: piasek, marmur, granit, bazalt,
PAŃSTWA CHARAKTERYZUJĄCE SIĘ GŁÓWNYM WYDOBYCIEM:
-węgla kamiennego:Chiny, USA, Indie, Australia, RPA
-węgla brunatnego:Niemcy, USA, Rosja, Grecja, Australia,
-rudy uranu: Kanada, Australia,
-ropa naftowa: Arabia Saudyńska, Rosja, USA, Chiny, Iran,
-gaz ziemny: Rosja, USA, Wielka Brytania, Kanada, Algieria,
PRZEMYSŁ-podział
-górnictwo-obejmuje surowce energetyczne, metaliczne i pozostałe
-przetwórstwo przemysłowe-przemysł spożywczy, włókienniczy, drzewny i papierniczy, chemiczny, metalowy, elektryczny i elektrotechniczny, precyzyjny, przemysł środków transportu,
-energetyczny
CZYNNIKI LOKALIZACJI PRZEMYSŁU I RODZAJE LOKALIZACJI PRZEMYSŁU:
-baza surowcowa-lokalizacja wiązana z przemysłem wydobywczym
-dostęp do wody-dostępność środków transportu
-siła robocza:
-ilość pracowników-przemysł wydobywczy i włókienniczy
-wykształcenie pracowników
-rynek zbytu
-bliskość kooperacyjnych zakładów
-dostępność do infrastruktury
-regulacje prawne
-bariery środowiska naturalnego
-ukształtowanie terenu
-dostęp do wody
-klimat
RODZAJE LOKALIZACJI PRZEMYSŁU:
-lokalizacja wiązana-przemysł energetyczny, spożywczy
-likalizacja swobodna: zakłady mogą być lokalizowane z daleka od potrzebnych
surowców(piekarnie, przemysł chemiczny)
FUNKCJE PRZEMYSŁU:
-społeczne:
-dostarczanie miejsc pracy
-podnoszenie stopy życiowej ludności
-przyspieszenie rozwoju technicznego
-ekonomiczne:
-wytwarzanie środków produkcji i
konsumpcji
-tworzenie dochodu narodowego
-przestrzenna:
-zmiana środowiska naturalnego
-rozwój urbanizacji
-migracje ludności
ENERGETYKA ALTERNATYWNA
ŹRÓDŁA ENERGETYKI ALTERNATYWNEJ:
-pływy morskie-wysokie pływy, wąskie i płytkie zatoki (np.Francja, Kanada, Rosja)
-energia wiatrów-regularne i silne wiatry (obszary nadmorskie i górskie np. Niemcy, USA, Wielka Brytania, Belgia, Holandia, Dania)
-słoneczna-duża liczba dni słonecznych, niewielkie zachmurzenie, duży kąt padania promieni słonecznych (USA-Kalifornia, Niemcy, Włochy, Francja, Wielka Brytania)
-geotermiczna-występowanie wód termalnych-cieplic (USA-Kalifornia, Włochy, Filipiny, Nowa Zelandia, Japonia)
-biomasa-bliskość oczyszczalni ścieków i bliskość rejonów rolniczych (Kanada, USA, Polska)
ZALETY I WADY ENERGETYKI ALTERNATYWNEJ:
-energia wodna:
-plusy: źródło energii odnawialnej, nie emituje szkodliwych gazów
-minusy: może źle wpływać na bilans hydrologiczny okolicy
-energia wiatru:
-plusy: nie hałasuje, nie zanieczyszcza środowiska, wszechstronne wykorzystanie,
-minusy: zależne od pogody, może być niebezpieczne dla ptaków
-energia słoneczna:
-plusy: może być wykorzystana do pozyskania różnych energii, łatwo dostępne w sklepach
-minusy: zależne od pogody
-energia geotermiczna:
-plusy: wykorzystana woda jest ponownie ogrzewana, wykorzystanie w układach centralnego
ogrzewania
-minusy: zagrożenie zanieczyszczeniem wód głębinowych
-biomasa:
-plusy:tanie źródło energii, pozyskiwanie energii w prosty sposób
-minusy: emituje dwutlenek węgla
PRZEMYSŁ WYSOKIEJ TECHNOLOGII-produkowanie wyspecjalizowanych i zaawansowanych środków produkcji i konsumpcji
GAŁĘZIE I BRANŻE TEGO PRZEMYSŁU:
-elektroniczny: komputery, telefony komórkowe, mikroprocesory, aparatura medyczna, AGD,
-precyzyjny i elektrotechniczny: silniki, turbiny, urządzenia dla sektora energetycznego,
-lotniczy i rakietowy: samoloty, rakiety, promy, statki kosmiczne
-zbrojeniowy: celowniki optyczne
-chemiczny: leki, nawozy sztuczne, kosmetyki, farby, lakiery, środki czyszczące
CZYNNIKI LOKALIZACJI:
-wykwalifikowana kadra pracownicza
-lokalizacja w pobliżu placówek oświatowych
-bliskość zakładów kooperujących
-czyste środowisko w celu jak najlepszego wypoczęcia pracowników
-łatwa infrastruktura dróg kołowych
-bliskość ośrodków medycznych, przedszkoli, etc.
NAJWIĘKSZE OŚRODKI PRZEMYSŁU WYSOKIEJ TECHNOLOGII:
-Ośrodki skupione są w krajach wysokorozwiniętych:
-wschodnie wybrzeże USA
-zachodnie wybrzeże USA
-Europa zachodnia
-Azja południowo-wschodnia
OKRĘGI PRZEMYSŁOWE ŚWIATA
Okręg przemysłowy to nagromadzenie w jednym miejscu różnorodnych branż przemysłu wynikających z występowania na tym obszarze pierwotnie surowców mineralnych.
Rodzaje okręgu:
-surowcowy-wydobycie surowców mineralnych (górnictwo, hutnictwo, przemysł energetyczny, przemysł chemiczny)
-surowce zrestrukturyzowane-nastąpiła zmiana struktury produkcji, np z przemysłu ciężkiego na przemysł wysokiej technologii (farmaceutyczny, poligraficzny)
-wielkomiejskie- tworzone w dużych miastach ze względu na siłę roboczą i rynek zbytu (warszawski, centralny)
-portowe (transportowe)-oparte są na importowanych surowcach (wszystkie miasta portowe Japonii, Gdańsk, Gdynia)
-poligenetyczne-posiadające złożoną genezę powstania (restrukturyzacja odbywała się kilkakrotnie). Obecnie występuje przemysł wysokiej technologii (nadatlantycki, kalifornijski)