1. Na mapie konturowej cyframi zaznaczono część państw sąsiadujących z Polską. Rozpoznaj je i nazwy wpisz w odpowiednie miejsca w tabeli, a następnie dopisz stolice. [0-2 p]

Nazwa państwa	Stolica
1.
2.
3.
4.

2. Opisy przedstawiają dwa charakterystyczne pasy rzeźby Polski. Uważnie przeczytaj i dopisz ich nazwę z niżej wymienionych: Pojezierza Polski, Niziny Środkowopolskie, Pobrzeże Bałtyku, Karpaty, Sudety, Góry Świętokrzyskie. [0-2 p]

1. Dominuje tu krajobraz polodowcowy. Występują liczne jeziora, wzgórza morenowe, pagórki, równiny sandrowe, wydmy śródlądowe i szerokie pradoliny. Najwyższy punkt to Wieżyca o wysokości 329 m n.p.m.

Jest to pas:.............................................................

2. Rzeźba polodowcowa została w ciągu tysięcy lat w znacznym stopniu zniszczona. W krajobrazie dominują tereny równinne i faliste, wysokości wynoszą od 50 do 150 m n.p.m. Najwyższy punkt nazywa się Bełczyna i wynosi 284 m n.p.m.

Jest to pas:............................................................

3. Uzupełnij tabelę. [0-2 p]

Era	Okres	Wydarzenie	Powstałe skały
Mezozoiczna	Kreda

4. Pogoda w Polsce zależy głównie od kierunku i rodzaju napływających mas powietrza. Uzupełni tabelę. [0-2 p]

Masy powietrza napływające nad Polskę.	Jaki powodują typ pogody zimą?	Jaki powodują typ pogody latem?
Polarno - kontynentalne ze wschodu.
Polarno - morskie z północnego zachodu.

5. Na podstawie informacji zamieszczonych poniżej rozpoznaj surowce naturalne i dopisz ich nazwy z niżej wymienionych: węgiel kamienny, rudy miedzi, rudy żelaza, rudy cynku i ołowiu, węgiel brunatny, rudy siarki. [0-2 p]

Zaczął się on tworzyć w okresie karbonu. W tym czasie na obszarze naszego kraju panował klimat gorący i wilgotny. Rosnąca w bagniskach bujna roślinność tropikalna obumierała i co pewien czas była przysypywana mineralnymi osadami rzecznymi. Przysypane warstwy organiczne bez dostępu powietrza i pod wpływem dużego ciśnienia wywołanego naciskiem przechodziły proces zwęglania. Proces ten trwający przez kilka milionów lat doprowadził do uwolnienia się wody i substancji lotnych oraz wzrostu zawartości pierwiastka węgla w skale. Wielokrotne przysypywanie doprowadziło do powstania wielu pokładów tego surowca.

Nazwa surowca………………………………………………………………………………….

Zaczął tworzyć się w trzeciorzędzie. Panował subtropikalny klimat. Roślinność składała się z olbrzymich cypryśników i sekwoi. Jeziorzyska porastały trzciną i sitowiem. Z czasem rozpoczął się proces zatorfienia. Gdy teren zapadał się i zalewała go woda, torfy były przesypywane piaskami i iłami znoszonymi przez wpadające do zbiornika wodnego rzeki. Takie cykle powtarzały się wielokrotnie. Miało to miejsce w miocenie.

Nazwa surowca.............................................................................................................................

6. Na podstawie tekstów z zadania 6 porównaj warunki powstawania węgla kamiennego i węgla brunatnego. [0-2p]

.......................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Na mapie konturowej Polski przedstawiającej wody powierzchniowe podpisz kanały zaznaczone cyframi 1 i 2 oraz jeziora oznaczone literami A i B. [0-3 p]

Z pośród niżej podanych podkreśl prawe dopływy Wisły: Dunajec, San, Odra, Warta, Wieprz, Nidzica, Pilica, Noteć, Narew, Łeba, Drwęca, Mała Panew.

8. Wyjaśnij przebieg izoterm lipca: w jakim kierunku przebiegają i jak w związku z tym układają się temperatury powietrza w różnych regionach Polski (gdzie jest najcieplej, a gdzie najchłodniej?) [0-2 p]

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. Dobierz nazwę do jednostki geologicznej zaznaczonej na mapie. [0-3p]

a. Karpaty, b. Sudety, c. Platforma prekambryjska, d. Platforma mezozoiczna, e. Zapadlisko przedgórskie, f. Zapadlisko przedkarpackie.

A-....., B-....., C-....., D-....., E-....., F-.....

10. Do podanych niżej gleb dobierz krainę geograficzną dla której są one najbardziej charakterystyczne. [0-2p]

1. Czarnoziemy A. Karpaty, Sudety

2. Czarne ziemi B. Lubelszczyzna i Roztocze.

3. Rędziny C. Kujawy

4. Gleby górskie D. Pojezierze Iławskie

E. Płaskowyż Głubczycki

a-....., b-....., c-....., d-.....

11. Do podanych szczytów dobiera ich wysokości. [0-2p]

1. Wierzyca A. 1602 m.n.p.m

2. Rysy B. 2499 m.n.p.m

3. Śnieżka C. 612 m.n.p.m

4. Łysica D. 309 m.n.p.m

E. 329 m.n.p.m

a-..., b-..., c-..., d-...,

12. Na niżej zamieszczonym rysunku wstaw poniższe symbole tak aby powstało zjawisko bryzy dziennej. [0-2p]

N - niż baryczny

W - wyż baryczne

Kierunek wiatru (narysuj w odpowiednim kierunku)

Ląd Morze

13. Wymień z północy na południe pasy rzeźby Polski. [0-3p]

a....................................................

b...................................................

c...................................................

d...................................................

e...................................................

f...................................................

14. Ułóż w kolejności następujące wydarzenia tak aby obrazowały powstawanie Karpat. W wykropkowane miejsca wpisz cyfry od 1 do 6. [0-3p]

1. Gromadzenie się w zbiorniku morskim iłów i piasków. ..............

2. Wypiętrzenie sfałdowanych osadów ..............

3. Powstanie fliszu karpackiego. .............

4. Obniżenie się dna zbiornika wodnego na skutek ciężaru osadów .............

5. Fałdowanie osadów. .............

6. Powstanie gór fałdowych. .............

15. Na czym polega przejściowość klimatu Polski? [0-3p]

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Kartoteka testu.

Nr zadania	Umiejętności. Uczeń:	Standard	Typ zadania
1	Na mapie konturowej rozpoznaje sąsiadów Polski podając ich nazwy oraz stolice	II	Krótkiej odpowiedzi
2	Na podstawie opisu rozpoznaje pasy rzeźby Polski	II	Na dobieranie
3	Uzupełnia tabelę wpisując wydarzenie i rodzaj powstałej skały w podanej erze geologicznej	I	Na uzupełnianie
4	Na podstawie podanych mas powietrza określa typ pogody jaką one powodują	III	Na uzupełnianie
5	Na podstawie opisu powstawania węgla rozpoznaje jaki typ tego surowca wytworzył się w takich warunkach.	II	Na dobieranie
6	Na podstawie opisu porównuje warunki powstanie węgla brunatnego i węgla kamiennego.	II	Krótkiej odpowiedzi.
7	Na podstawie mapy konturowej rozpoznaje zaznaczone obiekty, wybiera prawe dopływy Wisły	II	Wielokrotnego wyboru
8	Wyjaśnia przebieg izoterm lipca, charakteryzuje przebieg temperatury.	III	Rozszerzonej odpowiedzi.
9	Na podstawie mapy rozpoznaje podstawowe jednostki geologiczne w Polsce.	II	Na dobieranie
10	Do podanych gleb dobiera obszar ich występowania.	I	Na dobieranie
11	Do charakterystycznych szczytów dobiera ich wysokości	I	Na dobieranie
12	Na rysunku przestawia zjawisko bryzy dziennej	I	Na dobieranie
13	Wymienia z północy na południe pasy rzeźby Polski	I	Krótkiej odpowiedzi
14	Łączy zdarzenia tworząc schemat powstawania Karpat.	III	Na dobieranie.
15	Wyjaśnia własnymi słowami na czym polega przejściowość klimatu Polski	IV	Rozszerzonej odpowiedzi

Warstwa materiału	Położenie Polski w Europie	Ukształtowanie powierzchni a przeszłość geologiczna	Klimat Polski	Wody powierzchniowe	Gleby i roślinność Polski	Ogółem
												zadań	%
Standard
Waga 1 pkt=2 zad.	0,5	3,5	2,5	0,5	0,5	15	100
I		3	1		1	5	30
II	1	3	1	1		6	40
III		1	2			3	20
IV			1			1	10
L. zad.	1	7	5	1	1	15	100

---