GEOGRAFIA - ŚRODOWISKO I LUDNOŚĆ POLSKI, GEOGRAFIA


GEOGRAFIA

ŚRODOWISKO I LUDNOŚĆ POLSKI

1. Położenie geograficzno-matematyczne Polski.

Matematyczne położenie polski określają współrzędne geograficzne skrajnych punktów. Wynoszą one:

2. Terytorium i granice Polski.

Terytorium Polski obejmuje obszar położony pomiędzy Bałtykiem na północy, a Sudetami Karpatami na południu w dorzeczu Odry i Wisły. Powierzchnia lądowa Polski wynosi 312 683 km2, morskie wody wewnętrzne 1885 km2, a morze terytorialne 8682 km2.

Długość granic lądowych Polski 3021 km, a łącznie z granicami morskimi 3520 km (długość granicy państwowej).

Długość granic Polski:

  1. granica zachodnia z Niemcami 461,6 km

  2. granica południowa z Czechami 785,7 km i ze Słowacją 517,7 km

  3. granica wschodnia i lądowo-północna:

Pod względem zajmowanej powierzchni Polska znajduje się na 8 miejscu w Europie. Polskę zamieszkuje 39 mln mieszkańców.

3. Kształtowanie i rzeźba powierzchni Polski.

Ukształtowanie powierzchni ogólna forma terenu:

Średnie wzniesienie - 173m n.p.m. Najwyższe wzniesienie - Rysy 2499m n.p.m. Najwyższy punkt 1,8m n.p.m. (Wieś Peczki Elb.).

Cechy ukształtowania powierzchni Polski:

  1. ogromna przewaga nizin

  2. nachylenie terenu w kierunku Pn-Zach

  3. naprzemianległe ułożenie form wypukłych i wklęsłych

  4. pasowość głównych form terenu

  1. Pas nizin nadmorskich: Niż. Szczecińska, Pobrzeże Słowińskie, Żuławy Wiślane

  2. Pas pojezierzy: Pomorskie, Mazurskie, Wielkopolskie

  3. Pas nizin środkowopolskich: Niż. Wielkopolska, Śląska, Mazowiecka, Podlaska, Polesie Lubelskie

  4. Pas wyżyn: a) Wyż. Śląska, b) Krakowsko-Częstochowska, c) Niecka-Niedziańska, d) Kielecko-Sandomierska z górami świętokrzyskimi; -Lubelska i Roztocze

  5. Pas kotlin podgórskich: Oświęcimska, Sandomierska

  6. Pas gór: -Sudety, -Karpaty, a) Tatry, b) Beskidy Zach, c) Beskidy Wsch (Bieszczady)

4. Klimat Polski.

Polska położona w centrum Europy, ma klimat umiarkowany ciepły, przejściowy między morskim a kontynentalnym. Średnie roczne temp. powietrza wynoszą 7-8,5OC, średnia roczna suma opadów ck. 600mm. Przejściowość klimatu jest wynikiem położenia Polski w strefie ścierania się wpływu powietrza polarno-morskiego z polarno-kontynentalnym. Zróżnicowanie klimatyczne Polski zaznacza się zarówno z zachodu na wschód, wraz ze wzrostem kontynentalnym klimatu, jak i z północy na południe - w miarę oddalania się od wpływów Bałtyku i wzrostu wysokości bezwzględnych. Wraz ze zróżnicowaniem klimatycznym zmienia się długość okresu wegetacyjnego i średnio trwa on 200 dni, a północ-wschód Polsce spada do 180 dni, w górach trwa jeszcze krócej, a na Nizinie Śląskiej wydłuża się do 220 dni.

[Okres wegetacji]

5. Fizyczno-geograficzna charakterystyka Bałtyku.

Morze Bałtyckie - morze śródziemne o wydłużonym kształcie kierunku południowym. Posiada dobrze rozwiniętą linię brzegową. Morze płytkie średnio ok. 100m głębokości, najgłębsze miejsce to Głębia Lansort 459m głębokości. Średnie zasolenie 7,8% od wlewów słonej wody z Morza Północnego (przez Cieśniny Duńskie).

Bałtyk leży w strefie umiarkowanej chłodnej

  1. średnia temperatura:

Największe zatoki:

- Botnicka

- Fińska

- Ryska

Wyspy:

- Gotlandia

- Alandzkie

- Sarema

- Hiuma

- Olandia

- Bornholm

- Rugia

- Fionia

6. Zbiorowiska leśnie Polski i ich ukształtowanie (MAPKA).

Rozmieszczenie lasów w Polsce jest bardzo nierównomierne. Najbardziej zalesione są województwa zachodnie i północne oraz Karpackie. Najsłabiej zalesiona jest środkowa część kraju. Zbyt duży udział w zalesianiu mają drzewostany iglaste -82% w tym: sosna 72%, świerk 7,5%, jodła 2,5%, natomiast buk i dąb po ok. 4%. Sosna rośnie w całym kraju z wyjątkiem obszarów górskich i południowo-wschodnich krańców Polski. W górach rosną lasy bukowo-jodłowe, a w wyższych partiach także świerkowe. Świerk (inna odmiana niż w górach) tworzy także zwarte kompleksy leśne w północno-wschodniej części kraju. Wśród drzew liściastych najbardziej rozpowszechnione są: dąb, buk, grab i jesion. Lasy o znacznym udziale gatunków liściastych występują w zachodniej i północno-zachodniej części kraju.

Obecnie zalesienie kraju i struktura drzewostanów są rezultatem gospodarki człowieka i wydarzeń historycznych. Zalesienie zrębów głównie sosną i świerkiem spowodowało powstanie obszarów monokultur leśnych (około 80% powierzchni leśnych). Zapewniały one uzyskanie dużej masy drewna, ale są narażone na klęski żywiołowe i niszczenie przez szkodniki. Niepomyślna jest również struktura wieku drzewostanu (60-100 lat).

Lasy w Polsce:

  1. Bory:

    1. Dolnośląskie

    2. Stobrawskie

    3. Tucholskie

  2. Puszcze

    1. Augustowska

    2. Biała

    3. Białowieska

    4. Borecka

    5. Bukowa

    6. Bydgoska

    7. Goleniowska

    8. Kampinowska

    9. Knyszyńska

    10. Kozienicka

    11. Kurpiowska

    12. Notecka

    13. Niepołomiecka

    14. Piska

    15. Romincka

    16. Rzepińska

    17. Sandomierska

    18. Solska

    19. Świętokrzyska

    20. Ukrzańska

7. Zanieczyszczenie środowiska w Polsce (obszary degradacji środowiska).

Zanieczyszczenie powietrza - w wyniku działalności gospodarczej powietrze atmosferyczne jest zanieczyszczone pyłami i gazami. Zarówno pyły jak i gazy oddziałują negatywnie na rośliny, zwierzęta oraz na zdrowie człowieka. Powodują również niszczenie budynków, maszyn, urządzeń, ubrań itp. Najwięcej zanieczyszczeń emitują zakłady spalające węgiel kamienny i brunatny, ewentualnie zakłady hutnicze. Największą toksycznością odznaczają się pyły hutnicze zawierające metale. Pyły i gazy zawarte w atmosferze powodują skażenie gleb i wód. Szczególnie groźna jest koncentracja metali w glebie, zwłaszcza w ołowiu, miedzi i kadmu (przekroczenie norm stężenia metali w glebie przybrało największe rozmiary w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym). Wśród zanieczyszczeń gazowych najbardziej szkodliwe są tlenki siarki i tlenki azotu. Mogą osiadać w postaci suchej i mokrej (kwaśne deszcze). Jedną ze skutków skażenia atmosfery jest zagrożenie lasów. Zanieczyszczenie powietrza prowadzi do pogarszania jakości gleb. Głównym czynnikiem powodującym degradację gleb są kwaśne deszcze. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych powstają na skutek odprowadzania ścieków, zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, rolniczych zmywów powierzchniowych, gromadzenia odpadów poprzemysłowych, wysypiska śmieci, przecieki paliw i innych substancji, odpady komunalne.

8. Charakterystyka geograficzna Tatr.

W budowie geologicznej Tatr można wyróżnić dwie główne jednostki tektoniczne:

W różnorodnej rzeźbie Tatr możemy wyróżnić: