Katastrofy budowlane.
Katastrofa budowlana - niezamierzone gwałtowne
zniszczenie obiektu lub jego części, a także konstrukcji rusztowań, ściany wykopów
Przyczyny katastrof budowlanych
błędy w projektowaniu
błędy w czasie wykonania
nieodpowiednie warunki eksploatacji
przypadki losowe
Rodzaje zniszczeń w wyniku kat. Budowlanych.
stok (zawał pochyły)
zawał płaski
pomieszczenie wypełnione
pomieszczenie zasypane
ruina brzegowa
pomieszczenia uszkodzone
stożek gruzowy
Formy zniszczeń budynku.
budynek częściowo zniszczony
budynek uszkodzony
budynek całkowicie zniszczony
Metody lokalizacji osób uwięzionych.
wywiad z ocalałymi
przeprowadzenie nastukiwania, nasłuchiwania, nawoływania
zastosowanie sprzętu elektronicznego
psy ratownicze
sprawdzamy dla pewności na kilka sposobów
5. Sposoby dotarcia do osób uwięzionych.
odgruzowanie i otwarcie drzwi do budynku
odgruzowanie i otwarcie wejść ewakuacyjnych i awaryjnych
dojście przez pomieszczenia przyległe
za pomocą podkopów i wykopów
przebicia w ścianie i stropie
przebicie ściany nośnej
Zagrożenia dla osób poszkodowanych w K.B.
uduszenie
zatrucie
zalanie wodą
porażenie prądem
obrażenia ciała
Zadania dla PSP.
lokalizacja i rozpoznanie dróg ewakuacji i rejonu zniszczenia
odszukanie uwięzionych i wykonanie dojść do poszkodowanych
zabezpieczenie budynku lub jego zagrożonej zawaleniem części
lokalizacja uszkodzeń sieci
Ponadto
gaszenie pożarów
prowadzenie wyburzeń
pomoc osobom ocalonym
Elementy działań:
dojazd
rozpoznanie
zabezpieczenie terenu akcji
likwidacja występujących zagrożeń
ewakuacja ocalałych i zagrożonych osób
lokalizacja i uwolnienie osób uwięzionych
przekazanie terenu akcji
zakończenie działań
I rozpoznanie.(od momentu zgłoszenia)
jakie zagrożenie
ilość osób poszkodowanych uwięzionych
występujące zagrożenia
stan obiektu
drogi dotarcia do osób
potrzebny sprzęt
czy jest potrzeba powołać sztab
źródła informacji.
własne
sytuacja na miejscu zdarzenia
osoby ocalałe
właściciele
specjaliści
przyrządy pomiarowe
dokumentacja
II Zabezpieczenie
obtaśmowanie miejsca zdarzenia
wykorzystanie sił porządkowych
zakres zabezpieczenia jest zależny od : skali zdarzenia, prowadzonych działań, sąsiedztwa innych obiektów.
III Likwidacja
własnymi siłami
za pomocą sprzętu specjalistycznego
Zasady przebicia :
wykonujemy w miejscu nie powodującym osłabienia elementu
wielkość otworu powinna zapewniać możliwość ewakuacji poszkodowanych
wykonujemy otwór rewizyjny
gruz na zewnątrz
powiększamy go do wielkości umożliwiającej przemieszczenie poszkodowanego
kształt optymalny otworu to sklepienie
dla stropów z płyt, na łączeniu
dla stropów z belkami nośnymi, pomiędzy nimi
dla stropów sklepionych nad zwornikiem
Szczegółowo wykonanie otworu w ścianie z cegieł.
najczęściej za pomocą młota i przecinaka usuwamy fugę
pierwsza cegłę dzielimy na połowę i usuwamy ją
później jej drugą część
następnie cały poziomy rząd do żądanej szerokości
później usuwamy górne rzędy w kształt sklepienia
Wykopy i podkopy zewnętrzne.
Wykop wgłębienie w ziemi przy ścianie budynku umożliwiające przebicie się do wewnątrz
Rodzaje.
Wąskoprzestrzenny (ręczny), wymaga zabezpieczenia
Szerokoprzesrzenny mechaniczny
Mieszany
Podkop tunel pod przeszkodą pozwalający na dostanie się do obiektu i przebicie się do wewnątrz budynku.
Rodzaje.
ukośny
poziomy
poziomy z szybem pionowym
Sposoby stabilizacji
podpory pionowe, stęple
podpory poziome, rozpory
podpory skośne
ściągi
obejmy
Zasady prowadzenia działań.
Samochód ustawiamy w odległości bezpiecznej.
Obiekt podzielić na sektory.
Wyznaczyć osoby do prowadzenia obserwacji obiektu przez cały czas prowadzenia działań.
Unikać nadmiernego gromadzenia ratowników w osłabionych punktach
W czasie prac rozbiórkowych upewnić się czy teren jest właściwie zabezpieczony
Po nawiązaniu kontaktu z uwięzionymi potwierdzać go co jakiś czas
Z dużą rozwagą stosować sprzęt ciężki wibracje mogą spowodować zawalenie
Droga dotarcia najczęściej jest drogą powrotu
Odpowiednie oznakowanie sektora prac
Wprowadzani ratownicy powinni być odpowiednio zabezpieczeni, sygnalizatory, latarki, sprzęt odo, itp.
Odgruzowujemy od góry warstwami
ocalałe rzeczy gromadzimy w jednym miejscu
Opanować sytuację wokół ważnych elementów konstrukcyjnych
Częsta wymiana ratowników.
Powodzie
Powodzią nazywamy takie wezbranie wody, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego lub poziomu korony wałów ochronnych zalewa doliny rzeczne lub tereny depresyjne, a przez to powoduje zniszczenia, straty finansowe i pozaekonomiczne (społeczne, moralne itp.).
Urządzeniami wodnymi i różnego rodzaju działaniami ograniczającymi skutki powodzi są przede wszystkim: zbiorniki retencyjne, poldery, suche zbiorniki przeciwpowodziowe, obwałowania, regulacje rzek i potoków górskich, kanały ulgi
- na terenach większych aglomeracji miejskich, zalesienia, likwidacja zatorów lodowych, lodołamanie jak i bardzo ważny czynnik - prognozowanie i ostrzeganie
Wezbranie wody w rzekach, zbiornikach, na morzu jest to takie podniesienie poziomu wody, które nie powoduje zniszczeń i strat w terenach przyległych. Może być ono spowodowane zwiększonym zasilaniem np. przez opad, tajanie śniegu lub zahamowaniem odpływu w wyniku zatoru, wiatru przeciwnego do kierunku ruchu wody itp.
Wyróżniamy następujące rodzaje powodzi:
-opadowa,
-zatorowa,
-roztopowa
-sztormowa,
-katastroficzna
Zadania STRAŻY POŻARNEJ
• przyjęcie zgłoszenia o zdarzeniu,
• przekazanie informacji do Policji, Pogotowia Ratunkowego,
władz lokalnych, komitetów przeciwpowodziowych,
• udział w pracach komitetu przeciwpowodziowego,
• prowadzenie działań ratowniczych
ratowanie ludzi,
ewakuacja ludzi, zwierząt i mienia,
udzielanie pomocy przedlekarskiej
• odwadnianie
• pomoc w zabezpieczaniu obwałowań i urządzeń hydrotechnicznych,
• oświetlenie terenu akcji,
• organizacja łączności na terenie akcji.
Zapobieganie klęskom powodzi
Metody techniczne
Zalesienie stoków górskich i stosowanie odpowiednich zabiegów agrotechnicznych, celem zatrzymania dużych ilości wody na obszarze dorzecza
Obudowa potoków górskich zabezpieczająca przed zniszczeniem wodami spływowymi osiedli, dróg komunikacyjnych i innych urządzeń.
NALEŻY JEDNAK PAMIĘTAĆ ŻE OBUDOWA PRZYSPIESZA ODPŁYW WÓD
Regulacja rzek - ułatwia odpływ wód, mniejsze ryzyko powstania zatorów lodowych
Budowa kanałów ulgi- sztuczne przekopy odgałęziające się od rzeki w górnym jej biegu i łączące się poniżej miasta.
Obwałowanie rzek- najprostszy, najtańszy sposób zabezpieczenie posiadający jednak wiele wad.
Budowa zbiorników retencyjnych - polega na przegrodzeniu koryta rzeki zaporami i tworzeniu w ten sposób sztucznych zbiorników. Magazynowanie nadmiaru wody, natomiast w okresie posuchy wypuszczanie jej.
Poldery
Metody Nietechniczne
Zatory lodowe oddziaływają na
Filary mostów
Zakręty rzek
Zwężenie koryta
Sterczące pale po zniszczonych mostach
Zatopione lub zwalone drzewa
Wysepki i mielizny
Silnie zarośnięte dna i brzegi
Akcja przeciwpowodziowa
Okres przygotowawczy
Okres podwyższonej gotowości
Okres alarmu i działań
Okres usuwania skutków powodzi (popowodziowy)
Ratownictwo Chemiczne.
Ratownictwo Chemiczne. To zespół czynności podjętych przez PSP. podczas zdarzeń związanych z likwidacją bezpośrednich zagrożeń stwarzanych przez materiały niebezpieczne.
Materiał niebezpieczny - materiał który ma swoje właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne w przypadku nie prawidłowego obchodzenia się z nimi, może spowodować śmierć utratę zdrowia, straty materialne, zniszczenie środowiska.
Skala zagrożeń.
właściwości fizyko-chemiczne
właściwości pożarowe
właściwości toksyczne
właściwości promieniotwórcze
Drogi wnikania.
układ oddechowy
układ pokarmowy
skóra
Dawka śmiertelna. DL
najmniejsza ilość substancji trującej powodująca śmierć.
Dawka trująca. DT
najmniejsza ilość substancji trującej wywołująca widoczne objawy zatrucia.
Średnia dawka śmiertelna. DL /50
najmniejsza ilość substancji trującej powodująca śmierć połowy populacji w ciągu 14 dni
[NDS] Najwyższe dopuszczalne stężenie.
Stężenie substancji trującej które przy stałym kontakcie przez 8 h dniu pracy nie powoduje objawów zatrucia.
[NDSch] Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe.
Stężenie czynników szkodliwych dla zdrowia utrzymujących się w środowisku pracy przez 30 min w czasie zmiany roboczej które nie powoduje ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, oraz przyszłych jego pokoleń
[NDSP] Najwyższe dopuszczalne stężenie progowe.
Stężenie czynników szkodliwych dla zdrowia, które ze względu na zdrowie pracownika nie może być przekroczone w środowisku pracy.
Próg wyczuwalności węchowej.
Dana liczba określająca min. ilość substancji w atmosferze która może być wyczuta przez węch.
Czynniki rozprzestrzeniania się w obłoku gazowym.
dyfuzja samoczynne rozprzestrzenianie się cząsteczek oparów.
ruchome masy powietrza (stan równowagi atmosfery)
konwekcja wznoszenie powietrza
inwersja opadanie mas powietrza
izotermia bezruch
wiatr zwiększa powierzchnie zmniejsza stężenie
opady atmosferyczne wypłukują
ukształtowanie terenu (wzniesienia ok, zagłębienia źle)
pokrycie terenu (las zabudowania )
Oddziaływanie mat. niebezpiecznych może być:
- ogólno trujące,
- szkodliwe,
- żrące,
- rakotwórcze,
- neurotoksyczne (centralny układ nerwowy),
- upośledzające,
- mutogenne,
- narkotyczne,
- parzące,
- duszące,
Klasyfikacja mat. niebezpiecznych.
I grupa - mat. wybuchowe
II grupa - mat. pożarowe
III grupa - mat. toksyczne-żrące
IV grupa - mat. promieniotwórcze
Główne przyczyny uwalniania mat niebezpiecznych.
Jest to czynnik ludzki tzn. wina człowieka przeładowanie w transporcie, niedbalstwo podczas transportu, itp.
Podział ADR
klasa 1 mat. wybuchowe
klasa 2 mat. sprężone, skroplone pod ciśnieniem
klasa 3 mat. ciekłe zapalne
klasa 4.1 mat. stałe zapalne
klasa 4.2 mat. samozapalne
klasa 4.3 mat. które w kontakcie z wodą wytwarzają gazy palne
klasa 5.1 mat. utleniające
klasa 5.2 mat. organiczne (nadtlenki)
klasa 6.1 mat. trujące
klasa 6.2 mat. zakaźne
klasa 7 mat. promieniotwórcze
klasa 8 mat. żrące
klasa 9 inne mat. niebezpieczne.
Oznakowanie mat. niebezpiecznych w transporcie (tablice, naklejki)
Wytrzymałość tablic w ogniu musi > 15 min
X oznacza bezwzględny zakaz używania wody jako środka gaśniczego.
Powtórzenie tej samej cyfry oznacza zwiększone niebezpieczeństwo w danej klasie
Oznaczenia cyfr na tablicach (górna część tablicy)
I cyfra oznacza podstawowe właściwości mat. (dominujące zagrożenie)
2- palny, gazy
3- ciekły zapalny
4- stały zapalny
5- utleniający
6- toksyczny
7- promieniotwórczy
8- żrący
9- inne mat. niebezpieczne
II lub III cyfra. (stopień zagrożenia)
0- brak dodatkowych zagrożeń
2- zdolność do emisji gazów
3- łatwopalność
5- właściwości utleniające
6- właściwości toksyczne
8- właściwości żrące
9- niebezpieczeństwo reakcji rozkładu
Rozmieszczenie tablic na cysternach.
W przypadku jednej substancji tablice umieszczamy z tyłu i przodu cysterny naklejki natomiast na bokach.
Jeżeli w różnych komorach są różne substancje to na przedzie i z tyłu umieszczamy tablice bez numerów, na boku komory tablice z numerem substancji i na obu bokach naklejki.
Oznaczenia rurociągów.
pokrycie barwne (niebieski - tlen, zielony - woda, żółty - gaz, fioletowy - substancje żrące)
kierunek przepływu
znaki ostrzegawcze
Szczegółowa likwidacja miejsc. Zagrożeń chemiczno-ekologicznych.
identyfikacja mat. stwarzającego zagrożenie
wyznaczanie stref zagrożenia
ewakuacja
prognozowanie zmian wielkości strefy
uszczelnienie miejsca wycieku
przemieszczanie, przepompowywanie mat. do zbiorników
stwarzanie kurtyny wodnej
przewietrzanie strefy zagrożenia
stawianie zapór
prowadzenie neutralizacji uwolnionych substancji
sorpcja substancji chemicznych
zbieranie substancji z powierzchni gleby, wody
Ogólna organizacja działań w zakresie ratownictwa chem-eko.
rozpoznanie zagrożeń, oraz prognozowanie ich rozwoju, skutków dla ludzi i środowiska
likwidacja
dokumentowanie i analiza działań
Minimalna ilość środków 1-go rzutu do podjęcia działań
3 - zastępy
sam rat chemicznego 4 osoby
sam. techniczny 3 osoby
sam. gaśniczy 6 osób
Funkcje dla ratowników.
Samochód rat. chemiczny.
d-ca kieruje działaniami chemicznymi
kierowca przygotowuje i wydaje sprzęt z samochodu
2 ratowników udaje się do strefy skażenia
Samochód techniczny.
- d-ca jest meldunkowym (pilnuje czasu pracy, kontrola ubrań, łączność, dokumentacja)
kierowca wydaje sprzęt, oświetla teren, zabezpiecza tyły akcji
Samochód Gaśniczy I
d-ca
kierowca obsługuje autopompę i sprzęt
I rota jest to rota asekuracyjna w gotowości do wejścia (podmienia i rotę będąca w strefie skażonej)
II rota przygotowuje strefę dekontaminacji
Zasady dojazdu i ustawienie samochodów.
dojeżdżamy z kierunku wiejącego wiatru
ustawiamy samochód w bezpiecznej odległości
ustawiamy się od strony nawietrznej
ustawiamy się na wzniesieniach
ustawiamy się tak aby była sprawna ewakuacja
Strefy rat.-chem.
strefa 0 - przez cały czas lub długotrwale występuje zagrożenie wybuchem
strefa 1 - o zasięgu NDS (ewakuacja wszystkich osób postronnych)
strefa 2 - zaplecze akcji
strefa 3 - dekontaminacja wstępna przy bramce wyjściowej, powinna być wytaśmowana
Czas pracy zależy od:
właściwości fizyczno-chemicznej medium
zastosowanych stopni ochrony
sprawności fizycznej
temp. otoczenia
wysiłku fizycznego
psychiki
Elementy działań
alarmowanie
rozpoznanie wstępne i ocena sytuacji przez SK
dysponowanie
rozpoznanie właściwe
organizacja działań
prowadzenie działań
zakończenie
Informacje o zdarzeniu
listy przewozowe w transporcie
osoby kompetentne
przyrządy pomiarowe
zachowanie otoczenia
właściwości fizyczno- chemiczne
Dekontaminacja
poprzez rozcieńczeniem wodą
na drodze chemicznego rozłożenia, neutralizacja
na drodze sorbcji
Organizacja dekontaminacji
obszar do opłukiwania
pojemnik do zdejmowanego ubrania
linia gaśnicza do działań dekontaminacyjnych
strefa czysta do czystych rzeczy
strefa ciepła (to ubrania po wstępnej dekontaminacji)
Kolejność oczyszczania roty
pierwszy idzie ten kto więcej pracował
gdy odzywa się sygnalizator
gdy jest zmęczony psychicznie
Ratownictwo Drogowe
Zagrożenia dla ratowników występujące w katastrofach drogowych.
zagrożenie pożarowe
zagrożenie ekologiczne
zagrożenia na terenie akcji
zagrożenie życie ludzkiego
zagrożenie stabilizacji pojazdu
zagrożenie zarażeniem AIDS
zagrożenie od ostrych krawędzi
zagrożenie dla innych uczestników ruchu
naprężenia zwichrowanych konstrukcji
unikanie narzędzi iskrzących
bałagan na terenie akcji
Zasady i elementy działań:
przyjęcie zgłoszenia
rozpoczęcie rozpoznania informacja wstępna
dojazd i ustawienie pojazdu
Jak najbliżej miejsca wypadku z zachowaniem odległości bezpiecznej
W razie potrzeby blokujemy pas ruchu, ustawiając sam pod kątem celem zapewnienia bezpieczeństwa ratowników i poszkodowanych
pierwszy pojazd po stronie najazdowej drugi z przeciwnej
ustawienie musi zapewniać możliwość dojazdu innych służb ratowniczych.
Pełne oświetlenie pojazdu zraz z sygnałami świetlnymi
rozpoznanie trwa do zakończenia działań
określić rodzaj i skalę zagrożeń
czy siły są wystarczające
ustalamy osoby poszkodowane czy są uwięzione i ich stan medyczny
ustalamy kolejność działań i rodzaj sprzętu
ustalamy skalę i specyfikę zagrożenia obecność służb współpracujących
zabezpieczenie terenu akcji
Używamy
SRT
światła pulsacyjne
pachołki
taśma wygradzająca
pachołki znaki ostrzegawcze
Uwzględniamy
rodzaj i skalę zagrożeń w stosunku do szlaku
warunki atmosferyczne, porę dnia
ukształtowanie i rodzaj szlaku
bezpieczeństwo ratowników i osób poszkodowanych
dojazd służb współdziałających
likwidacja zagrożeń
wyłączenie stacyjki i odłączenie akumulatora
stabilizacja
pokrycie rozlewisk paliwowych (pianą, sorbentem)
uwalnianie osób poszkodowanych
Zasady :
ustalamy kolejność uwalniania
bezwzględna stabilizacja pojazdu
zapewnienie bezpieczeństwa poszkodowanych i ratowników
nie przemieszczamy pojazdu
wybieramy najprostszy sposób ratowania
ustalamy kolejność działań
praca w uzbrojeniu osobistym
ekranujemy (osłaniamy) osoby poszkodowane
współpraca z lekarzem
wsparcie psychiczne dla osób poszkodowanych
praca jednym narzędziem
odcięte elementy wynosimy poza teren działania
zabezpieczamy ostre krawędzie
zakończenie działań
Stabilizacja.
Wstępna - stosujemy kliny pod koła zabezpieczamy przemieszczeniem się pojazdu w poziomie.
Właściwa (pełna) - jeżeli ratownicy pracują na platformie pojazdu.
Ogólne zasady postępowania.
Szyby.
Klejone na folię wyciąć toporkiem, wyjmując ja na zewnątrz,
Hartowane Wybijak przykładamy w narożniku potłuczone szkło również wyjmujemy na zewnątrz, Pamiętamy o izolacji osoby poszkodowanej.
Kolejność nazewnictwa słupków.
A z boku przedniej szyby
B pod słupkiem A mocowanie przednich drzwi
C w miejscu mocowania zamka 1 drzwi i pasów bezpieczeństwa osób z pierwszych siedzeń
D pomiędzy boczna a tylną szybą
Zasada otwierania drzwi.
Szukamy najprostszego rozwiązania może wystarczy chwycić za klamkę
Uszczypnięcie i odgięcie krawędzi
zgniecenie nadkola
rozpieracz pomiędzy drzwi a dach
rozpierać od zamka
powiększamy szczelinę łomem
zgniecenie lub uderzenie w płaszczyznę drzwi
Sposób wycinania 3 drzwi.
stabilizacja
usunięcie szyby
obserwacja kontrola poszkodowanych
tniemy słupek C pomijając mocowanie pasów a następnie D
staramy się nie uszkodzić wlewu paliwa jeżeli jest w danym miejscu
odginamy bok
Odciągnięcie kolumny kierowniczej.
Usuwamy przednią szybę
otwarty rozpierak kładziemy na maskę
łańcuch mocujemy do kolumny kierowniczej owijając go dwukrotnie
drugi mocujemy za resor wahacz lub inną (mocną)część podwozia
pod łańcuchy podkładamy belki zapobiegając wcięciu się łańcucha w karoserię
łańcuchy muszą być napięte luzy usuwamy ręcznie
zamykamy rozpierak nie ruszamy go do czasu uwolnienia poszkodowanego
w przypadku małego odciągnięcia kolumny odcinamy koło kierownicy
Rozpoznanie samochodów na LPG.
Sam. Osobowy - wyprowadzona na zewnątrz końcówka do napełniania najczęściej z tyłu pojazdu po przeciwnej stronie niż wydech, pod zderzakiem, w boku lub w dowolnym innym miejscu , zbiornik w kształcie walca lub koła w bagażniku, w kabinie przełącznik.
Sam. ciężarowy - w samochodach dostawczych i ciężarowych zbiornik można znaleźć w środkowej lub po bokach pojazdu podwieszona na płycie montażowej lub ramie w dobrze widocznym miejscu, należy uważać by nie pomylić ze zbiornikiem na sprężone powietrze.
Tok postępowania.
Zabezpieczyć przed wszelkiego rodzaju zaiskrzeniem
W zastanym miejscu wypadku jeżeli czujemy gaz nie ingerujemy w instalację elektryczną może powstać zaiskrzenie
Najpierw sprawdzamy eksplozymetrem dopiero później odłączamy instalację
Jeżeli jest konieczność korzystania z narzędzi iskrzących, należy odczekać aż spadnie stężenie gazu (sprawdzamy eksplozymetrem) możemy dokonać nadmuchu sprężonym powietrzem
Asekuracyjne podanie wody lub piany w przypadku braku możliwości odłączenia akumulatora może spowodować zwarcie instalacji elektrycznej
Jeżeli zbiornik przetrzymał kolizję należy schładzać go prądem rozproszonym
W zależności od intensywności pożaru zbiornik z wadliwym lub brakiem zaworu nadmiarowego wybuch po ok. 6-10 min
Warunki ekstremalne.
W czasie otwarcia zaworu bezpieczeństwa następuje duża szybkość wypływu gazu. Płomienie rozbiegają się gwałtownie na odległość około 4 m od zarysu samochodu. W przypadku eksplozji zbiornika płomienie tworzą krąg o średnicy 38 m wokół pojazdu (promień rażenia 19 m).
Ratownicy nie są w stanie stwierdzić w jakim stopniu napełnienia znajduje się zbiornik oraz mogą mieć trudność z określeniem czy zbiornik w instalacji gazowej samochodu objętego pożarem wyposażony jest zawór nadmiarowy. W związku z czym należy przyjąć najbardziej niekorzystny wariant możliwej do zaistnienia sytuacji. Jeżeli pojawi się biało-żółty ogień to świadczy o rozszczelnieniu zbiornika
Nadzwyczajne zagrożenie środowiska.
Zag spowod gwałtownym zdarzeniem nie będącym klęską żywiołową która może wywołać znaczne zniszczenie środowiska lub pogorszenie jego stanu stwarzające powszechne niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska.
Żródła zagrożeń:
przem wydobywczy,
przem chemiczny
transport
Działalność człowieka.
Wpływ prod rop-pochna na środowisko:
odcięcie światła
zła wymiana gazowa
skażenie wód
zabija życie biol
Ploso-miejsce o największej głebokości.
Odsypisko-miejsce osadzenia piasku nanoszonego przez rzekę.
Przykosa-urwista krawędż piaszczystej wyspy lub mielizny powstała na skutek wypłukiwania piasku przez nurt.
Ławica-piaszczysta wyspa lub półwysep łagodnie zaokrąglony i wydł w kierunku rzeki.
Główka-(ostroga) wał kamienny zbudowany w poprzek rzeki w celu utrzymania nurtu na jej środku i ochrony brzegów przed jej podmywaniem.
Warkocz-jest to pas pluszczącej fali odcinający się od wody o gładkiej powierzchni i oznaczający głębszą część cieku wodnego.
Zachowanie rozlewów olejowych zależy od:
-rodzaju i ilości substancji
-rodzaju wody
-warunkó hydrologicznych
-warunkó atmosferycznych
Rozprzestrzenianie-zwiększenie pow zajmowanej przez rozlewisko i spadek grubości plamy, powodują to:
-siły grawitacji, nurt cieku, wiatr.
Szybkość przepływu plamy:
-rzeki wąskie-80% prędkości nurtu
-szerokie ok. 60% pred
-na jeziorach 3% prędkości nurtu.
Parowanie-zjawisko zmiany stanu skupienia lekkich frakcji węglowodorowych wchodzących w skład rozlewu na pow wody oleju z ciekłej na gazową
Odparowaniu podlega 20-40% rozlanego oleju. Z parowaniem związana jest zmiana lepkości oraz zagrożenie pożarowe i działanie toksyczne.
Emulsyfikacja- tworzenie mieszaniny wodno olejowej pod wpływem burzliwości przepływu.
Sposoby likwidacji rozlewisk olejowych:
-zatapianie
-dyspergowanie
-biodegradacja
-spalanie
-zbieranie.
Dyspergowanie- poddawanie działaniu związków powierzchniowo czynnych zwiększa napięcie powierzchniowe w produkcie ropo-poch
Wady: zagrożenie toksyczne, konieczność zemulsyfikowania substancji.
Fazy likwidacji:
-zatrzymanie, skierowanie do brzegu i pogrubienie
-wydobycie
-gromadzenie lub/i separacja
-zagospodarowanie odzyskanego oleju oraz wydobytych zanieczyszczeń
-działanie doczyszczające trasę spływu rozlewu olejowego.
Pole operacyjne-miejsce ustawienia urządzeńzatrzymujących, zbierających olej, systemu separacyjnego, spalającego.
Odcinek operacyjny-oznacza cały skażony lub zagrożony skażeniem odcinek rzeki objęty działaniami ratowniczymi.
Obszar operacyjny-cały skażony lub zagrożony skażeniem obszar jeziora wraz z brzegami.
Wybór miejsca pod pole operacyjne:
-czas niezbędny- wyprzedzenie rozlewiska
-warunki hydrologiczne cieku: wiatr, burzliwość, ukierunkowanie nurtu na brzeg, głębokość cieku, kształt linii brzegowej,
-drogi dojazdowe
-wielkość pow pod zaplecze
-bliskość zaplecza sorbentów
-punkt kotwiczenia zapór
-ujęcie wody, tereny rekreacyjne czynne,
-budowle hydrotechniczne.
ZAPORY PRZECIWOLEJOWE
-improwizowane
-profesjonalne: sztywne pomostowe (S1) max. prędkość nurtu 1,5 m/s.
-elastyczne, sorpcyjne, kurtyny powietrzne, zastawki.
ZAPORA POMOSTOWA
Pełni rolę: zapory głównej w systemie zapór, kierunkowej, zabezpieczającej.
ZALETY: działa przy szybkim nurcie, nie wymaga sprzętu pływającego do sprawiania, możliwość przemieszczania się po niej na drugi brzeg, stanowi podwójną barierę.
ZAPORY LEKKIE 30-40cm wys płaszcza,
ZPORY CIĘŻKIE 90-100 cm.
Zapora elastyczna: ZL-3 budowa -płaszcz, komora wypornościowa, styropian, obciążenie, lina prowadząca .
Pełni ona rolę: głównej lub wspomagającej, zabezpieczającej np. ujęć wody, ściągającej rozlew olejowy z pow jezior.
Zapora sorpcyjna ZS-1:
Segment: -komory wypornościowe, siatka zabezpieczająca, rękaw, szekle. Służy do doczyszczania pow wody z filmu olejowego.
Sorbenty- są to ciała porowate zdolne do wchłaniania pewnej ograniczonej ilości substancji zanieczyszczającej środowisko.
Sorpcja- pochłanianie gazów, cieczy, par, ciał rozpuszczalnych lub znajdujących się w wodzie przez porowate ciała stałe. Obejmuje proces absorpcji i absorpcji.
Absorpcja-polega na przenikaniu pochłanianej substancji w głąb sorbentu.
Adsorpcja-polega na utworzeniu przez sorbowaną substancję cienkirj cząsteczkowej warstwy na pow.
Chłonność sorbentu- jest to stosunek masy wchłoniętego produktu do masy lużnego sorbentu który go wchłoną.
Czynniki do poprawnej pracy zapór- dobór typu zapory do prędkości nurtu, kąt ustawienia zapory, głębokość zanurzenia zapory, trwałe kotwiczenie, paraboliczny kształt zapór elastycznej i sorpcyjnej, odcinki zapory elastycznej łączymy na rybią łuskę, częsta wymiana sorbentu w zaporze sorpcyjnej wg. Potrzeb, stosowane systemu zapór.
Urządzenia zbierające:
Przelewowo pompowe, sorpcyjne, adhezyjne, konstrukcje specjalne
zatrzymujących, zbierających olej, systemu separacyjnego, spalającego.
2
40
Rodzaj niebezpieczeństwa
2233
x 22
30
Nr rozpoznawczy mat (ONZ)