trening asertywnosci

Trening asertywności - metoda uczenia konstruktywnych zachowań

2. Klienci treningu asertywności

Trening asertywności realizowany był wobec psychologów, pedagogów bez doświadczeń treningowych, nauczycieli, studentów, kadry kierowniczej dużych przedsiębiorstw oraz młodzieży licealnej. Jednak podstawową grupę klientów stanowili dotąd psychologowie lub zbliżone profesją osoby „pomagające innym”, a będące absolwentami Studium Pomocy Psychologicznej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Klienci ci mieli za sobą pewnie całościowy etap pracy psychologicznej, dzięki czemu zwykle swobodnie rozpoznawali emocje, umieli identyfikować problemy osobiste, byli sprawni w komunikacji interpersonalnej. Pozostało im jednak ważne zadanie - wprowadzenie konkretnych, konstruktywnych zmian w swoje codzienne zachowanie, przełamanie naukowych reakcji interpersonalnych. Nie oznacza to jednak, że formuła treningu asertywności wymaga od klientów specjalnego przygotowania, choć z pewnością klienci, którzy są w pełni świadomi co chcą zmienić w swoim zachowaniu korzystają najwięcej. Dla tych osób, które dzięki proponowanym sytuacjom spotykają się wyraźnie ze swoimi trudnościami, trening stanowić może początek procesu terapeutycznego. Dla pozostałych jego rola sprowadzać się będzie do swoistej edukacji psychologicznej, Taką funkcję mogą pełnić wybrane elementy treningu asertywności w programach szkolnych.

4. Kontrakt

Na początku spotkania trener zawiera kontrakt. Oprócz zasad, proponowanych zwykle w treningu interpersonalnym: mów do… a nie o sobie, nie oceniaj itp. podkreśla szczególnie trzy punkty:

„ możesz odmówić w każdym ćwiczeniu nie tracąc statusu członka grupy”
„staraj się podczas trwania treningu robić to, co uważasz za korzystne dla siebie, nie dawaj się wciągnąć w coś, wobec czego czujesz sprzeciw, nie naruszając praw innych osób dąż do tego, co uważasz za najkorzystniejsze dla siebie”
„chcę, aby każdy zdecydował się podjąć odpowiedzialność za swój proces uczenia się w trakcie tego spotkania, w myśl tych reguł przyjmę, że każdy uczestniczy w treningu w sposób dorosły, dokonując osobistego wyboru co do sposobu zachowani, biernego i czynnego, ostrożnego lub ryzykownego, tak, jak pojmuje swoją osobistą korzyść i będę szanować sten wybór”.

Trener zapowiada również, że formuła treningu asertywności zakłada pracę nad zachowaniem w związku z czym nie będzie inicjował żadnych prac, których celem jest odpowiedź na pytanie „dlaczego”? (dlaczego czuję to co czuję? dlaczego zachowuję się w określony sposób? Dlaczego nie potrafię zachować się inaczej?). Jeżeli uczestnicy w trakcie ćwiczenia zachowań dotrą do ważnych dla siebie psychologicznych treści czy symbolicznych znaczeń - trener będzie służył im pomocą w wyrażaniu, nie będzie jednak proponował dalszej eksploracji. Część osób reaguje entuzjastycznie, gdyż rozumieją kontrakt jako nadanie prawa do wolności i swobody. Niektórzy jednak obawiają się, że w przypadku pojawienie się silnych emocji mogą nie dostać wystarczającej opiek. Reakcja ta zwykle dobrze diagnozuje autentyczne, pierwszoplanowe potrzeby uczestników-potrzebę autonomii lub potrzebę bezpieczeństwa.

6. Sposób realizacji ustalonego scenariusza

Trener realizuje ustalone tematy programu treningu w odpowiedniej kolejności. W trakcie sesji podstawowej uczestnicy uczą się miniumiejętności, wyćwiczenie których pozwala dopiero na swobodne posługiwanie się asertywnością w trudnych interpersonalnie sytuacjach naturalnych. W treningu asertywności stosuje się sposób podejścia i techniki wywodzącej się z terapii behawioralnej: wyjaśnianie, odgrywanie ról, modelowanie, wzmacnianie (dobrze to zrobiłeś), przydzielanie zadań domowych. Struktura pracy nad każdym tematem jest trzyczęściowa i przedstawia się następująco:

Część I - trener wygłasza mini wykład zapraszając uczestników z koncepcją zachowań asertywnych w określonym tematem obszarze.

Część II - uczestnikom proponowane jest ćwiczenie podstawowe pokazujące w przejrzystej formie istotę asertywnego rozwiązania omawianej sytuacji. Jest to zwykle krótkie i proste ćwiczenie zamodelowane przez trenera, które wykonują kolejno na forum grupy uczestnicy.

Część III - po omówieniu ćwiczenia podstawowego uczestnicy zachęcani są do znalezienia podobnych sytuacji ze swojego życia, w których pragnęli zmienić swoje zachowanie w kierunku większej asertywności. Następuje blok prac indywidualnych.

8. „Obrona swoich praw - przykład sposobu realizacji scenariusza”.

Część I: trener wygłasza mini wykład, mówi o terytorium psychologicznym człowieka, różnych reakcjach na jego naruszanie, i prawie do obrony. Omawia pięć praw osobistych w ujęciu Herberta Fensterheima.

1.Masz prawo do robienia ego co chcesz-dopóty, dopóki nie rani to kogoś innego,

2. Masz prawo do zachowania swojej godności poprzez asertywne zachowanie, nawet jeśli to rani kogoś innego-dopóty, dopóki intencji twoje nie są agresywne lecz asertywne,

3. Masz prawo do przedstawiania innych swoich próśb-dopóty, dopóki uznajesz zę druga osoba ma prawo odmówić,

4. Istnieją takie sytuację między ludźmi, w których prawa nie są oczywiste. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sprawy z drugą osobą i wyjaśnienia jej.

5. Masz prawo do korzystania ze swoich praw.

10. Sesja III

Na sesji trzeciej uczestnicy mogą już zebra wiedzę na temat własnej asertywności wynikają z samoobserwacji monologu wewnętrznego i realizacji asertywnych oraz podzielić się nią. Z inicjatywy prowadzącego zostają wprowadzone w tej sesji dwa szczegółowe tematy - asertywne zachowanie w sytuacji przeżywania przez człowieka poczucia winy i poczucia krzywdy. Oto przykłady prac realizowanych w tej sesji: Grażyna ćwiczyła rozmowę z matką, która pragnęłą zachęcić ją do kontynuowania związku z obecnym partnerem. Beata ćwiczyła asertywne reagowanie na gwałtowne wybuchy złości męża. Krzysztof przygotowywał się do rozmowy z żoną, która ma do niego pretensje, że nie wywiązuje się z obowiązków domowych

. Na początek zbadajmy z czym kojarzy Ci się asertywność - podkreśl te zdania,

które według Ciebie opisują stany związane z zachowaniami asertywnymi:

1) umiejętność mówienia NIE (nie chcę, nie teraz, nie w ten sposób...)

2) umiejętność mówienia TAK (wyrażanie swych potrzeb i próśb: tak właśnie

tego chcę, tak - pomóż mi...)

3) poczucie własnej wartości (jestem O.K.)

4) szacunek dla samego siebie i szacunek dla innych

5) pewność siebie

6) skuteczność zachowania

7) umiejętność respektowania swoich praw (w domu, sklepie, w pracy, w

taksówce)

8) umiejętność przyjmowania krytyki i pochwał (bez lęku, stresu, bez poczucia

winy)

9) umiejętność wyrażania uczuć i opinii (wobec przełożonych i podwładnych, w

życiu osobistym).

A jak jest dobra odpowiedź?

Oczywiście - wszystkie te zdania opisują zachowania asertywne!

Asertywność... to umiejętność spokojnego

bez skrępowanie, tremy, wstydu, zażenowania, unikania, zwodzenia,

fantazjowania, odraczania w czasie, lęku, przerażenia itd.

1. mówienia o sobie dobrze

2. mówienia o swoich wadach

3. przyznawanie się do błędów i przepraszania

4. wyrażania uczuć jakie żywimy do innych

5. wyrażania czasowych stanów emocjonalnych jakie żywimy do innych

6. proszenia o coś co chcemy lub nam się należy

7. odmawiania czegoś komuś

8. przyjmowania komplementów

9. przyjmowania krytyki i negatywnych ocen

10. kończenia trudnych spraw, rozmów

11. reagowania na trudne sprawy innych

Na ogół „asertywność” kojarzona jest z umiejętnością mówienie NIE, z

umiejętnością odmawiania. Ale to tylko niewielki fragment obszaru zachowań

asertywnych. Zanim omówię je bardziej szczegółowo skoncentrujmy się przez

chwilę na korzyściach wynikających z funkcjonowania w asertywny sposób.

Na szkoleniach pytałam uczestników „Dlaczego warto być asertywnym”,

oto zebrane, autentyczne wypowiedzi:

• aby nikt nie właził człowiekowi na głowę i także aby samemu nie włazić

nikomu na głowę

• mniej się stresować, umieć bronić swoich granic i nie dać się

wykorzystywać

• żeby żyło nam się lepiej z innymi, a innym lepiej z nami

• żeby lepiej komunikować się z innymi ludźmi

• aby mieć spokój ducha i dobre samopoczucie

• aby umieć podejmować decyzje własne, na własną rękę

• żeby mieć więcej czasu dla siebie

• żeby robić rzeczy na które ma się naprawdę ochotę

• żeby umieć stawiać czoło problemom i odważnie je rozwiązywać

• żeby być bliżej siebie

• żeby być pewnym siebie w sposób dojrzały

• żeby się nie oszukiwać i bardziej się lubić

• żeby żyć w prawdziwych relacjach z innymi ludźmi

• żeby mieć szacunek dla samego siebie

• żeby nasze życie miało wyższą jakość

Zastanów się teraz czy którakolwiek z tych wypowiedzi Cię zaciekawiła,

czy Ty także miałbyś ochotę, aby żyć w ten sposób?

Jeśli tak, zapraszam do dalszej lektury oraz ćwiczeń - przypominam, że sama

lektura zda się na niewiele!

Jeżeli naprawdę zależy Ci, aby udoskonalić własne funkcjonowanie musisz

odważyć się wykonywać ćwiczenia - uczciwie!!!

ATLAS OSOBISTEJ ASERTYWNOŚCI

Na swoich trasach życiowych spotykamy ludzi i spotykają nas wydarzenia,

żyjemy z ludźmi, wwirowani w wiele codziennych, życiowych spraw.

Jako ludzie dojrzali, odpowiedzialni pełnimy rozmaite funkcje i role życiowe:

rodziców, małżonków, kolegów, przyjaciół, dzieci swoich rodziców,

pracowników, szefów, klientów rozmaitych instytucji...

W niektórych funkcjonujemy jak Gwiazdy, w innych jak Słabi Aktorzy.

Wypisz role, które pełnisz w życiu:

W których rolach funkcjonujesz jak Gwiazda?

A którą odgrywa Aktor Słaby?

(zaznacz według własnego kodu np. buźka z uśmiechem lub bez uśmiechu)

Które obszary - role chciałbyś polepszyć?

Czy kiedykolwiek o tym myślałeś?

Czy wydaje ci się to możliwe?

Zapisz swoje pierwsze wrażenia:

Dokładniejszą mapę uzyskujemy w wyniku analizy relacji.

Teraz zapisz swoje układy relacji (np. ja i starsze dziecko; ja i mama; ja i szef,

ja i urzędnik w urzędzie podatkowym i tak dalej).

Wpisz je w kolumnę pierwszą.

Do kolumny drugiej - wpisz metaforyczny opis realizacji roli (np. sierotka

Marysia, wybuch wulkanu, dzidziunia)

W kolumnie trzeciej wpisz podstawowe emocje, które się ujawniają w tej

sytuacji, w tej relacji (ściągawka pod tabelą).

Relacja

Metaforyczny opis

realizacji roli

Podstawowe

emocje

Ściągawka ze stanów emocjonalnych:

Zdenerwowanie, lęk, chaos w głowie, pełna dekoncentracja,

obawa przed dezaprobatą, ośmieszeniem, odrzuceniem,

poczuciem zakłopotania, wstydu,

rozczarowanie, gniew, wściekłość, żal,

bezsilność, bezradność, chęć wycofania się i rezygnacja.

��reakcje fizjologiczne:

czerwienienie się, pocenie, przyspieszone bicie serca, miękkie kolana, drżenie

rąk, napięcia mięśni, duszności, bóle głowy

Uff... zrób sobie przerwę.

A potem - zapraszam do części drugiej, gdzie omówione są dokładnie

obszary asertywności.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Król Fijewska M Trening asertywności
Trening asertywności [prospekt]
Trening asertywności- budowa, studia, techniki poznawczo behawioralne
Problematyka i trening asertywności
Poszczególne etapy pracy podczas treningu asertywności, ich charakterystyka i obowiązujące zasady
Trening asertywny jako narzędzie resocjalizacji
Trening asertywności – meto
TRENINGI asertywności, intrpersonalny Monika Rzeczkowska
TRENING ASERTYWNOŚCI
Trening asertywności superJA
trening asertywności artykuł

więcej podobnych podstron