KRÓTKA ROZPRAWA MIĘDZY TRZEMA OSOBAMI


KRÓTKA ROZPRAWA MIĘDZY TRZEMA OSOBAMI.

Pan - Rej wyraźnie zgadza się z prezentowanymi przez tę postać poglądami, dotyczącymi najważniejszych spraw polityczno-społecznych XVI-wiecznej Rzecz­pospolitej. Pan krytykuje kler, który zamiast troszczyć się o poziom duchowy i życie religijne wierzących, zajmuje się gromadzeniem majątków. Życie księży nie jest przykładem świętości i ubóstwa - realizacji chrześcijańskich ideałów, ale raczej świadectwem zepsucia i odwrócenia się od przepisów i praw Kościoła. Pan jest świadom swej przynależności do warstwy panującej w społeczeństwie feudalnym. Nie ukrywa swych pretensji do roli nadrzędnej także wobec swych rozmówców. Widzi siebie w roli oceniającego i osądzającego. Dlatego Wójt tak­że otrzymuje od niego reprymendę, kiedy zaczyna się skarżyć na szlachtę. Wójt jako przedstawiciel stanu chłopskiego nie jest traktowany jako partner w dysku­sji, ale przede wszystkim jako poddany. Pan wyraźnie uważa się za osobę waż­niejszą w dialogu. Jednocześnie Rej starał się go przedstawić jako postać najbar­dziej obiektywną, mającą najwięcej racji, oceniającą trafnie i przenikliwie.

Pleban - w hierarchii społecznej zajmuje drugorzędną pozycję (chociaż du­chowni w ogromnej większości mieli szlacheckie pochodzenie), nie może odrzu­cić zarzutów Pana, stara się jednak wykazać jego wady: brak troski o dobro Rzeczypospolitej, prywatę, brak patriotyzmu. Mimo wszystko zarzuty księdza wo­bec szlachty brzmią mniej ostro niż Pana wobec kleru, zresztą szlachcic odpiera je w trakcie rozmowy.

Wójt - znajduje się w najtrudniejszej sytuacji. Jest poddanym, ma świadomość niekorzystnych dla siebie układów społecznych, w których inni bogacą się jego kosz­tem. Rej akcentuje bezradność i bezsilność Wójta, który nie znajduje nigdzie pomo­cy Jednocześnie pokazuje, jak łatwo jest manipulować prostym, podatnym na obiet­nice, ufnym człowiekiem (Pan, który ze zrozumieniem odnosi się do Wójta, kiedy ten krytykuje księdza, a zaraz potem z pozycji szlachcica ruga go za krytykę szlachty).


Utwór ten stanowi odbicie konfliktu, jaki w ówczesnej Polsce miał miejsce po­między szlachtą, duchowieństwem a chłopami. Rej staje tu w obronie chłopów, uci­skanych przez wyższe stany. Oprócz tego Krótka rozprawa... zawiera obszerną i szczegółową krytykę wad zauważonych u wszystkich trzech klas. Szczególnie ostro zaatakowane zostaje duchowieństwo, któremu Rej zarzuca lenistwo, spóźnia­nie się na poranne msze, lekceważenie swych obowiązków i odprawianie nabo­żeństw byle jak. Autor zarzuca również klerowi uczynienie z kościoła jarmarku, handel odpustami, ukazuje obszernie chciwość księży i ich zamiłowanie do życia w przepychu. Rejowi nie podoba się również sztucznie zawyżana liczba świętych, patronów „od wszystkiego ", a także dziesięciny i „kolędy ", które uważa za nic in­nego,jak tylko kolejne preteksty do bogacenia się kosztem prostego i zabobonnego chłopa. Atakowana jest również szlachta. Pod jej adresem padają zarzuty chciwo­ści, wewnętrznych sporów i niesnasek, które tylko osłabiają państwo. Szlachta jest według Reja oskarżana o prywatę, przedkładanie własnego interesu nad dobro kraju, zrywanie obrad Sejmu, przekupstwo i nierzetelność.

Te wyższe warstwy skupiają się głównie w swych zainteresowaniach na obżar­stwie, pijaństwie i rozpuście, a tymczasem w Polsce kwitnie zabobon, nieuctwo i powszechna głupota.

Cała rozmowa kończy się niewesołym wnioskiem, że nikt nie jest zaintereso­wany jakimikolwiek reformami, więc wszelkie spory i dyskusje niczego nie zmie­nią. Rej wskazuje tu na kolejną wadę społeczeństwa polskiego - powszechne gadulstwo

przy jednoczesnym braku umiejętności zmobilizowania się i podjęcia ja­kichkolwiek konkretnych działań.




Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Omówienie lektur, Mikołaja Reja Krótka rozprawa między trzema osobami Panem, Mikołaja Reja Krótka
Krótka rozprawa między trzema osobami, Streszczenia
Krótka rozprawa między trzema osobami Mikołej Rej, lektury szkolne
krotka rozprawa miedzy trzema osobami opracowanie interpretacja czas i miejsce akcji geneza
Krótka rozprawa między trzema osobami (2) , Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem a P
Mikołaj Rej Krótka rozprawa między trzema osobami
Krótka rozprawa miedzy trzema osobami
Krótka Rozprawa Między Trzemi Osobami Panem, Wójtem i Plebanem Treść(2)
M Rej Krotka rozprawa miedzy tzrma osobami
Krótka rozprawa pomiędzy trzema osobami Panem, Szkoła
Krótka rozprawa miądzy trzema osobami Mikołaj Rej
krotka rozprawa miedzy trzemi osobami
krotka rozprawa miedzy trzemi osobami panem wojtem a plebanem
Mikołaj Rej krotka rozprawa miedzy trzemi osobami panem wojtem a plebanem
Krotka rozprawa miedzy panem.. , Miko˙aja Reja ˙Kr˙tka rozprawa mi˙dzy trzema osobami, Panem,
1(9), Kr˙tka rozprawa miedzy trzemi osobami,

więcej podobnych podstron