Giełda Medycyna Rodzinna 2010/2011

2. 34 letnia pacjentka, nauczycielka j. niemieckiego zgłosiła się do przychodni z powodu przeziębienia. Podejrzewa, że jest w 4 tyg. Ciąży. Ma 3 letniego synka z pierwszej ciąży, drugą ciąże poroniła 3 lata temu. Chce mieć kolejne dziecko, pali paczkę papierosów dziennie. Chciała by rzucić. Jakie powinno być postępowanie w takim przypadku?

1. Należy jej poradzić aby rzuciła palenie tak szybko jak jest to możliwe.

2. W razie niepowodzenia należy pacjentkę wysłać do psychologa.

3. Należy jej zaproponować nikotynową terapię zastępczą.

4. Korzystne działanie w takim przypadku ma wareniklina, która w ciąży jest bezpieczna i najskuteczniejsza.

5. Pacjentka powinna usunąć ciążę ze względu na zagrożenie płodu.

1. 1,2 B. 1,3 C. 1,4 D. 4 E. 5

3. Jakie zdanie najbardziej charakteryzuje pojęcie „promocja zdrowia”. Promocja zdrowia:

1. to systemowe działanie zmierzające poprzez wychowanie zdrowotne do polepszenia stanu zdrowia społeczeństwa w wyniku zmiany codziennych nawyków i stylu życia.

2. dotyczy skoordynowanych działań rządu (jako polityka społeczna i zdrowotna) oraz różnych instytucji w kierunku propagowania zdrowia.

3. to proces czynienia ludzi zdolnych do większej kontroli nad swoim zdrowiem oraz do zwiększenia jego zasobów

4. składa się z 3 elementów edukacji zdrowotnej zapobiegania chorobom oraz edukacji zdrowotnej (polityki zdrowotnej)

5. wszystkie zdania dobrze charakteryzują to pojęcie

4. Wybierz choroby, których rozwój ma udowodniony związek z paleniem tytoniu.

1. Zap. Oskrzeli, rak krtani, ch. Parkinsona

2. POCHP, mięśniaki macicy, osteoporoza u kobiet

3. Rak oskrzela, choroba Crohna, rak trzustki

4. Przewlekła białaczka limfocytarna, ostre zapalenie oskrzeli, rak pęcherza moczowego

5. Rozedma płuc, rak jelita grubego, rak szyjki macicy

5. Zdanie dotyczące palenia papierosow przez ciężarną jest fałszywe:

1. 60-70% palących kobiet kontynuuje palenie w ciąży

2. Palenie w ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia stanu przedrzucawkowego u matki.

3. Palenie w czasie ciąży powoduje opóźnienie rozwoju intelektualnego u dziecka

4. Palenie powoduje niższą wagę urodzeniową dziecka

5. Wszystkie prawidłowe

6. Nikotynowa terapia zastępcza (NTZ)

1. Eliminuje głód nikotynowy

2. Równocześnie z zastosowaniem NTZ należy zredukować liczbę spalanych papierosów a po 3 dniach całkowicie je odrzucić

3. Jest przeciwwskazana u chorych z ch. wieńcową

4. Jest p/wskazana u chorych z wysokim nadciśnieniem

5. Guma do żucia jest tak samo skuteczna jak plastry

7. Co to jest mimowolna interwencja antynikotynowa. Spośród podanych poniżej wybierz cechy NIE określające MI:

1. Porada jest powtarzana przy każdej wizycie pacjenta w gabinecie lekarskim.

2. Porada jest stosowana wtedy, gdy problem z którym zgłasza się pacjent do swojego lekarza ma związek z nałogiem palenia.

3. Skuteczność porady antynikotynowej u przeciętnego pacjenta ocenia się niepaleniem przez co najmniej pół roku wynosi 5-10%

4. 1-5% skuteczność interwencji mimowolnej

5. Powinna być także prowadzona przez personel pomocniczy (pielęgniarki, rejestratorki)

6. Jest znacznie mniej skuteczna u kobiet ciężarnych

1. 1,3,5 B. 1,4,5,6 C. 2,3,6 D. 2,3,5 E. 2,4,5,6

8. Wymień leki, które są skuteczne w prewencji pierwotnej choroby niedokrwiennej serca:

1. Kwas acetylosalicylowy

2. Leki antyhomocysteinowe

3. Statyny (lub w szczególnych przypadkach) fibra ty

4. Wszystkie

5. Żadne

9. Test oceniający poziom uzależnienia od nikotyny:

1. ?

2. Becka

3. Fagerstroma

4. PRIME-MD

5. Shneider

10. Cytyzyna (tabex) preparat ułatwiający rzucenie palenia:

1. Selektywny wybiórczy agonista receptora N

2. Nie jest przeciwwskazany w nadciśnieniu tętniczym i stabilnej chorobie wieńcowej

3. Jest p/wskazany w zaawansowanej miażdżycy tętnic

4. Dzień przed stosowaniem rzucić palenie

5. E?

11. Bupropion (Zban):

1. To lek z grupy p/depresyjnych

2. Może być stosowany równocześnie z NTZ

3. Zmniejsza łaknienie

4. Prawdziwe B i C

5. Wszystkie prawdziwe

12. Umiarkowane spożycie alkoholu zmniejsza ryzyko niektórych chorób układu krążenia, dlatego lekarz powinien informować swoich pacjentów o korzystnym działaniu spożycia niewielkich ilości alkoholu na układ sercowo-naczyniowy:

1. P/F B. F/P C. P/P bz D. P/P zzw E. F/F

13. Otwór po paracentezie zarasta:

1. W ciągu 5-6h

2. W ciągu kilkunastu godzin

3. W ciągu 3-5 dni

4. W ciągu tygodnia

5. W ciągu miesiąca

14. Zespół Pradera-Williego:

1. Występuje częściej niż zespół Bardela Bretla

2. Dziedziczy się AR

3. Cechą charakterystyczną jest polidaktylia

4. Wszystkie prawidłowe

5. Prawidłowe A i C

15. Cukrzycę rozpoznajemy w przypadku:

1. Glikemii na czczo ≥100mg/dl

2. Glikemii na czczo ≥110mg/dl

3. Glikemii na czczo ≥126mg/dl

4. Glikemii po 2h po obciążeniu 75g glukozy ≥200mg/dl

5. Prawdzie C i D

16. W Polsce rozpowszechnienie cukrzycy i stanów hiperglikemii wynosi:

1. 1-2%

2. ok. 8%

3. ok. 15%

4. ok. 25%

5. ok. 12-15%

17. Jeżeli nie występują objawy hiperglikemii badania przesiewowe należy przeprowadzić u osób powyżej 45 r.ż.

1. raz w roku

2. 2 razy w roku

3. raz na 3 lata

18. Zastosowanie zbyt wąskiego mankietu ciśnieniomierza w stosunku do obwodu ramienia:

1. Zawyża pomiar ciśnienia

2. Zaniża pomiar ciśnienia

3. Ma wpływ na poprawność pomiaru jedynie u dzieci

4. Nie ma znaczenia klinicznego

5. Ma wpływ na poprawność pomiaru jedynie u osób dorosłych

19. W retinopatii cukrzycowej dominującą zmianą jest:

1. Flebopatia-przedproliferacyjnej

2. Mikrotętniaki

3. Proliferacja gleju

4. Prawidłowe A i B

5. Wszystkie prawidłowe

20. Do tzw. nowych czynników i markerów ryzyka sercowo-naczyniowego nie zalicza się:

1. Białko C-reaktywne

2. Homocysteinę

3. Stężenie cholesterolu LDL

4. Prawidłowe A i B

5. Prawidłowe A,B i C

21. W czasie zbierania wywiadu z pacjentem najbardziej przydatne są:

1. Odzwierciedlanie

2. Pytania wprost

3. Pytania otwarte

4. Parafrazowanie

5. Prawidłowe B,C,D

22. Wskaż zdania nieprawidłowe:

1. Odzwierciedlanie to technika aktywnego słuchania

2. Parafrazowanie to technika aktywnego słuchania

3. Odzwierciedlanie to próba nazwania tego co odczuwa druga osoba

4. Odzwierciedlanie to powtórzenie innymi słowami tego co powiedział rozmówca

5. Odzwierciedlanie to technika przydatna w rozmowie na tematy „trudne”

23. Wskaż czynnik, który nie wpływa na stosowanie się do zaleceń:

1. Poczucie umiejscowienia kontroli

2. Poziom wyuczonej bezradności

3. Wiek

4. Stan psychiczny

5. Poziom lęku

24. Który z poniższych czynników sprzyja stosowaniu się do zaleceń:

1. Zewnętrzne (wewnętrzne) poczucie umiejscowienia kontroli

2. Wyuczona bezradność

3. Depresja współistniejąca z chorobą somatyczną

4. Wysoki poziom poczucia własnej skuteczności

5. Brak wsparcia w sytuacji choroby

25. Dla zespołu stresu pourazowego PTSD charakterystyczne są:

1. Przebycie ciężkiego traumatycznego wydarzenia

2. Urojenia

3. Nawracające myśli lub koszmary senne związane z tym wydarzeniem

4. Obniżenie nastroju

5. Prawidłowe A i C

26. Pośród poniższych zaburzeń o najcięższym przebiegu wymagające bezwzględnie pomocy psychiatrycznej to:

1. Psychoza poporodowa

2. „babey blues”

3. Lęk paniczny

4. PTSD

5. Depresja poporodowa

27. Do czynników wpływających na stosowanie się do zaleceń należy:

1. Wiek

2. Płeć

3. Wykształcenie

4. Status społeczny

5. Czynniki osobowościowe

28. Pacjent na realizacje recepty na antybiotyk refundowanej przez NFZ licząc od daty jej wystawienia ma:

1. 5 dni a po tym terminie może zrealizować receptę ale pełnopłatnie

2. Ma tydzień a po tym terminie pełnopłatnie

3. Ma 2 tygodnie

4. Miesiąc

5. Żadne z powyższych

29. Ilość leku wypisanego na recepcie refundowanej przez NFZ:

1. Nie może przekroczyć kuracji miesięcznej

2. Nie może przekroczyć kuracji 2 miesięcznej

3. Nie może przekroczyć kuracji 3 miesięcznej

4. Może przekroczyć kurację 3 miesięczną pod warunkiem podania dawkowania leku

5. Może przekroczyć kurację 3 miesięczną pod jeżeli recepta jest wypisana przez specjalistę i termin kolejnej wizyty przekracza okres 3 miesięcy.

30. Dawkowanie na recepcie trzeba napisać:

1. Gdy na recepcie jest więcej preparatów niż 1

2. Gdy zapisujesz więcej niż 1 opakowanie preparatu

3. Gdy zapisujesz więcej niż 2 najmniejsze lekospisowe opakowania

4. Nigdy

5. Zawsze

31. Wypisując diazepam:

1. Poinformujesz pacjenta o objawach ubocznych i przeciwwskazaniach

2. Napiszesz łączną ilość zapisywanych tabletek słownie

3. Możesz wypisać ilość leku wystarczającą na 3 miesiące

4. Użyjesz recepty „różowej”

5. Napiszesz dawkowanie

1. 1,2,3,4,5 B. 1,2,3,5 C. 2,3,4,5 D. 2,3,5 E. 1,2,5

32. U 35 letniego mężczyzny z objawową miażdżycą należy:

1. Zalecić zmianę trybu życia

2. Włączyć leczenie farmakologiczne

3. Policzyć ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych i dopiero wówczas podjąć decyzję co do leczenia

4. Prawidłowe A i B

5. Żadne z powyższych

33. Ilu pacjentów z rozwarstwiającym się tętniakiem aorty przypada na 1000 pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym w izbie przyjęć:

1. 1

2. 10

3. 100

4. Mniej niż 1

5. Nie ma to większego znaczenia ponieważ w obu przypadkach stosuje się takie samo leczenie

34. Do rozpoznania bloku prawej odnogi pęczka Hissa czas trwania zespołu QRS może/musi? Wynosić min:

1. 80 ms

2. 0,8 s

3. 120 ms

4. 200 ms

5. Kryterium czasowe nie jest istotne przy rozpoznaniu

35. Stosowanie kwestionariuszy w diagnozowaniu depresji:

1. Nie wymaga uzupełniania o wywiad kliniczny

2. Jest przydatne, ale stanowi jedynie wstępną ocenę objawów

3. Jest metodą drogą

4. Wymaga specjalistycznego przygotowania

5. Możliwe jest jedynie u pacjentów, u których podejrzewamy zaburzenia

36. Prawidłowy sposób przekazywania informacji polega na:

1. „dawkowaniu informacji”

2. Przekazywaniu ich w sposób zrozumiały

3. Unikaniu przekazywania na raz zbyt wielu informacji o dużym ciężarze emocjonalnym

4. Przekazywaniu wszystkich informacji od razu tak, aby pacjent od początku był zapoznany ze wszystkimi aspektami choroby

5. Prawidłowe A,B,C

37. Wskaż cechy-objawy zespołu depresyjnego, które wiążą się z najwyższym ryzykiem popełnienia samobójstwa:

1. Wzrost napędu psychoruchowego i poprawa nastroju

2. Spadek napędu psychoruchowego i poprawa nastroju

3. Wzrost napędu psychoruchowego i spadek nastroju

4. Spadek nastroju i zaburzenia snu

5. Długotrwały spadek nastroju

38. Brak załamka P:

1. Migotanie przedsionków oraz świeży zawał ściany bocznej

2. Migotanie przedsionków i świeży zawał ściany dolnej

3. Trzepotanie przedsionków i świeży zawał ściany bocznej

4. Trzepotanie przedsionków i świeży zawał ściany dolnej

5. Migotanie przedsionków z blokiem przedsionkowo-komorowym III° z zastępczym rytmem komór.

39. Brak QRS:

1. Trzepotanie przedsionków

2. Migotanie przedsionków

3. Migotanie komór

4. Migotanie przedsionków oraz świeży zawał ściany dolnej

5. Migotanie przedsionków z blokiem przedsionkowo-komorowym III°

40. Wysokie uniesienie w V3, V4, V5, V6:

1. Zawał ściany tylnej

2. Zawał ściany dolnej

3. Zawał ściany przedniobocznej

4. Zawał ściany przednio przegrodowej

5. Zapalenie osierdzia

41. Częstość akcji Seca na EKG wynosi ok.

1. 300/min.

2. 150/min.

3. 120/min.

4. 100/min

5. Żadne z powyższych

42. Fale Pardego V2, V3:

1. Zawał ściany tylnej

2. Zawał ściany dolnej

3. Zawał ściany przedniobocznej

4. Zawał ściany przednio przegrodowej

5. Zapalenie osierdzia

43. U pacjenta z nawracającymi bólami w klatce piersiowej od 5 dni (przesów papiru 25mm/s), rozpoznanie:

1. Zawał ściany tylnej

2. Dolnej

3. Przedniobocznej

4. Przednio przegrodowej

5. Zapalenie osierdzia

44. Fala Pardego ? w II, III, aVF, aVL

1. LBBB

2. RBBB

3. Zawał ściany dolnej

4. Zawał ściany przedniobocznej

5. Zawał ściany przednio przegrodowej

45. Fala Pardego? I, III, poszerzenie QRS

1. LBBB

46. Szmer maszynowy usłyszysz osłuchując pacjenta z:

1. Drożnym przewodem tętniczym Botala

2. Zerwaniem mięśnia brodawkowatego przedniego zastawki trójdzielnej

3. Niedomykalność zastawki dwudzielnej

4. Niedomykalność zastawki aortalnej

5. Ubytkiem przegrody międzykomorowej

47. Specjalistyczną agendą rządową zajmującą się szeroko pojętymi zagadnieniami związanymi z alkoholizmem jest:

1. Instytut Psychologii Uzależnień

2. Ministerstwo zdrowia

3. Państwowa agencja rozwiązywania problemów alkoholowych

4. Instytut psychiatrii i neurologii

5. Ogólnopolska inicjatywa anonimowi alkoholicy

48. Tylko jedno z poniższych stwierdzeń nie jest charakterystyczne dla choroby alkoholowej, które:

1. Choroba alkoholowa ogarnia całą rodzinę

2. Choroba alkoholowa to kwestia braku silnej woli i wolnego wyboru

3. Jedyną drogą do zatrzymania tej choroby jest uznanie całkowitej abstynencji

4. Podstawą leczenia uzależnienia od alkoholu są działania psychoterapeutyczne

5. Nieodwracalna utrata kontroli picia jest istotą choroby alkoholowej

49. W typologii uzależnienia od Internetu wg Kimberly S. Young nie występuje jedna z powyższych kategorii, która:

1. Erotomania internetowa

2. Uzależnienie od sieci

3. Socjogenia internetowa

4. Przeciążenie informacyjne

5. Uzależnienie od komputera

50. Funkcja rodziny wyznaczająca jej członkom określony status społeczny, przynależność do określonej klasy czy warstwy społecznej, nazywana jest:

1. Legitymacyjną

2. Demokratyczną

3. Autorytarną

4. Kastową

5. Stratyfikacyjną

51. Określenie „Homo Eligens” oznacza:

1. Człowiek cywilizacji informatycznej o skłonnościach e-zależnych

2. Człowieka e-kreatywnego

3. Człowieka świadomie wybierającego

4. Człowieka uzależnionego

5. Człowieka o określonej przynależności grupowej w zależności od jednostki chorobowej

52. Koalkocholizm to

1. Przyjmowanie odpowiedzialności z alkoholika

2. Poddanie się rytmowi picia alkoholika

3. Wysoka tolerancja patologicznych zachowań alkoholika

4. Syndrom

5. Hegemonia uzależnionego

1. 1,2,4 B. 1,2,3 C. 1,2,5 D. 3,4,5 E. wszystkie prawidłowe

53. Którez zagadnień klinicznych nie jest specyficzne dla medycyny rodzinnej:

1. Postępowanie w przypadku zaburzeń psychosomatycznych

2. Orzekanie o niezdolności do pracy

3. Postępowanie w przypadku chorób przewlekłych

4. Profilaktyka

5. Postępowanie w przypadku chorób współistniejących

54. Do zakresu świadczeń wykonywanych przez POZ należą:

1. Profilaktyka i promocja zdrowia

2. Leczenie i zapobieganie lub ograniczanie niepełnosprawności

3. Edukacja zdrowotna

4. Usprawnianie oraz pielęgnacja

5. Wszystkie prawdziwe

55. Jaki lekarz POZ nie może przyjmować pacjentów:

1. Pediatra

2. Internista

3. Lekarz rodzinny

4. Lekarz bez specjalizacji z6 letnim stażem w POZ

5. Lekarz po stażu podyplomowym

56. Na jedną położną POZ powinno przypadać:

1. Nie więcej niż 6600 osób, do których należą osoby płci żeńskiej, oraz noworodki i niemowlęta obu płci do ukończenia 2 m-ca życia

2. Co najmniej 6600 osób, do których należą osoby płci żeńskiej, oraz noworodki i niemowlęta obu płci do ukończenia 2 m-ca życia

3. Nie więcej niż 5000 osób obu płci

4. Nie więcej niż 4500 kobiet i dzieci do 6 m-ca życia

5. Wszystkie fałszywe

57. Skierowanie od lekarza rodzinnego wymaga wizyty u:

1. Okulista

2. Dermatolog

3. Psychiatra

4. Onkolog

5. Kardiolog

58. Osoby pozostające w kontakcie z chorym z niedoborem odporności powinny zostac zaszczepione wszystkimi powyższymi szczepionkami ( zgodnie ze wskazaniami dla wieku) z wyjątkiem:

1. OPV

2. MMR

3. Przeciwko ospie wietrznej

4. Przeciwko rota wirusom

5. DTP

59. Wskaz zdanie fałszywe:

1. Do jednego lekarza rodzinnego może należeć 2750 osób

2. Lekarz POZ może kierować na badania wysokospecjalistyczne kosztowne np. MRI

3. Stawka na osobę starszą jest wyższa niż na młodą

4. Lekarz POZ może kierować do wszystkich specjalistów

5. Do okulisty i onkologa skierowanie nie jest konieczne

60. Ocena ruchomości błony bębenkowej wskazana jest w przypadku podejrzenia:

1. Ostrego zapalenia ucha środkowego

2. Perforacji błony bębenkowej

3. Wysiękowego zapalenia ucha

4. Prawidłowe A i B

5. Wszystkie nieprawidłowe

61. W ostrym zapaleniu ucha środkowego antybiotykoterapia wskazana jest:

1. U dzieci poniżej 2 roku życia z obustronnym zapaleniem

2. U dzieci z wysiękiem wydzieliny ropnej z ucha

3. U dzieci poniżej 6 m-ca życia

4. Wszystkie powyższe

5. Żadne z powyższych

62. Których szczepień nie należy wykonywać u niemowlęcia karmionego piersią:

1. Przeciwko Błonicy, Tężcowi, Krztuścowi

2. Przeciwko rota wirusom

3. Przeciwko pneumokokom

4. Wszystkie powyższe

5. Wszystkie wymienione można wykonać

63. Optymalną dawką sumaryczną izotretinoiny zapewniającą najlepsze długoterminowe efekty leczenia jest:

1. 100mg/kg mc na całą kurację niezależnie od płci pacjenta

2. 200mg/kg mc na całą kurację niezależnie od płci pacjenta

3. 120-150/kg mc na całą kurację niezależnie od płci pacjenta

4. Dawka optymalna dla kobiet wynosi 100mg/kg mc natomiast dla mężczyzn 200mg/kg mc

64. Na paciorkowcowe zapalenie gardła nie wskazuje:

1. Gorączka 38,5°C

2. Znaczne zaczerwienienie błony śluzowej gardła

3. Objawy kataralne

4. Powiększone i tkliwe węzły chłonne szyjne przednie

5. Naloty na migdałkach podniebiennych

65. Szczepienia przeciwko rota wirusom należy rozpocząć nie później niż do ukończenia:

1. 12tyg.ż.

2. 24tyg.ż.

3. 16tyg.ż.

4. 28tyg.ż.

5. Brak odpowiedzi prawidłowej

66. Które z niżej podanych zachowań może wskazywać, dziecko jest ofiarą przemocy:

1. Niestosowne do pory roku ubranie

2. Lęk przed powrotem do domu

3. Zaburzenia mowy

4. Ból przy oddawaniu moczu

5. Złamania

1. a,b,c,e B. c,d,e C. a,b,c D. b,c,e E. wszystkie prawidłowe

67. Przeciwwskazanie do stosowania doustnych koagulantów NIE stanowi:

1. ciąża

2. aktywna choroba wrzodowa

3. cukrzyca

4. niewydolność wątroby

5. alkoholizm

68. Które poniższych stwierdzeń dotyczących przemocy w rodzinie jest prawdziwe:

1. U dziecka, które spotkało się z przemocą może dojść do zachowań agresywnych

2. O przemocy należy myśleć w każdym przypadku u dziecka z nieprzypadkowym lub podejrzanym urazem brzucha nawet przy braku zasinień

3. Pierwsze wzmianki na temat krzywdzenia dziecka pojawiły się w 1946r

4. Wszystkie prawidłowe

5. Prawidłowe A i B

69. Który z poniższych stanów u dzieci z przewlekłym kaszlem nie jest wskazaniem do wykonania bronchofiberoskopii:

1. Podejrzenie aspiracji ciała obcego do dróg oddechowych

2. Suchy męczący kaszel w przebiegu astmy alergicznej

3. Zlokalizowane zmiany w płucach na zdjęciu rtg

4. Konieczność uzyskania materiału do badań mikrobiologicznych

5. Podejrzenie wady dróg oddechowych

70. Badania etiologii pozaszpitalnego zapalenia płuc w zależności od wieku dziecka wykazały, że:

1. U dzieci poniżej 5 rż. najczęstszym patogenem jest Streptococcus pneumoniae

2. U dzieci w wieku 5-15 lat dominują zakażenia M. pneumoniae

3. U noworodków najczęstszą florę stanowią paciorkowce grupy B i chlamydie

4. W krajach rozwiniętych S. aureus jest obecnie bardzo rzadką przyczyną pozaszpitalnego zapalenia płuc

5. Wszystkie powyższe

71. Zgodnie z aktualnym programem szczepień ochronnych, szczepienia przeciwko poliomyelitis żywą doustną szczepionką OPV są przeprowadzane u dzieci:

1. W 2 roku życia

2. W 4 rż

3. W 6 rż

4. W 2 m-cu życia

5. Brak prawidłowej odpowiedzi

72. Które z poniższych stwierdzeń dotyczących szczepienia przeciwko pneumokokom jest FAŁSZYWE:

1. Szczepieniem należy objąć osoby z niedoborem odporności

2. Szczepionka koniugowana (PCU) jest zalecana wyłącznie u dzieci poniżej 6 m-ca życia

3. Szczepionka polisacharydowa (PPV) jest zalecana u dzieci z zaburzeniami odporności powyżej 2 roku życia

4. Szczepionka PPV jest zalecana u osób powyżej 65 rż

5. Szczepionka PCV nie należy podawać dzieciom po ukończeniu 5 rż

2

---