Albrecht Durer - autoportret ( jako Chrystus )

Autoportret (Monachium)

Olejny obraz namalowany w 1500 roku, przechowywany Starej Pinakotece w Monachium^[7]. Artysta stworzył to dzieło w wieku 28 lat. Przedstawia ono frontalnie ujęte, idealizowane oblicze malarza na płaskim ciemnym tle. Gama barwna ogranicza się do brązów. Na obrazie znajduje się monogram Dürera, data oraz łaciński napis:

Albertus Durerus Noricus / ipsum me propriis sic effin / gebam coloribus aetatis / anno XXVIII

Ujęcie postaci nawiązuje do średniowiecznych wizerunków Chrystusa w symetrycznej pozie i patrzącego wprost na widza. Jest to jedyny przykład takiego typu portretu w historii sztuki^[8]. Od postaci Chrystusa odróżnia artystę współczesny strój — obszyty futrem płaszcz. Jan Białostocki badając refleksy światła w przedstawieniach oka w sztuce zauważył, że Dürer zaczął stosować motyw odbicia okna dzielonego na czworo, dzięki czemu na źrenicy zarysował się znak krzyża. Prawdopodobne jest, że refleks okna tego typu pełnił w tym autoportrecie funkcję religijnego symbolu światła

Rozwój świadomości artysty, który nie czuje się już anonimowym narzędziem pracującym ku chwale Boga, obrazują autoportrety: z 1498 roku -27-letni Dürer w eleganckim, modnym ubraniu (Prado, Madryt) i z 1500 roku - w symetrycznym, ściśle frontalnym ujęciu zastrzeżonym w średniowieczu dla wizerunków Chrystusa. Obrazem tym, zgodnie z ideałami renesansu, w miejsce boskiego wizerunku wprowadził portret człowieka-twórcy.

---