KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO

KLASA III

(2 godziny lekcyjne - jedna w klasie IIIG1, jedna w klasie IIIG2)

Temat: Jak napisać reportaż?

Cele lekcji

Uczeń:

- definiuje reportaż,

- wskazuje cechy reportażu jako gatunku z pogranicza publicystyki i literatury,

- wymienia etapy pracy nad reportażem,

- podaje własne przykłady tematów reportażu,

- sprawnie stosuje różne sposoby przytaczania cudzej wypowiedzi (mowa zależna, mowa niezależna, mowa pozornie zależna),

- wie jakie wyrazy są wyrazami neutralnymi a jakie stylistycznie nacechowanymi,

- trafnie dobiera wyrazy neutralne bądź stylistycznie nacechowane w zależności od charakteru wypowiedzi,

- wykonuje ćwiczenia słownikowe i redakcyjne,

- utrwala znaczenie pojęć: reportaż, reporter, wyraz neutralny, wyraz stylistycznie nacechowany, wyraz ekspresywny, mowa niezależna, mowa zależna, mowa pozornie zależna),

Metody pracy

- pogadanka, podająca, problemowa, ćwiczenia redakcyjne.

Formy pracy

- indywidualna

- zbiorowa

Środki dydaktyczne

- Karta z przykładami reportażu,

- Karta o reportażu.

Tok lekcji

Wprowadzenie w tematykę zajęć:

1. Dzisiejsza lekcja będzie poświęcona reportażowi jako gatunkowi z pogranicza publicystyki i literatury, zastanowimy się jakimi cechami powinien odznaczać się dobry reportaż, jakie się etapy pracy nad reportażem. Proszę o zapisanie tematu lekcji:

Jak napisać reportaż?

2. Rozdanie uczniom przykładu reportażu - na jego podstawie mają sformułować wniosek: jakim gatunkiem jest reportaż?

3. Uczniowie otrzymują kartę, na której zebrane są informacje dotyczące reportażu, w czasie rozmowy z nauczycielem, uzupełniają teksty zamieszczone na karcie.

Pytania nauczyciela skierowane do uczniów:

a. Jakie cechy reportażu moglibyśmy wyróżnić?

b. Jakie etapy pracy nad reportażem możemy wyróżnić?

c. Jakim problemom z życia szkolnego, towarzyskiego, społecznego chcielibyście poświęcić swój reportaż? Zaproponujcie tytuły tekstów.

4. W reportażu bardzo często przytaczamy wypowiedzi świadków, które mogą być wprowadzane do tekstu w postaci mowy zależnej lub niezależnej.

MOWA NIEZALEŻNA

Przywołanie czyichś słów dokładnie w takiej formie, w jakiej zostały one wypowiedziane nosi nazwę mowy niezależnej:

Np. Woźny tłumaczył: - Jakaś dziewczyna żąda widzenia z samym szefem.

„Czy nie widziałeś moich okularów”- zapytała babcia.

Marek wyznał: „Kocham Cię, Basiu”

MOWA ZALEŻNA:

Podporządkowanie cudzych sformułowań innej wypowiedzi nosi nazwę mowy zależnej:

Np. Woźny tłumaczył, że jakaś dziewczyna żąda widzenia z szefem.

Babcia zapytała, czy nie widziałem jej okularów.

Marek wyznał Basi, że ją kocha.

MOWA POZORNIE ZALEŻNA

W utworach literackich znikają niekiedy ścisłe rozgraniczenia między tekstem opowiadania a przytoczeniem. Zaciera się też granica między mową zależną a niezależną.

Np. Wiedziałam, że nie wróci tam już nigdy. Przenigdy! Znalazł wreszcie swoje miejsce na ziemi. Nic się więcej nie liczy. Przeszłość powoli odpływa w niebyt. Teraz wszystko musi się zmienić.

Taki sposób przytaczania wypowiedzi, która ma co prawda formę 3 osoby, ale konstruowana jest z perspektywy tego, o kim się mówi, a więc przedstawia również bezpośrednio jego przeżycia i myśli, nosi nazwę mowy pozornie zależnej. Mowa pozornie zależna pełni w tekstach narracyjnych ważną funkcję, ponieważ za jej pomocą świat jest ukazywany z punktu widzenia bohatera.

5. Rozpoznawanie form mowy zależnej, niezależnej, pozornie zależnej w ćwiczeniach zaproponowanych przez nauczyciela.

5. Przybliżenie uczniom informacji dotyczących słownictwa - zapoznanie z terminami: wyraz neutralny, wyraz nacechowany stylistycznie, wyraz ekspresywny.

6. Podsumowanie lekcji - lekcję kończy refleksja o zdobytej wiedzy i utrwalonych wiadomościach.

7. Zadanie pracy domowej - uczniowie mają za zadanie napisać reportaż na wybrany przez siebie temat.

2

---