Choroby zakaźne wieku dziecięcego

Różyczka (Rubeola)

• Źródło zakażenia: chory człowiek, dr. kropelkowa

• Okres wylęgania: 2-3 tyg

• Okres zaraźliwości: 7 dni przed wysypką - do 14 dni od pojawienia się wysypki

• 25 - 50% przebiega bezobjawowo

• epidemie co 6-9 lat (populacja nieszczepiona)

• objawy:

• okres prodromalny (przedwysypkowy) - objawy nikłe, gorączka, pogorszenie samopoczucia, powiększone WCH (potyliczne, karkowe, zauszne)

• wysypka - zmienna, drobrno- lub plamistogrudkowa, najpierw na twarzy zajęty trójkąt Fiłatowa, potem na tułowiu, rzadko zlewająca się (jedynie na twarzy), ustępuje bez przebarwień i łuszczenia po 2-3 dniach

• przechorowanie daje odporność na całe życie

Różyczka wrodzona

• pierwszy trymestr ciąży (15-25% płodów) - poronienia, embriopatie (wady wrodzone)
  triada Gregga:

• objawy oczne - małoocze, jaskra, zaćma, zapalenie siatkówki i naczyniówki

• ukł. krążenia - PDA, USD, ASD

• głuchota

• upośledzenie rozwoju psychomotorycznego

• drugi trymestr - 1-5% płodów
  martwe urodzenia, zmiany zapalne i pozapalne uszkodzenia narządów
  rozszerzony z. Gregga:

• zapalenie mózgu i opon

• zapalnie wątroby

• hepatosplenomegalia

• zapalenie nerek

• skaza krwotoczna, małopłytkowa

• przewlekłe biegunki

• wysypki skórne

• upośledzenie rozwoju psychomotorycznego

• po 20 tyg nie ma zagrożenia dla płodu

Odra

• Źródło zakażenia: chory człowiek, droga kropelkowa

• Okres wylęgania: 9 -14 dni

• Okres zaraźliwości: 5 dni przed i 4 po ukazaniu się wysypki

• zachorowalność przed szczepieniem (poniżej 13 m.ż.) i po wygaśnięciu odporności poszczepiennej (powyżej 10 lat od szczepienia) - rewakcynacja
  objawy:

• okres nieżytowy - gorączka, ostry nieżyt spojówek i górnych dr. oddechowych, szczekający kaszel, światłowstręt, plamki Fiłatowa -Koplika (białe plamki z czerwoną obwódką na wysokości dolnych zębów trzonowych)

• okres wysypkowy- 1-3 dni po pojawieniu się plamek wysypka, ze wzrostem temperatury, najpierw za uszami i na twarzy (z zajęciem trójkąta Fiłatowa) potem stopniowo tułów i kończyny, wysypka gruboplamista, stopniowo zlewająca się (skóra tygrysa), zanika w odwrotnej kolejności do pojawiania się

• odra czarna - o ciężkim przebiegu, z wybroczynami w obrębie wykwitów (skaza małopłytkowa)

Ospa wietrzna

• Źródło zakażenia: człowiek chory na ospę lub półpasiec, droga kropelkowa lub powietrzna (do kilkudziesięciu metrów)

• pierwotne zakażenie osoby seronegatywnej - zachorowanie,
  aktywacja zakażenia latentnego - półpasiec

• Okres wylęgania: 14 - 21 dni

• Okres zaraźliwości: od 2 dni przed zachorowaniem do przyschnięcia pęcherzy

• objawy:

• wstępne - niecharakterystyczne

• wysypka - plamka → grudka → pęcherzyk → strupek (ewolucja zmian kilkanaście godzin), pojawia się rzutami - polimorfizm zmian, skóra nieowłosiona i owłosiona, błony śluzowe jamy ustnej i narządów moczowo-płciowych, charakter wysypki jest dośrodkowy (rzadko kończyny)

• odmiany:

• krwotoczna

• zgorzelinowa

• pęcherzowa

• powikłania:

• nadkażenie bakteryjne

• zapalenie móżdżku, mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych

• rzadko: zapalenie płuc, wątroby, serca

Gorączka trzydniowa

• dzieci od 6 m.ż. do 5 r.ż.

• bezobjawowo

• 3-5 dni gorączka 39 -40°C, bez odchyleń w badaniu fizykalnym

• po ustąpieniu gorączki - wysypka odropodobna, gł. na tułowiu, utrzymująca się przez dwie doby

Rumień zakaźny

• dzieci 3-12 lat

• bezobjawowo

• objawy:

• gorączka kilkudniowa

• nieżyt dr. oddechowych

• często jedynym objawem jest wysypka

• pierwsza faza - na twarzy, symetryczny ciemniejący, potem sinofioletowy rumień z pozostawieniem zblędnięcia wokół ust

• druga faza

Mononukleoza zakaźna

• droga zakażenia: kropelkowa, przetaczanie krwi, przeszczepy narządów,

• ostatnio wzrost zachorowań

• Okres wylęgania: 2 - 7 tygodni

• często przebiega bezobjawowo

• częste nosicielstwo EBV

• objawy:

• kilkunastodniowa gorączka

• powiększenie WCH

• ostry nieżyt gardła i migdałków, angina z ropnym nalotem

• wybroczyny na podniebieniu twardym

• obrzęk powiek (senny urok)

• powiększenie wątroby i śledziony

• wysypka plamistogrudkowa na tułowiu i kończynach (szczególnie leczonych amoksycyliną)

• przebieg 1-3 miesięcy, samoograniczające się

• leukocytoza z bezwzględną limfocytozą, atypowe limfocyty,

• (+) odczyn Paula - Bummella - Davidsona

• szybkie testy aglutyninowe - szkiełkowe: Monocheck, Monotest

• powikłania: najgorszym jest pęknięcie śledziony
  
  

• z. mononukleozy → w przebiegu zakażenia wirusem cytomegalii, różyczki, WZW B, adenowirusami, HIV oraz w toksoplazmozie nabytej

Nagminne zapalenie przyusznic (świnka)

• zakażenie dr. kropelkową

• Okres wylęgania: 16 - 18 dni

• Okres zaraźliwości: 2 dni przed objawami klinicznymi, trwają przez 7 dni

• chorują najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym

• przebieg często bezobjawowy

• objawy:

• złe samopoczucie, bóle głowy, stany podgorączkowe

• w 2-5 dnia choroby - temperatura 39-40°C, bolesny obrzęk ślinianek przyusznych, ból w stawie żuchwowym, skóra nad śliniankami silnie napięta

• obrzęk ustępuje w 1-4 tyg

• powikłania:

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (do 30% dołącza się zapalenie mózgu), przebieg ciężki

• głuchota (4%)

• zapalenie jąder - nie prowadzi do zniszczenia kom. rozrodczych

• zapalenie trzustki

Płonica

• zakażenie paciorkowcami gr. A wytwarzającymi jad erytrogenny u os. wrażliwych na erytrogeny

• po przebyciu pełna odporność na płonicę

• Źródłem zakażenia może być chory na płonicę i anginę (odporny na jad)

• objawy:

• nagły początek: ból głowy, wymioty, gorączka

• angina, szkarłatne łuki gardłowo-podniebienne, malinowy język, obrzęk szyjnych WCH

• żywoczerwona drobnoplamista wysypka, głównie na tułowiu i na zgięciach kończyn (objaw Pastu - linijne wybroczyny), blady trójkąt Fiłatowa

• płatowe łuszczenie skóry (po jednym tyg. na twarzy, po 2 tyg. na tułowiu, po 3-4 tyg. na stopach i dłoniach)

• leukocytoza z neutrocytozą i eozynofilią, ↑OB., ↑ASO

• powikłania:

• zapalenie WCH,

• zapalenie ucha środkowego

• zapalenie nerek

• zapalenie stawów

• zapalenie mm. sercowego

• leczenie:

• penicylina G, doustnie przez 10 dni

• nie leczy się nosicielstwa (z wyjątkiem osób rodzin z nawracającymi infekcjami paciorkowcowymi,

• gdy uczulenie na penicylinę to erytromycyna
  
  

4

---