Pedagogiczny Kurs Kwalifikacyjny

Ćwiczenia usprawniające grafomotorykę

u dzieci z dysleksją.

opracowała: pod kierunkiem:

AgaZio

Wałbrzych 2012

Spis treści

Wstęp…………………………………………………………………………………….3

Rozdział I

1.Co to jest dysleksja…………………………………………….....................................3

2.Rodzaje dysleksji………………………………………………………………………3

Rozdział II

1.Dysgrafia- obniżona sprawność grafomotoryczna ……………………………………4

2. Oznaki zburzeń graficznych…………………………………………………………..6

Rozdział III

Ćwiczenia usprawniające grafomotorykę ……………………………………………….6

1. Zabawa w rysowanie………………………………………………………………….7

2. Przykłady ćwiczeń usprawniających technikę pisania i rysowania…………………..8

3. Ćwiczenia fizyczne dla dzieci z obniżonym poziomem graficznym………………..11

4.Metoda kinezjologii edukacyjnej Paula Dennisona………………………………….12

Zakończenie……………………………………………………………………………14

Bibliografia…………………………………………………………………………….15

WSTĘP

W niniejszej pracy przedstawiam przykłady ćwiczeń zalecanych dzieciom z dysleksją rozwojową o obniżonej sprawności grafomotorycznej. Myślę, że ćwiczenia te nadają się również do poprawy, jak też nabywanie samej umiejętności pisania u dzieci już w wieku przedszkolnym.

Wybrałam ten problem i te ćwiczenia do przedstawienia w mojej pracy, gdyż jako matka dziecka, które od początku bardzo brzydko pisało, szukałam metod, które mogłyby to poprawić i rozwinąć umiejętności grafomotoryczne u mojego dziecka.

ROZDZIAŁ I

1.Co to jest dysleksja

Terminologia określająca specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu jest bardzo bogata i wywodzi się z języków greckiego i łacińskiego, w których przedrostek dys - oznacza brak czegoś, trudność, niemożność, nadając znaczenie negatywne, a czasownik lego znaczy „czytam”.

Najnowsza definicja dysleksji przyjęta w roku 1994 przez Towarzystwo Dysleksji im. Ortona brzmi : „Dysleksja jest jednym z wielu różnych rodzajów trudności

w uczeniu się. Jest specyficznym zaburzeniem uwarunkowanym konstytucjonalnie. Charakteryzuje się trudnościami w dekodowaniu pojedynczych słów, co najczęściej odzwierciedla niewystarczające zdolności przetwarzania fonologicznego. Trudności

w dekodowaniu pojedynczych słów są zazwyczaj niewspółmierne do wieku życia dziecka oraz zdolności poznawczych i umiejętności szkolnych; trudności te nie są wynikiem ogólnego zaburzenia rozwoju ani zaburzeń sensorycznych. Dysleksja manifestuje się różnorodnymi trudnościami w odniesieniu do różnych form komunikacji językowej, często oprócz trudności w czytaniu, dodatkowo pojawiają się poważne trudności

w opanowaniu czynności pisania i poprawnej pisowni ”.

3. Typy dysleksji
W poszczególnych przypadkach, ze względu na odmienny patomechanizm zaburzeń czytania i pisania, wyróżnia się kilka typów dysleksji. Według profesor Marty Bogdanowicz są one wyznaczone przez rodzaj zaburzeń leżących u podstaw złożonej czynności czytania i pisania :
- dysleksja typu wzrokowo- przestrzennego - uwarunkowana zaburzeniami funkcji wzrokowo-przestrzennych (zaburzenia percepcji wzrokowej i pamięci wzrokowej, spostrzegania przestrzeni);
- dysleksja typu słuchowo-językowego - uwarunkowana zaburzeniami funkcji słuchowo-językowych (percepcji słuchowej i pamięci słuchowej dźwięków mowy powiązane z zaburzeniami językowymi);
- mieszany typ dysleksji - uwarunkowany zaburzeniami funkcji wzrokowo- przestrzennych oraz funkcji słuchowo-językowych;
- dysleksja typu integracyjnego - uwarunkowana zaburzeniami koordynacji funkcji percepcyjnych (wzrokowo-przestrzennych, słuchowo-językowych, dotykowo- kinestetycznych) i motorycznych.
Inna klasyfikację zaproponował David Bakker , który wyróżnia dwa typy dysleksji:
- językowy typ dysleksji (dysleksja typu L): uczeń czyta szybko, lecz popełnia dużo błędów ze względu na przedwczesne posługiwanie się strategiami językowymi (dla czynności czytania dominuje lewa półkula mózgu),
- percepcyjny typ dysleksji (dysleksja typu P): uczeń czyta wolno, lecz popełnia mało błędów ze względu na zbyt długo utrzymującą się dominację strategii percepcyjnych, wzrokowo-przestrzennych (dla czynności czytania dominuje prawa półkula mózgu).
Wyróżnione dwa typy zaburzeń czytania można diagnozować tylko u około 60% słabo czytających uczniów. W każdym z opisanych przypadków występuje słabe rozumienie czytanego tekstu, lecz odmienny jest obraz kliniczny dysleksji. Wiedza na temat nieprawidłowego kształtowania się dominacji półkul mózgowych w odniesieniu do czynności czytania pozwala odpowiednio zaprojektować terapię. W typie L będziemy stymulować funkcje prawej półkuli, angażujące percepcję wzrokowo-przestrzenną (czytanie tekstów pisanych zróżnicowanym krojem czcionki, rozpoznawanie wypukłych liter i wyrazów dotykiem lewej ręki), zaś w typie P będziemy wspomagać rozwój lewej półkuli (ćwiczenia rozwijające funkcje językowe, rozpoznawanie za pomocą dotyku prawej ręki liter i wyrazów).

ROZDZIAŁ III

1.Dysgrafia- obniżona sprawność grafomotoryczna

Trudności w czytaniu i pisaniu ,według Marty Bogdanowicz mogą występować w trzech formach, w postaci izolowanej (na przykład tylko trudności z nauczeniem się poprawnej pisowni) lub łącznie (kiedy występują jednocześnie dwie lub nawet trzy formy tych zaburzeń). Są to:

Dysleksja (w wąskim rozumieniu) - specyficzne trudności w czytaniu.

Dysortografia - specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni

(w tym błędy ortograficzne)

Dysgrafia - trudności w opanowaniu pożądanego, to znaczy czytelnego poziomu

graficznego pisma.

Pisanie jako czynność graficzna jest procesem, który angażuje prawidłowe spostrzeganie wzrokowe, sprawność manualną i koordynację wzrokowo- ruchową. Deficyty

w tym zakresie powodują obniżoną sprawność grafomotoryczną czyli tzw. dysgrafię. Sądzę, że ocenę poziomu graficznego pisma najlepiej dokonać na podstawie zeszytów szkolnych, one pokazują prawdziwe trudności w technice pisania.

Analizując poziom graficzny należy mieć na uwadze następujące kryteria ( według T. Wróbla):

• kształt liter

• łączenie liter

• pisanie ruchem nieprzerywanym

• zachowanie odpowiednich odstępów między literami i wyrazami

• ogólne wrażenie

Do charakterystycznych objawów zaburzeń sprawności grafomotorycznej u dzieci należy:

•  pismo nieczytelne, nieestetyczne; brzydkie, gwałtowne

• błędy proporcjonalności (litery wychodzące poza linie)

•  brak melodii kinetycznej pisma (litery pozbawione płynności , nie łączone)

• ogólne wolne tempo pisania

• zeszyty niestaranne, pomazane

• zbyt silny lub zbyt słaby nacisk ołówka ( napięcie mięśni)

• częste ścieranie i poprawianie

• dziecko często się męczy i zniechęca

• niechęć do wykonywania wszelkich ćwiczeń graficznych

• ogólna słaba sprawność ruchowa całego ciała a szczególnie mała sprawność motoryczna rąk

Powodem obniżonego poziomu graficznego najczęściej jest:

• nieprawidłowa pozycja ciała

• nieprawidłowy chwyt pisarski

• zaburzone analizatory korowe

• problem z przetwarzaniem bodźców zmysłowych (układ przedsionkowy, proprioceptywny i dotykowy)

• osłabione napięcie mięśniowe

• zaburzenia emocjonalne

2.Oznaki zaburzeń graficznych:

 Zakłócenia funkcji wzrokowych

•  mała pomysłowość, przepisywanie od kolegów

• dzieci nie lubią rysować z pamięci, chętnie kolorują, korzystają z szablonów, kalkują

Duże napięcie mięśniowe

• nadmierne przyciskanie, rysowanie linii grubych, przedzieranie papieru, linie są krzywe

• przedmioty duże gdyż dziecko nie potrafi opanować ruchu

Małe napięcie mięśniowe

• linie nikłe, drżące, niepewne

• przedmioty małe, których wielkość uniemożliwia umieszczenie szczegółów

Dzieci leworęczne

• mają ograniczoną precyzję ruchów, silną męczliwość ręki, nie nadążają za grupą, zamazują pismo, łamią ołówki 

• niepotrzebne przestawianie rąk powoduje nerwice, płacz, ataki złości.

Dzieci z zaburzeniami schematu ciała lub orientacji przestrzennej

• będą przestawiać lub przekręcać rysunek

• czasami poszczególne części ciała nie będą ze sobą powiązane

• proporcje pomiędzy poszczególnymi częściami ciała nie będą zachowane

 

Rozdział III

Ćwiczenia usprawniające grafomotorykę

Podstawową zasadą przezwyciężania trudności w nauce jest systematyczność. Przy codziennych, chociaż kilkuminutowych ćwiczeniach może wystąpić zjawisko samoistnej kompensacji zaburzonych funkcji.Dla dzieci z obniżona sprawnością grafomotoryczną prowadzone są zajęcia terapeutyczne mające na celu:

• podnoszenie ogólnej sprawności ruchowej

• kształcenie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni

• usprawnianie motoryki rąk- głównie dominującej

• usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej

• kształcenie umiejętności regulowania napięcia mięśniowego

• rozwijanie precyzji i koordynacji ruchów poprzez ćwiczenia ruchowe dłoni, nadgarstków i palców

• ćwiczenia usprawniające manualnie

• wyrównywanie dysharmonii rozwoju osobowości

Biorąc pod uwagę, że rysowanie i malowanie przygotowują dziecko do pisania, musimy za wszelką cenę zachęcić dziecko do wykonywania tych czynności, pokazać mu ,że rysowanie może być bardzo przyjemnym i radosnym zajęciem.
Często jedynym wyjściem jest organizowanie ćwiczenia "zabaw w rysowanie".

1."Zabawa w rysowanie"

to zabawa ruchowa, do której wplatamy elementy czynności graficznych. Zaczynamy od najprostszych tj. rysowanie patykiem na piasku czy mazanie palcem po papierze- dzieci mają odczucie że bawią się a nie że rysują. Zabawa ruchowa powinna być tak zaplanowana, aby stwarzała liczne preteksty co do czynności o charakterze graficznym. Z czasem tych czynności powinno być coraz więcej, tak że w końcowym etapie zabawa przeradza się samorzutnie w zajęcia plastyczne.
Wskazane jest, aby wytwory dziecka po każdych zajęciach były eksponowane np. nad jego łóżkiem, za szkłem biblioteczki itp. i pokazywane w obecności dziecka rodzinie i osobom odwiedzającym. Wytwory powinny być akceptowane i chwalone!
Zajęcia najlepiej zaczynać od ćwiczeń rozluźniających, wprowadzających dzieci w dobry nastrój.
Zabawa w rysowanie - przykłady ćwiczeń:

• malowanie palcami i całymi dłońmi

• ślady- pozostawianie na papierze odcisków dłoni i stóp umoczonych w farbie

• malowanie grubym pędzlem - na dużych arkuszach papieru dzieci kolorem pokrywają papier w dowolny sposób

• obrysowanie dłoni i stóp - przy użyciu narzędzia np. kredy lub ołówka

• obrysowywanie całego ciała - na arkuszu papieru pakunkowego dziecko obrysowuje rodzeństwo lub rodzica

• obrysowywanie przedmiotów - są to kolejne kroki przygotowujące dziecko do samodzielnego rysowania

• rysowanie według gotowych szablonów - czyli wzdłuż ścianek otworów gotowych plastikowych szablonów. Ważne w tej zabawie jest uzyskanie zadowalającego efektu w szybki i łatwy sposób, co silnie motywuje do dalszych zajęć

• zabawa w "mapę"- malowanie wspólnie z rodzicem na dużym arkuszu papieru planu miasta z ulicami po których będą mogły jeździć samochody zabawki. Kreślenie linii równoległych, zakoli, pętli, prostych schematów rysunkowych.

• Przygotowywanie do nauki ładnego pisania i prawidłowego chwytu jak również usprawnianie motoryki należy zacząć już z dziećmi 5-6 letnimi.
  Służą do tego różne ćwiczenia zawarte w licznych publikacjach m.in. "Metoda dobrego startu" M. Bogdanowicz.
  Bardzo istotne dla rozwoju motoryki są zajęcia, w których czynności ruchowe odbywają się pod ścisła kontrolą wzroku. Są to tzw. ćwiczenia grafomotoryczne kształcące zarówno motorykę, percepcję wzrokową, jak i koordynację wzrokowo-ruchową.

2.Przykłady ćwiczeń usprawniających technikę pisania i rysowania:

Ćwiczenia ułatwiające opanowanie prawidłowego chwytu i sposobu trzymania ołówka:

• lepienie kulek, wężyków z plasteliny

• wydzieranie drobnych papierków

• rysowanie w płaszczyźnie poziomej; na papierze leżącym na ławce , gdy dziecko stoi, a jego ręka swobodnie zwisa ku dołowi

• rysowanie w płaszczyźnie pionowej: na papierze rozpiętym na ścianie lub tablicy, gdy dziecko stoi, unosząc rękę na wysokość dolnej części twarzy

• stosowanie plastikowych nasadek na narzędzia służące do pisania

. Ćwiczenia współpracy ręki i oka:

• rysowanie po śladzie, wypełnianie wykropkowanych linii, obwodzenie konturów rysunku

• kalkowanie rysunków przez kalkę techniczną

• obrysowywanie przedmiotów i rysowanie z użyciem szablonów

• zamalowywanie rysunków konturowych

• kreślenie fali i spirali

• zakreskowanie pół liniami pionowymi, poziomymi, ukośnymi, falistymi

• wypełnianie rysunku innymi materiałami np. wydzieranka , plastelina , wata

• wycinanie i wklejanie rysunków

Ćwiczenia usprawniające koordynację całego ciała:

• ćwiczenia z zakresu kinezjologii edukacyjnej np.; rysowanie oburącz, leniwa ósemka

• ćwiczenia ruchowe przy muzyce

• ćwiczenia kończyn górnych

• ćwiczenia ogólnorozwojowe

Ćwiczenia wytwarzające nawyki ruchowe związane z kierunkiem pisania(automatyzacja ruchów):

• kreślenie linii z zachowaniem kierunku; linie pionowe z góry na dół, linie poziome od lewej strony do prawej

• rysowanie kół w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara tak jak podczas pisania litery C

• rysowanie szlaczków rozpoczętych od lewej strony

Ćwiczenia rozwijające orientację w schemacie ciała i przestrzeni:

• wskazywanie dziecku części ciała i nazywanie ich

• obrysowywanie różnych części ciała i nazywanie ich

• wielokrotne zwracanie się do dziecka z poleceniem np. podaj prawą rękę, podnieś lewą nogę itp.

• wskazywanie przedmiotów na obrazku i określanie ich położenia

• zabawy ruchowe polegające na wykonywaniu poleceń prowadzącego typu: zrób krok do przodu itp.

Ćwiczenia kontrolujące i regulujące napięcie mięśniowe rąk:

• zabawy dłońmi w ciepłej wodzie

• kreślenie linii, figur , liter ,cyfr na tackach z kaszą lub piaskiem

• malowanie palcami

• malowanie za pomocą pędzla do golenia

• modelowanie, wycinanie, wydzieranie

• rysowanie i malowanie w płaszczyźnie pionowej

Ćwiczenia ruchowe palców , dłoni i nadgarstków:

• ruchy okrężne nadgarstka

• zginanie i prostowanie nadgarstka

• ćwiczenia dłoni i palców wg

• odciskanie linii papilarnych paluszków, rysowanie kredkami nakładanymi na palce

Ćwiczenia relaksacyjne w przerwach podczas ćwiczeń:

• zaciskanie i rozwieranie pięści na przemian, uświadamianie sobie stanu napięcia mięśniowego i rozluźnienia

• zabawy naśladujące ruchy np. pryskanie wodą, otrząsanie się z wody

Jedną z głównych przyczyn pisma dysgraficznego jest nieprawidłowy chwyt narzędzia do pisania! Dla dzieci, które nieprawidłowo trzymają ołówek w palcach, zalecane są nasadki plastikowe. Stosowanie takiej nasadki podczas pisania czy rysowania umożliwia skorygowanie nieprawidłowego chwytu narzędzia graficznego. Nasadka jest też pomocna w przypadku, gdy dziecko nie potrafi kontrolować siły chwytu i nacisku na narzędzie w chwili pisania. Ponadto przydaje się ,gdy dziecko trzyma palce zbyt blisko kartki papieru, zasłaniając sobie pole widzenia. Nasadki te są przydatne zarówno dla praworęcznych jak i leworęcznych dzieci. Powinno się używać ich tak długo, aż wytworzy się i utrwali prawidłowy sposób trzymania ołówka.
Oprócz wyżej opisanych nasadek na narzędzia do pisania w sklepach papierniczych dostępne są kredki i ołówki o przekroju trójkątnym oraz pióra kulkowe z wgłębieniami na palce dla ręki lewej i prawej

3.Ćwiczenia fizyczne dla dzieci z obniżonym poziomem graficznym

 Krążenie ramion z boku

• małe kółka, średnie i duże każde 5 razy

• rotacje ramion :dłonie ku górze i ku dołowi na zmianę

• stopniowe zwiększanie liczby obrotów do 20 ruchów każdego rodzaju

Obroty ramion z przodu ( jak wyżej) , wielkie koła mają przecinać się na linii ciała

Mocne zaciskanie dłoni

• kciuki na zewnątrz

• ścisnąć dłoń w pięść, rozluźnić, wyprostować palce (10 razy)

Pływanie na "sucho"

• 10 razy ruchów ramionami jak przy pływaniu crawlem

• 10 ruchów jak przy pływaniu na grzbiecie

Przeciwstawianie palców: kciuk -> palec wskazujący i środkowy

• 10 razy nacisk kciuka i dwóch palców licząc do 3

Wystukiwanie palcami po stole określonego rytmu- naśladowanie osoby prowadzącej, która podaje wzór

Taczka, krab ,pompki

Jednoczesne unoszenie tych samych palców obu rąk leżących na stole z nazywaniem palców

Ściskanie w dłoniach piłeczek o różnej twardości (5-10 razy)

Zabawy paluszkowe - kukiełki, pacynki

Spinacze bieliźniane , spinanie z użyciem kciuka i palca wskazującego

Równoczesne rysowanie oburącz dużych kół na tablicy

4.Metoda kinezjologii edukacyjnej Paula Dennisona

Jest to metoda koordynująca pracę obu półkul mózgowych zwanej potocznie gimnastyką umysłu. Ćwiczenia będące istotą kinezjologii edukacyjnej pobudzają pracę mózgu ludzkiego, rozluźniają napięcie mięśniowe, eliminują stres. W metodzie tej istotnym elementem jest picie wody, której należy w ciągu dnia wypić taką ilość szklanek, ile wynosi 1/11 wagi ciała.

Dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości wody jest pierwszym niezbędnym elementem ćwiczeń wstępnych, gdyż woda zapewnia odpowiedni poziom energii i ułatwia mózgowi przyswojenie informacji.

Drugim ćwiczeniem wstępnym jest masowanie, zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara, punktów na myślenie. Jedną dłoń kładziemy na pępek, który jest naszym punktem centralnym, a drugą (kciukiem i palcem środkowym) masujemy zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara wgłębienia pod obojczykiem. Ćwiczenie usprawnia przesyłanie informacji z prawej półkuli do lewej, eliminuje przestawianie liter, przekręcanie sylab.

Trzecie ćwiczenie wstępne polega na wykonywaniu ruchów naprzemiennych pozwalających przekroczyć umowną linię środka ciała. Uczeń dotyka lewym łokciem prawe kolano i na odwrót, prawą ręką chwyta lewe ucho, prawą ręką chwyta lewą piętę,(wykonując głębokie skręty ciała), prawą ręką dotyka lewe ucho lewą ręką dotyka nos itd. Ćwiczenie poprawia wymowę, pisownię, umiejętności czytania, słuchania i rozumienia, pomaga w utrzymaniu równowagi i polepsza koordynację ruchową.

Pozycja Dennisona (inaczej pozycja Cooka) jest czwartym ćwiczeniem wstępnym.

Dziecko wygodnie siada, przyjmuje pozycję „telewizyjną”, nogi ma wyciągnięte przed siebie, stopy skrzyżowane w kostce, założone jedna na drugą. Ręce prostuje przed sobą, splata palce rąk jak do zabawy „idzie kominiarz po drabinie”, krzyżuje je na piersi, czubek języka dotyka podniebienia twardego, zamyka oczy i relaksuje się w takiej pozycji. Otwiera oczy, język wraca na swoje miejsce, rozplata ręce, zgina w kolanach nogi, siada prosto. Na zakończenie ćwiczenia dociska mocno opuszki palców obydwu rąk.

Ćwiczenie daje wzrost koncentracji, poprawia wymowę, umiejętność słuchania i umiejętność dostosowania się do środowiska, nastraja optymistycznie.

Usprawnieniu umiejętności czytania i pisania służą proste ćwiczenia gimnastyczne wykonywane przez kilka minut dziennie.

Opis niektórych ćwiczeń Metoda kinezjologii edukacyjnej Paula Dennisona:

Leniwe ósemki

Dziecko wyciąga przed siebie rękę, kciuk postawiony, głowa nieruchoma. Dłonią kręci leżące (w poprzek) ósemki, po 6 ruchów każdą ręką. Ręka musi znajdować się cały czas w polu widzenia ucznia-w lewo, w prawo, w dół i w górę. Przy tym ćwiczeniu pracuje tylko oko, które wodzi za kciukiem. Ćwiczenie to wykonujemy najpierw jedną ręką, potem drugą, następnie obydwiema. Ósemkę wykonujemy zawsze od środka w górę w lewo.Ćwiczenie to poprawia koordynację wzroku, zwiększa ruchliwość gałek ocznych. Poprawia sprawność czytania, odszyfrowywania, kodowania informacji pisemnej, usprawnia różnicowanie symboli.

Alfabetyczne ósemki

W leżącą ósemkę dziecko wpisuje literę, zawsze zaczynając kreślenie „8” od środka w górę w lewo. Do którego „brzuszka” ósemki wpiszemy literę zależy od jej kształtu np.; „a” wpiszemy do lewego brzuszka, „b” do prawego, „c” do lewego itd. Literę należy „obrysować” ósemką. Do alfabetycznych ósemek można wpisywać całe wyrazy.

Rysowanie oburącz

Dziecko rysuje na plecach drugiej osoby, na tablicy lub w powietrzu takie same elementy obydwiema rękoma równocześnie, (kółka, serduszka, choinki, bałwanki itd.) Ćwiczenie poprawia koordynację ruchów.

Rysowanie oburącz na kartce

Na podzielonej kartce dziecko uczeń rysuje farbami lub kredkami taki sam rysunek. Ćwiczenie poprawia orientację przestrzenną, różnicowanie kształtów i kierunków. Usprawnia pisownię, wymowę, ćwiczenie wspomagające przy nauce matematyki.

Pisanie alfabetu bez odrywania ręki od kartki

Ćwiczenie usprawnia technikę pisania, koordynację ruchów, litery są bardziej kształtne.

Słoń

Dziecko stoi na lekko rozszerzonych i ugiętych nogach, jedna ręka jest wyciągnięta (to trąba), głowa jest przyłożona do ramienia wyciągniętej ręki i kreślimy leżące ósemki po 6 ruchów każdą ręką. Przy tym ćwiczeniu pracuje całe ciało wykonując głębokie skłony. „Słoniem” można też pisać wyraz, z którym są problemy. To ćwiczenie poprawia rozumienie ze słuchu, umiejętność formułowania myśli, literowania. Usprawnia naukę matematyki, zapamiętywanie cyfr. Poprawia poczucie równowagi i koordynacji górnej

i dolnej połowy ciała.

Kapturek myśliciela

Dziecko rozciera mięsień kapturowy (pomocniczy mięsień głowy, od kręgosłupa do mięśnia ramiennego), kładzie na nim rękę, prawą na lewym ramieniu lub lewą na prawym, nabiera nosem powietrze i odwracając głowę w stronę przeciwną wydmuchuje powietrze pohukując jak sowa. 6-7 wydechów na jednym ramieniu.

Ćwiczenie poprawia słuch, rozpoznawanie i percepcję dźwięków, pamięć długotrwałą i krótkotrwałą. Usprawnia rozumienie ze słuchu, formułowanie myśli, w matematyce zapamiętywanie cyfr, znacznie ułatwia operowanie

Uczeń delikatnie masuje uszy od góry w dół lekko odginając brzegi ucha. Ćwiczenie poprawia słuch.

ZAKOŃCZENIE

Narastający problem dysleksji może budzić przerażenie, zwłaszcza wśród rodziców. Strach, najczęściej bierze się z niewiedzy. Dlatego, moim zdaniem ważna jest edukacja już na poziomie przedszkola -osób, które mogą dziecku pomóc w pomniejszaniu dysfunkcji , np. grafomotorycznych. Uważam, że dzieci powinny profilaktycznie wykonywać ćwiczenia poprawiające ich grafomotorykę , zapewniając im „ dobry start” do dalszej edukacji. Jako rodzic wiem również, że systematyczność w ćwiczeniach i wspieranie, a nie karcenie przyniesie zamierzony cel, czego ja i mój syn jesteśmy przykładem.

BIBLIOGRAFIA

1. Adryjanek A., Bogdanowicz M., Uczeń z dysleksją w szkole, Gdynia 2005.

2. Bogdanowicz M., Bućko A., Czabaj R., Przewodnik dla nauczyciela. Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom z dysleksją, Gdynia 2008.
3. Bogdanowicz M., O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu - odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli, Lublin 1994.
4. Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa 1985.

5. Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Gdańsk 2004.
6. Bogdanowicz M., Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu [w:] Logopedia. Pytania i odpowiedzi, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole 2003.
7. Bogdanowicz M., Szlągowska D., Metoda Dobrego Startu. Piosenki do rysowania, , Gdańsk 1998.
8. Chmielewska E., Zabawy logopedyczne i nie tylko, 1996.
9. Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole, Warszawa 1989.
10. Dennison G., Dennison P., Gimnastyka mózgu. Przewodnik dla rodziców, Warszawa 2005.
11. Kaja B., Zarys terapii dziecka, Bydgoszcz 2001.
12. Pętlewska H., Przezwyciężanie trudności w czytaniu i pisaniu. Terapia pedagogiczna, Kraków 2003.
13. Turewicz W., Organizacja pracy korekcyjno-kompensacyjnej, [w:] Jak pomóc dziecku z dysortografią, Zielona Góra 2000.
14. Zakrzewska B., Trudności w czytaniu i pisaniu, Warszawa 1996.
15. Ziemski S., Problemy dobrej diagnozy, Warszawa 1973.

Bogdanowicz M., O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu - odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli, Lublin 1994.

Bogdanowicz M., Adryjanek A., Uczeń z dysleksja w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów, Gdansk 2005.

Bogdanowicz M., Bućko A., Czabaj R., Przewodnik dla nauczyciela. Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom z dysleksją, Gdynia 2008.

Oprac.na podstawie: Bogdanowicz M., Szlągowska D., Metoda Dobrego Startu. Piosenki do rysowania, , Gdańsk 1998.

Mańkowska I., Kreowanie rozwoju dziecka. Kinezjologia edukacyjna i inne nowoczesne metody terapeutyczne w praktyce, Gdynia 2005.

4

---