OPIS TECHNICZNY

1. Zagadnienia ogólne.

1. Cel i zakres projektu

Celem projektu jest przygotowanie koncepcji kompostowni odpadów biodegradowalnych

pochodzących z odpadów komunalnych i przemysłowych oraz osadów ściekowych w

powiecie tarnowskim (województwo małopolskie) dla stanu aktualnego na rok 2003 oraz perspektywicznego na rok 2023. Projekt obejmuje koncepcję kompostowni typu Mut-Dano i Mut-Herhof.

Projektowana kompostownia będzie pracować w systemie dynamicznym czyli

wykorzystuje metodę Mut-Dano. W systemie Mut-Dano w skład ciągu technologicznego

wchodzą: urządzenia załadowcze, biostabilizator, urządzenia do oczyszczania kompostu tj.

sita, separatory części twardych, separatory elektromagnetyczne. I etap kompostowania tą

metodą zachodzi w biostabilizatorze. Jest to obrotowy bęben stalowy o średnicy 3,64 m i

długości 36m, w którym następuje rozdrobnienie i homogenizacja odpadów jak również

higienizacja nierozkładalnych części (plastik, metale, kamienie) i częściowe suszenie.

II etap to stabilizacja na placu pryzmowym, proces ten trwa 10 - 12 tygodni.

Parametry pracy biostabilizatora:

• Prędkość obrotowa - 1,5 -2,0 obr/min

• Stopień napełnienia - 55 - 56 %

• Wilgotność - 45 - 50 %

• Temperatura -

1.2 Podstawy opracowania.

Podstawą opracowania jest mapa sytuacyjno - wysokościowa terenu w skali 1: 10 000

2. Zasady wyboru i lokalizacja kompostowni.

1. Ogólne wymagania geologiczne.

Teren kompostowni odpadów musi być tak zaprojektowany, przygotowany i urządzony tak, by szkodliwe substancje z odpadów nie mogły przedostać się do atmosfery, biosfery, hydrosfery i litosfery w ilościach większych niż przewidują to przepisy. Szczególną uwagę zwraca się na zabezpieczenie wody gruntowej pod obiektami, jak również na stateczność korpusu.

Kompostownia powinna być zlokalizowane na terenie gdzie znajdują się grunty o niskim

współczynniku filtracji
.

2. Okolica kompostowni.

Jest to obszar nie zainwestowany, stanowiący nieużytki. Pas zieleni izolacyjnej wokół kompostowni będzie stanowił drzewostan leśny o szerokości 50m. Kompostownia spełnia wymagane warunki uwzględniające lokalizację w pobliżu nie znajdują się tereny i obiekty rekreacyjne, tereny lecznicze, ważne trasy komunikacyjne, plantacje sadownicze itd.

2.3 Warunki geologiczne. Charakterystyka podłoża kompostowni.

Górną warstwę podłoża stanowią piaski o miąższości 5 m , na warstwie gliny o

miąższości 20 m.

Poziom wód gruntowych znajduje się poniżej 2,5 m od powierzchni terenu.

3. Analiza dotychczasowej gospodarki odpadami.

W powiecie tarnowskim powstaje rocznie ok. 42 tys. ton odpadów komunalnych. Selektywna zbiórka odpadów( papier, szkło , metale) prowadzona jest w formie „pojemnik w sąsiedztwie” (tzw. Dzwony) w gminach. W wyniku selektywnej zbiórki odpadów odzyskano 314 ton surowców wtórnych, co stanowi ok. 2 % powstającej ilości odpadów. Aktualnie na terenie powiatu nie funkcjonują instalacje do zagospodarowania odpadów organicznych (kompostownie). Obecnie odpady komunalne gromadzone są na 4 składowiskach. Na żadnym ze składowisk nie wyodrębniono kwatery na odpady niebezpieczne ani kompostowni polowej. Prawie połowę odpadów komunalnych - kuchennych, zielonych i papierowych - można kompostować, a więc nie składować ich na wysypisku, kompostowanie na terenach wiejskich odbywa się we własnym zakresie.

Ilość odpadów przemysłowych na terenie powiatu wynosi ok. 18 tys. ton rocznie

Największymi wytwórcami odpadów przemysłowych na terenie powiatu są:

• Tarnowskie Zakłady Ceramiki Budowlanej Leier S.A., w których powstaje ok. 9,7 tys. Mg odpadów, co stanowi 56,2 % ogółem wytwarzanych na terenie powiatu odpadów

• Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Brzesku - Zakład Produkcyjny w Zakliczynie, gdzie powstaje rocznie ok. 5,6 tys. Mg odpadów.

• Zakład Przetwórstwa Mięsnego Rol-Pek w Zbylitowskiej Górze - gdzie powstaje rocznie ok. 1,25 tys. Mg odpadów.

Ilość odpadów z oczyszczalni ścieków wynosi 294 t/rok. Stanowią je skratki i osady ściekowe. Z tego kompostowaniu poddaje się tylko 1 % wytworzonych osadów.

Do 2024 roku w przypadku selektywnie zbieranych odpadów organicznych do ich unieszkodliwiania zrealizowane będą kompostownie odpadów organicznych( na terenach z zabudową jednorodzinną i wiejskich), centralne zakłady kompostowania lub fermentacji beztlenowej, budowa mechaniczno - biologicznych instalacji przerobu odpadów.

Do 2024 roku przewiduje się wzrost ilości odpadów komunalnych, wynika to z przewidywanego wzrostu gospodarczego i wynikającej stąd zwiększającej się zasobności społeczeństwa i postaw konsumpcyjnych.

Zadania do realizacji do 2010 r. :

• utworzenie gminnych planów gospodarki odpadami

• objęcie wszystkich mieszkańców selektywną zbiórką odpadów,

• selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych,

• zwiększenie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji,

• rozbudowa zbiórki selektywnej odpadów wielkogabarytowych i budowlanych,

• podnoszenie świadomości ekologicznej w społeczeństwie,

• likwidacja “dzikich wysypisk”.

Planowane inwestycje do 2010 roku:

• budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Tarnowie, wraz z wprowadzeniem na cały obszar obsługiwany przez ZUO systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych w tym odpadów niebezpiecznych

• budowa gminnych kompostowni

• budowa zakładu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych

• rekultywacja składowisk i likwidacja „dzikich wysypisk”

4. Ilościowa i jakościowa charakterystyka odpadów.

Na teren kompostowni trafiają:

• odpady komunalne,

• odpady przemysłowe,

• osady z oczyszczalni ścieków.

Charakter odpadów kierowanych do kompostowni:

• W stanie aktualnym do kompostowni trafia 392 600 [m³/a] odpadów komunalnych.

W perspektywie, w związku z przyrostem ludności i zwiększeniem jednostkowego objętościowego wskaźnika nagromadzenia odpadów, ilość odpadów komunalnych kierowanych do kompostowni będzie wynosić 865 920 [m ³/a].

• W stanie aktualnym do kompostowni trafia 335 000 [m³/a] odpadów przemysłowych - natomiast w przyszłości trafiać będzie 355 000 [m ³/a].

• W stanie aktualnym do kompostowni trafia 21 900 [m³ /a] osadów ściekowych, natomiast w perspektywie ilość osadów ściekowych kierowanych do kompostowni będzie wynosić 26 136 [m³/a].

Analiza jakościowa odpadów:

• Udział frakcji organicznej w odpadach komunalnych w stanie aktualnym wynosi 46,8 %, w perspektywie zmniejszy się do 35,3 %.

• Udział frakcji organicznej w odpadach przemysłowych w stanie aktualnym wynosi 21,8 % i w perspektywie zwiększy się do 34,8 %.

• Jednostkowy objętościowy wskaźnik nagromadzenia odpadów w stanie aktualnym wynosi vj = l,51 [m³ /Ma], natomiast w stanie perspektywicznym zwiększy się do V_j= 3,28 [m³/Ma].

Do kompostowni nie wolno kierować odpadów:

• radioaktywnych

• toksycznych

• łatwopalnych

• zawierających metale ciężkie

• naftopochodnych

• odpadów zakaźnych pochodzących z zakładów medycznych lub weterynaryjnych

ciekłych

5. Kompostowanie odpadów

Kompostowanie - jest to przerabianie substancji organicznych, pochodzenia biologicznego, zawartych w odpadach, na kompost, tzn. nawóz zbliżony swoimi właściwościami do próchnicy glebowej zawierającej: do 50% substancji organicznej, składniki pokarmowe dla roślin oraz mikroorganizmy, które wzbogacają mikroflorę i mikrofaunę w glebie, ( definicja wg DZIENNIKA USTAWOWEGO GUS NR 11/90 R. ZARZĄDZENIE NR 29)

Jednak warunkiem uzyskania kompostu o dobrych cechach użytkowych jest wstępna segregacja odpadów miejskich.

Kompostowanie jest procesem biotechnologicznym, polegającym na rozkładzie substancji organicznych w warunkach tlenowych, pod wpływem działania mikroorganizmów. Wśród substancji organicznych występujących w odpadach wyróżniamy między innymi:

- węglowodany: polisacharydy (celuloza, hemicelulozy, skrobia),

- związki organiczne azotu: aminokwasy, aminocukry, peptydy i białka, kwasy nukleinowe,

- związki aromatyczne: lignina, związki fenolowe,

- lipidy: tłuszcze, woski, sterydy.

W wyniku mineralizacji związków organicznych, uwalniane są: dwutlenek węgla, amoniak, azotany, ortofosforany, siarczany, rozpuszczalne krzemiany.

W kompostach można wyróżnić takie typy mikroorganizmów jak: grzyby, bakterie anaerobowe i aerobowe. W kolejnych fazach kompostowania dominują różne kultury bakteryjne i kształtuje się to następująco:

- pleśnie i bakterie zarodnikowe,

- bakterie zarodnikowe,

- promieniowce, które dominują w kompoście dojrzałym.

Głównymi procesami biochemicznymi, które możemy wyróżnić w kompostowaniu, to mineralizacja i humifikacja. Mineralizacja polega na całkowitym utlenieniu substancji organicznej do dwutlenku węgla, wody, azotanów, siarczanów, fosforanów i innych składników i jest procesem egzotermicznym. Proces humifikacji polega na powstawaniu substancji wielkocząsteczkowej, stanowiącej związki humusowe, z prostych składników. Aby powyższe procesy przebiegały właściwie, niezbędne jest zapewnienie czynników umożliwiających mikroorganizmom optymalne warunki do rozwoju.

Do takich czynników zaliczamy:

- odpowiedni skład masy kompostowej, w której minimalna ilość substancji organicznej nie powinna być mniejsza niż 30%,

- temperatura,

- dostateczne rozdrobnienie,

- pH,

- napowietrzenie,

- wilgotność,

- brak związków toksycznych.

6. 0biekty zlokalizowane na terenie kompostowni.

Budynek administracyjno-socjalny.

Całkowita powierzchnia zajmowana przez budynek wynosi 147,84 m². Przewidziano w nim następujące pomieszczenia:

- dyżurka,

- WC x 2,

- prysznice,

- pokój kierownika,

- pokój śniadań,

- laboratorium,

- magazyn odczynników,

- magazyn części zamiennych,

- podręczny warsztat,

- szatnia brudna,

- szatnia czysta.

Pole pryzmowe.

Pryzma ma następujące wymiary: długość 50 m, wysokość 1,5 m, szerokość podstawy dolnej 6,0 m i górnej 2,0 m (pryzma w przekroju ma kształt trapezu). Dookoła pola pryzmowego poprowadzono rów opaskowy o szerokości 2 m.

Hala biostabilizatorów

W stanie aktualnym w hali biostabilizatorów znajduje się 3 biostabilizatory + l rezerwowy, w perspektywie przewidziano 6 biostabilizatorów + l rezerwowy, w związku z czym przewidziano także dodatkowy teren. Biostabilizator ma kształt stalowego cylindra o średnicy 3,64 m i długości 36 m. Wyposażony jest w urządzenia umożliwiające załadunek i rozładunek oraz w instalacje przewietrzania i nawilżania.

Składowisko balastu.

Balast będzie składowany w formie stożka o wysokości 3 m, promieniu 4,46 m. W perspektywie promień będzie wynosić 5,9 m.

Magazyn kompostu dojrzałego.

Przewidziano magazyn kompostu dojrzałego. Kompost będzie składowany w workach z tworzywa sztucznego 50 kg.

Waga samochodowa.

Służy do kontroli masy przyjmowanych odpadów. Znajduje się przy bramie wyjazdowej i ma wymiar 10,0 m x 3,0m.

Budynek techniczny z magazynem paliw.

Mają się w nim znajdować garaże, sprzęt, magazyn paliw dla pracującego sprzętu.

Zasobnia.

Będą tam składowane odpady komunalne oraz przemysłowe.

Magazyn odpadów biodegradowalnych i materiałów strukturalnych.

Zbiornik na odcieki.

7. Uzbrojenie terenu.

Ścieki z budynków socjalnych i budynków dezynfekujących odprowadzane będą do sieci kanalizacyjnej. Woda na cele socjalne, technologiczne i gospodarskie będzie doprowadzona z sieci wodociągowej, a energia elektryczna doprowadzona będzie dla wszelkich potrzeb: budowy kompostowni, oświetlenia terenu, zaplecza z sieci elektrycznej. Energię cieplną będzie się wykorzystywać do ogrzewania obiektów kubaturowych w sezonie grzewczym zgodnie z obowiązującymi przepisami ze źródeł własnych i z zewnątrz.

8. Ogrodzenie terenu.

Wokół terenu kompostowni zaprojektowano ogrodzenie z siatki stalowej o wysokości 2 m, rozpiętej na linkach i słupkach stalowych.

9. Drogi.

Dla umożliwienia dojazdów samochodów do kompostowni przewidziano wykonanie drogi dojazdowej od drogi głównej oraz wykonanie dróg wewnętrznych.

10. Przewidywany sprzęt technologiczny do pracy na wysypisku.

• Śmieciarka typu SM-12 o danych technicznych: masa własna pojazdu 10 000 kg, max. masa pojazdu załadowanego 16 000 kg, pojemność skrzyni ładunkowej 18,5 m³.

• Spycharko-ładowarka

• Przerzucarka

• Zestaw ciągnikowy (ciągnik i przyczepa jednoosiowa).

11. Wybór metody kompostowania.

Do realizacji wybrano metodę MUT - DANO ze względu na korzyści wynikające z jej stosowania.

Zalety kompostowania metoda MUT-DANO:

• prosta i bardzo stabilna konstrukcja

• urządzenia umożliwiają bezawaryjną pracę, a nie wymagają skomplikowanych zabiegów konserwacyjnych

• mała ilość zmian w kierunku przepływu odpadów do i z bębna biostabilizatora

• duża odporność na korozję napędu i bębna

• cały proces jest zautomatyzowany

• możliwość maksymalnego zintensyfikowania procesów biochemicznych przez wytwarzanie optymalnych warunków środowiskowych, co pozwala na skrócenie czasu jego trwania

• bardzo dobre warunki BHP

• mała uciążliwość dla terenów przyległych do terenu kompostowni

Jest to metoda zmodernizowana i unowocześniona ponieważ nie wymaga urządzeń typu:

rozdrabniarka, mieszarka i nie wymaga bezpośredniego kontaktu z odpadami. Proces

kompostowania trwa krócej niż w metodzie statycznej. Nie ma problemu z

magazynowaniem odpadów. Kompostownia, która pracuje tą metodą zajmuje mniej

powierzchni, gdyż biostabilizatory mają większą pojemność niż komory statyczne i nie

wymagają dodatkowej obsługi. W tym systemie jest znaczne ograniczenie odorów poprzez

intensyfikację procesów w biostabilizatorze, jest znaczne skrócenie czasu pozyskiwania

kompostu z odpadów.

Opis metody

System Mut-Dano jest metodą kompostowania odpadków miejskich, których rozdrabnianie, mieszanie i biologiczny rozkład odbywają się w komorze zwanej biostabilizatorem. Powietrze jest doprowadzane pod ciśnieniem za pomocą przewodów. Proces technologiczny w tym systemie składa się z dwóch etapów:

• przyspieszonego wstępnego przerobu w biostabilizatorze,

• dojrzewania w pryzmach kompostowych z przerzucaniem napowietrzającym i ewentualnym dowilżaniem.

Zastosowanie wytworzonego kompostu:

Czynnikiem ograniczającym zastosowanie kompostu jest zawartość metali ciężkich (ołów, cynk). Kompost z tarnowskiej kompostowni może być zastosowany do następujących celów:

• rekultywacja zdegradowanych terenów przemysłowych,

• gospodarka leśna na pogorzeliskach,

• urządzanie terenów zieleni miejskiej,

• rekultywacja dzikich terenów.

---