Jak rozpoznać udar
Udar mózgu zajmuje trzecie miejsce (na pierwszym plasuje się zawał serca, na drugim nowotwory) na liście najczęstszych przyczyn zgonów. Jego występowanie szacuje się na około 140 przypadków na 100 tysięcy osób. Skutki udaru mogą być łagodne, bądź katastrofalne, czego jednak nie można wnioskować po samych objawach, stąd konieczna jest jak najszybsza pomoc medyczna.
Objawy udaru zwykle pojawiają się nagle i bez ostrzeżenia, mogą też mieć miejsce, a następnie „zaniknąć" za dzień lub dwa. Optymalny czas leczenia to około trzech godzin od wystąpienia objawów, więc jest to istotne, aby zgłosić się po pomoc natychmiast, jeśli podejrzewa się wystąpienie incydentu mózgowo-naczyniowy. Warto pamiętać, że niektóre ofiary udaru mogą być nieświadome znaczenia objawów lub nie być w stanie komunikować się.
Istnieją dwa rodzaje udaru mózgu. Ponad 80% procent wszystkich udarów stanowią te niedokrwienne i występują, gdy zakrzep blokuje dostęp krwi do naczyń krwionośnych w mózgu. Jeśli dostatecznie szybko poda się leki, można ograniczyć szkody wyrządzone przez udar, więc natychmiastowo podjęta terapia jest tu kluczowa. Drugim typem udaru jest krwotoczny i występuje wtedy, gdy naczynie krwionośne w mózgu zostaje przerwane powodując krwawienie. Udary tego rodzaju na ogół muszą być leczone na oddziale intensywnej terapii i mogą wymagać leczenia operacyjnego.
Poza wspomnianymi wyróżnia się mini-udar, tj. przemijający atak niedokrwienny. Dochodzi do niego, gdy skrzep krwi tymczasowo blokuje naczynia krwionośne w mózgu. Objawy ataku są podobne do objawów udaru, ale zazwyczaj ustępują w ciągu kilku minut lub kilku godzin i nie powodują długiej, bądź trwałej niepełnosprawności.
Jeśli nagle pojawia się jeden lub kilka takich symptomów, trzeba bezzwłocznie szukać pomocy lekarskiej:
• drętwienie lub osłabienie kończyn lub twarzy, zwłaszcza po jednej stronie ciała.
• paraliż twarzy (z jednej strony opada, ślinotok)
• problemy z mówieniem lub rozumieniem mowy
• zdezorientowanie
• zaburzenia widzenia
• zawroty głowy, trudności w chodzeniu
• bardzo bolesne bóle głowy
Jeśli istnieje możliwość, że ktoś przechodzi udar:
• trzeba wezwać pomoc
• nie należy podawać aspiryny, który rozrzedza krew. Nie wiedząc, jaki rodzaj udaru mózgu występuje, przyjęcie przez pacjenta aspiryny może spowodować więcej szkód.
• należy dążyć do tego, żeby pacjent usiadł lub położył się w celu zapobiegnięcia upadkowi
• nie należy podawać wody i jedzenia - ofiara udaru może się udławić
• należy zapisać, kiedy pojawiły się pierwsze objawy, aby personel medyczny mógł dostosować leczenie
Jak zmniejszyć ryzyko udaru:
• rzuć palenie papierosów
• zmniejsz poziom cholesterolu i ciśnienie krwi
• ćwicz regularnie
• zachowuj odpowiednią wagę
• stosuj dietę bogatą w warzywa i owoce
• ogranicz dzienne spożycie soli do 1,5 mg
• ogranicz spożycie alkoholu
• jeśli chorujesz na cukrzycę, przestrzegaj zaleceń co do kontroli choroby
• badaj ciśnienie regularnie
Do grupy podwyższonego ryzyka należą:
• mężczyźni
• osoby posiadające bliskich krewnych, którzy mieli udar mózgu przed 65-tym rokiem życia
• osoby dojrzałe (po pięćdziesiątym roku życia)
• osoby, które już przebyły udar
1