Projekt finansowany przez UNIĘ EUROPEJSKĄ
DZIAŁANIE 2 DOKUMENT IV - 2/11/Nr 31 ZADANIE 2.1.2 Standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu SPECJALISTA DS. MARKETINGU I HANDLU (SPRZEDAŻY) (241912) (PROJEKT) Zespół autorski: mgr Dorota Koprowska mgr Zofia Sepkowska dr hab. Łukasz Sułkowski
RAPORT KWARTALNY NR 4 Projekt Phare PL0003.11 KRAJOWY SYSTEM SZKOLENIA ZAWODOWEGO
Projekt realizowany dla Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
WRZESIEŃ 2003

Wstęp

Prezentowany dokument jest załącznikiem do Raportu Kwartalnego Nr 4 i zawiera:

1. Projekt standardu kwalifikacji zawodowych w wersji uwzględniającej uwagi recenzentów oraz ewaluatorów zewnętrznych.

2. Kopie recenzji sporządzonych przez dwóch recenzentów.

3. Kopię notatki ze spotkania ewaluacyjnego z udziałem trzech ewaluatorów zewnętrznych oraz członków zespołu autorskiego.

4. Kopię komentarza zespołu autorskiego do recenzji.

Niniejszy opis standardu zostaje przedstawiony do akceptacji Ministerstwu Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej oraz Komitetowi Sterującemu.

PROJEKT PHARE 2000
KRAJOWY SYSTEM SZKOLENIA ZAWODOWEGO

KOMPONENT 2
OPRACOWANIE ZBIORU KRAJOWYCH
STANDARDÓW KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

STANDARD Kwalifikacji ZAWODOWYCH

dla zawodu

SPECJALISTA DS. MARKETINGU I HANDLU (SPRZEDAŻY)

(241912)

(PROJEKT - DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO)

Warszawa 2003

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE 6

SŁOWNIK POJĘĆ 7

1. Podstawy prawne WYKONYWANIA ZAWODU 9

2. syntetyczny opis zawodu 10

3. STANOWISKA PRACY 11

4. ZADANIA ZAWODOWE 11

5. SKŁADOWE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH 12

6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI ZAWODOWYMI
A SKŁADOWYMI KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH 12

7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE 13

8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH,
PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU 15

Standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu

SPECJALISTA DS. MARKETINGU I HANDLU (SPRZEDAŻY) (241912)

(PROJEKT)

AUTORZY

• mgr Zofia Sepkowska,

Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego

• dr hab. Łukasz Sułkowski
  Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi

KONSULTANT DS. METODOLOGII

• mgr Dorota Koprowska
  Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu

RECENZENCI

• prof. dr hab. Muzahim Al.-Noureichi
  Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania

• dr Wiesław Macierzyński

Uniwersytet Warszawski, Instytut Dziennikarstwa, Katedra Marketingu Medialnego
i Public Relations,

Politechnika Radomska, Wydział Ekonomiczny, Katedra Ekonomii

EWALUATORZY ZEWNĘTRZNI

• Anna Glinkowska-Gapys
  Dyrektor Grupy Marketingowej A.T.W. Products Sp. z o.o. w Warszawie

• Jarosław Gawryś
  Właściciel firmy doradczej

• Ewa Pisera

Dyrektor ds. Rozwoju, Sklepy Familijne PROGRAM PROMOCYJNY w Warszawie

WPROWADZENIE

Na europejskim rynku pracy, gdzie istnieje swoboda przepływu kapitału, towarów, usług i siły roboczej, polityka zatrudnieniowa i edukacyjna wiąże się z pojęciami: współpraca, uznawalność, porównywalność i przejrzystość. Wynika stąd naturalna tendencja do opracowywania w różnych dziedzinach życia społecznego standardów krajowych i ogólnoeuropejskich, w tym standardów kwalifikacji zawodowych w dziedzinie zatrudnienia i szkolenia zawodowego.

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, uznając modernizację oferty szkoleniowej za niezbędną dla efektywnej aktywizacji zawodowej i społecznej obywateli, wspiera system edukacji ustawicznej, w szczególności osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem. Departament Polityki Rynku Pracy zrealizował w latach 1993-1997 projekt pt. „Szkolenie Dorosłych” finansowany z pożyczki Banku Światowego, w wyniku którego została rozwinięta i zaktualizowana koncepcja Międzynarodowej Organizacji Pracy konstruowania modułów umiejętności zawodowych (ang.
Modules of Employable Skills). W ramach projektu opracowane zostały modułowe programy szkolenia dla zawodów i specjalności z 21 obszarów zawodowych.

W Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach
2000-2006 zwraca się uwagę na konieczność podwyższania jakości oferowanych usług szkoleniowych, co można osiągnąć m.in. przez zastosowanie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych. Strategia zakłada m.in., że na krajowych standardach kwalifikacji, wspólnych dla systemu szkolnego i pozaszkolnego, oparte będą programy nauki zawodu oraz system egzaminów zawodowych.

W latach 1998-2000 Departament Polityki Rynku Pracy zrealizował projekt finansowany z grantu Europejskiej Fundacji Szkolenia w Turynie oraz rządu Szwecji pt. „Analiza Potrzeb Szkoleniowych”. Rezultatem projektu była metodologia budowania standardów kwalifikacji zawodowych oraz projekty standardów kwalifikacji dla ośmiu zawodów: technik mechanik, pracownik komórek finansowo-księgowych, doradca zawodowy, pośrednik pracy, pracownik socjalny, pracownik administracji samorządowej, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, pracownik ochrony.

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, przyjmując rozwój zasobów ludzkich za jeden z priorytetów postępu społeczno-gospodarczego, jak również odpowiadając na wyzwania wynikające z realizacji Strategii oraz budowania gospodarki opartej na wiedzy, kontynuowało powyżej wspomniane działania w ramach Projektu PHARE 2000 „Krajowy system szkolenia zawodowego”. W komponencie drugim tego projektu pt. „Opracowanie zbioru krajowych standardów kwalifikacji zawodowych opartych o analizę wymagań stanowisk pracy” zaprojektowano i udostępniono w bazie danych zbiór 40 krajowych standardów kwalifikacji zawodowych.

Standardy kwalifikacji zawodowych pozwolą na lepsze powiązanie treści kształcenia i szkolenia zawodowego z pracą zawodową i zachowanie określonej jakości oferowanych kursów, niezależnie od miejsca szkolenia. Stworzone zostaną także warunki sprzyjające powszechnemu uczestnictwu w edukacji osób, które opuściły system szkolny. Dla tych osób szczególnie cenne będzie uzyskanie możliwości uznawania umiejętności i kwalifikacji nabytych drogą nieformalną poprzez zdobywanie doświadczeń zawodowych w różnych miejscach wykonywania pracy. Umożliwią im to standardy kwalifikacji zawodowych, które są podstawą uznawania kształcenia nieformalnego.

Wprowadzenie standardów kwalifikacji zawodowych do systemu prawnego i organizacyjnego Polski będzie sprzyjać podniesieniu przejrzystości i jakości przygotowania zawodowego oraz porównywalności świadectw i dyplomów na europejskim, wspólnym rynku pracy. Również inne podsystemy społeczne (np. ubezpieczeń społecznych, wartościowania pracy itp.) mogą elastycznie i w zależności od potrzeb wykorzystywać standardy kwalifikacji zawodowych.

SŁOWNIK POJĘĆ

ZAWÓD	Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych.
ZADANIE ZAWODOWE	Logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych, powiązany jednym celem działania, kończącym się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją.
ZADANIA TECHNOLOGICZNE	Dotyczą metod działania podejmowanych na własnym stanowisku pracy, ale wynikających z technologii pracy w przedsiębiorstwie. Są związane z technologią wytwarzania, technologią świadczenia usług, czy też sposobem wykonywania określonych procedur i operacji na stanowisku pracy.
ZADANIA ORGANIZACYJNE	Dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami odpowiedzialności i samokontroli.
ZADANIA KIEROWANIA I WSPÓŁPRACY	Dotyczą współpracy w zespole pracowniczym, kierowania zespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa.
ZADANIA KONTROLI I OCENY JAKOŚCI	Dotyczą samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości wyrobów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w przedsiębiorstwie.
KWALIFIKACJE ZAWODOWE	Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych.
UMIEJĘTNOŚĆ	Zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania zawodowego.
CZYNNOŚCI ZAWODOWE	Działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny.
WIADOMOŚCI	Zestaw informacji i procedur działania niezbędnych do ukształtowania określonych umiejętności.
CECHY PSYCHOFIZYCZNE	Wrodzone lub nabyte cechy osobowości, talentu, charakteru i sprawności posługiwania się ciałem (zwłaszcza kończynami i receptorami wzroku, słuchu, dotyku, smaku itp.), niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.
STANOWISKO PRACY	Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu wykonywania powierzonej mu pracy - zadań zawodowych.
STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH	Akceptowana przez przedstawicieli pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych, w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z podziałem na kwalifikacje związane z typowymi stanowiskami pracy lub zadaniami zawodowymi, kwalifikacje ponadzawodowe, ogólnozawodowe, podstawowe i specjalistyczne dla zawodu opisujące zbiory niezbędnych umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych odpowiadających zadaniom zawodowym i kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie i gwarantujących jakość wykonywania zawodu.

KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE	Podstawowe umiejętności, wiadomości i cechy psychofizyczne potrzebne do sprawnego wykonywania pracy i podejmowania działań w życiu zawodowym i pozazawodowym. Kwalifikacje ponadzawodowe wyrażają się w pozytywnych postawach i pozytywnym stanie fizycznym, przy jednoczesnym opanowaniu ogólnych umiejętności działania praktycznego i umysłowego. Kwalifikacje ponadzawodowe nie uprawniają do wykonywania zawodu, ale są niezbędne do osiągnięcia wymaganej współcześnie jakości pracy. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, że kwalifikacje ponadzawodowe są wspólne dla branży/sektora gospodarki, do której należy zawód poddany standaryzacji.
KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE	Wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, które ukierunkowują do wykonywania prac w określonym obszarze zawodowym, obejmującym zwykle grupę pokrewnych zawodów i specjalności. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, że kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w standardzie dla danego zawodu.
KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU	Wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, które umożliwiają efektywne wykonywanie typowych zadań zawodowych charakterystycznych dla określonego zawodu.
KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE	Specyficzne, rzadziej występujące wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umożliwiających wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych.
POZIOMY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH	Są hierarchicznym układem kwalifikacji, odzwierciedlającym stopień złożoności i trudności zadań zawodowych oraz związanych z nimi wymagań kwalifikacyjnych. Mogą służyć do wartościowania pracy, budowania hierarchii pracowników, określania zakresów odpowiedzialności, definiowania poziomów kształcenia itp.
Poziom 1	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania prostych, rutynowych zadań wykonywanych pod kierunkiem przełożonego, stanowiących podstawę do dalszych, bardziej specjalistycznych działań.
Poziom 2	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań w sytuacjach typowych. Niektóre zadania mogą być bardziej złożone i wymagać działań samodzielnych, charakteryzujących się indywidualną odpowiedzialnością. Wymagać mogą również umiejętności pracy w zespole.
Poziom 3	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań złożonych, zarówno w warunkach typowych, jak i problemowych. Zadania charakteryzują się różnorodnością wykonywanych czynności i wymagają samodzielności i odpowiedzialności. Dotyczyć mogą również umiejętności kierowania pracą innych osób.
Poziom 4	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania wielu różnorodnych, skomplikowanych zadań o charakterze technicznym, organizacyjnym lub specjalistycznym dla danego obszaru działalności zawodowej. Zadania wymagają wysokiej, osobistej odpowiedzialności i samodzielności, jak również umiejętności kierowania zespołem pracowników.
Poziom 5	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania złożonych zadań, często w sytuacjach problemowych, wymagających podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla organizacji. Zadanie te związane są z pełną odpowiedzialnością za pracę i rozwój innych osób, a także wymagają umiejętności diagnozowania, analizowania, prognozowania, planowania oraz wdrażania nowych pomysłów do praktyki gospodarczej.

1. Podstawy prawne WYKONYWANIA ZAWODU

• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
  (Dz. U. z 1994 r., Nr 43 poz. 170 z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Z 1985 r. Nr 5, poz. 17 z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. Z 1993 r. Nr 7, poz. 34 z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 roku prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 2002 r., Nr 141, poz. 1176, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 19 listopada 1999 Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Z 1999 r.,
  Nr 101 poz. 1178 z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211 z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2000 r.).

• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity: Dz. U 2002 r., Nr 101 poz. 926 z późniejszymi zmianami).

• Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 31 sierpnia z 1993 r. w sprawie zakazu sponsorowania określonych audycji i określonych sposobów sponsorowania (Dz. U. Z 1993 r. Nr 91, poz. 423 z późniejszymi zmianami).

• Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 21 listopada 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad rozpowszechniania przez radio i telewizję audycji, które mogą zagrażać psychicznemu, uczuciowemu lub fizycznemu rozwojowi dzieci i młodzieży (Dz. U. z 1995 r. Nr 20, poz.108 z późniejszymi zmianami).

• Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 20 maja 1993 r. w sprawie zasad działalności reklamowej w programach radiofonii i telewizji (Dz. U. Z 1993 r.
  Nr 44, poz.204 z późniejszymi zmianami).

2. syntetyczny opis zawodu

Specjalista ds. marketingu i handlu (sprzedaży) może wykonywać i nadzorować zadania zawodowe związane z:

• przeprowadzaniem badań rynkowych i gromadzeniem informacji rynkowej,

• planowaniem i wdrażaniem metod promocji,

• organizacją i doskonaleniem procesów sprzedaży w przedsiębiorstwie,

• przygotowaniem i szkoleniem personelu handlowego,

• zawiązywaniem i podtrzymywaniem kontaktów z klientami,

• analizą danych marketingowych, służącą wyborowi strategii działań handlowych.

Specjalista ds. marketingu i handlu (sprzedaży) w zależności od wielkości firmy, specyfiki produkcji lub przyjętej strategii funkcjonowania firmy pracuje w dziale marketingu lub dziale handlowym. W mniejszych firmach często jest pracownikiem samodzielnym,
a w przypadku dużych firm prawie zawsze pracuje w zespole. W większych firmach specjaliści ds. marketingu i handlu pracują jako kierownicy średniego lub wyższego szczebla (regionalny kierownik sprzedaży, krajowy kierownik sprzedaży, dyrektor handlowy, dyrektor ds. marketingu). Zakres odpowiedzialności może obejmować troskę wyłącznie o sprzedaż produktów (np. menedżer produktu, specjalista ds. sprzedaży), jak też o całość marketingu przedsiębiorstwa (specjalista ds. marketingu).

W czasie wykonywania pracy współpracuje z klientami, handlowcami oraz innym personelem przedsiębiorstwa. Często osoba specjalisty kojarzona jest bezpośrednio z firmą, którą reprezentuje. Ze względu na to, że praca w tym zawodzie wiąże się z kontaktami z wieloma ludźmi, cechą niezbędną jest łatwość nawiązywania i podtrzymywania kontaktów, komunikatywność i łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie. Ważna jest zdolność koncentracji i podzielność uwagi, precyzja i logiczność wypowiedzi. Praca z duża grupą osób, często w różnych warunkach technicznych, wymaga cierpliwości i umiejętności szybkiego dostosowania do nowej sytuacji. Charakter pracy wymaga ponadto:

• dużej odporności emocjonalnej,

• umiejętności harmonijnego współdziałania z innymi,

• dużej samodzielności,

• umiejętności zaplanowania i zorganizowania sobie własnej pracy,

• kreatywności.

Specjaliści ds. marketingu (sprzedaży) zatrudniani są na stanowiskach wykonawczych i kierowniczych związanych z funkcjami marketingowymi i sprzedażowymi. Stanowiska te obejmują zarówno szczebel specjalistów, jak i kierowników niższego, średniego i wyższego szczebla.

3. STANOWISKA PRACY

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom kwalifikacji zawodowych	Typowe stanowiska pracy	UWAGI
1	*)
2	*)
3	Specjalista ds. Handlu (sprzedaży) Specjalista ds. Reklamy Specjalista ds. Promocji Specjalista ds. Badań marketingowych Specjalista ds. Logistyki
4	Kierownik sprzedaży Regionalny kierownik sprzedaży Menedżer produktu Kierownik ds. Marketingu Kierownik działu logistyki Kierownik działu produktu	Wymagane kompetencje kierownicze.
5	Krajowy kierownik sprzedaży Kierownik działu public relations Dyrektor ds. Handlu (sprzedaży) Dyrektor ds. Marketingu	Wymagana kreatywność związana z tworzeniem strategii.

*) Nie zidentyfikowano w badaniach.

4. ZADANIA ZAWODOWE

1. Identyfikowanie potencjalnych odbiorców produktów.

2. Budżetowanie promocji konsumenckich i handlowych.

3. Przygotowywanie przekazów promocyjnych i strategii ich wdrażania.

4. Zarządzanie reklamą firmy.

5. Prowadzenie pierwotnych i wtórnych badań rynku.

6. Opracowywanie propozycji strategii i planów marketingowych.

7. Nadzorowanie realizacji strategii i planów marketingowych.

8. Kształtowanie działań usprawniających obsługę klientów firmy.

9. Budowanie korzystnego wizerunku firmy.

10. Kierowanie zespołem współpracowników.

11. Kierowanie działem marketingu.

12. Motywowanie i szkolenie pracowników firmy w zakresie różnych form promocji przedsiębiorstwa.

13. Wykonywanie pomiarów wyników różnych działań promocyjnych oraz ocena ich efektywności.

14. Monitorowanie wolumenów sprzedaży.

5. SKŁADOWE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

1. Prowadzenie i interpretowanie badań rynkowych.

2. Planowanie i wdrażanie promocji-mix.

3. Doskonalenie obsługi klientów.

4. Kierowanie pracownikami marketingu i sprzedaży.

5. Tworzenie kompozycji marketingowej.

6. Tworzenie strategii marketingowej firmy.

7. Mierzenie efektywności działań marketingowych.

6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI
ZAWODOWYMI A SKŁADOWYMI
KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Zadania zawodowe	Składowe kwalifikacji zawodowych
		K-1	K-2	K-3	K-4	K-5	K-6	K-7
Z-1	X	X	X		X	X
Z-2		X
Z-3		X			X	X
Z-4		X			X
Z-5	X				X	X
Z-6					X	X
Z-7	X			X	X	X
Z-8		X
Z-9		X	X	X
Z-10				X
Z-11				X
Z-12				X
Z-13	X	X				X	X
Z-14	X					X	X

7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE

Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom kwalifikacji zawodowych	Kwalifikacje ponadzawodowe
UMIEJĘTNOŚCI
1	*)
2	Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Udziela pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w razie wypadku.
3	Organizuje w razie pożaru akcję ratowniczo-gaśniczą do czasu przybycia jednostek straży pożarnej. Korzysta z zasobów informacyjnych Internetu oraz poczty elektronicznej. Planuje i realizuje własną ścieżkę rozwoju zawodowego. Przygotowuje dokumenty związane z rozpoczęciem działalności własnej firmy. Organizuje własną pracę na powierzonym stanowisku.
4	Motywuje siebie i podległych pracowników do efektywnej i bezpiecznej pracy. Koordynuje pracę zespołu. Identyfikuje postawy i zachowania ludzkie w sytuacjach stresu i zagrożenia. Reaguje asertywnie na konflikty interesów pracowników w danej strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Wykazuje wpływ właściwej organizacji pracy na efekty ekonomiczne przedsiębiorstwa. Wykorzystuje w działaniu znajomość mechanizmów funkcjonowania grup społecznych. Inicjuje wprowadzanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływających na poprawę warunków i jakości pracy. Nawiązuje kontakty społeczne i biznesowe. Prowadzi dyskusję i negocjuje. Organizuje i kieruje pracami zespołów pracowniczych.
5	*)
WIADOMOŚCI
1	*)
2	Ogólne przepisy bhp i ochrony środowiska. Zasady i metody udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypadku.
3	Przepisy ochrony przeciwpożarowej. Edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, bazy danych, programy komputerowe, Internet. Zasady gospodarki rynkowej. Zasady pracy w zespole.
4	Techniki prawidłowej motywacji do efektywnej i bezpiecznej pracy. Zadania kierownika w przedsiębiorstwie. Zasady kierowania całokształtem procesów w organizacji. Samoocena i ocena pracy innych osób. Nowoczesne rozwiązania techniczno-organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakości pracy. Wybrane zagadnienia psychologii pracy. Ekonomiczne aspekty właściwej organizacji pracy. Regulaminy pracy i zakresy obowiązków. Postawy asertywne. Zasady i cechy funkcjonowania grup społecznych w środowisku pracy. Metody rozwiązywania konfliktów. Zasady negocjacji.
5	*)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1	*)
2	*)
3	Komunikatywność. Wytrwałość. Cierpliwość. Łatwość nawiązywania kontaktu z ludźmi. Łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie. Spostrzegawczość. Dokładność. Zamiłowanie do systematyczności, porządku i ładu. Zdolność współdziałania w zespole. Koncentracja i podzielność uwagi. Dobra pamięć. Zdolność do samokontroli. Odpowiedzialność. Zdolność logicznego myślenia. Zdolność przekonywania. Uzdolnienia rachunkowe. Odporność emocjonalna. Tolerancja, szacunek dla innych, cierpliwość, życzliwość. Akceptacja własnej osoby i identyfikacja z własnym działaniem. Skłonność do uczenia się i aktualizacji wiedzy.
4	Predyspozycje kierownicze. Wyobraźnia i twórcze myślenie (kreatywność). Gotowość do podejmowania ryzyka. Zdolność działania w warunkach dużego stresu. Zdolności przywódcze. Niezależność. Samodzielność w działaniu. Zdolności organizacyjne. Zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji. Łatwość zamiany jednej czynności na drugą. Zdolność do pracy w szybkim tempie. Elastyczność w działaniu. Otwartość na nowe doświadczenia i ludzi. Zdolność do podejmowania inicjatyw.
5	*)

*) Nie zidentyfikowano w badaniach.

8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI
OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH
I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych

POZIOM 1

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 3

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Bada rynkowe potrzeby klientów (K-1, K-3).

• Rozróżnia elementy i narzędzia promocji-mix (K-1).

• Wykazuje związek między reklamą firmy i cechami produktu, jego opakowaniem, ceną oraz sposobem zapłaty (K-2).

• Formułuje problemy badawcze (K-1).

• Opracowuje ankiety badawcze (K-1).

• Opracowuje plany marketingowe (K-2).

• Tworzy właściwe relacje przedsiębiorstwa z otoczeniem (K-3).

• Eksponuje w procesie komunikacji silne strony firmy i jej produktów (K-3).

• Analizuje własne osiągnięcia i określa ich wpływ na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa (K-3).

• Sporządza raporty i sprawozdania z zakresu działalności marketingowej (K-4).

• Rozpoznaje i analizuje potrzeby klientów oraz ustala ich hierarchię (K-1, K-3).

• Wybiera metody i techniki badań rynkowych (K-1).

• Wyznacza segmenty rynku docelowego (K-2).

• Identyfikuje rynek docelowy produktu (K-1).

• Przeprowadza badania rynkowe (K-1).

• Interpretuje i prezentuje wyniki badań rynkowych (K-1, K-2).

• Dobiera narzędzia promocji konsumenckiej i handlowej (K-2).

• Konstruuje projekt planu promocji (K-2).

• Opracowuje założenia planowania i budżetowania promocji (K-2, K-7).

• Dobiera i synchronizuje instrumenty komunikacji marketingowej (K-2, K-3, K-5).

• Dokonuje wyboru motywów reklamowych. Formułuje propozycję strategii marketingowej (K-4, K-6).

• Opracowuje harmonogram działań marketingowych (K-4, K-5).

• Raportuje realizację planów marketingowych przełożonym (K-4).

• Dobiera techniki wspomagające obsługę klientów (K-3).

• Monitoruje satysfakcję klientów (K-1, K-2, K-3).

• Dobiera odpowiednie środki przekazu w celu wzbudzania zainteresowania przedsiębiorstwem i jego produktami (K-2, K-3, K-5).

WIADOMOŚCI

• Istota, cele i zadania marketingu (K-1, K-5, K-6).

• Klasyfikacja i struktura potrzeb (K-2, K-3).

• Segmentacja rynku (K-3).

• Marketingowa analiza produktów (K-1).

• Istota i cele promocji-mix (K-2).

• Funkcje i typy reklamy (K-2).

• Rola opakowań w reklamie (K-2).

• Formy i techniki sprzedaży (K-3, K-4).

• Metody i techniki badawcze w marketingu (K-1).

• Strategia elementów marketingu-mix (K-5, K-6).

• Strategia produktu i ceny (K-6).

• Etapy planowania i wdrażania strategii marketingowej (K-6).

• Składniki wizerunku przedsiębiorstwa (K-6).

• Instrumenty komunikacji marketingowej (K-3, K-4).

• Metody komunikacji społecznej przedsiębiorstwa z otoczeniem. (K-3, K-4).

• Metody budowania wizerunku firmy (K-4, K-6).

• Typy osobowości (K-3, K-4).

• Teorie motywacji (K-3, K-4).

• Metodologia prowadzenia badań rynkowych (K-1).

• Metody interpretacji badań rynkowych (K-1).

• Sposoby prezentowania wyników badania rynku (K-1).

• Kryteria segmentacji rynku (K-1, K-3).

• Elementy, metody i techniki promocji-mix. (K-2, K-5).

• Narzędzia promocji konsumenckiej i handlowej (K-2).

• Istota strategii promocji-mix. (K-2, K-3).

• Koszty promocji i środki ich finansowania (K-2).

• Elementy programu promocji (K-2, K-5, K-6).

• Motywy reklamowe (K-2).

• Techniki planowania marketingowego (K-5, K-6).

• Techniki zarządzania marketingowego (K-5, K-6).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Szybki refleks (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5, K-6).

• Zdolność udzielenia perswazji (K-1, K-2, K-3, K-4).

• Ekspresyjność postawy (K-3, K-4).

• Koncentracja uwagi (K-5, K-6, K-7).

• Podzielność uwagi (K-3, K-4).

• Samodzielność (K-1, K-2, K-6, K-7).

• Wyobraźnia i twórcze myślenie (K-6).

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Tworzy reklamowy mediaplan (K-2).

• Planuje formę przekazu reklamowego (K-2).

• Opracowuje budżet promocji (K-2).

• Konstruuje narzędzia promocji (K-2).

• Opracowuje program promocji produktu (K-2).

• Przygotowuje nowe wzory opakowań (K-2, K-3).

• Przygotowuje wzory nowych materiałów ekspozycyjnych (K-2, K-3).

• Planuje organizację procesu sprzedaży (K-3).

• Planuje działania skierowane na Public Relations (K-3, K-6).

• Informuje otoczenie o ważnych wydarzeniach w przedsiębiorstwie (K-5).

• Nawiązuje i podtrzymuje korzystne relacje z mediami (K-2, K-5, K-6).

• Analizuje i ocenia wolumen sprzedaży (K-3, K-7).

• Wyznacza trendy sprzedaży (K-3, K-5).

• Analizuje reklamacje składane przez klientów (K-3, K-7).

• Prowadzi kontakty posprzedażowe z klientami (K-3, K-5, K-7).

• Zbiera i analizuje opinie klientów na temat używanych produktów (K-3, K-5, K-7).

• Koordynuje prace osób rozpatrujących reklamacje klientów (K-3, K-5, K-7).

• Mierzy efektywność reklamy (K-2, K-7).

• Mierzy efektywność promocji-mix. (K-2, K-7).

WIADOMOŚCI

• Rodzaje opakowań (K-2, K-3).

• Zakres informacji o produkcie (K-2, K-3, K-6).

• Znaczenie marketingu partnerskiego (K-2, K-3, K-5).

• Istota i zasady merchandisingu (K-3, K-5).

• Metody badań poziomu satysfakcji klientów (K-3, K-5, K-7).

• Środki przekazu public relation i publicity (K-2, K-5, K-6).

• Zasady współpracy z przedstawicielami mediów (K-2, K-5, K-6).

• Prawa konsumenta (K-3, K-5, K-6).

• Metody i techniki pomiaru efektywności działalności promocyjnej i reklamy (K-7).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Rozróżnianie barw (K-2, K-5).

• Uzdolnienia plastyczne (K-2, K-5).

• Wyobraźnia przestrzenna (K-2).

POZIOM 4

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Organizuje procesy pracy marketingowej.

• Motywuje do pracy.

• Dobiera odpowiedni styl kierowania.

• Planuje pracę własną i współpracowników.

• Kontroluje efekty pracy podwładnych pracowników.

• Współpracuje z równoległymi stanowiskami w dziale marketingu i sprzedaży.

• Łączy wymagania przełożonych ze współpracą w zespole.

• Dobiera odpowiednie metody i narzędzia motywowania.

• Tworzy system motywacji pracowników działu marketingu.

WIADOMOŚCI

• Cel i funkcje kierowania.

• Narzędzia zarządzania personelem (nabór, motywowanie, rozwój)

• Style kierowania.

• Metody i narzędzia kontroli pracy.

• Stanowiska pracy w dziale marketingu.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Wdraża plany marketingowe i kontroluje ich realizację (K-4).

• Opracowuje budżet i plan kontroli wydatków marketingowych (K-4).

• Koordynuje działania komórek wdrażających strategię marketingową (K-4, K-6).

• Kieruje zespołem osób wdrażających plany marketingowe (K-4).

• Planuje i organizuje pracę w dziale marketingu (K-4).

• Dobiera odpowiednie narzędzia kontroli pracy i mierzy efekty pracy pracowników (K-4, K-7).

• Opracowuje raporty o istotnych zdarzeniach dotyczących pracy w dziale marketingu (K-4, K-7).

• Wykazuje wpływ wyników monitorowania na korekty planu promocji i doskonalenie pracy przedsiębiorstwa (K-2, K-3, K-5, K-7).

WIADOMOŚCI

• Organizacja funkcji marketingowej (K-4, K-6).

• Metody kontroli efektywności pracy w dziale marketingu (K-7).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Ustala wskaźniki sprzedaży, świadomości i wizerunku marki produktu (K-2, K-3, K-5, K-7).

• Projektuje strategię wdrażania programu promocji (K-2).

• Szkoli personel sprzedaży w zakresie obsługi klientów (K-3, K-4).

• Koordynuje pracę przedstawicieli handlowych (K-4).

• Organizuje szkolenia pracowników w zakresie promocji przedsiębiorstwa i jego produktów (K-4).

• Dobiera odpowiednie metody kształcenia i środki dydaktyczne (K-4).

• Analizuje wpływ czynników wywierających znaczący wpływ na poziom sprzedaży (K-2, K-3, K-5, K-7).

• Analizuje wpływ zmiennych na wskaźniki sprzedaży (K-2, K-3, K-5, K-7).

• Wykazuje wpływ wyników monitorowania na korekty planu promocji i doskonalenie pracy przedsiębiorstwa (K-2, K-3, K-5, K-7).

WIADOMOŚCI

• Formy szkoleń (kursy, warsztaty, treningi) (K-3, K-4).

• Zasady organizacji szkoleń (K-4).

• Dobór metod kształcenia i środków dydaktycznych (K-4).

• Metody pomiaru efektywności promocji (K-7).

• Procedury pomiaru efektywności promocji (K-7).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 5

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Koordynuje działania komórek wdrażających przyjętą strategię marketingową.

WIADOMOŚCI

• Strategia produktu.

• Strategia ceny.

• Strategia promocji.

• Strategia dystrybucji.

• Strategia elementów marketingu-mix.

• Narzędzia controllingu strategicznego.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Formułuje cele strategiczne przedsiębiorstwa (K-6).

• Dobiera odpowiednią strategię marketingową dla przedsiębiorstwa (K-6).

• Kieruje pracą wszystkich komórek organizacyjnych w marketingu (K-6).

WIADOMOŚCI

• Metody analizy strategicznej (K-6).

• Modele strategii marketingowych (K-6).

• Etapy planowania strategii marketingowej (K-6).

• Etapy wdrażania strategii marketingowej (K-6).

• Metody kontroli wdrażania strategii marketingowej (K-6).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Projektuje strategię wdrażania programu promocji (K-6).

• Kieruje procesem sprzedaży (K-3, K-5).

• Ocenia efektywność działań promocyjnych (K-7).

WIADOMOŚCI

• Nie zidentyfikowano.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

Stan prawny na dzień 1 czerwca 2003 r.

20

---