Zadania geodezji:
1. określanie kształtu i wymiarów Ziemi jako planety,
2. opisywanie powierzchni ziemi w zakresie przestrzennego rozmieszczenia obiektów
naturalnych i sztucznych oraz rzeźby terenu ( np. za pomocą mapy)
3. opis podziemnej infrastruktury technicznej (kanalizacja, wodociągi, energetyka,
telekomunikacja, gaz itp.),
4. opis złóż mineralnych i wyrobisk górniczych,
5. kataster nieruchomości (stan prawny nieruchomości gruntowych i lokalowych,
sposób użytkowania gruntów, klasyfikacja gleboznawcza, wartość rynkowa),
6. geodezyjne obrazowanie oraz wyznaczanie w terenie projektów inżynierskich;
kontrola ich realizacji i funkcjonowania.
7. przekształcanie struktury powierzchniowej gruntów (scalenia i wymiany gruntów),
8. monitorowanie środowiska i przestrzennego zagospodarowania terenu.
Przewaga libeli - kąt zawarty między promieniami dwóch sąsiednich ze sobą kresek.
Sposób sformalizowany zapisywania danych - ujętych w taki sposób by ich realizacja
możliwa była bez udziału świadomości, a jedynie na zasadach składniowych
( syntaktycznych).
Promień Świetlny- kierunek rozchodzenia się światła
Refrakcja-zakrzywienie promienia świetlnego na skutek niejednorodności ośrodka
Odległość- wielkość która określa wzajemne położenie punktów
Istota pomiarów sytuacyjnych- sprowadza się do określenia położenia danego punktu względem dwóch innych punktów o określonym wzajemnym położeniu.
Metody pomiarów sytuacyjnych: liniowe wcięcie w przód, kątowe wcięcie w przód, metoda biegunowa, domiary prostokątne, kątowe wcięcie wstecz
Powierzchnia ekwipotencjalna- powierzchnia o stałym potencjale siły ciężkości
Geoida- powierzchnia ekwipotencjalna siły ciężkości zawierająca lustro wód mórz i oceanów w sytuacji braku oddziaływania na nie innych sił zewnętrznych.(kształt ziemi)
Geoida zerowa- ta która zawiera powierzchnie wód i oceanów w stanie spoczynku
L- Lange - długość geograficzna geodezyjna ( elipsoidalna) - różnica w górowaniu
danego ciała niebieskiego w danym punkcie a południkiem zerowym. ( dlatego można
ją wyrażać w mierze czasowej oraz lukowej.)
B- Breite- szerokość geograficzna geodezyjna ( elipsoidalna) - jest to kat zawarty
miedzy normalna do elipsy obrotowej a płaszczyzną równika.
h- wysokość elipsoidalna ( odległość miedzy P i P')
Siła grawitacji - dwa ciała przyciągają się siłą proporcjonalna do mas ciał i odwrotnie
proporcjonalną do kwadratu odległości.
Zniekształcenia odwzorowania-powstają na skótek nierozwijalności elipsoidy obrotowej na płaszczyźnie, jest to zniekształcenie .
Prosta pionowa- w danym punkcie na powierzchni ziemi jest to prosta pokrywająca się z kierunkiem siły ciężkości w tym punkcie
Normalna- utożsamiamy ja z siłą ciężkości
Linia pionu-to kierunek siły ciężkości w każdym jej punkcie
Płaszczyzna pozioma- w danym punkcie to płaszczyzna, która zawiera w sobie prostą pionowa w tym punkcie
Prosta pozioma- prosta prostopadła do prostej pionowej
Płaszczyzna pozioma- prostopadła do płaszczyzny pionowej, płaszczyzna styczna do powierzchni ekwipotencjalnej w danym punkcie
Kąt zenitalny(gwiezdny)- zawarty między kierunkiem pionu a odległością A od G
Najbliższa gwiazda- Proxima Centaurion (4,2 lat świetlnych)
GPS- Global positioning system
Środek masy ziemi leży w punkcie przecięcia trzech płaszczyzn satelity.
Geometryczny układ współ.- to układ który ma środek w środku masy ziemi.
Osnowa
Osnowa geodezyjna - jest to usystematyzowany zbiór punktów geodezyjnych -
utrwalonych w terenie znakami geodezyjnymi, dla których określono matematycznie
ich położenie i jego dokładność.
Osnowa dzielimy się na:
1. osnowę poziomą, w której położenie punktów określają ich współrzędne geograficzne
geodezyjne B i L oraz h.
2. osnowę wysokościową, w której wysokość punktów (H) została określona względem
przyjętego poziomu odniesienia (geoida).
3. osnowę dwufunkcyjną, w której położenie punktów określone zostało w sposób
odpowiadający dwóm wcześniejszym osnowom .
Znak geodezyjny jest to trwały i sztywny obiekt stabilnie związany z powierzchnią Ziemi
opatrzony utrwalonym fizycznie symbolem identyfikowanym jako punkt.
Przyjęty w Polsce układ odniesienia w pomiarach wysokościowych to układ Kransztad -
ustalono tam średni poziom lustra wody. Kransztad leży na Bałtyku w okolicach Sankt
Petersburga.
Ze względu na rolę i znaczenie osnowę geodezyjną dzieli się na:
1. osnowę podstawową - służącą do określania kształtu i wymiaru Ziemi oraz do
nawiązania do niej osnowy szczegółowej.
2. osnowa szczegółowa - służąca do nawiązania do niej osnowy pomiarowej i
nawiązania zdjęć fotogrametrycznych.
3. osnowa pomiarowa - służy do oparcia na niej pomiarów szczegółowych,
realizacyjnych, katastralnych itp.
Ze względu na sposób tworzenia osnowy dzielimy ja na:
- klasyczną
- oparta na GPS
Zakładanie Osowy klasycznej:
- założenie osnowy podstawowej za pomocą metody trangulacji - podzielono
Polskę na trójkąty
których boki wynoszą 30 km.
- na wierzchołkach trójkątów budowano wieże triangulacyjne.
Odległość miedzy dwoma punktami w geodezji - jest długość linii łączącej punkty
A' i B' leżącej na powierzchni elipsoidy w sposób najkrótszy. Nazywa się to linia
geodezyjną.
Nawiązanie-określenie położenia punktów w oparciu o punkty już określone
W geodezji mierzymy- kąty, odległości, czas, siły ciężkości, magnetyzm
Rozróżniamy pomiary odległości: bezpośrednie, pośrednie
Narzędzia-taśmy stalowe, druty inwarone, dalmierze optyczne i elektromagnetyczne
Narzędzia pomiarowe-tyczki, piony, tarcze celownicze, szpilki, wskaźniki, dynamometry.
Wynik pomiaru geodezyjnego- jest liczba mianowana wyrażająca stosunek jednej wielkości fizycznej do drugiej tego samego rodzaju przyjętej jako jednostkę. Wynik pomiaru jest zmienna losowa L
Wielkość liczbową X zależną od przypadku i taką, że dla dowolnych stałych a < b
określone jest prawdopodobieństwo, że X przybierze wartość z przedziału (a, b)
nazywamy zmienną losową.
Rozkład zmiennej losowej X polega na wyznaczeniu wartości liczbowej
prawdopodobieństwa tego , że a =< c =< b dla wszystkich możliwych wartości a i b.
Kąt płaski - dwie części płaszczyzny utworzone przez dwie półproste wychodzące z
jednego danego punktu.
Kąt dwuścienny - jest to cześć przestrzeni utworzona przez duże półpłaszczyzny o
wspólnej krawędzi.
Miarą kąta dwuściennego jest kąt płaski między krawędziami przecięcia półpłaszczyzn
tworzących ten kąt trzecią płaszczyzną do nich prostopadłą.
Kątem poziomym o wierzchołku w danym punkcie jest kąt dwuścienny zawarty między
płaszczyzną pionową w tym punkcie przechodzącą przez jeden z pozostałych punktów, a
płaszczyzną pionową również w tym punkcie w której leży drugi z tych punktów.
Kąt poziomy między dwoma kierunkami w terenie jest kąt zawarty między ich rzutami na
płaszczyznę poziomą.
Grad- miara kątowa oparta na podziale kąta pełnego 1/400 części płaszczyzny to 1 grad
Radian- miara kąta oparta na zależności długości łuku okrędu i jego miary kąta środkowego 1 rad=57,3stopnia
Libela- poziomica- wasserwaga. Dzielimy na pudełkowe i rurkowe. Służy do poziomicowania instrumentów geodezyjnych.
Przewaga libeli - kąt zawarty między promieniami dwóch sąsiednich ze sobą kresek.
Sposób sformalizowany zapisywania danych - ujętych w taki sposób by ich realizacja
możliwa była bez udziału świadomości, a jedynie na zasadach składniowych
( syntaktycznych).
Teodolit-służy do pomiarów kątów poziomych i pionowych
Kąt zorientowany- jeśli jedno ramię wyróżnimy jako początkowe a drugie jako końcowe to taki kat nazywamy kątem płaskim zorientowanym
Płaszczyzna zorientowaną- nazywamy płaszczyznę, na której ustaliliśmy kierunek dodatni i kierunek ujemny kąta płaskiego
Azymut-kąt zorientowany zawarty między dodatnią półosią x, a danym kierunkiem
Czwartak- kąt zorientowany między osia x, a danym kierunkiem w określonej ćwiartce układy wsp.
Poligon i błędy
Poligonizacja-technika zagęszczania osnowy geodezyjnej
Zasadą jest obustronne nawiązanie ciągu poligonowego z wyjątkiem przypadku, gdy liczba boków w danym ciągu nie przekracza 2
Punkt węzłowy- punkt w którym łączą się co najmniej 3 ciągi
Błąd prawdziwy- jest to różnica między wartościa prawdziwa a wynikiem pomiaru
Błedy grube- zostaja wykryte i wyeliminowane przez podwójne pomiary tych samych wielkości
Błędy systematyczne- mają stały znak a czasem stałą wartość i najczęściej daja się wyeliminować przez odpowiednie poprawki lub przez zastosowanie odpowiedniej metody pomiaru
Błędy przypadkowe- których uniknąć ani wyeliminować nie jesteśmy w stanie gdyż każdy wynik pomiaru jest zmienną losowa.
Źródła błędów- błędy ludzkie, przyrządy, warunki atmosferyczne
Błędy absolutne- przypadają na całą zmierzoną wieklość.
Błędy względne- służa do oceny dokładności pomierzonych wielkości
Komparacja- porównanie długości przymiaru z wartością nominalną.
Mapa
Podziałka- graficzne przedstawienie skali
Skala mapy - stosunek długości odcinka na mapie do jego długości w rzeczywistości.
Mapa - obraz powierzchni ziemi lub jej części zrzutowane na wcześniej przygotowana
siatkę kartograficzna w odpowiedniej skali.
Mapa zasadnicza- standardowa mapa geodetów o skali 1:500,1000,5000
Mapa cyfrowa-treśc mapy jest zapisana cyfrowo, skala nie ma znaczenia dla jej dokładności.
Metr-1/1000000 ćwiartki południka
Elipsoida obrotowa- bryła wypukła powstała na skutek obrotu elipsy wokół jej osi symetrii
Morga- oznacza obszar, jaki można było skosić przez jednego człowieka jednym zaprzęgiem w ciągu dnia roboczego
1 sekunda czasu atomowego jest trwaniem 9192631770 okresów odpowiadających
rezonansowi cząstek przejścia między 2 nadsubtelnymi poziomami stanu podstawowego
atomu Cezu 133.
Jednostki miar SI: m, kg, s, f, cd, mol, K, ( radian, steradian)
Punkt - najmniejszy, bezwymiarowy obiekt geometryczny. Punkt ma zawsze zerowe rozmiary.
Prosta - niezakrzywiona, nieograniczona z obydwu stron linia o zerowej grubości.
Dokładności mapy: dokładnośc skali, domiarów, obliczeń, kartograficzna, skurcz mapy
Dokładnośc mapy +-0,3mm*M dokładność skali 0,1mm*M