ZATWIERDZAM Data..........................	ZEZWALAM NA WYKORZYSTANIE
		NA ROK	Data	Podpis
		2001

K O N S P E K T

wykładu z taktyki gaszenia pożarów

1 . TEMAT : TAKTYKA GASZENIA POŻARÓW W OSIEDLACH WIEJSKICH .

CHARAKTERYSTYKA I ZASADY GASZENIA POŻARÓW W

OSIEDLACH WIEJSKICH .

2 . CELE SZKOLENIOWE : Zapoznać z charakterystyką pożarów w gospodarstwach rolnych oraz

kierunkami i drogami rozprzestrzeniania się pożarów.

Doskonalić umiejętności ewakuacji ludzi i zwierząt i organizacji akcji gaśniczej.

3 . CZAS : 2 x 45'

4 . MIEJSCE : sala wykładowa

5 . ŚRODKI I MATERIAŁY DYDAKTYCZNE :

• „ Taktyka pożarnicza dla szeregowców „

• „ Technologia działań ratowniczo-gaśniczych „

• „ Dowodzenie akcjami gaśniczymi „

6 . PRZEBIEG ZAJĘĆ :

LP.	CZAS [ min. ]	ZAGADNIENIA SZKOLENIOWE I ICH TREŚĆ , PYTANIA SPRAWDZAJĄCE
1.	10'	1 . CZĘŚĆ WSTĘPNA : przyjęcie meldunku, podanie tematu i celów szkoleniowych, sprawdzenie obecności, podanie zagadnień szkoleniowych : Charakterystyka pożarów w gospodarstwach rolnych. Kierunki i drogi rozprzestrzeniania się pożaru. Zasady ratowania zwierząt. Organizacja akcji gaśniczej. Wykorzystanie mieszkańców do pomocy w akcji gaśniczej.
2.		2 . CZĘŚĆ ZASADNICZA : a . charakterystyka pożarów w gospodarstwach rolnych : Istotne znaczenie dla rozwoju pożaru i walki z nim ma gęstość i palność zabudowy wsi. Przy zabudowie zwartej istnieje możliwość szybkiego rozprzestrzeniania się pożaru na całe ciągi ulic. O zagrożeniu dla obiektów palących się i sąsiedztwa decyduje czas rozwoju pożaru. Można przyjąć, że w budynku drewnianym o paln6ym pokryciu dachowym rozszerzanie się wewnętrznego ogniska pożaru do rozmiarów pożaru zewnętrznego , trwa w granicach 15-20 minut i od tej chwili należy liczyć się z zagrożeniem dla określonej części wsi. Na terenach wiejskich często spotykamy się z pożarami stert zboża, słomy, lnu, stogów itp. materiałów strzępiastych. Wszystkie one w stanie spulchnionym palą się bardzo łatwo i szybko, w stanie sprasowanym znacznie trudniej, jednakże z chwila gdy zaczną się palić ognisko pożaru jest bardzo intensywne i trudne do ugaszenia. Pożary przyjmują szybko duże rozmiary. Źródłem wielkiego niebezpieczeństwa - oprócz bezpośredniego oddziaływania płomieni i promieniowania cieplnego - są ognie lotne. W czasie palenia się wypełnionych zbożem , sianem czy też innymi płodami rolnymi stodół, występuje szczególnie silne promieniowanie cieplne, zdolne zapalać materiały palne na odległość 30 m. i więcej. Natomiast iskry , płonące wiechcie słomy czy gontu mogą podpalać budynki i materiały palne odległe nawet na setki metrów od ogniska pożaru. Szczególnie podatne na działanie ogni lotnych są budynki gospodarcze kryte słomą lub gontem, stodoły, stogi i sterty słomy. b . kierunki i drogi rozprzestrzeniania się pożaru : Na roznoszenie ogni lotnych z ognisk pożaru duży wpływ wywierają warunki atmosferyczne , a zwłaszcza siła i kierunek wiatru. Ognie lotne powstają wkrótce po utworzeniu się pierwszego ogniska pożaru zewnętrznego , czyli w ciągu 10 do 15 minut od chwili powstania pożaru. Z kolei każde nowe ognisko stwarza groźbę rozszerzenia się na najbliższe otoczenie oraz na dalsze partie wsi za pośrednictwem ogni lotnych. Ze sp4ecyfiki pożarów wiejskich wynika, że przeciwdziałanie ludności [ samoobrona przeciwpożarowa ] i straży pożarnych w wypadku pożaru powinno rozpocząć się nie później niż w 10 - 15 minut po postaniu pożaru. Szczególne niebezpieczeństwo przerzutu ognia istnieje w momencie runięcia konstrukcji dachowej. Wznosi się wówczas ogromna ilość iskier i żagwi przenoszących się wraz z dymem na dużą odległość. Po zawaleniu się konstrukcji dachowej maleje jednak intensywność palenia się. Zmniejsza się tez zasięg płomieni i promieniowania cieplnego. Przez rozerwanie i przewrócenie konstrukcji płonącego budynku można więc zmniejszyć zasięg niebezpiecznego oddziaływania płomieni i promieniowania cieplnego . Trzeba przy tym natomiast wzmocnić osłonę zabudowań położonych na linii wiatru. c . podstawowe zasady gaszenia pożarów wiejskich : Gaszenie pożaru wymaga przeważnie równoczesnego podjęcia wszystkich znanych nam już form działań taktycznych. PODSTAWOWE ZASADY POSTĘPOWANIA : ze względu na możliwość szybkiego rozwoju pożaru sprawdzić, czy nie występuje zagrożenie dla ludzi bądź zwierząt i ewentualnie podjąć natychmiastową akcje ratowniczą lub ewakuację , gaszenie pożaru odbywa się najczęściej z poziomu ziemi i polega głównie na tłumieniu ogniska pożaru i zorganizowaniu skutecznej obrony obiektów zagrożonych. O ile istnieją ku temu warunki należy zajmować wyższe stanowiska gaśnicze, wykorzystując do tego obiekty sąsiednie lub drabiny ustawione jako wolnostojące , w przypadku zwartej i palnej zabudowy stwarzającej niebezpieczeństwo powstania pożaru przestrzennego należy tworzyć przerwy ogniowe na drodze rozszerzania się pożaru. W tym celu za pomocą bosaków i toporów można usunąć drewniane parkany, materiały palne leżące pomiędzy budynkami, wyburzyć lekkie drewniane budowle. Palące się elementy możemy odsunąć na bezpieczną odległość i dogasić , zorganizować obronę dalszą wykorzystując do tych zadań miejscową ludność , akcje gaszenia pożaru może utrudniać okresowy lub całkowity brak wody. W momentach przerwania podawania wody należy zaprzestać prac rozbiórkowych, zrywania strzech , usuwania stogów i stert złożonych w zasięgu promieniowania cieplnego i ogni lotnych, ograniczając działania do tłumienia pojawiających się płomieni. Dobre efekty może dać wcześniejsze zastosowanie piany gaśniczej. d . organizacja akcji gaśniczej : Podstawowym działaniem jest zbicie płomieni zwartymi prądami by zmniejszyć zagrożenie dla otoczenia. Następnie kontynuuje się gaszenie rozproszonymi strumieniami wody dla zwiększenia powierzchni gaszenia i ograniczenia strat wody. Strumieniami zwartymi posługujemy się bardzo oszczędnie, bowiem podane w górną część stogu mogą spowodować rozszerzenie ogniska pożaru. Jeżeli proces palenia przeniósł się w głąb sterty wówczas pozornie ugaszony pożar wznawia się po pewnym czasie, mimo nieustannego działania prądami wody. Należy zatem, za pomocą wideł i bosaków, rozebrać stertę do podłoża i po rozrzuceniu w cienkie warstwy na dużej powierzchni dogaszać rozproszonymi prądami wody. Do prac rozbiórkowych wykorzystać ludność cywilną. Palący się zapas siana, słomy itp. złożony wewnątrz budynku należy stłumić prądami zwartymi. Zwracać należy przy tym uwagę na opadające elementy konstrukcji dachu, a także należy unikać kierowania prądów zwartych na te konstrukcje. Przegrzana dachówka lub eternit w wyniku gwałtownego ochłodzenia pękają i opadają w dół. Po stłumieniu płomieni dalszą część pracy należy wykonywać przy pomocy prądów rozproszonych, starając się ochłodzić wnętrze obiektu a także wyprzeć i osadzić dymy. Zapas materiału należy usunąć z obiektu i dogaszać poza nim. W przypadku przerwy w dostawie wody przerywamy prace rozbiórkowe. Zdarza się, że gęsto zabudowana przestrzeń nie pozwala na rozkładanie materiału poza budynkiem. Należy wtedy, korzystając z przyczep ciągnikowych o niepalnej konstrukcji, po przygaszeniu słomy lub siana, przetransportować je w miejsce, w którym możliwe będzie składowanie i gaszenie . Droga transportu musi być bezpieczna. Wskazane sposoby postępowania są długotrwałe, wymagają dużej ilości ludzi i sprzętu -0 ale są to sposoby skuteczne. Gasząc pożary stogów wolnostojących lub w miejscach omłotów należy ograniczyć możliwość rozprzestrzeniania się pożaru po podłożu, w tym celu stogowiska muszą być oborane. W stosunku do stogów sąsiednich podejmujemy obronę wyznaczając następne posterunki obserwacyjne, ze sprzętem pozwalającym na tłumienie zarzewi. Ze strefy zagrożonej usunąć znajdujące się tam maszyny i urządzenia rolnicze. Specyficznymi pożarami z jakimi możemy się zetknąć są pożary płodów rolnych na pniu. Zboże w okresie dojrzewania stanowi masę materiału łatwopalnego. {Pożar rozszerza się szybko obejmując duże przestrzenie , stwarza też zagrożenie dla okolicznych zabudowań i lasów. e . wykorzystanie mieszkańców do pomocy w akcji gaśniczej : Do gaszenia pożaru włączyć należy okoliczną ludność i wykorzystać sprzęt rolniczy taki jak np. ciągniki z pługami. Przed czołem pożaru należy zaorać pas ok. 2-3 m. . Miejsce wykonywania pasa wybieramy w odległościach uzależnionych od szybkości rozprzestrzeniania się ognia. Do likwidowania oddzielnych ognisk poza granicą pasa zaoranego rozlokowuje się posterunki wyposażone w łopaty. Szybkość rozszerzania się [pożaru wymaga także szybkiego działania ze strony jednostek straży pożarnych. Dojazd do miejsca pożaru bywa często utrudniony. Jeżeli istnieje możliwość dojazdu, dobre efekty może dać podanie wody lub piany z działek samochodów będących ruchu. Wypalone budynki stwarzają groźbę zawalenia się elementów budowlanych [ ścian, kominów, stropów ] powodując zagrożenie dla ludzi. Toteż elementy grożące zawaleniem należy rozebrać lub podstemplować. Pogorzelisko musi być starannie dogaszone i przejrzane. Pamiętać należy, że materiał z jakim się spotykamy stwarza niebezpieczeństwo wtórnego wzniecenia pożaru. Przed odjazdem należy protokolarnie przekazać pogorzelisko właścicielowi do dalszego dozoru.
3.	10'	3 . CZĘŚĆ KOŃCOWA : pytania kontrolne , omówienie i zakończenie zajęć .

PROWADZĄCY

...........................................

---