MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI
Danuta Malinowska-Bartków
Wykorzystanie języka w praktyce gospodarczej
341[02].Z2.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Janina Rosiak
mgr Lidia Pszkit
dr Patrycja Kamińska  opinia językowa
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Katarzyna Maćkowska
Konsultacja:
mgr Andrzej Zych
Korekta:
mgr Joanna Fundowicz
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[02].Z2.03.
Wykorzystanie języka w praktyce gospodarczej zawartego w programie nauczania dla zawodu
technik ekonomista.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Przykładowe scenariusze zajęć 6
5. Ćwiczenia 10
5.1. Podanie o pracę i życiorys (Letter of application and CV) 10
5.1.1. Ćwiczenia 10
5.1.2. Sprawdzian postępów 18
5.2. Korespondencja finansowa i transportowa (Correspondence in Finance and
Transport) 19
5.2.1. Ćwiczenia 19
5.2.2. Sprawdzian postępów 23
5.3. Notatka służbowa i protokół ( Memo or Memorandum and Minutes) 25
5.3.1. Ćwiczenia 25
5.3.2. Sprawdzian postępów 31
5.4. Marketing i reklama (Marketing and Advertising) 32
5.4.1. Ćwiczenia 32
5.4.2. Sprawdzian postępów 38
5.5. Postępowanie administracyjne (Administrative Procedures) 39
5.5.1. Ćwiczenia 39
5.5.2. Sprawdzian postępów 41
5.6. Korespondencja Handlowa (Business Correspondence) 42
5.6.1. Ćwiczenia 42
5.6.2. Sprawdzian postępów 44
5.7. Korespondencja osobowa (Personal Correspondence)
45
5.7.1. Ćwiczenia 45
5.7.2. Sprawdzian postępów 46
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 47
7. Literatura 53
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik dla nauczyciela będzie Państwu pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie technik ekonomista. Zagadnienia w nim poruszone
odpowiadają swoim zakresem tematyce jednostki modułowej 341[02].Z2.03 Wykorzystanie
języka w praktyce gospodarczej, zawartej w modułowym programie nauczania dla tego
zawodu.
W poradniku zamieszczono:
 wymagania wstępne  wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już opanowane
oraz wskazania dotyczące wyposażenia pracowni,
 cele kształcenia  wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas realizacji
jednostki modułowej,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 propozycje ćwiczeń, które pomogą zweryfikować wiadomości teoretyczne opanowane
przez ucznia oraz ukształtować jego umiejętności praktyczne wraz ze wskazówkami do
ich realizacji i wykazem niezbędnych środków dydaktycznych,
 ewaluację osiągnięć  przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, które umożliwią
sprawdzenie wiedzy i umiejętności uczniów,
 wykaz literatury uzupełniającej omawianą tematykę.
Podstawową formą organizacyjną pracy powinny być ćwiczenia indywidualne
i w małych grupach. W trakcie ich wykonywania uczniowie powinni analizować
i interpretować materiały z
ródłowe dotyczące omawianego tematu oraz sporządzać
dokumenty związane np. z zatrudnieniem, transportem zagranicznym lub korespondencją
handlową.
W pakiecie są ćwiczenia praktyczne polegające na sporządzaniu listów, notatek
i dokumentów handlowych. Oceniając stopień przyswojenia wiadomości i opanowania
umiejętności przez uczniów, mogą Państwo skorzystać z zamieszczonych w poradniku
przykładowych narzędzi pomiaru dydaktycznego. Weryfikowanie osiągnięć edukacyjnych
powinno być prowadzone systematycznie w trakcie realizacji zajęć, dlatego zaleca się
również inne metody ich sprawdzania:
 sprawdziany pisemne, np. ocenie mogą podlegać sporządzone przez uczniów pisma
w sprawach finansowych, ofertowych, reklamowych,
 obserwacja aktywności uczniów w czasie wykonywania ćwiczeń,
 sprawdziany ustne, np. dyskusja lub pogadanka kontrolująca przygotowanie uczniów do
ćwiczeń.
Przy ocenianiu uczniów szczególną uwagę należy zwrócić na posługiwanie się przez nich
terminologią, poprawność pisowni, jak również poprawność wypowiedzi oraz właściwą
wymowę. Końcowa ocena osiągnięć, po zrealizowaniu jednostki modułowej, powinna
uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz poziom wykonywania ćwiczeń.
Mam nadzieję, że Poradnik dla nauczyciela ułatwi Państwu nauczanie, a zaproponowane
ćwiczenia, scenariusze i testy zainspirują do tworzenia własnych narzędzi dydaktycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WSTEPNE
Przystępując do realizacji tej jednostki modułowej uczeń/słuchacz powinien umieć:
 korzystać z różnych z
ródeł w celu znalezienia potrzebnych informacji,
 czytać lub słuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim na poziomie średnio
zaawansowanym (intermediate), zadać pytania do tekstu i udzielić odpowiedzi,
 posługiwać się słownikiem anglojęzycznym w celu znalezienia definicji nieznanego
słowa w języku angielskim,
 posługiwać się podręcznikiem gramatyki języka angielskiego w celu wyjaśnienia
wątpliwości z gramatyki,
 wymawiać wyrazy angielskie zgodnie z transkrypcją fonetyczną podaną w słowniku bądz

w podręcznikach do nauki języka angielskiego,
 stosować zasady transkrypcji fonetycznej,
 stosować zasady gramatyki języka angielskiego na poziomie średnio zaawansowanym
(intermediate).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
 przeczytać ze zrozumieniem tekst o tematyce zawodowej,
 zapoznać się z problemami rekrutacji i rynkiem pracy,
 poznać różne rodzaje listów motywacyjnych i życiorysów,
 rozróżnić standardy obowiązujące w Wielkiej Brytanii i USA,
 napisać list motywacyjny i życiorys (CV),
 zebrać właściwe dokumenty ubiegając się o pracę,
 poznać sposoby rozliczeń finansowych w handlu krajowym i zagranicznym,
 sporządzić dokumenty finansowe,
 sporządzić notatkę służbową i protokół z zebrania,
 zorganizować kampanię reklamową promującą produkt lub usługę dobierając określone
media,
 dokonać prezentacji oferowanego produktu lub usługi w języku angielskim
 opracować i przeprowadzić sondaż opinii na temat danego produktu, marki, usługi,
preferencji konsumentów, itd.,
 napisać zapytanie ofertowe,
 dokonać reklamacji towaru lub usługi
 prowadzić korespondencję handlową
 prowadzić korespondencję osobową,
 poznać procedury postępowania administracyjnego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. PRZYA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz 1
Temat: Marketing i reklama (Marketing and Advertising)
Cele:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien: umieć:
 rozróżnić techniki reklamowania w zależności od zastosowanych środków przekazu,
 opracować treść ulotki reklamowej, plakatu, reklamy radiowej,
 skonstruować kwestionariusz, opracować profil konsumenta.
Metody nauczania  uczenia się:
 mini  wykład,
 nauczyciel podaje modele odpowiedzi,
 prezentacje uczniów (nauczyciel ocenia prezentacje uczniów  feedback).
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 praca w parach lub w małych zespołach.
Środki dydaktyczne:
 słownik ekonomiczny polsko-angielski, angielsko-polski,
 plansze, plakaty, foldery, zdjęcia itd.
Czas trwania:
 45 minut.
Uczestnicy:
 uczniowie kształcący się w zawodzie technik ekonomista.
Przebieg zajęć:
1. Warmer   rozgrzewka (5 min). Nauczyciel zadaje pytania na temat kosmetyków
używanych przez uczniów. Uczniowie opowiadają, jakie są ich preferencje, co lubią,
a jakie kosmetyki uważają za szkodliwe dla siebie.
2. Celem zajęć jest poznanie słownictwa wykorzystywanego w sytuacjach związanych
z marketingiem i reklamą oraz nabycie umiejętności posługiwania się odpowiednim
słownictwem
3. Przebieg zajęć:
 uczniowie odpowiadają i dzielą się wrażeniami na temat swoich preferencji
i upodobań dotyczących kosmetyków,
 mówią o tym, na co zwracają uwagę przy wyborze kosmetyków, szczególnie
zwracając uwagę na problemy związane z ochroną środowiska i testowaniem
niektórych kosmetyków na zwierzętach,
 uczniowie wymieniają informacje na temat różnych preparatów i firm
kosmetycznych,
 nauczyciel pomaga uczniom, wyjaśniając słownictwo, korygując odpowiedzi;
uczniowie zapisują kluczowe słowa,
 podsumowanie osiągnięć uczniów, ocena indywidualnych prezentacji uczniów przez
nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
Warmer
Ask SS about their favourite cosmetics. Why do they like them? What aspects of their use
students find attractive? What irritates them the most? (5 min).
Ask SS to write lists of the most and the least attractive cosmetics and compare them with the
partner (5 min).
Work with all class inviting SS to give you their examples and put them on the
white/blackboard.
Help SS with VOCABULARY and explain any words if necessary: (10 min)
PRESERVATIVES NATURAL INGREDIENTS STORAGE PEELING
MOISTURIZING NOURISING CLEANSING TERMS OF APPLICATION
Teacher /students write vocabulary on the board.
Students think of consumers and theirs expectations and various needs. They develop
questionnaires aimed at target audiences. The teacher may divide them into several target
groups according to e.g. age group, sex, financial status, marital status, etc:
1. babies
2. kids
3. teenagers
4. young women (17-25 years)
5. women (over 25 years)
6. mature women
7. women over 35 years
8. women over 40 years
9. young men (17-25 years)
10. men over 25 years
11. mature men
12. men over 40 years, etc.
Students may work for 10 minutes on the needs of a particular group of consumers (target
group). Then they exchange information and develop a list of cosmetics which:
 are healthy,
 use only natural ingredients,
 do not contain preservatives,
 are not tested on animals,
 have packaging which does not harm the environment.
Students think of an advertising medium, choose the best ways to reach their audience
and give presentation in front of the group advertising their products (20 minutes).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Scenariusz 2
Temat: Pisanie życiorysu (Writing a CV)
Cele:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien: umieć:
 rozważyć swoje mocne i słabe strony, umiejętności oraz osiągnięcia,
 określić formę swojego CV,
 zebrać wymagane dokumenty i przetłumaczyć ich treść na język obcy,
 napisać CV.
Metody nauczania-uczenia się:
 mini-wykład,
 dyskusja w grupie,
 prezentacja ustna i ocena nauczyciela (feedback),
 pisanie listu CV.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 praca w parach,
 praca indywidualna (tłumaczenie).
Środki dydaktyczne:
 przykładowe życiorysy,
 biografie znanych osób (Bill Gates),
 oferty pracy wycięte z gazet lub pobrane z Internetu.
Czas trwania:
 45 minut.
Uczestnicy:
 uczniowie kształcący się w zawodzie technik ekonomista.
Przebieg zajęć:
1. Warmer   rozgrzewka . Uczniowie zastanawiają się nad swoimi cechami osobowości,
umiejętnościami i zdolnościami do uczenia się oraz dotychczasowymi osiągnięciami
(5 min).
2. Celem zajęć jest zanalizowanie przez każdego ucznia własnej sytuacji i dopasowanie jej
do oferty pracy.
3. Przebieg zajęć:
 uczniowie zastanawiają się, czy mają jakiekolwiek umiejętności, osiągnięcia bądz

doświadczenie potrzebne na rynku pracy, analizują swoje słabe i mocne strony oraz
swoje zdolności uczenia się,
 uczniowie dyskutują w parach bądz
w małych grupach, o jaki rodzaj pracy mogliby
się ubiegać z aktualnym wykształceniem,
 nauczyciel przedstawia przykładowe oferty pracy,
 uczniowie przystępują do pracy indywidualnej, przygotowują swoje CV oraz
tłumaczenie dokumentów do załączenia (np. świadectwo szkolne),
 nauczyciel pomaga uczniom, wyjaśniając słownictwo, korygując odpowiedzi,
 nauczyciel przegląda szkice CV uczniów, dokonuje poprawek,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
 na koniec zajęć ochotnicy dokonują miniprezentacji, mówiąc o swoich mocnych
i słabych stronach oraz osiągnięciach.
 uczniowie otrzymują pracę domową dotyczącą przygotowania ostatecznej wersji CV.
Warmer
Students think about their personal traits, skills and school achievements. They analyze
their strengths and weaknesses. They think about their learning abilities (5 min).
The teacher allows access to the Internet or gives handout with biography of Bill Gates
(look: Teaching material 341[02]Z201). Students try to find out facts from Bill Gate s school
years during his teenage period. They find out what subjects he excelled in and what he was
enthusiastic about (10 min).
Students discuss in pairs or small groups what kind of job they could apply for. The teacher
brings JOB OFFERS, for example, offering secretarial jobs, technical assistant job, etc.
(10 min).
Students analyze their achievements and potential and draft their CVs. They use
dictionaries to translate necessary documents into English (15 min).
Students are allowed 2-3 minutes to prepare short oral presentation lasting 1-2 minutes
(3 min).
A volunteer gives his/her presentation (2 min).
HOMEWORK:
The teacher gives students task to print their CVs at home and bring them for the next
lesson.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. ĆWICZENIA
5.1. Podanie o pracę i życiorys (Letter of application and a CV)
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenia mają na celu wprowadzenie i utrwalenie słownictwa dotyczącego rozmowy
kwalifikacyjnej i procedury aplikacyjnej. Uczniowie analizują informacje dotyczące
sposobów redagowania i pisania listu motywacyjnego i życiorysu. Poznają różne wzory
prezentowania swojego doświadczenia i kwalifikacji. Przyswajają wiedzę i słownictwo. Do
dyspozycji mają słowniki i ewentualnie załączone piśmiennictwo.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do wykonania
ćwiczeń.
1. Do you understand the rules of recruitment?
2. What do you have to do to have a chance to be shortlisted for an interview?
3. What are you not advised to write in a CV?
4. What does a letter of application contain?
5. What do you have to attach to a letter of application?
6. What should you do before you send your application?
7. Are there any differences between a CV sent to America and that sent to the UK?
8. What are most common forms of a resum�?
9. Can you apply for a managerial position if you are not yet a manager?
10. Do you give information about your family in a resum�?
ANSWERS:
1. Yes/No.
2. Make a good impression.
3. Write information which is untrue.
4. Four paragraphs:
a) conformation you wish to apply,
b) explanation who you apply,
c) explanation how you may contribute,
d) willingness to attend an interview.
5. A CV, copies of diplomas, other certificates.
6. Proof read it, correct it, spellcheck it.
7. Yes  you do give information about your age or family in CV in America.
8. Chronological, functional and a combination resum�.
9. Yes, if you have the potential.
10. Yes, but only if you send it to the UK.
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Please read the text in the frame and answer the questions.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Movement from Job to Job
People change their jobs or leave employment for various reasons. A large number of people
leave the workforce each year either permanently  for example, through retirement  or else
temporarily, for example owing to family commitments. Many others join the workforce, such
as school-leavers looking for work for the first time and women returning to work after
having children. Among those who remain in work, there is a significant amount of job
mobility.
Younger people move job more frequently. Older people, by contrast, change jobs less
often. Labour mobility can also occur where employers post their employees to a new location
or where firms relocate to the new area and seek to take their existing workforces with them.
Employers will usually assist their staff with a relocation package, which might include such
things as:
 help with selling their present house and finding a new one in their new area of work;
 time off work to visit the new area and make necessary arrangements; and
 financial compensation for disturbance.
Promotion
One of the reasons people change jobs is to further their careers by taking a more senior
post. Promotion is often also available within a firm or organization, especially where it is
a large employer. Often a vacant post will be advertised both externally and also within
a firm, allowing people to come forward who feel ready for new responsibilities. Many
companies appraise their staff on a regular basis  often annually  among other measures to
help assess training needs and readiness for promotion. In smaller firms, by contrast, there are
generally fewer opportunities for internal promotion and so it is common for employers of
such organisations to have to look outside for work in a more senior position.
Employment Rights
Employees in Britain are entitled to a wide level of protection under the law. Many
employees have:
 the right to receive a written statement of the main employment particulars within two
months of starting work;
 the right to an itemized pay statement showing gross pay and deductions;
 protection against unfair dismissal;
 protection against discrimination on the grounds of sex and race;
 protection against dismissal, action short of dismissal and refusal of employment, on the
grounds of trade union membership or non-membership;
 protection against dismissal, or other action for taking certain types of action on health
and safety grounds;
 a minimum period of notice in the event of dismissal;
 the right to a lump-sum redundancy payment if their job ceases to exist;
 the rights, for pregnant women, to time off for antenatal care, 14 weeks statutory
maternity benefits maintained, to be able to return to work after this period, and
protection against dismissal because of pregnancy; and
 protection against dismissal for asserting a statutory employment right.
For some of these rights, there is a requirement for a minimum qualifying period, generally of
two years, before they apply. A network of industrial tribunals exists to hear employees
complaints against alleged breaches of their rights.
z
ródło: Employment in Britain. Foreign and commonwealth office. Col Publishing Services.
UK 1995.
Questions:
1. What is the reason for people to change jobs?
2. Which age groups show the greatest mobility?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
3. Are people in Britain often relocated?
4. How is a vacancy advertised?
5. How often is the staff given appraisal?
6. What do employees usually receive two months after they start work?
7. What happens if the employee s job ceases to exist?
8. Are women protected by law during pregnancy?
9. What happens if an employer breaches the employee s rights?
10. Do all employees enjoy the same kind of protection?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie tekst zamieszczony w ramce,
2) odpowiedzieć pisemnie na pytania,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. Family resources, retirement, women returning to work after having children, young
people looking for a new challenge.
2. Young people change jobs more often.
3. Yes, they sometimes are, but they are usually assisted by employers or given financial
compensation for disturbance.
4. Usually in a newspaper, also within a firm.
5. Most often annually.
6. They are given a written statement of the main employment particulars.
7. The employee is entitled to a lump-sum redundancy payment.
8. Yes, they are.
9. Employees can complain to industrial tribunals.
10. No, usually there is a period of minimum 2 years before some rights apply.
Ćwiczenie 2
Please write a short profile of your personality. You may choose from the following
qualities.
Personality profile  I am the sort of person who& .
 has lots of new ideas,
 has lots of energy,
 is talkative,
 gets on well with people,
 relaxes easily,
 seeks variety,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
 is sociable,
 is inquisitive,
 likes to understand things,
 enjoys organising people,
 enjoys organizing events,
 is calm,
 is cheerful,
 resolves conflicts at work,
 develops new approaches.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) napisać krótką charakterystykę swojej osoby,
2) może wybrać cechy, które są podane w ćwiczeniu,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
SS may write according to individual preferences.
Ćwiczenie 3
Put the following qualities of human personality into 2 categories: strengths (+) and
weaknesses (-).
easy-going, calm, hard-working, bright, clever, dull, slow, neurotic, quick-tempered, moody,
responsible, reliable, careless, enterprising, sharp, polite, inquisitive, extrovert, introvert, rude,
limited, shy, bold, timid
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyporządkować podane cechy osobowości człowieka do jednej z dwóch kategorii:
mocnych stron (+) i słabych stron (-). Przeczytać uważnie tekst zamieszczony w ramce,
2) jeśli nie rozumie jakiegoś słowa, to może skorzystać ze słownika,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Zalecana metoda nauczania-uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Strengths (+): calm, bright, clever, hard-working, reliable, responsible, sharp, sociable,
extrovert, polite, inquisitive.
Weaknesses (-): neurotic, slow, dull, easy-going, carefree, isolating, shy, rude, introvert,
limited.
Ćwiczenie 4
Below you will find details from Janet Murray s letter of application. Look at the outline
of the letter and indicate where (1-10) the information (a-j) below should go.
1
3
2
4
5
6
7
8
9
Janet Murray
10
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
a)
Although I am presently employed by a non-profit making organization, it has always been
my intention to work in a commercial environment. I would particularly welcome the chance
to work for your company as I have long admired both the quality of the products that it
provides and its position as a defender of environmental causes. As you will notice on my
enclosed CV, the job you are offering suits both my personal and professional interests.
b)
I would be pleased to discuss my curriculum vitae with you in more detail at an interview. In
the meantime, please do not hesitate to contact me if you require further information. I look
forward to hearing from you.
c)
Dear Ms Baudoin
d)
8th January 2000
e)
I am writing to apply for the position which was advertised last month in The Independent.
f)
52 Hanover Street
Edinburgh
EH2 5LM
UK
g)
Nathalie Baudoin
Patagonia Gmbh
Reitmorstrasse 50
8000 Munich 22
Germany
h)
My work experience has familiarised me with many of the challenges involved in public
relations today. I am sure that this, together with my understanding of the needs and
expectations of sport and nature enthusiasts, would be extremely relevant to the position.
Moreover, as my mother is German, I am fluent in this language and would definitely enjoy
working in a German-speaking environment.
i)
Janet Murray
j)
Yours sincerely
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać list aplikacyjny od Janet Murray,
2) dopasować informacje zamieszczone w punktach a  j do luk (1  10) pozostawionych
w liście,
3) jeśli nie zna odpowiedzi, poszukać wskazówek w Materiale nauczania.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. f,
2. d
3. g
4. c
5. e
6. h
7. a
8. b
9. j
10. i
Ćwiczenie 5
Work in pairs. Read the job advertisement, CV and refer back to the letter of application.
Do you think that Janet has a chance of getting the job? What are her strengths and
weaknesses?
 PREFER A CAMPING TRIP TO A COCKTAIL PARTY?
PATAGONIA has a new position open:
Public Affairs Associate
Job is based in Munich. Candidates must have substantial PR/press experience and strong
writing skills. They must have serious proficiency in technical sports (skiing, kayaking,
climbing& ) and outdoor experience. German mother tongue. Environmental background is a
plus. No glamour& it s a gritty job! Patagonia is a Californian company which designs and
distributes functional outdoor clothing.
Send CV with a picture to:
Nathalie Baudoin
Patagonia Gmbh
Reitmorstrasse 50
8000 Munich 22  Germany
The interviews will be in Munich during last week of February.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
CURRUCULUM VITAE
Personal Details
Janet Murray
52 Hanover Street
Edinburgh EH2 5LM
photo
Scotland
Phone: [phone]
E-mail: [e-mail]
Education
1991  1992 London Chamber of Commerce and Industry
Diploma in Public Relations
1988  1991 University of London
BA (Honours) in Journalism and Media Studies (Class II)
1981  1988 Broadfield School, Brighton
A levels in German (A), English (B), History (B) and Geography (C)
Professional Experience
1995-present Public Relations Officer, Scottish Nature Trust
Responsible for researching and writing articles on all aspects of the
Trust s activities and ensuring their distribution to the press
Editor of the Trust s monthly journal
In charge of relations with European environmental agencies
1992  1995 Press Officer, Highlands Tourist Board
Preparation of promotional materials and brochures
Co-ordination of media coverage
Summer of The Glasgow Tribune newspaper
1990 and 1991 Two-three month training periods as assistant to the Sports Editor
Arranging and conducting interviews
Preparation of articles covering local community sports events
Skills
IT Office 2000 and Windows NT, Excel, Internet, Powerpoint
Languages Fluent German and proficient French
Additional Driving licence (car and motocycle)
Activities
Cross-country skiing, rock climbing and swimming
Ski Instructor (grade II)
Secretary of the local branch of  Action , an association organizing
sports activities of disabled children
References
Geoffrey Williams Brenda Denholm
Proffesor of Journalism Sports Editor
University of London The Glasgow Tribune
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie ogłoszenie o pracę, CV i odnieść się do podania o pracę od Janet
Murray,
2) zastanowić się, czy Janet ma szansę otrzymania pracy, o którą się ubiega,
3) zastanowić się, jakie są jej mocne i słabe strony,
4) przedyskutować z kolegą/koleżanką swoje opinie.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Students discuss Janet Murray s strengths and weaknesses and give reasons why she
could be a god candidate for the job.
5.1.2. Sprawdzian postępów
Please answer Y (yes) or N (no) to the following statements:
Odpowiedz T (tak) lub N (nie) na następujące stwierdzenia:
Yes No
1) if you do not know the language very well you should write: fluent ,
2) if your job stops to exist you are entitled to a lump-sum compensation,
3) employees in the U.K. are given appraisals once a month,
4) if you retire you are made redundant,
5) black people cannot be discriminated against on the grounds of race/colour,
6) people in the U.K. are often relocated,
7) in you CV you write about your skills and experience,
8) you learn about a job vacancy from colleagues,
9) in your letter of application you enclose copies of diplomas and certificates,
10) a good CV is usually assertive.
ANSWERS:
1. N
2. Y
3. N
4. N
5. Y
6. Y
7. Y
8. N
9. Y
10. N
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.2. Korespondencja finansowa i transportowa
(Correspondence in Finance and Transport)
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenia mają na celu wprowadzenie i utrwalenie słownictwa dotyczącego
dokumentacji handlowej stosowanej w transakcjach krajowych i zagranicznych. Uczniowie
poznają dokumenty handlowe i sposoby ich wypełniania. Zapoznają się z warunkami
transportu międzynarodowego i obowiązujących standardów Incoterms. Przyswajają wiedzę
i słownictwo. Do dyspozycji mają słowniki i ewentualnie załączone piśmiennictwo.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do wykonania
ćwiczeń.
1. What is the Documentary Credit?
2. What is CWO (Cash with Order)?
3. What are partial advance payments?
4. Why don t suppliers like payments by cheque?
5. What are International Payment Orders?
6. Why are International Payment Orders popular with suppliers?
7. What amount of money is paid for the bill drawn  at sight ?
8. When do we write ACCEPT across the bill?
9. What are Incoterms?
10. Who pays the cost of insurance in FOB delivery?
ANSWERS:
1. It is a sales contract between the exporter and the importer.
2. It is money attached to an accompanying order.
3. It is money paid in advance, usually 10  20% value of contract price in the form of
deposit. Sometimes they are  progress payments especially for goods that are
manufactured or capital goods.
4. Because in practice it means they have to wait sometimes a month until it has to be
cleared through the banking system.
5. It is a form of payment made by airmail.
6. Because they can receive money immediately from their bank.
7. A full amount is paid upon presentation of the bill.
8. You write it as an agreement to pay on the due date.
9. They are terms of delivery.
10. In FOB delivery the buyer pays the cost of the shipment and insurance.
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1.
Look at the following invoice and complete the missing information (a-l).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
z
ródło: Jones, L., Richard, A.: New International Business English, Workbook, CUP,
Cambridge, 2000
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z przedstawioną fakturą,
2) uzupełnić brakujące informacje (a  l),
3) jeśli nie rozumie jakiegoś terminu, to wrócić do materiału nauczania lub skorzystać ze
słownika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
a. Signature of the exporter
b. Description of the goods
c. Exporter s name and address
d. Total amount payable
e. Importer s name and address
f. Shipment terms. C.I.F. = cost, insurance and freight. The port of destination is named.
g. Number and type of packages
h. Date if issue
i. The export and /or import licence numbers
j. The contents of individual packages
k. Marks and numbers on packages
l. Cost of freight and insurance (if specifically requested)
Ćwiczenie 2
Please read the following invoice carefully and compare it with the letter  Dealing with
invoicing errors . Try to spot the error of the invoice.
Dealing with invoicing errors
z
ródło: Jones, L., Richard, A.: New International Business English, Workbook, CUP,
Cambridge, 2000
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
z
ródło: Jones, L., Richard, A.: New International Business English, Workbook, CUP,
Cambridge, 2000
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z przedstawioną fakturą,
2) porównać ją z treścią listu,
3) postarać się wykryć błąd w fakturze.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
ANSWERS:
Frigorifico Ameglio S.A. have received 25 gross (=144) A6D switches and have paid the
old price of $1.60 x 25 gross = $5,760.00 minus 10% discount, total $5,184.00. FINNTEC
have, however, billed them for 35 gross A6D switches at the new price of $1.80, i.e. x 35
gross = $9,072.00 minus 10% discount, total $8,164.80. (The invoice they sent, according to
Julio Martinez later on, had the decimal point in the wrong place: $81,648.00!)
The correct price for 25 gross at the new price of $1.80 x 25 gross = $6,480 minus 10%
discount, total $5,832.00. This means that the difference between the amount due ($5,832.00)
and the amount paid ($5,184.00) is $648.00.
Ćwiczenie 3
Please discuss the following with your partner or the teacher:
1. Any experience you have in making foreign payments.
2. What methods are advised for small companies and why?
3. In what ways are foreign payments similar to or different from home trade or doing
business with established and known customers?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie zagadnienia do dyskusji,
2) przedyskutować swoje opinie z nauczycielem lub kolegą/koleżanką,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 dyskusja w parach.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. Students answer according to individual experience.
2. Small companies cannot afford to risk payment for which they have to wait longer than 30
days. It can ruin their cash flow.
3. There is a lot of risk involved in foreign trade, which is way financial matters are
controlled by such institutions as banks.
5.2.2. Sprawdzian postępów
Please give the answer Y (yes) or N (no) to the following statements:
Proszę dać odpowiedz
T (tak) lub N (nie) na następujące stwierdzenia:
Yes No
1) the irrevocable letter of credit is not a popular method of payment for imports,
2) the irrevocable letter of credit can be easily cancelled,
3) cif means cost, insurance and fright,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
4) both the issuing and the advising bank take full responsibility for the
shipment and payment of goods according to the Documentary Credit,
5) partial advance payment is a kind of provision of the full payment,
6) documentary Bill of Exchange is an advance form of payment,
7) exc means the buyer collects the goods from the supplier,
8) fob means the exporter has covered all the costs of transport,
9) the invoice is a document prepared by the exporter,
10) the invoice must be signed by the exporter.
ANSWERS:
1. N
2. N
3. Y
4. Y
5. Y
6. N
7. Y
8. N
9. Y
10. Y
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
5.3. Notatka służbowa i protokół ( Memo or Memorandum and
Minutes)
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenia w tym rozdziale wprowadzają nową technikę notowania informacji
wykorzystywaną w trakcie spotkań handlowych. Uczniowie uczą się procedur rejestrowania
treści spotkań i stylu ich zapisywania.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do wykonania
ćwiczeń.
1. What is the purpose of the Memo?
2. Who is involved?
3. What style of writing is preferred in a Memo?
4. What are minutes of the meeting?
5. When are they taken?
6. Why are they written?
7. Who do minutes involve?
8. Who must sign the minutes?
9. What do minutes and agenda have in common?
10. What is the style of minutes?
11. What is the purpose of agenda?
12. What does an agenda show?
ANSWERS:
1. To inform members of staff in a company.
2. Superior, subordinate or members of staff.
3. Short, clear, well organized.
4. They are its record of a particular meeting and agreed action to be taken.
5. In 2 steps: during a meeting and drafted after a meeting.
6. To keep record of management decisions and actions to be taken.
7. Members of a meeting and the Chairperson.
8. Chairperson.
9. Agenda gives order of the meeting and the minutes follow it.
10. They are clear, simple and objective.
11. The purpose of anagenda is to speed up the meeting and keep everyone to the point.
12. The agenda shows not only the topics, but the meeting s function regarding each topic.
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Please study the memo and answer the questions below:
MEMORANDUM
From: Romana Wiśniewska Date: 3 November 2005
To: Paulina Judycka
Witold Kowalski
Andrzej Mróz
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Subject: Training course in Japan 14-28 November
You will be attending a Training course in Japan from 14-28 November this year.
Visa applications
You must fill in visa application form and submit your passport till 9 am on Wednesday, 10
November. All passports will be returned after the visas have been obtained.
Flight information  Additional time in Japan
Flight reservations have been made. It will be possible for one of you to return up to a week
later if you wish to take a short holiday in Japan.
Please read information about Customs regulations procedures. This knowledge will be
helpful during your customs examinations.
Remember to check which articles are prohibited or restricted by Japanese law and which are
tax-free for foreign citizens. Do not to forget to require a card entitled  Record of Purchase of
Consumption-Tax-Exempt for Export to be attached to your passport. Articles purchased tax-
free will be checked against the card by a customs officer, who will collect the card at the
time of your departure from Japan. Have a nice stay in Japan!
Other matters
Please collect the course materials from Jacek.
Questions:
1. What do you have to obtain before your departure for Japan?
2. What is recommended to study about Japanese Customs?
3. What regulations concern foreign citizens?
4. What card do they attach to your foreign passport in Japan?
5. What will the Customs Officer check?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie tekst memo,
2) odpowiedzieć na pytania,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. A visa.
2. Regulations procedures.
3. Prohibited and restricted articles as well as tax exemptions for goods purchased in the
duty free shop.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
4. It is called  A Record of Purchase of Consumption-Tax-Exempt for Export .
5. He/she will check articles purchased tax-free.
Ćwiczenie 2
You are Office Manager of the CEO s office. Your boss is leaving for a week and asks
you to write a memo under his name with some instructions for the Sales Manager, who is not
in the office at the moment. Write this memo.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przestudiować materiał nauczania dotyczący tworzenia notatki służbowej/memo,
2) napisać własną notatkę zgodnie z poleceniem.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Teacher reads and comments students  Memos .
Ćwiczenie 3
Write a memo on behalf of Ed Richards, the CEO of AVON Cosmetics Poland to all
Sales staff.
Situation:
Every year your company has its annual sales conference in Międzyzdroje. This year
sales staff from regional offices from all over Poland will attend. You are assistant Sales
Manager and you have taken part in several planning meetings for this conference. You know
all the details that have been decided so far. You also know that after the Sales
Manager s opening speech information about new products will be given in the regional sales
reports the next day. Staff are to make their own travel arrangements, The conference will
begin at 11 am.
Please include information about:
 date of conference,
 time of conference,
 location,
 transport arrangements,
 arrangements for meals and accommodation,
 a brief timetable of the conference,
 any relevant details you consider necessary.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie polecenie i przygotować listę potrzebnych informacji,
2) odwołać się do przykładu notatki służbowej, a następnie wpisać swoje informacje według
podanego wzoru,
3) sprawdzić, czy jego notatka jest poprawna i kompletna.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Teacher checks if all information has been included and corrects mistake. Teacher gives
feedback to the Students.
Ćwiczenie 4
Study the minutes of the previus meeting of the Tricycle Caf� Investor s Club and answer
the questions below:
1. How do the minutes refer to different people?
2. Who was at the meeting?
3. Who was in the chair?
4. Who was absent?
5. Who took the minutes?
6. What important decisions did they take?
7. What else was discussed?
minutes
Monthly meeting: 12/10/00
Present: BD (chair), PM, AB, JC, AC
Apologies: JH
It was decided to sell shares in British Telecom and buy France Telecom.
Great Mart s poor results and drop in share price were discussed at length. The
group voted 3 to 2 to keep the shares.
The group decided unanimously to purchase a further 200 shares in Macbeth
glasswere.
BD and PM presented new share issues, Virflower and MX Components. It was
agreed to buy 50 shares at Ł1.50 in Virflower the Internet florists. The group
voted 4 to 1 against investing in MX Components. PM to be responsible for
contacting our broker and making all the transactions.
Jenny and Adrian Coles told us they were moving away from London so could
no longer participate in the club. Thanks for their loyal membership over the past
three years. It was decided to try and recruit new members; AB to place a small
advertisement in the Evening Herald.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać protokół z poprzedniego spotkania Tricycle Caf� Investor s Club,
2) odpowiedzieć na pytania.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. BD and PM.
2. Six people presented new share issues.
3. BD.
4. AB.
5. To try to recruit new members.
6. To place a small ad in the Evening Herald.
Ćwiczenie 5
Look at the memo below, then match each numbered section to the labels which follow.
MEMORANDUM
Computer Ltd
71-73 Berner Street
Bingley
West Yorkshire BD5 4PL
Telephone: [phone]
1  Date: 9th June
2  To: Anne Woods, Sales Manager
3  From: Bill Greenberg, Research & Development Manager
4  Subject: Presentation of PX12 laser printer
5  There will be a presentation of our latest project, the PX12 laser printer, on Tuesday
23 June at 2.00 in the main conference room. The agenda is as follows:
1. A brief description by the R&D Dept. of the stages in the development of this
project.
6  2. A demonstration of the product s main characteristics: speed, quality of print,
low noise level and numerous options.
3. A presentation by the Marketing Dept. of PX12 s promotion on the laser
printer market.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
7  The PX12 will gradually replace all our existing models. I therefore strongly
recommend that the sales team members attend.
8  BG
- The  body of the memo, usually divided into numbered paragraphs which develop the
information.
- A short heading, which tells you what the memo is about.
- Date on which the memo is sent.
- The conclusion of the memo, which often recommends the course of action.
- Name of the person sending the memo.
- Unlike the letters, the memo does not contain forms of address (such as Dear Ms X) or
the sender s signature. The sender usually types his or her name or initials at the end of
the memo.
- Name of the person to whom the memo is sent.
- A brief introduction to the memo giving the most important information.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie notatkę służbową,
2) dopasować ponumerowane sekcje do podanych opisów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
6 - The  body of the memo, usually divided into numbered paragraphs which develop the
information.
4 - A short heading, which tells you what the memo is about.
1 - Date on which the memo is sent.
7 - The conclusion of the memo, which often recommends the course of action.
3 - Name of the person sending the memo.
8 - Unlike the letters, the memo does not contain forms of address (such as Dear Ms X) or the
sender s signature. The sender usually types his or her name or initials at the end of the
memo.
2 - Name of the person to whom the memo is sent.
5 - A brief introduction to the memo giving the most important information.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
5.3.2. Sprawdzian postępów
Please give the answer Y (yes) or N (no) to the following statements:
Proszę dać odpowiedz
T (tak) lub N (nie) na następujące stwierdzenia:
Yes No
1) minutes are a written record of the meeting,
2) the minutes of the previous meeting are read at the next meeting,
3) the minutes should be drafted some time after the meeting,
4) the items of business should be recorded in the same order as the agenda,
5) a memo is written for the Minute Book,
6) a memo is used inside a company,
7) you omit a salutation and a complimentary close in a memo,
8) the resolutions passed should be recorded giving exact wording.
ANSWERS:
1. Y
2. Y
3. N
4. Y
5. N
6. Y
7. Y
8. Y
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
5.4. Marketing i reklama (Marketing and Advertising)
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenia mają na celu wprowadzenie i utrwalenie słownictwa dotyczącego marketingu
i reklamy. Uczniowie poznają różne techniki reklamy używane w zależności od
zastosowanego środka przekazu (ulotki, kwestionariusze, plakaty, spoty telewizyjne, reklamy
radiowe, itd). Przyswajają wiedzę i słownictwo. Do dyspozycji mają słowniki i ewentualnie
załączone piśmiennictwo.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do wykonania
ćwiczeń.
1. What is marketing?
2. What is marketing mix?
3. What is advertising used for?
4. What different media are used for advertising?
5. What kinds of slogans are most effective?
6. What is a market?
ANSWERS:
1. Marketing is the term given to the different activities involved in distributing goods from
the manufacturer to the final customer.
2. The combination of product conception and development, promotion, pricing and
packaging.
3. It is used to increase sales by making the product or service known to a wider audience,
and by emphasising its superior qualities.
4. Television, radio, newspapers, magazines and direct mail.
5. Effective slogans are usually short, easy to remember and easy to repeat.
6. A group of customers which shares a common interest, needs or desire is called a market.
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Working in groups of three or four, look through some recent magazines and newspapers
and find two advertisments for different brands of the same product. Use the following
checklist to compare the two advertisements you have chosen:
 What are the target markets for the two advertisements?
 What benefits do the advertisements emphasize?
 Compare the language used in the slogans. Does it attract attention quickly? Is it
humorous?
 What technique is used in the text (or copy) of each advertisement: is it factual, does it
contain a celebrity endorsement, is there no text at all? Is the prize mentioned?
 Comment od the artistic content of the advertisements (photography, special graphics,
etc.)
 Which advertisement do you think will sell the most products? Which is the most
creative? Is there anything you would change in either of the ads?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) w aktualnych magazynach lub gazetach znalez
ć dwie reklamy promujące ten sam
produkt, ale różnych marek,
2) pracując w 3  4-osobowej grupie porównać wybrane reklamy, wykorzystując sugestie
zawarte w poleceniu,
3) jeśli nie rozumie jakiegoś słowa lub zwrotu, to skorzystać ze słownika,
4) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem w małych grupach, dyskusja.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Students prepare the ads and discuss them following the suggestions given. A teacher helps
where necessary.
Ćwiczenie 2
Choose one of the presentation situations below. You may use the following techniques
in your presentation:
a) telling a story,
b) stating a problem,
c) asking a question,
d) offering an amazing fact.
Situation1
Your bank wishes to encourage young people to save money. Audience: a group of
students.
Situation 2
Your firm has produced a new tape recorder which has unique features. Audience:
a group of buyers at a trade fair.
Situation 3
Your company is developing a small car aimed at women. Audience: a group of car
dealers.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z podanymi sytuacjami i wybrać jedną do prezentacji,
2) przygotować prezentację ustną, wykorzystując jedną z następujących technik: a)
opowiadanie historyjki, b) definiowanie problemu, c) zadawanie pytania, d) przytaczanie
zadziwiającego faktu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
3) wygłosić prezentację przed klasą.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 prezentacja.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Students give presentations in front of the class. Teacher gives advice and comments on the
presentations.
Ćwiczenie 3
Please assess your colleagues presentations according to the criteria given:
ASSESMENT SHEET
Give a score to each question giving 1  5 for each category; 5 = outstanding, 1 = poor.
Questions:
1. Was it interesting? Did it impress you?
2. Was it clear?
3. Was there enough eye contact?
4. Was the pace too quick, too slow or just right?
5. Was the language fluent, accurate and appropriate?
6. Was the voice clear enough? Was it varied in pitch or monotonous?
Total: 30
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wysłuchać prezentacji kolegów,
2) ocenić prezentacje, posługując się kryteriami podanymi w Karcie Oceny (Assement
Sheet).
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 prezentacja, praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny, Karta Oceny.
ANSWERS:
Students choose the best presentation and say why they liked it the most.
Ćwiczenie 4
You work for an insurance company which has decided to use direct mail marketing to
sell retirement pensions to young, single business graduates, who have just started their first
job. In groups (2 or 3), complete the target profile below. Make a lot of persuasive arguments
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
to convince your audience that a little less cash now means a more comfortable retirement (for
example, one less outing to a night club per week).
TARGET PROFILE
Age: ______
Salary: __________
Likes: nightclubs __________
Proportion of income which goes towards
rent: ________
clothes: ________
food: ________
holiday: ________
entertainment: ________
savings: ________
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z poleceniem,
2) pracując w 2  3-osobowym zespole, wypełnić Profil Konsumenta (Target Profile),
3) znalez
ć przekonujące argumenty dla potencjalnego konsumenta, aby zakupił pakiet
ubezpieczeń,
4) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem w małym zespole, dyskusja.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny, Profil Konsumenta.
ANSWERS:
Students interview each other simulating they are:
A  young business graduated.
B  marketing specialists who use the Target Profile Sheet to convince their clients that they
are making a very good investment.
Ćwiczenie 5
Write a letter persuading your clients to buy a retirement pension. Make sure the opening
sentence attracts your reader s attention: there are some research findings you can consider:
1. Profile for private pension
Couples aged between 35 and 40 who are just beginning to have some financial stability.
They have never considered pensions until now because they felt they couldn t afford it
and that they were too young to think about retirement. They are a little anxious as they
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
realise that they have left it very late, and would like to discuss their financial situation
with  an expert who could advise them on the best plan.
2. Profile for life insurance
Young married couples who have just had their first baby. They are aged between 25 and
30 and have fairly good salaries but are very careful about their spending. They have
never considered insurance before and are put off by the complicated documents. They are
suspicious of insurance sales people and would not agree to spending hours going over
figures with them. They would respond if the insurance plan was inexpensive and looked
easy to take out.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie polecenie,
2) zapoznać się z charakterystykami potencjalnych nabywców: 1  prywatnej emerytury, 2 
ubezpieczenia na życie,
3) znalez
ć przekonujące argumenty dla potencjalnego konsumenta, aby zakupił dany pakiet
ubezpieczeń,
4) zaprezentować przygotowane scenki w klasie.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 prezentacja.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1) Students write dialogues between a client and an insurance agent.
2) Students prepare arguments to persuade young clients to invest in their security. They carry
out a roleplay between clients and an insurance agent.
Ćwiczenie 6
How many of the people in your class own a pair of sports shoes or trainers? Do a quick
class survey and find out the name of the brand people wear and why the choose it.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie polecenie,
2) przeprowadzić ankietę w klasie dotyczącą preferowanego obuwia sportowego,
3) zaprezentować wyniki w klasie,
4) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem, prezentacja.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Student do a class survey to find out the name of the brand people wear and why the
choose it and discuss the result with a teacher.
Ćwiczenie 7
From a list of products in the table think of three distinct brands on the market:
soft drinks/ cigarettes/ family cars/ jeans
Discuss how the brands you have chosen differentiate themselves to make themselves
obviously different from their competitors? Please think of
 an image of the brand (e.g. exclusive, cool, sophisticated, etc)
 target audience (the age, social status, the income group, etc).
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dla każdego produktu z listy podać 3 marki,
2) przeprowadzić dyskusję, jak poszczególne marki różnią się między sobą,
3) rozważyć:
 wizerunek marki,
 potencjalnego nabywcę (wiek, status społeczny, dochód, itp.),
4) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 dyskusja.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Students give their examples. These might be:
 soft drinks: Coca Cola, Seven Up
 cigarettes: Mallboro, Rotheman s
 family cars: Opel, Renault (solid), Fiat 126p (cheap)
 jeans: Wrangler, Big Star
Ćwiczenie 8
Tell the class about your 3 different brands which you think are
 distinct,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
 high quality,
 exciting.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przedstawić w klasie wybrane przez siebie 3 marki,
2) podkreślić, dlaczego sądzi, że są: wyróżniające się, wysokiej jakości, interesujące,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 prezentacja.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Students give their own examples.
5.4.2. Sprawdzian postępów
Please give Y (yes) or N (no) answer to the following statements:
Proszę odpowiedzieć T (tak) lun N (nie) na następujące stwierdzenia:
Yes No
1) the average consumer is unaware of marketing,
2) launching new products is not expensive,
3) companies keep secret the details of their Research and Development
processes,
4) sportstars charge a lot of money for endorsement,
5) coca Cola and Pepsi are competitors,
6) television commercials are inexpensive form of advertising,
7) if you look for quality, you should buy products of well-known brands.
ANSWERS:
1. Y
2. N
3. Y
4. Y
5. N
6. N
7. Y
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
5.5. Postępowanie administracyjne (Administrative procedures)
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenia mają na celu wprowadzenie i utrwalenie słownictwa dotyczącego różnego
rodzaju procedur w administracji państwowej i lokalnej. Uczniowie przyswajają wiedzę i
słownictwo. Do dyspozycji uczniowie mają słowniki i ewentualnie załączone piśmiennictwo.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do wykonania
ćwiczeń.
1. What is meant by public administration?
2. What types of activities does the public administration perform?
3. What is the structure of the organs of public administration?
4. What are the forms of activities performed by public administration?
5. What do the administrative proceedings consist of?
6. What are the types of administrative proceedings?
ANSWERS:
1. These are activities carried out by public bodies for the state.
2. They are of legislative and judicial character.
3. Its organs are divided into central and local bodies.
4. Issuing normative, administrative bills, concluding contracts and administrative
agreements and performance of other duties.
5. It consists of provisions stipulating organs of public administration in settling the civil and
corporate cases.
6. They are general proceedings in matters issuing certificates, proceedings in claims and
motions and in matters of settling disputes between the state and the local organs.
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Present the structure of public administration with a graph.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania,
2) opracować hierarchię organów administracji publicznej,
3) przedstawić strukturę administracji publicznej za pomocą grafów.
Zalecana metoda nauczania-uczenia się:
 praca z tekstem, prezentacja.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny, Kodeks Postępowania
Administracyjnego, komputer z oprogramowaniem PowerPoint.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
ANSWERS:
Students presents their graphs and the teacher checks and gives comments.
Ćwiczenie 2
You want to set up a sole trader company. What do you have to do?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie polecenie,
2) odpowiedzieć na pytanie.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
You have to go to the Town Hall and apply in a written form and get a certificate
Zaświadczenie o działalności gospodarczej.
Ćwiczenie 3
You have bought a new car. What do you have to do?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie polecenie,
2) odpowiedzieć na pytanie.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
You have to go to the Town Hall to have it registered.
Ćwiczenie 4
You have moved house. You have to get a new identity card. What do you do?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie polecenie,
2) odpowiedzieć na pytanie.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
You have to go to the Town Hall and apply for a new identity card giving the new
address.
5.5.2. Sprawdzian postępów
Please give Y (yes) or N (no) answer to the following statements:
Proszę odpowiedzieć T (tak) lub N (nie) na następujące stwierdzenia:
Yes No
1) public administration bodies perform private duties,
2) administrative organs are parts of public administration,
3) public administration head offices report to Parliament,
4) public administration bodies can be private institutions,
5) organs of public administration issue normative and administrative bills,
conclude administrative agreements and contracts and also perform other
duties.
ANSWERS:
1. N
2. Y
3. Y
4. N
5. Y
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
5.6. Korespondencja Handlowa (Business Correspondence)
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenia mają na celu wprowadzenie i utrwalenie słownictwa oraz zasad dotyczących
korespondencji handlowej stosowanej w handlu. Uczniowie poznają dokumenty handlowe
i sposoby ich wypełniania. Zapoznają się z obowiązującymi standardami. Przyswajają wiedzę
i słownictwo. Do dyspozycji mają słowniki i ewentualnie załączone piśmiennictwo.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do wykonania
ćwiczeń.
1. What language should you use in a complaint?
2. What information should it contain?
3. What grammatical forms are recommended?
ANSWERS:
1. Clear, polite.
2. About order/transaction.
3. Impersonal and the passive forms.
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Please write verbs collocating with  CLAIM and  COMPLAINT . Give their Polish
meaning.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wypisać czasowniki tworzące kolokacje z podanymi słowami,
2) podać ich znaczenie w języku polskim,
3) może skorzystać ze słownika.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
złożyć to submit a complaint
włączyć do dokumentacji to file (reklamacja,
wycofać to withdraw zażalenie)
�!
wnosić to lodge a claim
(żądanie)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
otrzymać to receive
odrzucić to reject
�!
pzyjąć to accept
sprawdzić to investigate
zająć się to deal with
�!
rozważyć to consider
dostosować to adjust
�!
załatwiać to settle
Ćwiczenie 2
Please complain about late delivery and bad quality of:
a) leather goods from China
b) poor finish of silk scarves coming for Christmas Season.
Write an e-mail to: China
Bejing@.com.ne
Order No 875
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) napisać zażalenie dotyczące opóz
nienia w dostawie i złej jakości: a) produktów ze skóry
pochodzących z Chin, b) złego wykończenia jedwabnych szalików zamówionych na
okres świąteczny,
2) skorzystać ze słownika.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Teacher checks if the letters/messages are correct.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
5.6.2. Sprawdzian postępów
Please give Y (yes) or N (no) answer to the following statements:
Proszę odpowiedzieć T (tak) lub N (nie) na następujące stwierdzenia:
Yes No
1) most people like making a complaint,
2) making a complaint requires experience,
3) you should be assertive and aggressive to win a complaint,
4) polite behaviour is most recommended in a complaint,
5) if you have a problem you should ask to speak to the manager.
ANSWERS:
1. N
2. Y
3. N
4. Y
5. Y
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
5.7. Korespondencja i dokumentacja osobowa (Personal
Correspondence and Personal File)
Wskazówki do realizacji
Uczniowie zapoznają się z przykładowymi pismami stosowanymi w miejscu pracy.
Wzorując się na proponowanych modelach, piszą podania, wnioski, etc. Zyskują wiedzę
i utrwalają sprawność pisania tekstów służbowych.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do wykonania
ćwiczeń.
1. What documents are usually kept in your Personal File?
2. Who is obliged to keep it?
3. What protection are pregnant women entitled to?
ANSWERS:
1. Concerning your periods of holidays, sick leaves, periods of training and details connected
with pension scheme.
2. The employer.
3. They are entitled to 14 weeks of maternity benefits, protection against dismissal and the
right to return to work after maternity leave.
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Write a short memo to your boss asking him/her for a week of unpaid holiday for your
honeymoon in Kenya.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) napisać krótką notatkę do szefa z prośbą o tydzień bezpłatnego urlopu z powodu wyjazdu
do Kenii na miesiąc miodowy,
2) zadbać o odpowiednią formę pisma.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Students write memos and the teacher reads and gives comments.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
Ćwiczenie 2
Write to your boss asking him/her for a 3 months holiday because you want to take part
in a scientific expedition to Nepal. Give reasons.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) napisać do szefa o 3 miesięczny urlop, gdyż chcesz wziąć udział z naukowej ekspedycji
do Nepalu,
2) podać przekonujące argumenty.
Zalecana metoda nauczania  uczenia się:
 praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
 słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Students write letters with sound arguments to convince their boss that they should allow
them 3 months of unpaid leave. The teacher reads and gives comments.
5.7.2. Sprawdzian postępów
Please answer the questions: Yes No
1) does the employer keep Personal Files?
2) are a CV and a letter of application kept in the Personal File?
3) are employees give right to take legal actions against their employers
in case of breach of contract?
4) are pregnant employees entitled to special protection by law?
5) if somebody has just started their job, are they protected by law?
ANSWERS:
1. Y
2. Y
3. Y
4. Y
5. N
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
6. EWALUACJA OSI
GNIEĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
1. Test wyboru do jednostki modułowej  Wykorzystanie języka obcego
w praktyce gospodarczej
Test składa się z 12 zadań z których:
- zadania 2 i 7 są z poziomu ponadpodstawowego (PP),
- zadania 1, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12 są z poziomu podstawowego (P).
Punktacja zadań: 0 lub 3 punkty
Za każdą prawidłową odpowiedz
na zadanie z poziomu podstawowego uczeń otrzymuje
1 punkt. Za każdą prawidłową odpowiedz
na zadanie z poziomu ponadpodstawowego uczeń
otrzymuje 3 punkty. Za złą odpowiedz
lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający: 8 punktów,
- dostateczny: 10 punktów,
- dobry: 12 punktów,
- bardzo dobry: 14 punkty
Klucz odpowiedzi:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
d b c a b d c a c b a d
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań
1 Określić prawa pracownika c P
2 Podać sposób rozstrzygnięcia na drodze prawnej c PP
3 Udzielić informacji a P
4 Wyjaśnić stosunki w firmie b P
5 Określić rodzaj języka c P
6 Wyjaśnić zasady korespondencji b P
7 Określić postępowanie administracyjne c PP
8 Nazwać słownictwo a P
9 Podać właściwą formę b P
10 Określić prawo do urlopu c P
11 Określić rodzaje wymaganych dokumentów c P
12 Określić zasady handlu zagranicznego c P
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
tygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 12 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 30 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
Zestaw pytań testowych
1) If your company ceases to exist you are entitled to:
a) be dismissed,
b) be relocated,
c) be appraised,
d) be offered a lump-sum for compensation.
2) If there is a breach of your work contract you may:
a) stop work,
b) take the case to the Industrial Tribunal,
c) write about it in a newspaper,
d) take unpaid leave.
3) What is not advised to put in your CV?
a) your biography,
b) copies of certificates and diplomas,
c) untrue information,
d) information about children.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
4) Why are the relations between management and employees rather formal?
a) because they assess your performance,
b) because they are reserved,
c) because they are self-confident,
d) because they are your superiors.
5) What kind of language do you use to speak to your superiors?
a) colloquial,
b) polite and rather formal,
c) polite,
d) formal.
6) What is used to register the contents of a meeting?
a) memo,
b) resume,
c) report,
d) minutes.
7) Where do you have to register a limited liability company?
a) Voivod Office,
b) local authority,
c) Court,
d) public administration body.
8) What documents are used to charge for goods or/and services?
a) invoices,
b) certificates,
c) credits,
d) concessions.
9) How do you address a letter to a particular person in a company?
a) by writing Mr,
b) by writing Ms,
c) by writing Attention to,
d) by writing Miss.
10) If you want to apply for a leave you should
a) talk to your boss,
b) write a memo/application,
c) write a letter,
d) write minutes.
11) What do you have to attach to your letter of application and CV?
a) diplomas and certificates,
b) sick leave,
c) photograph,
d) bank account.
12) What do you have to observe if you deliver goods abroad?
a) FOB,
b) EXW,
c) CIF,
d) Incoterms.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko .............................................................................Klasa& & ..
Wykorzystanie języka obcego w praktyce gospodarczej.
Nr zadania Odpowiedz
Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50
2. Test do jednostki modułowej: Wykorzystanie języka obcego w praktyce
gospodarczej
Kwestionariusz (Questionnaire)
Punktacja: 0, 1 lub 2 punkty
Za brak odpowiedzi uczeń otrzymuje 0 punktów.
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje:
1 punkt, jeśli odpowiedz
zawiera prawidłową treść, ale jest w niej błąd ortograficzny bądz

gramatyczny,
2 punkty, jeśli odpowiedz
jest poprawna pod względem treści i nie zawiera błędów
gramatycznych ani ortograficznych.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
 ocena dopuszczająca: 8 punktów,
 ocena dostateczna: 10 punktów,
 ocena dobra: 12 punktów,
 ocena bardzo dobra: 14 punktów.
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
tygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę kart odpowiedzi.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem Kartę odpowiedzi
3. Zapoznaj się z zadaniami kwestionariusza.
4. Sformułuj prawidłową odpowiedz
w języku angielskim.
5. Udzielaj odpowiedzi na Karcie odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie.
7. Jeśli odpowiedz
na dane zadanie będzie Ci sprawiać trudność, to przejdz
do następnego
zadania i wróć do aktualnego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie zadań masz 15 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- Karta odpowiedzi z instrukcją.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51
Karta odpowiedzi
Imię i nazwisko.................................................................................. Klasa.............
Jednostka modułowa: Wykorzystanie języka obcego w praktyce gospodarczej.
Zadanie: Please write a questionnaire to find out what kind of cosmetics people like
buying. Please think about a market segment (age, sex, country).
Proszę opracować kwestionariusz konsumentów temat preferencji konsumentów dotyczących
zakupu kosmetyków. Proszę wybrać określony segment rynku (wiek, płeć, pochodzenie
konsumenta).
Odpowiedzi wpisz do poniższej tabeli
Odpowiedzi: 0 1 2
1
2
3
4
5
6
7
8
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
52
7. LITERATURA
1. Cotton D., Falvey D., Kent S.: Market Leader. Coursebook. Intermediate Business.
Longman, 2000
2. Johnson Ch.: Market Leader Banking and Finance. Longman, 2000
3. Jones, L., Richard, A.: New International Business English. Workbook. CUP. Cambridge,
2000
4. Naunton, J.: Head for Business. Oxford, 2000
5. Świda D.: Office English. Polter, Warszawa 1998
6. Tullis G., Trappe T.: New Insights into Business. Coursebook. Longman, 2000
7. Tullis G., Trappe T.: New Insights into Business. Workbook. Longman, 2000
8. Employment in Britain. Foreign and commonwealth office. Col Publishing Services. UK
1995.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
53