HI-END - KINO DOMOWE - systemy głośnikowe
CABASSE
iO + Jupiter
Zespoły głośnikowe
w kształcie kul to pomysł dobry,
ale ryzykowny. Z akustycznego punktu
widzenia kula jest idealnym kształtem
obudowy głośnikowej, jednak w prakty-
ce zainstalowanie w niej pełnozakreso-
wego zespołu głośnikowego jest
bardzo trudne.
7/2001
7/2001
44
44
klasycznego, estetycznego zakresie krótszych fal. Jednocześnie pra-
punktu widzenia kula jest po ca zestawu iO/Jupiter w systemach wie-
prostu idealna, ale ponownie lokanałowych wymagała opracowania
praktyka podpowiada, że ideal- specjalnego rozwiązania, które pozwala
Z
Z
Z nych rozwiązań nie ma; kto lu- na przekierowanie do subwoofera z po-
Z
Z
bi cieszyć oko dużymi tradycyjnymi obu- zostałych kanałów zakresu aż do 200Hz.
dowami z wyeksponowanymi galeriami Kula iO ma więc szczególne ogranicze-
głośników, będzie rozczarowany skrom- nia, i nie może być postrzegana jak każ-
nością iO. Niespotykana na co dzień kula dy inny pełnopasmowy czy choćby pra-
daje walory bardzo dużej oryginalności, cujący od 100Hz zespół głośnikowy sys-
ale u mniej odważnych klientów rodzi też temu wielokanałowego, ale jednocześnie
nieufność i obawy, czy można pogodzić zaplanowano jej wielofunkcyjność - zna-
tak niekonwencjonalną formę z dobrymi lez
ć się ma na wszystkich pozycjach do-
wynikami brzmieniowymi; gdzieś tam z okoła słuchacza. Tym razem mamy więc
tyłu głowy kołaczą mi się też wspomnie- do czynienia z realizacją modelu równo-
nia polskich głośnikowych kul z lat sie- rzędności wszystkich kanałów, choć nie
demdziesiątych, które chyba widziałem w odbywa się to poprzez podniesienie moż-
dzieciństwie w świetlicach, domach kul- liwości kanałów efektowych (mam na
tury, i temu podobnych nieistniejących myśli tylne i centralny), ale przez zminia-
już miejscach. Skojarzenie niekoniecznie turyzowanie tradycyjnych przodów - le-
stawiające kule iO w roli awangardy, ani wego i prawego. Jednak mimo wszyst-
też nie sugerujące koncepcji stricte au- kich możliwych pytań, wynikających ze
diofilskich. Znając jednak dokonania fir- specyfiki konstrukcji iO i metody ich łą-
my Cabasse, kule kojarzyć się nam będą czenia z subwooferem, wydaje się pew-
jednoznacznie - czyli dobrze. Kula z wie- ne, że w tego typu systemach (identycz-
lodrożnym układem głośników sekcji ne głośniki dookoła) uzyskujemy najlep-
średnio-wysokotonowej jest ozdobą naj- sze możliwe zgranie między wszystkimi
droższych modeli - Atlantisa i Adriatisa, kanałami (abstrahując od subwoofera) i
stanowi też kwintesencję satelitarnego spójność dookólnej sceny dz
więkowej.
systemu Baltic. Dla mniej zorientowa- Ale to też tylko teoria, bowiem różne wa-
nych uściślę, że Atlantis kosztuje 350000 runki akustyczne otoczenia, w jakim zna-
za parę, Adraitis 100000 za parę, a jedna jdują się głośniki, wynikające w dużej
kula Baltic - 12300zł. Sprawdziłem zera, mierze z różnych odległości od ścian, co
bez pudła. Referencyjne kule Cabasse (a z kolei oczywiście wypływa z różnych
więc te z kilkoma zerami w cenie, nie iO), sposobów instalacji (np. przody na staty-
znajdują się na wyposażeniu kilku stu- wach daleko od ścian, a tyły wprost na
diów nagraniowych, nie są więc pomys- ścianie), a także różne odległości słucha-
łem chybionym. Na tym tle deklaracje cza od różnych głośników (zmieniające
Cabasse, że iO jest realizacją  miniatu- proporcje między falami bezpośrednimi a
ryzacji bez kompromisów , rodzą wielkie odbitymi), w dużym stopniu różnicują ich
oczekiwania. brzmienie i zaburzają pożądaną harmo-
Chodzi bowiem o miniaturyzację za- nię. Ale to uwaga natury ogólnej. Syste-
równo wymiarów, jak i ceny. mu iO, jak i wszelkich systemów sateli-
Kule - a raczej kulki iO zostały stwo- tarnych z wysoką częstotliwością podzia-
rzone do roli klasycznych satelitów, czyli łu, dotyczy natomiast ograniczenie w
zespołów głośnikowych pracujących do- swobodzie ustawiania subwoofera - dla
piero powyżej 200Hz, funkcjonujących w uzyskania jak najlepszej relacji fazowej
systemach z subwooferem, obsługują- ze wszystkimi głośnikami, różnica odleg-
cym w tym przypadku dość szeroki za- łości między nim i słuchaczem a każdym
kres niskich tonów. Trzeba zwrócić uwa- z głośników i słuchaczem powinna być
gę, że podział przy 200Hz leży znacznie stała. Ponieważ odległość subwoofera od
wyżej, niż standardowa częstotliwość słuchacza jest raczej niezmienna, spro-
graniczna dla kanału LFE w nowoczes- wadza się to do warunku, aby odległość
nych systemach wielokanałowych, przy- wszystkich satelitów od słuchacza była
padająca na okolice 100Hz, wyznaczają- jednakowa. Dla najlepszego efektu, sub-
ca też zakres niskich częstotliwości, któ- woofer powinien być umieszczony jak
re można przekierować z innych kanałów najbliżej środka sceny (głośnika central-
do subwoofera, aby odciążyć pozostałe nego).
głośniki. Przesunięcie podziału w kierun- Kule iO można kupować pojedynczo,
ku częstotliwości wyższych jest tutaj ko- w wersji ze statywem lub magnetycznym
nieczne ze względu na ograniczoną wy- uchwytem (jako podstawka lub do insta-
trzymałość satelitów, które nie zniosłyby lacji naściennej), producent rekomenduje
dużej mocy w zakresie 100-200Hz, po- subwoofer Jupiter, ale możliwe jest też
woduje jednak inne akustyczne kompro- użycie innego, nie tylko Cabasse, o ile
misy, przynajmniej w teorii i dotychcza- jego pasmo przenoszenia sięga 200Hz,
sowej praktyce systemów satelitarnych - i wiąże się z tym w systemach wieloka-
utrudnia ustabilizowanie na większym ob- nałowych konieczność użycia sumatora
szarze właściwej fazowej integracji mię- Epsilon - to właśnie wspominane specjal-
dzy satelitami a subwooferem, na skutek ne rozwiązanie.
operowania częstotliwością podziału w
7/2001
7/2001
45
45
HI-END - KINO DOMOWE - systemy głośnikowe Głośnik wysokotonowy
wyprowadzony został przed
membranę głośnika nisko-
IO
średniotonowego. Silny
Duże kule wspominanych flagowych
magnes... w podstawce
modeli Cabasse zawierają trójdrożne
pozwala utrzymać kulę
układy średnio-wysokotonowe (pracują-
ustawioną w dowolnym
ce również od ok. 200Hz) o bardzo za-
awansowanej konstrukcji, składające się, kierunku.
poza kopułką wysokotonową, z przetwor-
nika średniotonowego i nisko-średnioto-
nowego o zupełnie niekonwencjonalnych
kształtach membran. Ich twórcy dążyli
nie tylko do  zapakowania głośników do
kuli, ale też do tego, aby ich powierzch-
nie leżały jak najbliżej jej sfery (dokładny
opis przy okazji testu Adriatisa, Audio 5/
2000). Zrealizowanie tej koncepcji, jed-
nocześnie przy zapewnieniu właściwej li-
niowości przetwarzania, było z pewnoś-
cią bardzo trudne, wymagało niezwykłe-
go skomplikowania konstrukcji, i osta-
tecznie sukces Cabasse jest w tym przy-
padku niekwestionowany. Duże kule Ca-
basse i znajdujące się w nich trójdrożne
Z tyłu głośnika średniotonowego
współosiowe układy przetworników są
znajdują się filtry do podziału
zupełnie niepowtarzalne, i oferują przy
tym zestaw bardzo dobrych podstawo- pasma średnio-wysokotonowego
wych parametrów. W kilku zespołach
między obydwa przetworniki IO.
głośnikowych Cabasse można też spo-
tkać znacznie skromniejsze - dwuprze-
twornikowe - konstrukcje o podobnej bu-
dowie, obsługujące jednak zakres od ok.
1400Hz (i współpracujące z oddzielnym wydaniu, w jakim widzimy ją np. w insta-
głośnikiem nisko-średniotonowym w sys- lacjach samochodowych - głośnik wyso-
temach trójdrożnych ). Ale nie mogły one kotonowy znajduje się na szczycie prętu,
być wykorzystane, ze względu na tak wy- który zamocowany jest w centrum układu je tajemnicę swojej konstrukcji, ujawnia-
soką częstotliwość graniczną, do budowy magnetycznego głośnika średniotonowe- jąc co prawda kopułkę wysokotonową,
satelitów iO. Cabasse musiało opraco- go. Tak czy inaczej wymaga to przygoto- ale skrywając głośnik średniotonowy za
wać nowy system, znacznie tańszy, pros- wania nietypowych połączeń mechanicz- pierścieniem maskownicy. Zainstalowa-
tszy, mniejszy. Powstał więc układ dwu- nych i elektrycznych, ale nie stoi na spe- na na statywie, kula i jej koncentryczne
drożny w kuli o średnicy tylko 16 cm, uda- cjalnie wysokim poziomie abstrakcji, z ja- kręgi przypominają wielkie oko na szypuł-
ło się rozpocząć jego pracę od 200Hz, kim mieliśmy do czynienia wcześniej, wy- ce. System dookólny z głośnikami skiero-
tak jak referencyjnych dużych kul trój- pada też uznać, że nie jest ani tak za- wanymi wprost na słuchacza może pre-
drożnych, ale inspekcja wewnątrz kuli awansowane, ani teoretycznie tak ko- miować dodatkowymi dreszczami emocji,
ujawniła, że układ stracił jednak najbar- rzystne akustycznie, jak zaimplemento- zwłaszcza przy oglądaniu thrillera ze
dziej charakterystyczne cechy konstruk- wanie głośnika w samym centrum głośni- zmutowanymi insektami w rolach głów-
cyjne dużej kuli. Tym razem mamy do ka średniotonowego, w stylu Uni-Q firmy nych. iO można kupić w dwóch wersjach
czynienia z konfiguracją współosio- KEF. Trzeba jednak przyznać, że nikt po- instalacyjnych - z podłogowymi statywa-
wą w najprostszym dobnego układu nie przygotował mi albo z małą podstawką, która kryje
dotąd w tak atrakcyjnej op- jednak w sobie ponadprzeciętne walory
rawie. Kula zachowu- funkcjonalne - tworzy dla kuli idealnie do-
pasowane gniazdo, w którym można ją
ustawić w dowolnym kierunku, a bardzo
silny magnes utrzymuje ją w wybranej
pozycji. Można to w pełni wykorzystać w
instalacji naściennej, pierwszorzędny jest
również efekt estetyczny, który w przy-
padku innych produktów podobnego typu
jest słabszy na skutek stosowania rucho-
mych wysięgników. Na statywie podłogo-
Kule IO nie są
bezwzgldnie duże
- tylko 16cm średnicy,
ale wyglądają niezwykle
efektownie, strasząc
podobieństwem do
wyłupionych oczu.
7/2001
46
wym kula mocowana jest  na sztywno , tutaj magnesem neodymowym, aby zmniej- nie jest konieczne, gdyż odpowiedni filtr
ale przecież przynajmniej w płaszczyz
nie szyć jej wymiary i  akustyczny cień rzu- górnoprzepustowy jest początkiem ukła-
poziomej możemy obracać całą instala- cany na głośnik średniotonowy. Membra- du samego iO, więc można połączyć iO z
cję. Jakość wykonania wszystkich ele- na średniotonowego wykonana jest także wyjściami wzmacniacza, równolegle z
mentów nie budzi najmniejszych zastrze- z charakterystycznego firmowego mate- połączeniem subwoofera. W systemach
żeń. Kule i podstawki magnetyczne wy- riału - twardej pianki o nazwie duocell, po- wielokanałowych kłopot wynika z tego,
kończone są matowym lakierem reduku- nownie opracowanego na bazie czegoś że chcąc prowadzić analogiczne połą-
jącym odbicia fal ( developed for the  stworzonego pierwotnie na potrzeby czenia, natrafilibyśmy pięcioma parami
aeronautic industry ) i dostępne w trzech przemysłu aeronautycznego - według przewodów głośnikowych (w systemie
kolorach - białym, szarym i grafitowym, deklaracji producenta. Wciąż gdzieś się 5.1 prowadzonymi z gniazd lewego, pra-
statywy podłogowe polakierowane są na chwalą, że korzystają z osiągnięć techni- wego, centralnego, i dwóch tylnych kana-
czarny półmat. ki wojskowej, lotniczej, astronautycznej, łów) tylko na dwie pary wejść subwoofera
Kule, mimo niemetalicznego wyglądu, jakby było to niezbędne, aby przekonać o (lewą i prawą), a ponadto subwoofer mu-
wykonane są z metalowego odlewu (co najwyższej jakości. Ale podsumowując si przyjąć, już drogą niskopoziomową,
jest konieczne choćby dla swobody ich oględziny iO, muszę przyznać, że poza sygnał LFE kanału niskotonowego. W
instalacji na magnetycznej podstawce, pewnym rozczarowaniem spowodowa- puszce Epsilon przeprowadzane jest su-
zapewnia także ekranowanie). nym raczej prozaiczną konstrukcją koak- mowanie sygnałów z wymienionych pię-
Układ elektryczny iO jest bardzo roz- sjalnego ustroju, jakość wykonania, wy- ciu kanałów, ściągniętych z gniazd głoś-
budowany. W podstawie statywu lub goda instalacji i estetyczna koncepcja nikowych wzmacniacza - amplitunera
uchwytu znajduje się filtr górnoprzepus- całości robią doskonałe wrażenie. wielokanałowego, i równocześnie przej-
towy, który tłumi częstotliwości powyżej ście na połączenie standardem RCA;
200Hz. (A
atwy dostęp do tej części ukła- sygnał wyjściowy z puszki podłączamy
EPSILON
du pozwala doświaczonym eksperymen- więc do jednego z wejść niskopoziomo-
tatorom na niebezpieczne próby - prze- Ograniczenie iO do przetwarzania
wych, a sygnał LFE do drugiego.
strojenie filtru na niższą częstotliwość gra- pasma powyżej 200Hz wymaga w syste-
mach wielokanałowych przekierowania
niczną, ewentualnie nawet ominięcie go
i oddanie sprawy odciążenia od najniż- niższych częstotliwości do subwoofera.
W systemach stereofonicznych nie sta-
szych częstotliwości w ręce procesora,
oczywiście bardziej narażając w ten spo- nowi to problemu - w najbardziej trady-
sób głośnik średniotonowy na przeciąże- cyjny sposób prowadzimy sygnał wyso-
nie). Stąd sygnał biegnie do zwrotnicy re- kopoziomowy (z obydwu par wyjść głoś-
alizującej podział pozostałej części pas- nikowych wzmacniacza) do wejść wy-
ma między głośnik średniotonowy i wyso- sokopoziomowych subwoofera, usta-
wiając w nim odpowiednio wysoką częs-
kotonowy. Płytka z tymi filtrami znajduje
się już w samej kuli, przymocowana do mag- totliwość graniczną. Satelity możemy
nesu głośnika średniotonowego. Skom- zasilać z wyjść wysokopoziomowych
plikowanie tego układu wskazuje na uży- subwoofera - tak pokazuje instrukcja iO,
ale przecież filtrowanie na tych wyjściach
cie filtrów wyższego rzędu. Częstotliwość
podziału to według firmowych danych
2700Hz. 25-m kopułka wysokotonowa jest
W cokole statywu, a także w podstawce
typowa dla Cabasse - wykonana z twar-
magnetycznej, schowano gniazdo przyłączeniowe
dego polimeru, otoczona krótką tubką
i zainstalowano filtr tłumiący częstotliwości poniżej 200Hz.
podnoszącą efektywniość, napędzana
7/2001
47
HI-END - KINO DOMOWE - systemy głośnikowe
JUPITER jednak zakres tej regulacji kończy się wo-przepustowej w odmianie zamkniętej,
zwykle daleko poniżej 200Hz, a często która ma wentylowaną jedną komorę, a
Wyobrażając sobie subwoofer adek- już w okolicach 100Hz. Jednak z punktu drugą zamkniętą). Ponieważ akustyczne
watny wzorniczo dla systemu kulek iO, widzenia możliwości technicznych, pas- filtrowanie wprowadzane przez obudowę
można by oczekiwać odpowiednio wiel- mo subwoofera może swobodnie sięgać pasmowo-przepustową nie jest idealne,
kiej kuli, co z pewnością jeszcze bardziej wyżej, odpowiednio do naturalnych właś- na skutek pojawiania się pasożytniczych
podnosiłoby atrakcyjność oferty Cabas- ciwości zastosowanego głośnika niskoto- rezonansów obudowy i tuneli, konieczne
se. Tymczasem w kształtach, jak i sposo- nowego, który nawet przy bardzo dużych jest dodatkowe filtrowanie elektryczne,
bie wykończenia Jupiter jest całkiem nor- rozmiarach wykazuje się dobrą liniowoś- zresztą niezbędne też ze względu na re-
malny i standardowy; prostopadłościen- cią charakterystyki nawet do 400 - 500Hz gulację górnej częstotliwośći podziału.
na skrzynka (bardzo bliska kostce sześ- (ale tak wysokie częstotliwości podziału Skoro i tak trzeba wprowadzić takie filtro-
cianu) o boku ok. 40 cm jest wykończona są bardzo niekorzystne ze względu na wanie, i zwłaszcza w sposób aktywny
czarną folią, bez żadnych odniesień aero- wspominane wcześniej fazowe aspekty może ono charakteryzować się dowolną
nautycznych. Kolor czarny Jupitera jest współpracy z satelitami). Jednak możli- stromością zbocza, po co komplikować
proponowany dla systemu iO, kto życzył- wości te obudowa pasmowo-przepusto- sprawę obudową pasmowo - przepusto-
by sobie wykończenia w kolorze wiśni lub wa znacznie... ogranicza. W przypadku wą? Otóż tylko filtrowanie akustyczne, a
mahoniu na bocznych ściankiach, może głośnika niskotonowego promieniującego więc już tego, co wytworzył głośnik, a nie
takie znalez
ć w obrębie serii MT 350, do bezpośrednio, w obudowie zamkniętej filtrowanie elektryczne sygnału dopiero
której Jupiter również należy. czy bass-reflex, górną częstotliwość gra- do niego biegnącego, może zredukować
Jest jednak coś specjalnego - zamiast niczną określa filtr elektryczny; w przy- zniekształcenia wprowadzane przez głoś-
głośnika, na przedniej ściance Jupitera padku obudowy pasmowo-przepustowej nik, pojawiające się w pasmie znacznie
straszą nas układy wydechowe, których pojawia się ograniczenie wywołane właś- powyżej częstotliwości sygnału sterują-
okręgi niez
le komponują się z oczami iO. nie działaniem (układu rezonansowego) cego, np. szumy i  furkotania zawieszeń.
W Jupiterze spotkały się szczególne obudowy, które w praktyce trudno jest Ponadto układy rezonansowe odciążają
wymagania, jakie towarzyszącemu sub- ustalać w zakresie kilkuset Hz, jeśli jed- głośnik od dużych amplitud, zwiększając
wooferowi stawiają satelity, z tradycją nocześnie nie pogorszy się przetwarza- równocześnie efektywność.
Cabasse budowania subwooferów pas- nia najniższych częstotliwości. Podsu- Z przedniej komory, zajmującej 1/3
mowo-przepustowych. Jak już wiemy, mowując, użycie obudowy pasmowo- całkowitej objętości, wyprowadzono ot-
pasmo przenoszenia iO ograniczone przy przepustowej wcale wór w kształcie pierścienia, z tylnej ko-
200Hz wymaga ich współdziałania z sub- mory tunel okrągły, prowadzący środ-
wooferem sięgającym relatywnie dość kiem. W przegrodzie między ko-
wysoko, jak na współczesne wysokiej morami znajduje się głośnik -
klasy subwoofery aktywne, które pro-
jektowane pod kątem standardów ki-
na domowego, choć mają regulowa-
ną górną częstotliwość graniczną, to
Jupiter nie
ogranicza sposo-
bów podłączenia,
ale poza wszelkimi
standardowymi,
przy współpracy
z systemem iO
konieczne będzie
jeszcze stosowa-
nie specjalnego
połączenia poprzez
sumator Epsilon
21-cm z membraną duocell, zasilany
wzmacniaczem o mocy znamionowej
170W i ponad 500W mocy szczytowej.
nie jest pomocne dla Subwoofer Pluton ma bardzo podob-
integracji subwoofera z sate- ną konstrukcję (wymiary, komory, głoś-
litami przy relatywnie wysokiej nik), ale znacznie słabszy wzmacniacz
częstotliwości podziału. Ale fir- (70W/210W mocy znamionowej/szczyto-
ma Cabasse podjęła to wyzwa- wej).
nie, gdyż obudowy pasmowo- Zestaw opcji przyłączeniowych i regu-
przepustowe są jej referencyjnym lacji jest absolutnie kompletny. Są więc
rozwiązaniem w zakresie basu, sto- wejścia i wyjścia wysokopoziomowe,
sowanym nie tylko we wszystkich przygotowane na solidnych zakręcanych
subwooferach, ale także w najdroż- zaciskach, dwie pary RCA dla wejść i
szych Atlantisach i Adriatisach. Mając wyjść niskopoziomowych, przełącznik fa-
tak wielkie doświadczenie w tej dzie- zy i regulacje poziomu i górnej częstotli-
Firma Cabasse dzienie, można było przełamywać ste- wości granicznej - w bardzo szerokim za-
reotypowe rozwiązania. Na szczęście, kresie. Jupiter, choć ma niekonwencjo-
wierna jest pasmowo-
Cabasse lubuje się w obudowach pas- nalną obudowę, jest więc w praktyce bar-
przepustowym obudowom
mowo-przepustowych w odmianie zwa- dzo uniwersalny.
subwooferów. Skomplikowany
nej otwartą (z wyprowadzeniem tuneli z Zasadę działania i sposób podłącza-
wylot wskazuje, że mamy do
obydwu komór), która pozwala rozsze- nia sumatora Epsilon przedstawiliśmy
rzyć pasmo w kierunku częstotliwości wy- przy opisie iO.
czynienia z wyprowadzeniem
ższych (w stosunku do obudowy pasmo-
ciśnienia z obydwu komór obudowy.
7/2001
48
HI-END - KINO DOMOWE - systemy głośnikowe
Laboratorium CABASSE iO/Jupiter
Intrygującym faktem jest, iż w katalo- praktycznie w ogóle nie czerpie mocy - uzyskać -6dB nawet nieco powy-
gu Cabasse w przypadku żadnej kon- jest to efekt zastosowania w jego kon- żej 200Hz przy górnym skrajnym położe-
strukcji nie podano wartości impedancji strukcji filtru górnoprzepustowego. Wyda- niu regulatora (i jak już wiemy, w pobliżu
tej pozycji powinien on znajdować się
znamionowej (ani jakiegokolwiek pokrew- je się więc, że większość wzmacniaczy,
podczas współpracy z iO); wtedy dolna
nego parametru odnoszącego się do im- nawet tych nie dopuszczających użycia
częstotliwość graniczna powinna być
pedancji), choć są moce znamionowe i 4-omowych zespołów głośnikowych, nie
wyznaczona przy ok. 35Hz. Jupiter mo-
szczytowe, pasma przenoszenia, efek- będzie miała kłopotów ze sterowaniem iO.
że jednak działać zupełnie inaczej - tyl-
tywności, częstotliwości podziału, a także Charakterystyka przetwarzania iO w
ko w zakresie najniższych częstotliwości
inne cechy czysto konstrukcyjne. W dys- pasmie 200-20000Hz (rys. 2
rys. 2
rys. 2), zmierzona
rys. 2
rys. 2
O O
O O
O O
O O
(jako wsparcie bardziej szerokopasmo-
kusji nad znaczeniem parametrów można na osi głównej i pod kątami 15O i 30O, nie
rozważać wszelkie argumenty, ale pomi- wygląda zachwycająco. Nierównomier- wych głośników głównych), w dolnym
nięcie impedancji znamionowej jest trud- ności na osi głównej sięgają +/-5dB, ogól- skrajnym położeniu regulatora pasmo
wyznaczone przez punkty -6dB to 22-
ne do zrozumienia. nie uprzywilejowane jest centrum zakresu
Charakterystyka modułu impedancji średniotonowego, a potem tony najwy- 80Hz. Maksymalne natężenie produko-
wane przez Jupitera przy 50Hz to wyso-
rys.1
iO (rys.1
rys.1) ma minima na poziomie 3&! ższe, które możemy trochę osłabić pod
rys.1
rys.1
O
O
O
O
kie 116dB (28% zniekształceń, przy
w okolicy 190Hz i w szerokim zakresie kątem 15O, uzyskując w takim ustawieniu
500-1000Hz, co w zasadzie przesądza o najlepszą możliwą równowagę. Nieko- 10% -112dB).
określeniu impedancji znamionowej jako niecznie więc oczy iO powinny patrzeć
iO Jupiter
4&!, ale rzeczywiście w tym szczególnym prosto na nas. Niesforne kulki mają jed-
Imp. znamionowa [&!]4 -
przypadku informacja taka może wprowa- nak rzeczywiście wysoką efektywność -
Efektywność (2,83V/1m) [dB] 91 -
dzić potencjalnego użytkownika w błąd. 91dB.
Moc znamionowa [W] 80* 170**
Poniżej 190Hz wartość modułu bardzo Pomiar zakresu regulacji subwoofera
Wymiary (WxSxG)[cm] Ć19 43x40x43
szybko rośnie, i w zakresie niskich tonów, (rys. 3
rys. 3
rys. 3) potwierdza oczekiwania co do je-
rys. 3
rys. 3
tam gdzie zapotrzebowanie na prąd ze go wysokiej elastyczności i zdolności
* wg danych producenta
*
*
*
*
wzmacniacza jest zwykle największe, iO sięgnięcia relatywnie wysoko - możemy ** moc wbudowanego wzmacniacza
**
**
**
**
Rys. 1 - iO - charakterystyka modułu impedancji.
Rys. 2 - iO - przetwarzanie w zakresie średnio-wysokotonowym, na
Rys. 3 - Jupiter - charakterystyki dla najniższej i najwyższej
osi 0O, 15O, 30O, w płaszczyz
nie poziomej.
możliwej częstotliwości filtrowania.
7/2001
49
O ile w przypadku systemów
ArciTeca i Sonusa odsłuch w try-
Aby nie zgubić częstotliwości
bie streofonicznym był prowadzony
zarówno bez, jak i przy udziale subwo- z zakresu 100-200Hz, które nie leżą  już w zakresie
ofera, to specyfika iO bezwzględnie wy-
sygnału kanału niskotonowego LFE systemów wielokanałowych,
magała obecności Jupitera. Jednak dla
ani  jeszcze w zakresie pracy sateitów iO, należy przeprowadzić je
potrzeb muzyki wykonane zostało inne
połączenie niż dla systemu wielokanało- z wyjść głośnikowych do wejścia niskopoziomowego subwoofera za
wego - w pierwszym przypadku bez Epsi-
pośrednictwem puszki Epsilon.
lona, z podłączeniem zarówno subwoofe-
ra, jak i pary iO do wyjść wysokopoziomo-
każdym rogiem. Właściwe wnioski płyną
wych. Lokując subwoofer w najlepszym nej stabilności i jednorodności. Wokale
z instalacji prawidłowej. W zasadzie
miejscu - pomiędzy kulami, i ustawiając męskie są poprawnie zestrojone, ale nie
wszystkie wcześniej przedstawione ce-
najwyższą możliwą częstotliwość filtro- tak naturalnie osadzone w niskich rejest- chy obserwowane w odsłuchu stereofo-
wania, można uzyskać brzmienie niemal rach, jak przy wysokiej klasy pełnopas- nicznym można by powtórzyć teraz, ale
wolne od problemów, jakich wypada spo- mowych kolumnach, podobnie najchęt- wydaje mi się, że należy nadać im nieco
dziewać się po większości systemów sub- niej stosowany przeze mnie do takich
inną interpretację. Przestrzenność teraz
sat z wysoką częstotliwością podziału. prób saksofon tenorowy. Nie są to kłopo- stała się wręcz spektakularna, i to w naj-
Trzeba więc docenić, że bas w całym swoim ty dotkliwe, można nawet powiedzieć, że
lepszym znaczeniu, zarówno ze względu
zakresie jest dynamiczny i precyzyjny. mamy do czynienia z pewną odmienną
na jednoznaczność lokalizowania z
ródeł,
Choć pojawiają się lekkie podbarwienia w estetyką brzmienia, mającą swoje plusy, i
jak i odczuwalną dookólną spójność i jed-
jego wyższym podzakresie (być może gdyby nie odnosić się do brzmień typo- norodność sceny. To procentowało uży-
kwestia wciąż niedoskonałego ustawie- wych zespołów głośnikowych jak do
cie takich samych głośników we wszyst-
nia), to z pewnością nie występuje efekt wzorca, moglibyśmy ten temat pominąć.
kich kanałach (ale trzeba zaznaczyć, że
zmiękczenia najniższych rejestrów i ich Stwierdz
my więc polubownie, że jest to
ustawienie było wzorcowe - ze wszystki-
izolowania od pozostałej części pasma.  trochę co innego. W zakresie średnio- mi w takiej samej odległości od miejsca
W charakterze basu i utrzymywaniu wysokotonowym wręcz narzucają się jed- odsłuchowego, przody i tyły na staty-
związku, jeśli chodzi zarówno o tempo, noznaczne lokalizacje z
ródeł, ich odsepa- wach, tylko centralny na podstawce mag-
jak i przejście po charakterystyce przeno- rowanie, co można określić jako wysoką
netycznej). Jak inne doświadczenia pod-
szenia, z pracą satelitów (co wymaga klarowność przestrzenną. Nie użyłbym
powiadają, oderwanie od satelitów zakre-
oczywiście ustawienia właściwej fazy), jednak słowa precyzja, gdyż odniosłem
su już poniżej 200Hz owocuje w syste-
jest to dla tego typu systemów rozwiąza- wrażenie, że pewne lokalizacje nie do
mach wielokanałowych pewnymi proble-
nie o naprawdę najlepszych słyszanych końca odpowiadają temu, czego się spo- mami, które tu zostały zminimalizowane,
przeze mnie właściwościach. Co nie zna- dziewałem (na podstawie znajomości od- ale też dodaje pewnej swobody i lekkości,
czy, że przełamuje wszelkie ograniczenia tworzenia danego materiału na referen- co zostało tutaj w pełni wykorzystane.
z nimi wiązane. Mimo ogólnego dobrego cyjnych systemach), a więc nie odkrywają
Podbarwienia i zachwiania liniowości
balansu tonalnego w pasmie nisko-śred- prawdy o sposobie realizacji nagrania. Ale
przetwarzania nie dawały się we znaki,
niotonowym, i możliwego nawet lekkiego to również nie jest poważny zarzut, ale
tylko w przypadku głosów lokalizowanych
 przesycenia na przełomie niskich i śred- raczej zastrzeżenie; wziąwszy pod uwa- w centrum pojawiał się lekki syndrom no-
nich tonów (przy wspomnianym maksy- ge cenę układu stereofonicznego para iO
sowości, choć jednocześnie były one bar-
malnym ustawieniu), daje się jednak od- plus Jupiter, przestrzenność, choć nie do
dzo bezpośrednie i wyraziste. Cały kli-
czuć, że to nie satelity zajmują się przeło- końca naturalna, jest jednak atutem wo- mat był zdecydowanie po stronie prze-
mem niskich i średnich tonów, i że prze- bec większości tradycyjnych kolumn o
jrzystości i ukazania detalu, niż otulania
prowadzono tam podział - brak jest pew- podobnej cenie. Odwrotnie ma się spra- obszernością i miękkością niższych re-
wa z samą neutralnością tonalną. iO
jestrów. Nie było ostro ani szorstko, było
wprowadzają sporo drobnych, ale wyraz
- miło, ale nie przytulnie.
nych zafałszowań, nic nie brzmi tak jak
iO/JUPITER Ocena systemu iO wymaga specjalnej
zwykle, choć na szczęście nie są to pod- rozwagi, niepoddawania się emocjom, i
WYKONANIE i KOMPONENTY: mała, nieskom-
Cena (za kpl. 5.1) [zł] 13500,-*
barwienia drażniące, to jednak o pozio- rozważenia różnych opcji. W surowych,
plikowana, ale dopieszczona konstrukcyjka
Dystrybutor: THE HI-END
mie dokładności i liniowości, znanej z
czysto audiofilskich kategoriach nie jest
OCENA: dobra+
WYKONANIE, KOMPONENTY i FUNKCJONALNOŚĆ: większości kolumn kosztujących 8000zł
to specjalna okazja. Cena, mimo tak za-
Choć konstrukcja samego układu głośnikowego za parę, nie możemy tutaj mówić. Pod
chęcających odniesień do Baltica, pozo-
LABORATORIUM: choć przy wymagającej
iO nie zawiera zaawansowanych wynalazków, to
tym względem zestaw raczej nie ma
impedancji, to szokująco wysoka efektywność. staje przecież wysoka, i więcej cech po-
koncepcja i wykonanie są doskonałe, podobnie
szans w odbiorze audiofilów żądających
Dobre zrównoważenie. prawnego brzmienia muzyki (a więc cho-
jak możliwości mocowania magnetycznego.
przede wszystkim poprawności. Ale też
dzi o stereo) odnalez
ć możemy w wielu
OCENA: dobra+
Subwoofer nie wygląda już luksusowo, ale za-
chyba również odstępstwa od neutralnoś- tańszych systemach. Nie powinniśmy jed-
wiera dobry głośnik i bardzo dobry wzmacniacz,
BRZMIENIE: w granicach średnich głośności - ci dodają brzmieniu iO życia. Wysokie to- nak testować i oceniać tego rodzaju pro-
i jest niezwykle uniwersalny dzięki bardzo
dynamiczne i jednocześnie wyrafinowane, ny są wyostrzone, średnica trochę zimna,
duktów w sposób tak rygorystyczny. W
szerokiemu zakresowi regulacji i kompletowi
wielobarwne i naturalne; niewielkie problemy ale wcale nie sucha, lecz rześka i szybka.
systemie wielokanałowym otrzymujemy
opcji przyłączeniowych.
rezonsowe na przełomie basu i średnich tonów.
Cóż, nawet przy wszelkich zastrzeże- brzmienie rzeczywiście jedyne w swoim
OCENA: bardzo dobra
niach, słuchanie iO jest rzeczywiście ab- rodzaju, niezwykle abosorbujące i jednak
OCENA: dobra+
sorbujące. Wydaje się, że system potrafi
demonstrujące pewne cechy obiektywnie
LABORATORIUM: Spore niedociągnięcia chara-
przeobrażać swoje wady w zalety, w za- bardzo dobrego dz
więku. To jednak jesz-
kterystyki iO, w zamian wysoka efektywność.
mian za każdy błąd w wierności przetwa- cze nie jest ostatnie słowo. Sądzę, że nie
Subwoofer bez zarzutu, sięga nisko, gdy trzeba
rzania oferuje element urozmaicenia,
mniej ważnym czynnikiem jest w tym przy-
ciągnie wysoko, bardzo dobry poziom
przykuwając uwagę poprzez rozbudzanie
padku cała koncepcja - łącząca brzmie-
maksymalny SPL.
ciekawości - co się stanie za chwilę?
nie, design i funkcjonalność. A więc no-
OCENA: dobra
Pierwsze próby wielokanałowe wyko- woczesna, intrygująca, niepowtarzalna.
nałem bez pomocy Epsilona, gdyż nie
Dopóki inny producent nie zaproponuje
BRZMIENIE MUZYKA/KINO: Brzmienie zawsze
przeczytawszy instrukcji obsługi, zlekce- czegoś o podobnych walorach za inną
przestrzenne, przejrzyste, szybkie i rześkie, ale
ważyłem jego obecność; potraktowałem
cenę, nie ma zbyt pewnego układu odnie-
też z dobrym basem, niezbyt neutralne dla
iO jako satelity, ale wierząc w ich szero- sienia dla oceny relacji jakości do ceny
audiofila, ale niezwykle efektowne w systemie
kopasmowość podobną do prezentowa- iO. Stworzono coś, co z pewnością zain-
kina domowego.
nej przez  jajka KEF-a, myślałem że bę- teresuje wielu klientów. I klient albo bę-
OCENA: dostat.+/dobra+
dą w stanie połączyć się akustycznie z
dzie miał żądaną kwotę, albo nie. To zna-
subwooferem w sposób standardowy.
czy skoro zabrał się do słuchania, to po-
OCENA KOC
COWA:
Efekty były oczywiście dość dziwne, ale
winien ją mieć, czego w każdym razie fir-
piszę o tym pokornie i tylko gwoli grzecz- mie Cabasse życzę.
DOBRA +
nego ostrzeżenia - nawet wyjadacze po-
* iO na podstawce - 1899zł szt., iO na statywie - 2199zł szt.,
winni czytać instrukcje obsługi, w dzisiej-
Jupiter czarny - 3399zł szt., Jupiter wiśnia, mahoń - 3499zł szt.
szych czasach nieopodzianki czają się za
7/2001
50