PLATON (427-347)
1. Uczniowie sofistów i Sokratesa: cynicy, hedoniści i Platon. Ci
pierwsi wypatrzyli idee Sokratesa, Platon je śmiało rozwinął.
2. Życie i działalność Platona.
3. Główne dzieła Platona: 36 pism; tematyka etyczna i logiczna.
Najważniejsze dialogi:  Obrona Sokratesa ,  Uczta ,  Fajdros ,
 Fedon ,  Państwo ,  Prawa ,  Timajos .
4. Filozofia poznania. Metafora jaskini, metafora  drugiego
żeglowania : konieczność przekroczenia spostrzeżeń
zmysłowych na drodze do prawdy. Racjonalizm skrajny:
wyłącznie rozum a nie zmysły prowadzą nas do prawdy. Trzy
rodzaje wiedzy: empiryczna, matematyka, dialektyka. Ta ostatnia
jest filozofią w sensie ścisłym; bada zawartość idei i relacje
między nimi.
5. Nauka o bycie (metafizyka): istnieje wyższa, niedostępna
zmysłom część rzeczywistości nazwana przez Platona ideami.
Idee są wieczne i niezmienne a świat zmysłowy jest tylko
niedoskonałym odwzorowaniem, kopią świata idei.
6. Trzy z
ródła nauki o ideach:
- Sokrates: istnieją ogólne pojęcia, w których zawiera się wiedza etyczna,
np. pojęcie sprawiedliwości. Platon: muszą istnieć również przedmioty, do
których te pojęcia się odnoszą. Te przedmioty to właśnie idee.
- Matematyka; istnieją idee liczb.
- Religia orficka.
7. O metafizyce Platona. Dualizm metafizyczny: obok rzeczywistości
dostępnej zmysłom istnieje również rzeczywistość ponadzmysłowa, która
jest dostępna wyłącznie rozumowi. Przeciwieństwem dualizmu jest monizm
materialistyczny Demokryta (istnieje tylko materia i wszystko jest jej
wytworem). Platon nie przedstawił w sposób systematyczny teorii idei, lecz
się nią posługuje. Świat idei ma porządek hierarchiczny. Na szczycie jest
idea Dobra-Piękna. Powstanie Kosmosu: Demiurg, tworzywo, idea
kosmosu.
8. Metafizyka Platona c.d.: nauka o duszy. Jest niematerialna i nieśmiertelna,
jest ważniejsza od ciała, ciało jest  więzieniem duszy. Dusza nie jest ideą
ale świat idei jest bliższy jej naturze niż świat materii.
Nauka o duszy: c.d.  Fajdros - dusza ma trzy części:
biologiczną, psychiczną, rozumną. Metafora  rydwanu .
9. Etyka: ostateczny cel człowieka leży nie w świecie
natury, lecz poza nią, w świecie idei; jest nim idea
Dobra-Piękna. Nauka o cnotach: każdej części duszy
odpowiada jej właściwy stan: powinniśmy go osiągnąć.
Cztery główne cnoty: opanowanie, męstwo, mądrość,
sprawiedliwość. Platońska teoria miłości: od fascynacji
pięknem (urodą), przez piękno psychiki i charakteru,
piękno praw, do samej idei Piękna.
10. Filozofia polityczna: teoria idealnego państwa:
arystokracji intelektualnej; władza w rękach
najmądrzejszych. Trzy klasy społeczne idealnego
państwa: rolnicy i rzemieślnicy, wojsko, rządzący.
11. Znaczenie Platona: nowe horyzonty w
filozofii Zachodu: nauka o
ponadzmysłowej rzeczywistości. Idee
Prawdy, Dobra, Piękna jako uniwersalny
wyraz dążeń jednostki i społeczeństwa.
Najważniejsze wartości w kulturze
Zachodu. Krytyka systemu Platona:
zmarginalizowanie świata naturalnego.
Rozdzielenie natury i idei: niemożliwość
syntezy.