Sprawiedliwość i dobro


Tekst przygotował Raum kontakt: [e-mail]

Sokrates zajmował w etyce stanowisko bardzo praktyczne; pytał, jak człowiek powinien żyć, aby osiągnąć szczęście. Sokrates i Platon zdecydowanie odrzucali pogląd, że dobro można określić w kategoriach przyjemności. Warto pamiętać, że Sokrates umarł za to, w co wierzył, a co zupełnie nie zgadzało się z konwencjonalnym poglądem na szczęście

Zdaniem Platona sprawiedliwie postępuje ten, kto w odpowiedniej harmonii utrzymuje trzy części składowe osobowości:

-mądrość, dawaną przez rozum,

-odwagę, płynącą ze sfery, gdzie rodzą się ludzkie pasje

-opanowanie, które sprawuje władzę nad pożądaniem.

Nikt więc nie będzie sprawiedliwy, jeśli brak mu mądrości, odwagi i opanowania, a tylko ich harmonia czyni człowieka szczęśliwym. Platoński dowód tej ostatniej tezy opiera się na przeświadczeniu, że szczęściem jest pewien stan ducha. Nawet z jednostkowego punktu widzenia wyda się to zapewne zaskakującą definicją sprawiedliwości, ujmuje ją bowiem w kategoriach duchowych, nie wspominając o podejściu do innych ludzi, aczkolwiek Platon odparłby, że kiedyś ktoś w stosownej harmonii zachowuje wymienione czynniki, wtedy odpowiednio też odnosi się do innych.