Projekty AVT
Niezwykła
Niezwykła
iluminofonia
iluminofonia
2497
2497
Moda na najróżniejsze efekty świetlne nie Projekt oznaczono dwiema gwiazdkami Działanie każdego modułu zależy od za-
maleje. Także Czytelnicy EdW w ramach co- nie ze względu na stopień skomplikowania, wartego w nim filtru. Zastosowany uniwer-
miesięcznej Miniankiety wskazują, że tego tylko dlatego, że układ jest zasilany wprost salny filtr, choć prosty w budowie, zapewnia
typu układy powinny się częściej ukazywać z sieci i na jego elementach występują napię- znakomitą separację poszczególnych pasm.
na łamach naszego pisma. Życzenia wyraża- cia groz
ne dla życia i zdrowia. Dlatego osoby Co bardzo ważne, do wykonania układu nie
ne przez Czytelników są zróżnicowane. Nie- niepełnoletnie i niedoświadczone mogą wy- jest potrzebna jakakolwiek wiedza na temat
którzy chcą zbudować jak najprostszy i jak konać prezentowane urządzenie jedynie pod filtrów. Nie trzeba nawet rozumieć sensu za-
najtańszy układ, nawet jednokanałowy. opieką wykwalifikowanych opiekunów. mieszczonych charakterystyk. W dalszej czę-
Większość chciałaby wykonać urządzenie 3- Istotną zaletą opisywanego urządzenia ści artykułu podane są dokładne wskazówki,
lub 4-kanałowe. Inni mają dość popularnych iluminofonicznego jest to, że nie wymaga jak wykonać najprostszy system jednokana-
od wielu lat systemów 3-kanałowych i chcie- ono dołączenia do wzmacniaczy czy miksera łowy oraz klasyczny system 3-kanałowy. Dla
liby cieszyć oczy działaniem wyrafinowane-  każdy moduł wyposażony jest w mikrofon. osób, które chcą zbudować system wieloka-
go efektu świetlnego, realizowanego za po- nałowy (np. 7- czy 9-kanałowy) przeznaczo-
mocą systemu wielokanałowego, na przykład Rys. 1 ne są obszerne informacje pod śródtytułem
10-kanałowego, gdzie poszczególne lampy Możliwości zmian. Opisano tam zasady do-
reagowałyby jedynie na sygnały z wąskiego boru i modyfikacji filtrów. Informacje z tego
pasma częstotliwości. artykułu wystarczą wszystkim praktykom,
Wszystkie te i jeszcze inne życzenia po- których celem jest wykonanie iluminofonii
zwoli zrealizować system prezentowany o założonych parametrach.
w niniejszym artykule. W Redakcji EdW zo- Niniejszy projekt stał się także dodatko-
stał opracowany niecodzienny moduł - układ wym bodz
cem dla jego autora, czego efek-
iluminofoniczny, zapewniający niezwykłą tem jest kolejny artykuł, a właściwie cykl ar-
elastyczność budowanego systemu. tykułów, przedstawiający szczegółowo zasa-
Ten podstawowy układ - moduł jest jed- dy projektowania podstawowych filtrów.
nokanałowy. Jego wykonanie jest bardzo ła-
twe. Moduł można umieścić w typowej obu- Rys. 2
dowie wtyczkowej z gniazdem (Z27), a do
gniazda dołączyć dowolną lampę. Upro-
szczony schemat blokowy i najprostszy przy-
kład wykorzystania pokazany jest na rysun-
ku 1.
Rysunek 2 pokazuje typowy system ilu-
minofoniczny, zawierające trzy moduły z fil-
trami o różnych charakterystykach. Zaletą ta-
kiego  rozproszonego systemu iluminofo-
nicznego z trzema oddzielnymi modułami
jest możliwość dowolnego rozmieszczenia
lamp w pomieszczeniu. W systemie może
pracować dowolna liczba modułów z różny-
mi filtrami, co umożliwia budowę urządzenia
wielokanałowego.
Elektronika dla Wszystkich
13
Projekty AVT
O taki materiał również od dawna upomina- W module zastosowano dwa filtry aktyw- amplitudę większą, niż napięcie stałe na re-
cie się przez Miniankietę. Cykl rozpocznie ne z tak zwanym wielokrotnym sprzężeniem zystorze R14 (plus napięcie na R6), napięcie
się w jednym z następnych numerów EdW. zwrotnym, wykorzystujące wzmacniacze na wyjściu U1D gwałtownie się zmniejsza.
U1B, U1C. Użytkownicy popularnych ukła- Tranzystor T1 przestaje przewodzić i prąd
Opis układu dów iluminofonicznych często narzekają na płynie przez optotriak, powodując włączenie
Schemat blokowy modułu pokazany jest na zbyt słabą separację kanałów. W prezentowa- triaka T2 przy najbliższym przejściu napięcia
rysunku 3. Sygnał z mikrofonu elektretowe- nym układzie dwa filtry zapewniają dużą sieci przez zero. Taki niecodzienny sposób
go jest wzmacniany, a następnie filtr wydzie- stromość charakterystyki częstotliwościowej, sterowania zastosowano celowo, by pobór
la potrzebne składowe. Powodują one reakcję a tym samym gwarantują, że sygnały z sąsie- prądu przez układ był praktycznie taki sam
komparatora oraz wysterowanie optotriaka dniego pasma, nawet silne, nie będą wpływać i by tym samym zmniejszyć wahania napię-
i triaka. Triak zaświeca żarówkę. Ze względu na pracę danego modułu. cia zasilającego zastosowanego prościutkie-
na niewielki prąd potrzebny do pracy układu Elementy bierne filtrów oznaczono na ry- go zasilacza.
i do zadziałania optotriaka, układ zasilany jest sunku 4 nietypowo - literą Z (Z1...Z10). Po- Dodatkowe elementy R6, R8 zapewniają
z prostego zasilacza beztransformatorowego. wód jest prosty, w zależności od pożądanego histerezę. Obwód C5, R7 powoduje, że poja-
Pełny schemat ideowy pokazany jest na ry- rodzaju filtru w tych miejscach stosowane wienie się sygnału spowoduje włączenie
sunku 4. Zasilacz beztransformatorowy z kon- będą rezystory albo kondensatory. Szczegóły optotriaka przynajmniej na kilkadziesiąt mi-
densatorami C1, C2 dostarcza niezbędnej ener- podane są w dalszej części artykułu. lisekund. Dzięki nim przy niezbyt dużych sy-
gii. Napięcie z kondensatora filtrującego C6 Należy kolejny raz podkreślić, że do wy- gnałach układ zachowuje się podobnie jak
jest dzielone na dwie części za pomocą diod konania typowego systemu iluminofoniczne- uniwibrator. Opcjonalna dioda D7 może słu-
Zenera D5, D6, dzięki czemu wzmacniacze go nie są potrzebne żadne obliczenia  nale- żyć do skracania  czasu martwego takiego
operacyjne z kostki TL084(074) są zasilane na- ży wybrać jedną z czterech wersji i zmonto- uniwibratora. W wersji podstawowej dioda ta
pięciem symetrycznym o wartości około ą6,8V. wać elementy według wykazu umieszczone- nie będzie montowana.
Mikrofon elektretowy M1 jest polaryzo- go na końcu artykułu. W układzie zastosowano optotriak z obwo-
wany napięciem filtrowanym dodatkowo Poziom sygnału z drugiego filtru, to jest dem włączania w zerze napięcia sieci typu
przez elementy R5C3. Poziom sygnału z mi- z nóżki 8 U1C, jest podawany na blok ze MOC3042. Dzięki temu żarówka włączana jest
krofonu zależy od rezystancji R4  (czym wzmacniaczem U1D. Jest to komparator, w sposób wykluczający powstawanie zakłóceń.
mniejsza wartość R4, tym mniejszy sygnał). w którym dodatkowo wprowadzono histerezę Jak wiadomo, proste układy iluminofoniczne,
Akustyczny sygnał z mikrofonu jest wzmac- (realizowaną przez R6, R8, C5, R7, D7). Re- gdzie triaki lub tyrystory są sterowane fazowo
niany przez wzmacniacz U1A. Wzmocnienie, zystory R14, R15 wyznaczają czułość kom- lub w sposób przypadkowy, często zakłócają
a więc czułość układu można regulować za paratora. Czym mniejsza wartość R14, tym pracę innych urządzeń. Tutaj odpowiedni opto-
pomocą potencjometru montażowego PR1. większa czułość. triak w prosty sposób eliminuje tę wadę.
W spoczynku na wejściu odwracającym (n. Wydajność zasilacza z dwoma kondensa-
13) występuje ujemne napięcie, więc na torami 220nF wynosi ponad 20mA, co całko-
Rys. 3 Schemat blokowy wyjściu (n. 14) napię- wicie wystarcza do wysterowania optotriaka
cie jest bliskie dodat- MOC3042 o gwarantowanym prÄ…dzie wy-
niemu napięciu zasila- zwalania 10mA.
nia. Tranzystor T1 jest W module przewidziano triak o prÄ…dzie 6A. Ze
nasycony, przejmuje względu na fakt, że zimna żarówka pobiera przez
cały prąd płynący chwilę prąd kilkakrotnie większy od nominalnego,
przez R9 i ... transop- maksymalna moc współpracujących żarówek po-
tor OPT1 nie działa. winna być mniejsza niż wynika z pomnożenia na-
Jeśli sygnał zmien-
ny z wyjścia U1C ma Rys. 4 Schemat ideowy
Elektronika dla Wszystkich
14
Projekty AVT
pięcia sieci przez prąd triaka (220Vx 6A). Dla pew- che dz
więki, można wykorzystać elementy charakterystyki w paśmie zaporowym równą
ności warto stosować żarówki o mocy do 200W. U1B, U1C do wzmocnienia sygnału według 40dB/dekadę.
rysunku 6. Wersja 3 - tony średnie. Jeśli układ ma re-
Cztery wersje Wersja 2 - tony niskie. Bardzo często po- agować na tony średnie, należy zmontować
Każdy moduł systemu według rysunków 1 żądane jest, by lampy migały w rytm muzy-
i 2 można wykonać w jednej z czterech wer- ki, wyznaczony przez instrumenty, wytwa-
sji. O właściwościach modułu zadecyduje rzające niskie Rys. 7
charakterystyka filtru. W najprostszym przy- dz
więki. Uzyskuje
padku nie trzeba stosować żadnego filtru, się to, wykorzy-
a wtedy układ będzie reagował na jakiekol- stując filtr przepu-
wiek dz
więki. szczający tylko to-
Wersja 1  szerokopasmowa. Ta najprost- ny niskie, czyli
sza wersja nie zawiera filtru. Każdy dz
więk filtr dolnoprzepu-
o odpowiedniej głośności powoduje otwarcie stowy. Filtr w tej
triaka i zaświecenie lampy. Wzmacniacze wersji pokazany
U1B, U1C nie sÄ… wykorzystane. W miejsce Z1 jest na rysunku 7.
należy wlutować kondensator o pojemności Częstotliwość gra-
220nF (zamiast C8) oraz wykonać zworę do niczna wynosi
punktu połączenia R14, R15. W miejsce Z5, 220Hz. Dzięki za-
Z10 koniecznie trzeba wlutować zwory. Układ stosowaniu dwóch
połączeń może wyglądać jak na rysunku 5. j ednakowych
Jeśli potrzebna byłaby wyjątkowo wyso- stopni uzyskuje
ka czułość, by układ reagował nawet na ci- się dużą stromość
Rys. 5 Rys. 8
Rys. 6 Rys. 9
Rys.10
Elektronika dla Wszystkich
15
Projekty AVT
elementy Z1...Z10 według rysunku 8. Taki układu nie powinien sprawić trudności nawet czącym utrudnieniem, bo układ zazwyczaj
podwójny filtr pasmowo-przepustowy ma słabiej zaawansowanym. Warto zacząć od będzie wykorzystywany w jednakowych wa-
pasmo 400Hz...3kHz. zwór i elementów najmniejszych: diod i re- runkach. Wszelkie manipulacje w układzie
Wersja 4 - tony wysokie. Jeśli układ ma zystorów, a potem kolejno montować ele- należy wykonywać po upewnieniu się, że jest
reagować na tony wysokie, należy zmonto- menty większe. Obwody filtrów należy on odłączony od sieci energetycznej. Po
wać filtr górnoprzepustowy według rysunku zmontować według jednego z rysunków 5...9 umieszczeniu modułu w dużej wtyczkowej
9. Przy podanych wartościach elementów oraz według wykazu elementów. obudowie Z27, w jej ściance można wykonać
częstotliwość graniczna wynosi około Uwaga! Zestaw AVT-2497 zawiera ele- mały otwór o średnicy kilku milimetrów, po-
4,5kHz, a stromość w paśmie zaporowym menty umożliwiające zmontowanie dowolnej zwalający na regulację PR1 za pomocą nie-
wynosi 40dB/dekadę. z przedstawionych wersji. Obecność  nadmia- wielkiego wkrętaka. Na czas regulacji układ
Rysunek 10 pokazuje charakterystyki rowych elementów i trudności ze zmierze- należy odłączyć od sieci.
częstotliwościowe trzech układów z rysun- niem uzyskanej charakterystyki wskazują, że Ostateczne ustawienie potencjometru trze-
ków 7...9. Warto zwrócić uwagę, że częstotli- przy montażu filtrów należy zachować szcze- ba będzie dobrać eksperymentalnie w ostatecz-
wości graniczne poszczególnych filtrów są gólną uwagę, by nie pomylić elementów. nym miejscu wykorzystywania. Jednorazowo
tak dobrane, aby robocze pasma częstotliwo- Po zmontowaniu całości należy wyjątko- wyregulowane moduły iluminofoniczne będą
ści nie zachodziły na siebie. wo starannie sprawdzić prawidłowość mon- przy okazji pełnić dodatkową, pożyteczną rolę:
tażu, zwłaszcza filtru oraz obwodów zasila- będą wskaz
nikiem przekroczenia zaplanowa-
Montaż i uruchomienie cza beztransformatorowego. Warto poprosić nej głośności. Gdy żarówki będą się świecić
o sprawdzenie inną osobę, by skontrolowała ciągle lub z krótkimi przerwami, głośność mu-
układ  świeżym okiem . zyki należy zmniejszyć.
Uwaga!
Układ prawidłowo zmontowany ze spraw-
Na elementach układu występują napię-
nych elementów nie wymaga żadnego uru- Możliwości zmian
cia sieci energetycznej groz
ne dla życia
chamiania i od razu powinien poprawnie pra- Próby wykazały, że czułość układu jest duża,
i zdrowia. Osoby niepełnoletnie i niewy-
cować. Na początek należy ustawić potencjo- absolutnie wystarczająca nawet przy słucha-
kwalifikowane mogą wykonać układ wy-
metr montażowy w środkowym położeniu. niu muzyki kameralnej z niewielką głośno-
Å‚Ä…cznie pod fachowym nadzorem upraw-
Układ należy skontrolować i ustawić czu- ścią. Gdyby okazało się, że czułość jest za
nionych opiekunów i nauczycieli.
łość po dołączeniu żarówki. Model z różny- mała do cichej muzyki, można ją zwiększyć
mi filtrami był testowany w pokoju, gdzie następującymi sposobami:
Moduł można wykonać na płytce druko- stoi zestaw audio. zwiększyć R4 do 4,7k&!, a nawet 10k&!,
wanej, pokazanej na rysunku 11. Montaż Uwaga! Ze względu na fakt, że na ele- zmniejszyć R12 do 470&!,
mentach układu Zmniejszyć R14 do 10k&!.
R e k l a m a R e k l a m a R e k l a m a występuje pełne na- Choć układ projektowany był do współ-
pięcie sieci energe- pracy z optotriakiem MOC3042 o gwaranto-
tycznej, w module wanej czułości 10mA, próby wykazały, że
nie przewidziano poprawnie pracuje także z większością eg-
klasycznego poten- zemplarzy optotriaków MOC3041.
cjometru, tylko po- Układy w podstawowych czterech we-
tencjometr monta- rsjach powinny spełnić oczekiwania zdecy-
żowy PR1. Użycie dowanej większości Czytelników zaintereso-
klasycznego poten- wanych układem.
cjometru z metalo- Kto chce, może dowolnie dobrać często-
wą ośką grozi ryzy- tliwość graniczną filtrów we wszystkich wer-
kiem przebicia sjach. Informacje podane na rysunkach
i śmiertelnego po- i w tabeli pomogą dobrać pożądaną charakte-
rażenia! rystykę bez przeprowadzania żmudnych obli-
Nie jest to zna- czeń i symulacji. Podstawowa zasada jest
Rys. 11 Schemat montażowy
Elektronika dla Wszystkich
16
Projekty AVT
prosta  aby zmienić charakterystykę danego śników. Może się okazać, że z winy kiepskich niezależne kanały, musi zastosować filtry środ-
filtru, należy zmienić wartości pojemności. głośników lub słabej jakości nagrań, zawartość kowoprzepustowe (pasmowe) o węższym pa-
Zwiększanie pojemności obniża częstotliwo- najwyższych bądz
najniższych składowych śmie przenoszenia. W filtrze z rysunku 8 spe-
ści graniczne, zmniejszanie pojemności  jest bardzo mała i moduł ma zbyt małą czułość. cjalnie poszerzono pasmo,  rozsuwając czę-
zwiększa częstotliwości graniczne. Wtedy można zmienić elementy filtrów, by fil- stotliwości środkowe obu filtrów składowych.
Częstotliwość graniczna filtru dolnoprze- try dodatkowo wzmacniały sygnały użyteczne. Zrealizowano to przez zastosowanie różnych
pustowego wynosi około 220Hz. Warto Na rysunku 13 pokazane są wartości elemen- wartości kondensatorów Z3, Z4 (4,7nF) oraz
sprawdzić, jak będzie reagował układ z fil- tów filtru górnoprzepustowego o częstotliwo- Z8, Z9 (22nF). Najwęższe pasmo uzyskuje się,
trem przepuszczającym tylko najniższe czę- ści granicznej 5kHz i stromości 40dB/dek gdy w filtrze pasmowym wszystkie pojemno-
stotliwości. W tym celu śmiało można zwięk- i wzmocnieniu wypadkowym około 30dB ści Z3, Z4, Z8, Z9 są jednakowe.
szyć pojemności filtru dolnoprzepustowego (30x). Rysunek 14 pokazuje charakterystykę Rysunek 15 pokazuje charakterystyki fil-
(Z2, Z5, Z7, Z10  patrz rysunek 7) z 330nF takiego filtru. Niewielkie podbicie na skraju tru, gdy Z3, Z4, Z8, Z9 mają pojemności ko-
i 33nF na 470nF i 47nF, a nawet 1µF i 100nF. pasma wynika z wiÄ™kszej dobroci filtrów, Q=1, lejno 22, 10, 4,7nF. Jak widać, taki filtr
Spowoduje to obniżenie częstotliwości gra- a nie Q=0,707, jak w filtrach z rysunków 7...9. przy okazji wzmacnia sygnał o 22dB
nicznej. Taka operacja ma sens, ponieważ Można też łatwo modyfikować charakte- (12,5x), a poszczególne pasma są skutecznie
większość systemów audio wyposażona jest rystykę filtru środkowoprze-
w skuteczne głośniki niskotonowe, więc moż- pustowego (pasmowego).
na liczyć na zawartość najniższych tonów. Przede wszystkim można
Przeprowadzono próby modelu z filtrem LP przesuwać charakterystykę
(rysunek 7) o niższej częstotliwości, z pojem- w stronę niskich albo wyso-
noÅ›ciami 1µF i 100nF. Wyniki byÅ‚y bardzo kich czÄ™stotliwoÅ›ci, odpowie-
dobre  układ reagował na najniższe tony. dnio zwiększając albo
Można też bez obaw zmniejszyć pojem- zmniejszając pojemności Z3,
ności filtru górnoprzepustowego (Z1, Z3, Z4, Z4, Z8, Z9 z rysunku 8.
Z6, Z8, Z9  patrz rysunek 9) z 3,3nF na Wszystkie pojemności nale-
2,2nF czy nawet 1,5nF. ży zmieniać w takiej samej
Rysunek 12 pokazuje (linie czerwone) proporcji, wykorzystujÄ…c ko-
charakterystyki po zmianie wartości elemen- lejne wartości z szeregu E12.
tów w filtrach górno- i dolnoprzepustowym Przykładowo zamiast pojem-
na tle charakterystyk  standardowych . ności 4,7nF i 22nF można za-
Warto pamiętać, że przy zmianach w filtrze stosować 3,3nF 15nF albo
wysokich częstotliwości efekty mogą być nie- 6,8nF i 33nF. Rys. 14
zgodne z oczekiwaniami ze względu na różną Kto chce zbudować system
jakość nagrań oraz obecność mikrofonu i gło- zawierający więcej niż trzy Rys. 15
Rys. 12
Rys. 13
Rys. 16
Elektronika dla Wszystkich
17
Projekty AVT
odseparowane. Można wykonać iluminofo- dać na masę i szyny oznaczone VCC i VEE.
niczny system 7- lub 9-kanałowy, wykorzy- Sygnał dla dowolnej liczby modułów
D5,D6 . . . . . . . . . . . . . . . . .dioda Zenera 6V8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z
6
stując pojemności (220nF) 100nF, 47nF, można pobierać z jednego mikrofonu według
D7 . . . . . . . . . . . . .nie montować  patrz tekst
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
m

p
t
22nF, 10nF, 4,7nF, 2,2nF, 1nF (470pF). rysunku 17, przy czym warto zwiększyć
OPT1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MOC3042
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Komu nie odpowiada taka bardzo wąska wartość R11 w modułach do 470k&!...1M&!.
T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC547
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
charakterystyka filtru, może ją dowolnie po- Można wtedy zmniejszyć wartości rezy-
T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TRIAC /600V
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
/
szerzyć. Rysunek 16 ilustruje, jak można po- storów R9 z 1k&! do 680&! i zastosować
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TL074
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
szerzać charakterystykę filtru środkowoprze- transoptory o gorszej czułości (MOC3041).
pustowego. Pojemności C8, C9 pozostają
Inne
w każdym przypadku takie same  10nF. Piotr Górecki
M1 . . . . . . . . . . . . . . . . .mikrofon elektretowy
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
e
Szerokość pasma regulowana jest przez
obudowa wtyczkowa z gniazdem  Z27
w
z

Z
zmianę Z3, Z4. Gdy pojemności Z3, Z4 też
mają wartość 10nF, charakterystyka jest naj- Wykaz elementów
węższa, jak na rysunku 15, a wzmocnienie
Elementy filtru
jest maksymalne. W poniższej tabeli podane Rezystory
Wersja 1 - szerokopasmowa
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
są dokładne parametry filtrów z rysunku 16. R1,R2,R16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k&!
montować według rysunku 5 lub 6
w
r
5
l
6
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220&! 0,5W
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
częstotliwość pasmo wzmoc-
R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z3, Z4
Wersja 2 - Tony niskie (wg rys. 7)
środkowa (-3dB) nienie
R5,R9,R12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
10nF 1,12kHz 330Hz 22,3dB
Z1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
R6,R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
15nF 924Hz 520Hz 17,1dB
Z2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
R7,R15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1M&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
22nF 763Hz 840Hz 10,5dB
Z3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10M&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,4k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
 Podstawowy filtr z rysunku 8 ma je- R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220&!
Z5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
szcze szersze pasmo i wzmocnienie około R14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
0dB (1x), co osiągnięto zmieniając Z8, Z9 na R13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3k&! Z6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
22nF, przy czym Z3, Z4 majÄ… po 4,7nF. R17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
Z7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
Oprócz zmian charakterystyki filtrów PR1 . . . . . . . . . . . . . .PR 100k&! miniaturowy
Z8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
możliwe są też inne modyfikacje układu. Być
Z9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,4k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
może ktoś zechce zmienić generalną koncep- Kondensatory
Z10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
cję i umieścić kilka modułów w jednej obu- C1,C2 . . . . . . . . . . . . . . . . .220nF/400V MKP
6
dowie, jak w klasycznej iluminofonii. Jest to lub 630V MKT
Wersja 3 - Tony średnie (wg rys. 8)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
możliwe, ale trzeba zastosować oddzielny za- C3,C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220µF/16V
Z1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6,8k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
silacz z transformatorem, najlepiej stabilizo- C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22...47nF
Z2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5,1k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
wany, dajÄ…cy napiÄ™cia symetryczne Ä…6...Ä…12V. C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1000µF/16V
Z3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
W poszczególnych modułach nie należy C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
Z4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
montować elementów zasilacza (C1, C2, C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100...220nF
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
R1...R3, D1...D6), a napięcia zasilające po- Półprzewodniki Z5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62k&!
D1-D4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4007
D
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6,8k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Rys. 17
Z7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5,1k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
Z9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
Z10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Wersja 4 - Tony wysokie (wg rys. 9)
Z1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
Z2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5,6k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
Z4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
Z5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
Z7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5,6k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
Z9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3nF foliowy MKT
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
f
M
Z10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Uwaga!
Zestaw AVT-2497 zawiera obudowÄ™ i zestaw
A
2
z
o
i
elementów do realizacji dowolnego z filtrów.
d
r
d
z
Komplet podzespołów z płytką jest
dostępny w sieci handlowej AVT jako
kit szkolny AVT-2497
Elektronika dla Wszystkich
18