Koronacje królów i królowych polskich (1025-1764)
Król/królowa |
Data koronacji |
Miejsce koronacji |
Biskup koronujący |
Korona |
18 kwietnia 1025 |
Gniezno - katedra metropolitalna |
Arcybiskup Hipolit |
|
|
25 grudnia 1025 |
Gniezno - katedra metropolitalna |
Arcybiskup Hipolit |
|
|
25 grudnia 1076 |
Gniezno - katedra metropolitalna |
Arcybiskup Piotr |
|
|
Przemysł II i Małgorzata |
26 czerwca 1295 |
Gniezno - katedra metropolitalna |
Arcybiskup Jakub Świnka |
|
Wacław II |
sierpień 1300 |
Gniezno - katedra metropolitalna |
Arcybiskup Jakub Świnka |
|
Ryska-Elżbieta |
26 maja 1303 |
Praga - katedra |
Biskup wrocławski Henryk z Wierzbna |
|
Władysław Łokietek i Jadwiga |
20 stycznia 1320 |
Kraków - katedra wawelska |
Arcybiskup Janisław |
|
Kazimierz Wielki i Aldona Anna |
25 kwietnia 1333 |
Kraków - katedra wawelska |
Arcybiskup Janisław |
|
Adelajda Heska, żona Kazimierza Wielkiego |
29 września 1341 |
Poznań - katedra |
Arcybiskup Janisław |
|
Ludwik Węgierski |
10 listopada 1370 |
Kraków - katedra wawelska |
Arcybiskup Jarosław Bogoria Skotnicki |
|
Jadwiga Andegaweńska |
15 października 1384 |
Kraków - katedra wawelska |
Arcybiskup Bodzanta |
|
Władysław Jagiełło |
4 marca 1386 |
Kraków - katedra wawelska |
Arcybiskup Bodzanta |
|
Anna Cylejska, żona Władysława Jagiełły |
25 lutego 1403 |
Kraków - katedra wawelska |
Arcybiskup Mikołaj Kurowski |
|
Elżbieta Pilecka, żona Władysława Jagiełły |
19 listopada 1417 |
Kraków - katedra wawelska |
Arcybiskup lwowski Jan Rzeszowski |
|
Zofia Holszańska, żona Władysława Jagiełły |
12 lutego 1424 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Wojciech Jastrzębiec |
|
Władysław Warneńczyk |
25 lipca 1434 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Wojciech Jastrzębiec |
|
Kazimierz Jagiellończyk |
25 czerwca 1447 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Wincenty Kot |
|
Elżbieta Rakuszanka, żona Kazimierza Jegiellończyka |
10 lutego 1454 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Jan Odrowąż Sprowski |
|
Jan Olbracht |
23 września 1492 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Zbigniew Oleśnicki |
|
Aleksander Jagiellończyk |
12 grudnia 1501 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Fryderyk Jagiellończyk |
|
Zygmunt I Stary |
24 stycznia 1507 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Andrzej Boryszewski |
|
Barbara Zapolya, żona Zygmunta Starego |
8 lutego 1512 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Jan Łaski |
|
Bona Sforza, żona Zygmunta Starego |
18 marca 1518 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Jan Łaski |
|
Zygmunt August |
20 lutego 1530 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Jan Łaski |
|
Elżbieta Habsbużanka, żona Zygmunta Augusta |
8 maja 1543 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Piotr Gramat |
|
Barbara Radziwiłłówna, żona Zygmunta Augusta |
4 grudnia 1550 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Mikołaj Dzierzgowski |
|
Katarzyna Habsbużanka, żona Zygmunta Augusta |
30 czerwca 1553 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Mikołaj Dzierzgowski |
|
Henryk Walezy |
21 lutego 1574 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Jakub Uchański |
|
Stefan Batory i Anna Jagiellonka |
1 maja 1576 |
Kraków - katedra wawelska |
Biskup kujawski Stanisław Karnkowski |
|
Zygmunt III Waza |
27 grudnia 1587 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Stanisław Karnkowski |
|
Anna Austriaczka, żona Zygmunta III Wazy |
31 maja 1592 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Stanisław Karnkowski |
|
Konstancja Austriaczka, żona Zygmunta III Wazy |
11 grudnia 1605 |
Kraków - katedra wawelska |
Biskup kujawski Piotr Tylicki |
|
Władysław IV Waza |
6 lutego 1633 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Jan Wężyk |
|
Cecylia Renata, zona Władysława IV Wazy |
13 września 1637 |
Warszawa - kolegiata |
Prymas Jan Wężyk |
|
Ludwika Maria Gonzaga, żona Władysława IV i Jana Kazimierza |
15 lipca 1646 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Maciej Łubieński |
|
Jan Kazimierz |
17 stycznia 1649 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Maciej Łubieński |
|
Michał Korybut Wiśniowiecki |
29 września 1669 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Mikołaj Prażmowski |
|
Eleonora Habsbużanka, żona Michała Korybuta Wiśniowickiego |
29 września 1670 |
Warszawa - kolegiata św. Jana |
Prymas Mikołaj Prażmowski |
|
Jan III Sobieski i Maria Kazimiera d'Arquien |
2 lutego 1676 |
Kraków - katedra wawelska |
Prymas Andrzej Olszowski |
|
August II Mocny |
15 września 1697 |
Kraków - katedra wawelska |
Biskup kujawski Stanisław Dąbski |
|
Stanisław Leszczyński i Katarzyna z Opalińskich |
4 października 1705 |
Warszawa - kolegiata św. Jana |
Arcybiskup lwowski Konstanty Zieliński |
|
August III Sas i Maria Józefa |
17 stycznia 1734 |
Kraków - katedra wawelska |
Biskup krakowski Jan Aleksander Lipski |
|
Stanisław August Poniatowski |
25 listopada 1764 |
Warszawa - kolegiata św. Jana |
Prymas Władysław Łubieński |
|
Mikołaj I Holstein-Gottorp-Romanow |
24 maja 1829 |
Warszawa - Zamek - Sala senatorska |
Car koronował się sam, prymas Jan Paweł Woronicz podał mu tylko insygnia władzy |
|
Uwagi:
Arcybiskup = Arcybiskup gnieźnieński,
Prymas = Arcybiskup gnieźnieński,
Wratysław II, pierwszy król Czech, żonaty z córką księcia polskiego Kazimierza I Odnowiciela, Świętosławą. Został uznany królem przez cesarza Henryka IV po tym jak ten wsparł go w walce z papieżem. Tytuł królewski został przyznany mu dożywotnio w Moguncji w 1085r. Koronacja nastąpiła jednak dopiero 15 czerwca 1086r. w katedrze św. Wita w Pradze. Obrządku koronacji dopełnił arcybiskup Trewiru Egilbert.
Wratysław II otrzymał tytuł króla Czech i Polski nie udało mu się jednak nigdy opanować całości ziem polskich. Zadowolił się do końca panowania jedynie trybutem płaconym mu przez Hermana z tytułu Śląska.
Jan Luksemburski "Ślepy", pierwszy król Czech z dynastii Luksemburgów, żonaty z Elżbietą córką Wacława II. Otrzymał Czechy od ojca Henryka VII na zjeździe w Spirze w 1310r. Koronowany został 21 lutego 1311r. w katedrze św. Wita w Pradze przez arcybiskupa Moguncji Piotra Aspelta.
Jan Luksemburski do 1335r. oficjalnie tytułował się królem Czech i Polski. Podejmował również próby inkorporacji ziem polskich do Korony św. Wacława. Jego prawa do tronu polskiego były uznawane w całej Europie. Nigdy nie uznał koronacji Władysława I uważając go zawsze jedynie za „króla Krakowa”. Pomimo sprzeciwów Łokietka i Kazimierza III hołdy lenne składali mu kolejno książęta śląscy i jeden książe mazowiecki. Będąc królem Czech i Polski Jan Ślepy wspierał działania Zakonu Krzyżackiego ofiarowując mu Kujawy. Jan Luksemburski i jego syn Karol zrezygnowali z roszczeń do korony polskiej na zjeździe władców w Wyszehradzie.
Inne koronacje na ziemiach polskich
Na ziemiach polskich na przestrzeni lat doszło jeszcze do jednej koronacji. Nie dotyczyła ona jednak, ani króla ani pretendenta do tronu polskiego. Chodzi mi o jedyną w dziejach koronację króla Rusi, która miała miejsce w grudniu 1253r. w Drohiczynie (miasto nad Bugiem, w woj. podlaskim). Koronowanym był wówczas książę halicko-włodzimierski Daniel I Halicki. Na polecenie papieża Innocentego IV, w kościele Przeczystej Bogurodzicy (dzisiaj na tym miejscu stoi kościół pofranciszkański Wniebowzięcia NMP) intronizacji dokonał legat papieski arcybiskup Opizon.
Wielkie polskie transakcje (1054-1672)
Rok |
Ofiarodawca |
Odbiorca |
Za co |
Jaka suma |
Można było za to kupić wtedy |
Wartość sumy dziś |
1054 |
Kazimierz Odnowiciel |
królowie czescy |
roczny trybut za Śląsk |
500 grzywien Ag, 30 grzywien Au |
150 g. Ag=1 miecz |
333 200 PLN |
1335 |
Kazimierz III Wielki |
Jan Luksemburski |
za rezygnację z praw do tronu polskiego i do zwierzchnictwa nad Mazowszem |
1,2 mln groszy praskich |
28 gr=1 wół |
2 856 000 PLN |
1411 |
Krzyżacy |
Polska |
Wykup jeńców z niewoli polskiej |
6 mln groszy praskich |
300 gr=1 koń |
2 520 000 PLN |
1456 |
Polacy |
Najemnicy krzyżaccy |
Łapówka za poddanie Malborka, Iławy, Tczewa Polakom |
190 tys. florenów |
12 florenów=1 rękopis księgi Codex legum |
wartość Au=29 925 000 PLN |
1548 |
Habsburgowie |
Polska |
Posag żony Zygmunta Augusta |
30 tys. dukatów |
7 000 zł=budowa 1 galeonu |
wartość Au=4 671 000 PLN |
1577 |
Hohenzollernowie |
Stefan Batory |
Za prawo opiekowania się chorym umysłowo władcą Prus |
200 tys. guldenów |
600 gr=1 koń rycerski |
wartośc Au=31 140 000 PLN |
1672 |
Polska |
Turcja |
Haracz dla Turcji jako wynik traktatu w Buczaczu |
22 tys. dukatów |
35 zł=1 wół |
wartość Au=3 405 600 PLN |
używane skróty:
zał. - założenie, Ag - srebro, Au - złoto, gr - grosz, g - gram, kg - kilogram, zł - złotówka, PLN - złoty polski nowy
Hetmani (1497-1794)
Hetmani Polni Koronni
Imię i nazwisko hetmana |
Rok objęcia stanowiska |
Rok śmierci lub oddania stanowiska |
Mikołaj Sieniawski |
1539 |
1561 |
Jerzy Jazłowiecki |
1569 |
1569 |
Mikołaj Sieniawski |
1569 |
1587 |
1588 |
1618 |
|
1618 |
1632 |
|
Marcin Kazanowski |
1618 |
1632 |
Mikołaj Potocki |
1637 |
1646 |
Marcin Kalinowski |
1646 |
1652 |
Stanisław Rewera Potocki |
1652 |
1654 |
Stanisław Lanckoroński |
1654 |
1657 |
Jerzy Lubomirski |
1657 |
1664 |
Stefan Czarniecki |
1664 |
1665 |
Jan Sobieski |
1666 |
1667 |
Dymitr Wiśniowiecki |
1667 |
1676 |
Stanisław Jabłonowski |
1682 |
1683 |
Mikołaj Hieronim Sieniawski |
1682 |
1683 |
Andrzej Potocki |
1684 |
1691 |
Feliks Szczęsny Potocki |
1692 |
1702 |
Hieronim Lubomirski |
1702 |
1702 |
Adam Mikołaj Sieniawski |
1702 |
1706 |
Stanisław Rzewuski |
1706 |
1726 |
Stanisław Chometowski |
1726 |
1728 |
Jan Klemens Branicki |
1735 |
1752 |
Wacław Rzewuski |
1752 |
1773 |
Franciszek Ksawery Branicki |
1774 |
1774 |
Seweryn Rzewuski |
1774 |
1794 |
Hetmani Wielcy Koronni
Imię i nazwisko hetmana |
Rok objęcia stanowiska |
Rok śmierci lub oddania stanowiska |
Mikołaj Kamieniecki |
1503 |
1515 |
Mikołaj Firlej |
1515 |
1526 |
1527 |
1561 |
|
Mikołaj Sieniawski |
1561 |
1569 |
Jerzy Jazłowiecki |
1569 |
1575 |
Mikołaj Mielecki |
1579 |
1580 |
1581 |
1605 |
|
1618 |
1620 |
|
1632 |
1646 |
|
Mikołaj Potocki |
1646 |
1651 |
Stanisław Rewera Potocki |
1654 |
1667 |
Jan Sobieski |
1667 |
1674 |
Dymitr Wiśniowiecki |
1676 |
1682 |
Stanisław Jabłonowski |
1683 |
1702 |
Feliks Szczęsny Potocki |
1702 |
1702 |
Stanisław Hieronim Lubomirski |
1702 |
1706 |
Adam Mikołaj Sieniawski |
1706 |
1726 |
Stanisław Rzewuski |
1726 |
1728 |
Józef Potocki |
1735 |
1751 |
Jan Klemens Branicki |
1752 |
1771 |
Wacław Rzewuski |
1773 |
1774 |
Franciszek Ksawery Branicki |
1774 |
1794 |
Hetmani Polni Litewscy
Imię i nazwisko hetmana |
Rok objęcia stanowiska |
Rok śmierci lub oddania stanowiska |
Jerzy Radziwiłł |
1521 |
1531 |
Andrzej Niemirowicz |
1536 |
1541 |
Jeremi Chodkiewicz |
1561 |
1566 |
Roman Sanguszko |
1567 |
1571 |
Krzysztof Mikołaj Radziwiłł |
1572 |
1589 |
1600 |
1605 |
|
Krzysztof Radziwiłł II |
1615 |
1635 |
Jan Kiszka |
1635 |
1646 |
Janusz Radziwiłł |
1646 |
1654 |
Wincenty Gosiewski |
1654 |
1662 |
Michał Pac |
1663 |
1667 |
Władysław Wołłowicz |
1667 |
1668 |
Michał Kazimierz Radziwiłł |
1668 |
1680 |
Kazimierz Sapieha |
1680 |
1682 |
Jan Samuelewicz Ogiński |
1682 |
1684 |
Józef Bogusław Słuszka |
1685 |
1701 |
Michał Serwacy Wiśniowiecki |
1702 |
1703 |
Grzegorz Antoni Ogiński |
1703 |
1709 |
Michał Serwacy Wiśniowiecki |
1707 |
1709 |
Ludwik Pociej |
1709 |
1709 |
Stanisław Doenhoff |
1709 |
1728 |
Michał Kazimierz Radziwiłł |
1735 |
1744 |
Michał Józef Massalski |
1744 |
1762 |
Aleksander Michał Sapieha |
1762 |
1775 |
Józef Sosnowski |
1775 |
1780 |
Ludwik Tyszkiewicz |
1780 |
1791 |
Szymon Marcin Kossakowski |
1792 |
1793 |
Józef Zabiełło |
1793 |
1794 |
Hetmani Wielcy Litewscy
Imię i nazwisko hetmana |
Rok objęcia stanowiska |
Rok śmierci lub oddania stanowiska |
1497 |
1500 |
|
Semen Jurewicz książę Holszański |
1500 |
1501 |
Stanisław Janowicz Kieżgajło |
1501 |
1502 |
Stanisław Piotrowicz Kiszka |
1503/1504 |
1507 |
Konstanty Ostrogski |
1507 |
10 sierpnia 1530 |
Jerzy Radziwiłł |
20 marca 1531 |
1541 |
Mikołaj Radziwiłł |
1553 |
1566 |
Jeremi Chodkiewicz |
1566 |
1572 |
Mikołaj Radziwiłł |
1576 |
27 kwietnia 1584 |
Krzysztof Radziwiłł |
15 kwietnia 1589 |
20 listopada 1603 |
1605 |
24 września 1621 |
|
Lew Sapieha |
1625 |
7 lipca 1633 |
Krzysztof Radziwiłł II |
1 stycznia 1635 |
1640 |
Janusz Kiszka |
18 kwietnia 1646 |
1654 |
Janusz Radziwiłł |
17 czerwca 1654 |
30/31 grudnia 1655 |
Jan Paweł Sapieha |
1656 |
1665 |
Michał Kazimierz Pac |
1667 |
4 kwietnia 1682 |
Sapieha(imię nie znane) |
1682 |
1703 |
Michał Serwacy Wiśniowiecki |
1703 |
1707 |
Kazimierz Jan Sapieha |
1707 |
1708 |
Jan Sapieha |
1708 |
1709 |
Grzegorz Antoni Ogiński |
1709 |
1709 |
Ludwik Pociej |
28 października 1709 |
30 stycznia 1730 |
Michał Serwacy Wiśniowiecki |
9 listopada 1735 |
18 września 1744 |
Michał Kazimierz Radziwiłł |
5 października 1744 |
22 maja 1762 |
Michał Massalski |
8 października 1762 |
20 stycznia 1768 |
Michał Kazimierz Ogiński |
29 lutego 1768 |
6 lipca 1793 |
Szymon Marcin Kossakowski |
lipiec 1793 |
25 kwietnia 1794 |
Interrex - król tymaczsowy (1572-1764)
Interrex = międzykról
Interrex, czyli międzykról lub król tymczasowy. Był to dostojnik państwowy, którego powoływano na czas interregnum. Pierwszej próby wprowadzenia w Królestwie Polskim tego urzędu starano się dokonać w 1382r. po śmierci Ludwika Andegaweńskiego, jednak bezskutecznie. Również podczas XV wiecznych okresów bezkrólewia panowie polscy woleli wyznaczyć ciała kolegialne niż powierzyć władze jednej osobie. Dopiero bezpotomna śmierć Zygmunta II Augusta i przyjęcie w Rzeczpospolitej praktyki wolnej elekcji spowodowały potrzebę wprowadzenia do ustroju państwa regencji.
W 1572r. postanowiono, że każdorazowo po śmierci monarchy będzie powoływany interrex. W owych czasach istniały dwa stronnictwa. Jedno- katolickie optujące za Prymasem Polski, drugie- ewangelickie, które regentem widziało Marszałka Wielkigo Koronnego. Ostatecznie wygrała kandydatura pierwsza. Metropolita arcybiskup gnieźnieński jako pierwszy senator i najwyższy dostojnik kościelny w państwie od tej pory występował jako interrex Rzeczpospolitej Obojga Narodów w zastępstwie króla, cała władza natomiast należała do "Kaptura", czyli konfederacji szlacheckiej.
Zadania regencyjne były ograniczone należały do nich: reprezentowanie kraju w sprawach międzynarodowych i kierowanie administracją. Kończyły się w momencie wyboru nowego władcy i zatwierdzenia przez niego praw. Ze względu na brak króla zadaniem prymasa-interrexa stało się organizowanie i przewodniczenie zgromadzeniom szlacheckim:
1)Konwokacji
2)Elekcji
Polscy Interrex
Osoba |
Rok panowania jako Interrex |
Lata życia |
Prymas Polski od |
Uwagi |
Jakub Uchański |
1572-1573 i 1575 |
1502-1581 |
1562 |
- |
Stanisław Karnkowski |
1586-1587 |
1520-1603 |
1581 |
- |
Jan Wężyk |
1632 |
1575-1638 |
1626 |
- |
Maciej Łubieński |
1648 |
1572-1652 |
1642 |
- |
Mikołaj Prażmowski |
1668-1669 |
1666-1673 |
1666 |
- |
Kazimierz Florian Czartoryski |
1673-1674 |
1620-1674 |
1673 |
zmarł w trakcie Elekcji, zastąpił go na stanowisku przewodniczącego obrad biskup krakowski Andrzej Trzebicki |
Michał Stefan Radziejowski |
1696-1697 i 1704 |
1645-1705 |
1688 |
ogłosił interregnum w 1704 za co papież Klemens XI pozbawił go jurysdykcji, podczas Elekcji zastąpił go biskup poznański Mikołaj Święcicki |
Teodor Stanisław Potocki |
1733 |
1664-1738 |
1722 |
- |
Władysław Aleksander Łubieński |
1763-1764 |
1703-1767 |
1759 |
- |
Miary w dawnej Polsce (1764-1915)
Miary długości
Nazwa miary |
Storopolska (od 1764) |
Nowopolska (1818-1848) |
Galicyjska (1787-1857) |
Pruska (1817-1872) |
Rosyjska (1848-1915) |
Inna |
Linia |
- |
0,2 cm |
- |
0,217 cm |
- |
- |
Ziarno |
0,31 cm |
- |
- |
- |
- |
- |
Palec |
2,48 cm |
2,4 cm |
2,64 cm |
2,61 cm |
2,54 cm |
- |
Werszek |
- |
- |
- |
- |
4,44 cm |
- |
Dłoń |
7,45 cm |
- |
- |
- |
- |
- |
Ćwierć |
14,9 cm |
14,4 cm |
- |
- |
- |
- |
Stopa |
29,8 cm |
28,8 cm |
29,8 cm |
31,39 cm |
30,48 cm |
- |
Łokieć |
59,6 cm |
57,6 cm |
59,55 cm |
66,7 cm |
Tu arszyn |
wrocławska |
Sążeń |
178,7 cm |
172,8 cm |
189,7 cm |
209,2 cm |
213,4 cm |
litewska |
Krok |
2,233 m |
- |
- |
- |
- |
- |
Pręt |
4,467 m |
4,320 m |
- |
3,766 m |
- |
litewska |
Laska |
8,934 m |
- |
- |
- |
- |
- |
Sznur |
43,2 m |
44,665 m |
- |
- |
- |
- |
Staje |
893,3 m |
- |
- |
- |
- |
- |
Wiorsta |
- |
1066,8 m |
- |
- |
1066,8 m |
- |
Mila |
7146 m |
8534,3 m |
- |
7532,5 m |
- |
- |
Miary objętości - ciała sypkie
Nazwa miary |
Storopolska (od 1764) |
Nowopolska (1818-1848) |
Galicyjska (1787-1857) |
Pruska (1817-1872) |
Rosyjska (1848-1915) |
Inna |
Cal sześcienny |
- |
- |
- |
0.0178 l |
- |
- |
Kwaterka |
0,236 l |
0,25 l |
- |
- |
- |
- |
Kwarta |
0,942 l |
1 l |
- |
1,14 l |
- |
- |
Garniec |
3,77 l |
4 l |
3,844 l |
3,435 l |
3,279 l |
gdańska |
Ósemka |
- |
- |
7.69 l |
- |
- |
- |
Miarka |
15,08 l |
- |
- |
- |
- |
- |
Ćwierćmierzyca |
- |
- |
15,37 l |
- |
- |
- |
Czetwiertyk |
- |
- |
- |
- |
26.23 l |
- |
Stopa sześcienna |
- |
- |
- |
30.09 l |
- |
- |
Półmierzyca |
- |
- |
30.75 l |
- |
- |
- |
Ćwierćkorzec |
30,15 l |
32 l |
- |
13.74 l |
- |
gdańska |
Pajak |
- |
- |
- |
- |
52.47 l |
- |
Mierzyca |
- |
- |
61.5 l |
- |
- |
- |
Półkorzec |
60,3 l |
64 l |
- |
- |
- |
- |
Ośmina |
- |
- |
- |
- |
104.95 l |
- |
Korzec |
120,31 l |
128 l |
123 l |
54,96 l |
- |
gdańska |
Ćwierć |
- |
- |
- |
- |
209.9 l |
- |
Beczka |
271,36 l |
100 l |
- |
219,8 l |
- |
krakowska |
Małder |
- |
- |
- |
660 l |
- |
- |
Kadź |
- |
- |
- |
- |
839.63 l |
- |
Winspel |
- |
- |
- |
1319 l |
- |
- |
Muth |
- |
- |
1845 l |
- |
- |
- |
Łaszt |
3 636,31 l |
3 840 l |
- |
3 957 l |
3 358 l |
gdańska |
Miary objętości - ciała płynne
Nazwa miary |
Storopolska (od 1764) |
Nowopolska (1818-1848) |
Galicyjska (1787-1857) |
Pruska (1817-1872) |
Rosyjska (1848-1915) |
Inna |
Szkalik |
- |
- |
- |
- |
0,06 l |
- |
Czarka |
- |
- |
- |
- |
0,12 l |
- |
Kwaterka |
0,236 l |
0,25 l |
- |
- |
- |
- |
Zajdel |
- |
- |
0,35 l |
- |
- |
- |
Półmiarek |
- |
- |
0,71 l |
- |
- |
- |
Butyłka |
- |
- |
- |
- |
0,76895 l |
- |
Kwarta |
0,94 l |
1 l |
- |
1,14 l |
- |
- |
Sztof |
- |
- |
- |
- |
1,23 l |
- |
Miara |
- |
- |
1,4 l |
- |
- |
- |
Półgarniec |
1,88 l |
- |
- |
- |
- |
- |
Garniec |
3,77 l |
4 l |
3,844 l |
3,435 l |
3,279 l |
wrocławska |
Konew |
18,845 l |
- |
- |
- |
- |
- |
Anker |
- |
- |
- |
34,35 |
36,89 l |
- |
Wiadro |
- |
- |
56,59 l |
68,7 l |
12,29 l |
- |
Półbeczka |
135,68 l |
- |
- |
- |
- |
- |
Om |
- |
- |
- |
137 l |
- |
- |
Beczka |
271,36 l |
100 l |
- |
- |
492 l |
krakowska |
Stągiew |
- |
200 l |
- |
- |
- |
- |
Okseft |
- |
- |
- |
206 l |
- |
- |
Fass |
- |
- |
565,89 l |
- |
- |
- |
Fuder |
- |
- |
- |
824 l |
- |
- |
Miary powierzchni
Nazwa miary |
Storopolska (od 1764) |
Nowopolska (1818-1848) |
Galicyjska (1787-1857) |
Pruska (1817-1872) |
Rosyjska (1848-1915) |
Inna |
Pręcik |
- |
0,0019 m² |
- |
- |
- |
- |
Łokieć wiedeński |
- |
- |
0,9 m² |
- |
- |
- |
Sążeń |
- |
- |
3,6 m² |
- |
4,55 m² |
- |
Kopanka |
0,19 ara |
- |
- |
- |
- |
- |
Laska |
0,77 ara |
- |
- |
- |
- |
- |
Pręt |
(mierniczy) |
0,19 m² |
- |
0,14 ara |
- |
- |
Zagon |
1,93 ara |
- |
- |
- |
- |
- |
Czewiertyk |
- |
- |
- |
- |
9,1 arów |
- |
Półśmina |
- |
- |
- |
- |
18 arów |
- |
Miara |
- |
- |
19,18 arów |
- |
- |
- |
Sznur |
19,32 arów |
18,66 arów |
- |
- |
- |
- |
Wiertel |
35 arów |
- |
- |
- |
- |
- |
Ośmiennik |
- |
- |
- |
- |
36 arów |
- |
Mroga |
58 arów |
56 arów |
57,55 arów |
25,53 arów |
- |
wrocławska |
Ćwierć |
- |
- |
- |
- |
73 arów |
- |
Dziesięcina skarbowa |
- |
- |
- |
- |
109,25 arów |
- |
Staje |
139 arów |
- |
- |
- |
- |
- |
Dziesięcina większa |
- |
- |
- |
- |
146 arów |
- |
Wółka |
17,95 hektarów |
16,80 hektarów |
- |
- |
- |
- |
Łan |
(frankoński) |
- |
- |
- |
- |
- |
Miary ciężaru
Nazwa miary |
Storopolska (od 1764) |
Nowopolska (1818-1848) |
Galicyjska (1787-1857) |
Pruska (1817-1872) |
Rosyjska (1848-1915) |
Inna |
Granik |
- |
0.008 g |
- |
- |
- |
- |
Ziarno |
- |
0.044 g |
- |
- |
- |
- |
Dola |
- |
- |
- |
- |
0.044 g |
- |
Skrupuł |
- |
1,056 g |
- |
- |
- |
- |
Drachma |
3,165 g |
3,168 g |
- |
- |
- |
- |
Łut |
12,66 g |
12,672 g |
12,66 g |
14,62 g |
12,8 g |
- |
Uncja |
- |
25,344 g |
- |
- |
- |
wrocławska |
Grzywna |
203.339 g |
- |
- |
- |
- |
za czasów Piastów |
Funt |
406,679 g |
405,504 g |
560,2 g |
467,7 g |
409,5 g |
gdańska |
Kamień |
12.967 kg |
10.138 kg |
10.125 kg |
10.289 kg |
- |
wrocławska |
Pud |
- |
- |
- |
- |
16.38 kg |
- |
Centnar |
64.836 kg |
40.550 kg |
40.5 kg |
51.45 kg |
- |
wrocławska |
Berkowiec |
- |
- |
- |
- |
163.8 kg |
- |
Funt morski |
168.178 kg |
- |
- |
154.3 kg |
- |
wrocławska |
Łaszt |
- |
- |
- |
1,8708 tony |
- |
- |
Prezydenci i premierzy polscy (1918-2004)
Prezydenci i premierzy polscy 1918 - 2004
Okoliczności |
Prezydent (I sekretarz) |
Prezydentura |
Premier |
Rządy premiera |
Kadencja premiera w dniach |
II RP |
Naczelnik państwa: |
14 XI 1918 - 9 XII 1922 |
Jędrzej Morczewski |
17 XI 1918 - 16 I 1919 |
61 |
|
|
|
Ignacy Jan Paderewski |
16 I 1919 - 27 XI 1919 |
316 |
|
|
|
Leopold Skulski |
13 XII 1919 - 9 VI 1920 |
179 |
|
|
|
Władysław Grabski |
23 VI 1920 - 24 VII 1920 |
32 |
|
|
|
Wincenty Witos |
24 VII 1920 - 13 XI 1921 |
386 |
|
|
|
Antoni Ponikowski |
19 XI 1921 - 6 VI 1922 |
200 |
|
|
|
Artur Śliwiński |
28 VI 1922 - 7 VII 1922 |
10 |
|
|
|
Julian Igancy Nowak |
31 VII 1922 - 14 XII 1922 |
137 |
|
Gabriel Narutowicz |
9 XII 1922 - 16 XII 1922 |
Władysław Sikorski |
16 XII 1922 - 26 V 1923 |
162 |
|
Stanisław Wojciechowski |
20 XII 1922 - 14 V 1926 |
Wincenty Witos |
28 V 1923 - 14 XII 1923 |
201 |
|
|
|
Władysław Grabski |
19 XII 1923 - 3 XI 1925 |
695 |
|
|
|
Aleksander Skrzyński |
20 XI 1925 - 5 V 1926 |
197 |
|
|
|
Wincenty Witos |
10 V 1926 - 14 V 1926 |
5 |
|
Ignacy Mościcki |
1 VI 1926 - 30 IX 1939 |
Kazimierz Bartel |
15 V 1926 - 30 IX 1926 |
139 |
|
|
|
Józef Piłsudski |
2 X 1926 - 25 VI 1928 |
633 |
|
|
|
Kazimierz Bartel |
27 VI 1928 - 13 IV 1929 |
290 |
|
|
|
Kazimierz Świtalski |
14 IV 1929 - 7 XII 1929 |
238 |
|
|
|
Kazimierz Bartel |
29 XII 1929 - 17 III 1930 |
79 |
|
|
|
Walery Sławek |
29 III 1930 - 23 VIII 1930 |
148 |
|
|
|
Józef Piłsudski |
25 VIII 1930 - 4 XII 1930 |
102 |
|
|
|
Walery Sławek |
4 XII 1930 - 26 V 1931 |
174 |
|
|
|
Aleksander Prystor |
27 V 1931 - 9 V 1933 |
714 |
|
|
|
Janusz Jędrzejewicz |
10 V 1933 - 13 V 1934 |
368 |
|
|
|
Leon Kozłowski |
15 V 1934 - 28 III 1935 |
318 |
|
|
|
Walery Sławek |
28 III 1935 - 12 X 1935 |
228 |
|
|
|
Marian Zyndram-Kościałkowski |
13 XII 1935 - 15 V 1936 |
145 |
|
|
|
Felicjan Sławoj Składkowski |
15 V 1936 - 30 IX 1939 |
1203 |
Rząd na uchodźstwie |
Władysław Raczkiewicz |
30 IX 1939 - 6 VI 1947 |
Władysław Sikorski |
30 IX 1939 - 4 VII 1943 |
1374 |
|
|
|
Stanisław Mikołajczyk |
14 VII 1943 - 24 XI 1944 |
500 |
|
|
|
Tomasz Arciszewski |
24 XI 1944 - 5 VII 1945 |
224 |
Rządy komunistyczne |
Bolesław Bierut |
5 II 1947 - 20 XI 1952 |
Edward Osóbka-Morawski |
31 XII 1944 - 28 VI 1945 |
180 |
|
|
|
Edward Osóbka-Morawski |
21 VII 1945 - 6 II 1947 |
566 |
|
|
|
Józef Cyrankiewicz |
6 II 1947 - 20 XI 1952 |
2115 |
|
(I sekretarze) |
XII 1948 - 12 II 1956 |
Bolesław Bierut |
20 XI 1952 - 18 III 1954 |
483 |
|
|
|
Józef Cyrankiewicz |
18 III 1954 - 23 XII 1970 |
6124 |
|
Edward Ochab |
20 III 1956 - 19 X 1956 |
|
|
|
|
Władysław Gomułka |
20 X 1956 - 20 XII 1970 |
|
|
|
|
Edward Gierek |
20 XII 1970 - 5 IX 1980 |
Piotr Jaroszewicz |
23 XII 1970 - 18 II 1980 |
3375 |
|
|
|
Edward Babiuch |
18 II 1980 - 24 VIII 1980 |
186 |
|
|
|
Józef Pińkowski |
24 VIII 1980 - 11 II 1981 |
172 |
|
Stanisław Kania |
5 IX 1980 - 18 X 1980 |
|
|
|
|
Wojciech Jaruzelski |
18 X 1980 - 29 VII 1989 |
Wojciech Jaruzelski |
11 II 1981 - 6 XI 1985 |
1728 |
|
|
|
Zbigniew Messner |
6 XI 1985 - 19 IX 1988 |
1049 |
|
|
|
Mieczysław Rakowski |
27 IX 1988 - 30 VI 1989 |
227 |
|
(Prezydenci) |
19 VII 1989 - 11 XII 1990 |
Czesław Kiszczak |
2 VIII 1989 - 17 VIII 1989 |
16 |
III RP |
|
|
Tadeusz Mazowiecki |
19 VIII 1989 - 4 I 1991 |
492 |
|
Lech Wałęsa |
22 XII 1990 - 22 XII 1995 |
Jan Krzysztof Bielecki |
4 I 1991 - 5 XII 1991 |
337 |
|
|
|
Jan Olszewski |
6 XII 1991 - 5 VI 1992 |
183 |
|
|
|
Hanna Suchocka |
7 VII 1992 - 18 X 1993 |
464 |
|
|
|
Waldemar Pawlak |
18 X 1993 - 1 III 1995 |
469 |
|
|
|
Józef Oleksy |
6 III 1995 - 26 I 1996 |
321 |
|
Aleksander Kwaśniewski |
23 XII 1995 - |
Włodzimierz Cimoszewicz |
1 II 1996 - 17 X 1997 |
625 |
|
|
|
Jerzy Buzek |
20 X 1997 - 19 X 2001 |
1460 |
|
|
|
Leszek Miller |
19 X 2001 - 2 V 2004 |
962 |
|
|
|
Marek Belka |
2 V 2004 - |
|
Prezydenci władz na emigracji 1939 - 1990
Prezydent |
Okres |
Władysław Raczkiewicz |
30 IX 1939 - 6 VI 1947 |
August Zaleski |
9 VI 1947 - 7 IV 1972 |
Stanisław Ostrowski |
8 IV 1972 - 8 IV 1979 |
Edward Raczyński |
8 IV 1979 - 8 IV 1986 |
Kazimierz Sabbat |
8 IV 1986 - 19 VII 1989 |
Ryszard Kaczorowski |
19 VII 1989 - 9 XII 1990 |
Przewodniczący |
Okres |
Aleksander Zawadzki |
20 XI 1952 - 7 VIII 1964 |
Edward Ochab |
12 VIII 1964 - 8 IV 1968 |
Marian Spychalski |
11 IV 1969 - 23 XII 1970 |
Józef Cyrankiewicz |
23 XII 1970 - 28 III 1972 |
Henryk Jabłoński |
28 III 1972 - 6 XI 1985 |
Wojciech Jaruzelski |
6 XI 1985 - 19 VII 1989 |