STUDIO SYSTEM:

• WIELKA PIĄTKA:

Metro-Goldwyn-Mayer(MGM):

- Jej znakiem jest ryczący lew w otoczce

- Założona w 1924 przez Samuela Goldwyna i Louisa Mayera

- Powstała z połączenia Metro Picture (1915), Louis Mayer Pictures (1918) i Goldwyn Picture (1917)

- Była największą wytwórnią filmową zatrudniającą w 1934 ok. 4 000 pracowników.

- Hasłem wytwórni było: Więcej gwiazd, niż jest na niebie.

- Szefem był Louis Mayer (1924-1951)

- Złoty okres- lata 30 i 40

- Wysoki poziom realizatorski

- Reżyserzy: J. von Stroheim ,K.Vidor, F.Lang, E.Lubitsch

- Gwiazdy: G.Garbo, C.Gable, J.Garland

- W latach 30. produkowano 40 pełnometrażowych filmów rocznie, spośród których do największych sukcesów zalicza się m.in. serię Pościg za cieniem (1934-1947), Przeminęło z wiatrem (1939).

- W 1974 MGM przestało istnieć jako wytwórnia filmowa.

Paramount Pictures:

- Jedna z najstarszych wytwórni filmowych, której współzałożycielami byli: A. Zukor (w 1912 zorganizował wytwórnię Famous Players Film Company), J.L. Lasky (w 1913 był twórcą wytwórni Feature Play Company) i W. Hodkinson (w 1914 założył biuro wynajmu filmów Paramount Pictures Corporation).

- W wyniku kolejnych reorganizacji i fuzji tych przedsiębiorstw powstała w 1927 instytucja Paramount Famous Lasky Corporation w celu:

1) produkcji filmów

2) wynajmu filmów

3) tworzenia łańcucha własnych kin

- Po przejściowych trudnościach finansowych w 1933 firma ukształtowała się ostatecznie w 1935 jako potentat filmowy Paramount Pictures

- Zatrudniała znane gwiazdy filmowe: M. Dietrich, P. Negri, M. Pickford, G. Swanson, M. West, G. Coopera

- Współpracowała z reżyserami: A. Hitchcockiem, E. Lubitschem, J. von Sternbergiem, B. Wilderem

- Powstały tu głośne filmy, np.: Dziesięcioro przykazań (1923 i 1956), Union Pacific (1939) i Idźcie moją drogą L. McCareya (1944)

- W 1936 Paramount Pictures zaczęło wyświetlać filmy w Technicolorze, poczynając od W cieniu samotnej sosny H. Hathawaya.

Twentieth Century Fox:

- Utworzona w 1935 z połączenia wytwórni Film Fox (założonej 1915) Williama Foxa i The Twentieth Century (założonej 1933)

- Działalność produkcyjna z dystrybucją filmów

- Wśród reżyserów — John Ford i F.W. Murnau

- Wśród gwiazd — Shirley Temple

- Powstały tu cenione filmy m.in.: Grona gniewu J. Forda (1940), Zdarzenie w Ox-Bow W. Wellmana (1942), Dżentelmeńska umowa (1947) i Pinky (1949) E. Kazana.

- W 1953 powstał tu pierwszy film w technice cinemascopowej - Tunika H. Kostera.

RKO-Radio Pictures:

- Powstała w 1928 roku z połączenia Mutual Film (1912) i Radio Corporation of America

- Amerykańska kompania produkcyjna

- Posiadała największą w USA sieć kin

- Wyprodukowała takie filmy jak: Potępieniec ( J.Ford, 1935), Obywatel Kane (O.Welles, 1941), Podejrzenie (A.Hitchock, 1941)

Warner Bros:

- Założona przez braci Warner: Harry'ego (1881-1958), Alberta (1884-1967), Sama (1888-1927) i Jacka L. (1892-1978).

- W 1905 bracia Warner otworzyli swe pierwsze kino w Newcastle.

- W Pittsburghu zorganizowali biuro wynajmu filmów i filie w okolicznych miastach.

- W 1918 założyli wytwórnię Warner Features i podjęli działalność produkcyjną.

- Nabywając od 1924 roku kina, dysponowali wkrótce 182 obiektami.

- 6 X 1927 odbyła się premiera Śpiewaka jazzbandu A. Croslanda z A. Jolsonem w roli głównej, zapoczątkowując epokę kina dźwiękowego.

- W 1929 roku bracia otrzymali honorowego Oscara za wyprodukowanie pionierskiego filmu mówionego.

- W latach 30. wytwórnia wsławiła się filmami o tematyce społecznej (Jestem zbiegiem M. Le Roya i Wróg publiczny W.A. Wellmana, 1931), musicalami (Poszukiwaczki złota M. Le Roya, 1933), filmami biograficznymi (Pasteur, 1936 i Życie Emila Zoli, 1937, oba W. Dieterlego) oraz przygodowymi (Robin Hood M. Curtiza, 1938).

- Z wytwórnią współpracowali wybitni reżyserzy, m.in.: A. Litvak (Zeznanie szpiega, 1939), M. Curtiz (Casablanca, 1942)

- Do gwiazd wytwórni należeli: B. Davis, H. Bogart

- W okresie międzywojennym wytwórnia wypracowała własny styl — szybki montaż, tematyka społeczna

• MAŁA TRÓJKA:

Columbia:

- Amerykańskie przedsiębiorstwo produkcji i dystrybucji filmów

- Założona w 1924 roku

- Początkowo realizowała westerny klasy B. Status wytwórni zmienił się po zaangażowaniu Franka Capry

- Reżyserzy- Howard Hawks, Charles Vidor, Orson Welles

- Gwiazdy- Carry Grant, Rita Hayworth, Clark Gable, Fred Astaire, Gene Kelly

United Artist:

- Amerykańska spółka filmowa założona w 1919 przez Ch. Chaplina, D. Fairbanksa, M. Pickford i D.W. Griffitha. Korporacja nie posiadała własnych atelier ani kin i zajmowała się rozpowszechnianiem filmów swych założycieli.

- Pierwszym prezydentem był O. Price, w połowie lat 20. kierownictwo objął J.M. Schenck (do 1935).

- Później producentami byli m.in.: A. Korda i S. Goldwyn, pod którego kierownictwem zrealizowano np. filmy W. Wylera: Ślepy zaułek (1937) i Wichrowe wzgórza (1939).

Universal:

- Jedna z najstarszych amerykańskich wytwórni filmowych.

- Powstała w wyniku fuzji utworzonego w 1912 przez C. Laemmle'a koncernu Independent Movie Pictures Company z kilkoma innymi niezależnymi wytwórniami.

- W 1915 roku zbudowano atelier filmowe na obszarze o powierzchni 100 ha w San Fernando Tal, zwane Universal City.

- Wytwórnia przechodziła szereg reorganizacji: w 1936 Laemmle sprzedał studio J. Cheever Cowdin's Standard Capital Corporation.

- W 1946, w wyniku dalszej fuzji, powstała spółka Universal International Production Company, w której miał udział J.A. Rank.

- Ma doniosły wkład w rozwój amerykańskiej kultury filmowej.

- Powstawały tu głównie westerny, horrory, komedie obyczajowe i muzyczne, a także ambitniejsze utwory, np.: Na Zachodzie bez zmian L. Milestone'a (1930, Oscar), Mój pan mąż G. La Cavy (1936).

- Pracowali tu wielcy reżyserzy: E. von Stroheim, J. Ford, A. Hitchcock.

4. UFA

- kino niewybredne, komercyjne: Ernst Lubitsch: „Madame Dubarry” (1919), „żona faraona”, „Sumurn”, „Oczy mumii Ma”: miłostki na tle wielkiej historii

- ekspresjonizm:

a) „Gabinet doktora Caligari” (1919) reż.: R. Wiene, scen.: Carl Mayer i Hans Janowitz, malarze dekoratorzy: Hermann Warm, Walter Röhring, Walter Reimann; subiektywna wizja świata, bohaterem filmu szaleniec, brak zdjęć w plenerze, scenograficzne deformacje, estetyka lęku i koszmarów;

b) „Nosferatu. Symfonia grozy” (1922), reż.: Friedrich Murnau

- Kammerspiel (styl kameralny): wszystko jest małe, kameralne: dekoracje, gesty aktorów, konflikty scenariusza. Realistyczne odbicie życia, dokumentalna niemal prawda, tematy z kroniki gazetowej

a) „Szyny” reż.: Lupu Pick, scen. Carl Meyer

b) „Schody kuchenne” reż. Leopold Jesner, scen. Carl Meyer

c) „Noc sylwestrowa”, reż. Lupu Pick, scen. Carl Meyer

d) „Portier z hotelu Atlantic” reż. Friedrich Murnau, scen. Carl Meyer

- Fritz Lang:

a) „Zmęczona śmierć” (1922),

b) „Nibelungi”

c) „Metropolis”

3

---