Scenariusz lekcji - kl. III gim.
Temat: Muzyka filmowa.
Cele lekcji
Wiadomości
Zapoznanie uczniów z pojęciem „muzyka filmowa”. Wskazanie jej podstawowych funkcji. Odróżnianie funkcji muzyki: ilustracyjna, reprezentacyjna, skojarzeniowa, muzyka jako bohater filmu. Przedstawienie krótkiej historii wykorzystywania muzyki w filmie. Zapoznanie uczniów z przykładami piosenek będących wizytówkami filmów i mające charakter motywów przewodnich filmu. Wskazanie piosenkarzy (czy zespołów), którzy dzięki filmowym przebojom zdobyli nagrody. Przedstawienie pierwszych utworów wykorzystywanych w polskim kinie.
Umiejętności
Uczeń potrafi:
Wyjaśnić pojęcie „muzyka filmowa”.
Wskazać i wyjaśnić funkcje muzyki w filmie.
Wskazać kompozytorów piszących muzykę do filmów.
Wskazać znane krajowe lub światowe przeboje będące wizytówkami filmów.
Metoda i forma pracy
Metoda pogadanki z aktywnym udziałem uczniów. Słuchanie wybranych utworów.
Środki dydaktyczne
Podręcznik: W. Panek, Świat muzyki.
Stanowisko do odtwarzania muzyki.
Nagrania piosenek: Krzesimir Dębski, Dumka na dwa serca.
Krzesimir Dębski, temat z filmu Ogniem i mieczem.
Celine Dion My heart will go on.
Karta pracy ucznia.
Przebieg lekcji
Faza przygotowawcza
Sprawdzenie obecności.
Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie jednej osoby z trzech ostatnich lekcji.
Wspólne zaśpiewanie przy akompaniamencie pianina lub gitary ostatnio poznanej piosenki.
Podanie tematu do zeszytu.
(10 min.)
Faza realizacyjna
Wprowadzenie uczniów w temat lekcji poprzez wysłuchanie piosenki Celine Dion My heart will go on. Metodą pogadanki omówienie pochodzenia utworu i jego cech charakterystycznych. Przypomnienie tematyki filmu Titanic i funkcji, jakie spełniała w owym filmie muzyka. Przypomnienie charakterystycznej sceny tego filmu, w której orkiestra pokładowa grała do ostatniej chwili. Metodą pogadanki wskazanie funkcji muzyki w filmie Titanic.
Metodą opisu przedstawienie różnych płaszczyzn związków muzyki i filmu. Wskazanie muzyki jako elementu podporządkowanego dramaturgii filmu i pełniącego funkcję ilustracyjną. Muzyka jako tło dźwiękowe wspomagające obraz i podkreślające akcję lub stany psychiczne oraz muzyka jako sygnalizator przestrzeni i zjawisk nieukazanych na ekranie.
Metodą prezentacji każdy z uczniów przedstawia swój ulubiony utwór z muzyki filmowej. Prezentuje przynajmniej fragment utworu i omawia swój wybór. Wskazuje funkcję, jaką spełnia wybrane przez niego dzieło, oraz pochodzenie wybranego utworu. Uzasadnia swój wybór.
(25 min.)
Faza podsumowująca
Zapisanie notatki:
Notatka:
Muzyka filmowa - odmiana muzyki poważnej (klasycznej) oraz innych gatunków muzyki, komponowana specjalnie na potrzeby dzieła filmowego, dla jego ilustracji.
Muzyka filmowa może być ilustracją albo też kontrapunktem obrazu, czyli warstwą dopełniającą, charakteryzującą postaci, nastrój, przeżycia psychiczne bohaterów. Po raz pierwszy o muzyce filmowej można było mówić w erze kina niemego, ale od tamtych czasów muzyka filmowa przeszła znaczną ewolucję.
W czasach filmu niemego ilustracja muzyczna obrazu była wykonywana na żywo, w czasie seansu. Zazwyczaj były to utwory odgrywane na pianinie lub przez kameralne zespoły czy orkiestry, ale też duże orkiestry symfoniczne. Zasadnicza różnica pomiędzy muzyką filmową dzisiejszą a ówczesną jest taka, że dziś pisze się ją specjalnie na potrzeby danego filmu. Wówczas natomiast najczęściej wykorzystywano utwory już istniejące, choć oczywiście dobierano je odpowiednio do dramaturgii filmu. Dopiero w późniejszym etapie rozwoju kinematografii muzykę do filmów pisano na specjalne zamówienia, a zajmowali się tym najczęściej kompozytorzy klasyczni, np.: Sergiusz Prokofiew, Dymitr Szostakowicz, Aaron Copland.
(10 min.)
Bibliografia
Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1-3 gimnazjum, WSiP, Warszawa 2004.
Załączniki
Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Muzyka filmowa.
Muzyka filmowa - jeden z gatunków muzyki. Komponowana specjalnie na potrzeby dzieła filmowego, dla jego ilustracji.
Muzyka filmowa może być ilustracją albo też kontrapunktem obrazu - czyli warstwą dopełniającą, charakteryzującą postaci, nastrój, przeżycia psychiczne bohaterów. Po raz pierwszy o muzyce filmowej można było mówić w erze kina niemego, ale od tamtych czasów muzyka filmowa przeszła znaczną ewolucję.
W czasach filmu niemego ilustracja muzyczna obrazu była wykonywana na żywo, w czasie seansu. Zazwyczaj były to utwory odgrywane na pianinie przez tapera, a w bogatszych kinach przez kameralne zespoły, a nawet duże orkiestry, jak np. The London Symphony Orchestra. Muzykę do takich orkiestrowych wykonań pisali na zamówienie realizatorów kompozytorzy, nierzadko uznani, jak Sergiusz Prokofiew i Dymitr Szostakowicz. Taperzy natomiast najczęściej wykorzystywano utwory już istniejące, dobierane do dramaturgii filmu, w czym pomagały im wydawnictwa nutowe będące katalogami motywów uważanych za specjalnie nadające się do scen pogoni, kłamstwa, wyznać miłosnych, tęsknoty itd. Sytuacji tej położył kres film dźwiękowy.
Współczesna muzyka filmowa to w większości odmiana muzyki współczesnej oraz muzyki z epoki klasycznej i epoki romantycznej, główny nurt dzisiejszej muzyki filmowej opiera się na trendach powstałych na przełomie XIX i XX wieku w Rosji, Francji, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych.
We współczesnej muzyce filmowej dąży się do jak najściślejszego oddania świata przedstawianego w filmie, stąd wiele zapożyczeń i stylizacji, zgodnych z opowiadaną historią, z jej miejscem i czasem. Muzyka do filmu o amerykańskim południu będzie zawierała stylizację na muzykę murzyńską, elementy gospel, zaś film o irlandzkim powstaniu - elementy folku irlandzkiego. Michael Kamen, tworząc muzykę do filmów kostiumowych, czerpał z barokowej tradycji, stylizując się na J.S. Bacha i G.F. Händla. Basil Poledouris używa w filmie zimnowojennym motywów rosyjskich pieśni wojskowych, a John Williams w filmie o buncie niewolników afrykańskich rekonstruuje motywy muzyki afrykańskiej.