KURS CZASU TERAŹNIEJSZEGO DLA OPORNYCH
CZAS TERAŹNIEJSZY (PRÄSENS)
Czasowniki w języku polskim w bezokoliczniku zakończone są na końcówkę -ć, a w języku niemieckim na -en (lub rzadko na -n).
Przykłady bezokoliczników w jęz. polskim: iść, spać, leżeć, pisać, wisieć, jeść
Przykłady bezokoliczników w jęz. niemieckim: kommen, wohnen, spielen
Każdy bezokolicznik składa się z tematu i końcówki, na przykład kommen (komm- to temat, a -en to końcówka), wohnen (wohn - to temat, a -en to końcówka) itd.
Czas teraźniejszy w języku niemieckim tworzymy poprzez dodanie do tematu bezokolicznika odpowiednich końcówek. Każdej osobie jest przyporządkowana końcówka według schematu:
ich (ja) |
-e |
du (ty) |
-st (lub rzadziej -est) |
er (on) |
-t (lub rzadziej - et) |
sie (ona) |
|
es (ono) |
|
wir (my) |
en |
ihr (wy) |
-t (lub rzadziej -et) |
sie (oni, one) |
en |
Sie (Pan, Pani, Państwo) |
|
Według tej prostej zasady odmienia się większość czasowników. Oto przykłady praktycznego zastosowania tej reguły.
KOMMEN - POCHODZIĆ
(komm - to temat, a -en to końcówka bezokolicznika)
ich komme - ja pochodzę
du kommst - ty pochodzisz
er/sie/es kommt - on/ona/ono pochodzi
wir kommen - my pochodzimy
ihr kommt - wy przychodzicie
sie kommen - oni/one przychodzą
Sie kommen - Pan/Pani przychodzi, Państwo przychodzą
WOHNEN - MIESZKAĆ
(wohn - to temat, a -en to końcówka bezokolicznika)
ich wohne - ja mieszkam
du wohnst - ty mieszkasz
er/sie/es wohnt - on/ona/ono mieszka
wir wohnen - my mieszkamy
ihr wohnt - wy mieszkacie
sie wohnen - oni/one mieszkają
Sie wohnen - Pan/Pani mieszka, Państwo mieszkają
SPIELEN - GRAĆ
(spiel- to temat, a -en to końcówka bezokolicznika)
ich spiele - ja gram
du spielst - ty grasz
er/sie/es spielt - on/ona/ono gra
wir spielen - my gramy
ihr spielt - wy gracie
sie spielen - oni/one grają
Sie spielen - Pan/Pani gra, Państwo grają
Prawda, że proste? W tabeli z ogólną zasadą pojawił się zapis, że w przypadku osoby „du” dodaje się czasem końcówkę -est, osoby „er/sie/es” oraz „ihr końcówkę -et. Kiedy to robimy?
Jest na to przepis: temat bezokolicznika musi kończyć się na -t, -d (lub rzadziej na -ffn, -tm, -chn. W podręczniku DACHfenster już w pierwszych rozdziałach pojawiły się takie czasowniki, na przykład „arbeiten”- pracować lub „reiten” - jeździć konno. Oto ich odmiany:
ARBEITEN - PRACOWAĆ
arbeit - to temat bezokolicznika, a -en - to końcówka
ich arbeite
du arbeitest (arbeitst byłoby ciężkie do wymówienia)
er/sie/es arbeitet
wir arbeiten
ihr arbeitet
sie arbeiten
Sie arbeiten
REITEN - JEŹDZIĆ KONNO
reit - to temat bezokolicznika, a -en - to końcówka
ich reite
du reitest (reitst byłoby ciężkie do wymówienia)
er/sie/es reitet
wir reiten
ihr reitet
sie reiten
Sie reiten
WYJĄTKI
Nie byłoby reguły bez wyjątków. Takim przypadkiem są bezokoliczniki, których temat kończy się na -ß, -z, -ss, -x, np. czasownik „heißen” - nazywać się lub „tanzen” - tańczyć, które pojawiają się na początku podręcznika.
HEIßEN - nazywać się
heiß- to temat bezokolicznika (kończy się akurat na literę ß), a -en to końcówka
ich heiße
du heißt !!! (końcówka -t, a nie jak to wynika z reguły -st)
er/sie/es heißt
wir heißen
ihr heißt
sie heißen
Sie heißen
TANZEN - tańczyć
tanz- to temat bezokolicznika (kończy się akurat na literę z), a -en to końcówka
ich tanze
du tanzt !!! (końcówka -t, a nie jak to wynika z reguły -st)
er/sie/es tanzt
wir tanzen
ihr tanzt
sie tanzen
Sie tanzen
Inaczej zachowują się czasowniki, które w bezokoliczniku kończą się na -eln. Jest to sytuacja bardzo rzadko, niemniej jednak w podręczniku pojawił się zwrot „Poster sammeln” - zbierać plakaty, gdzie sammeln jest właśnie bezokolicznikiem zakończonym na -eln.
SAMMELN - ZBIERAĆ
sammel - to temat bezokolicznika, a wyjątkowo samo -n to końcówka
ich sammle !!! (dodajemy zwyczajnie końcówkę e, ale drugie -e, które było w temacie znika)
du sammelst
er/sie/es sammelt
wir sammeln
ihr sammelt
sie sammeln
Podsumowując znamy już odmianę czasowników regularnych, czyli umiemy odmienić większość istniejących czasowników. Poznaliśmy też kilka czasowników, które odmieniają się trochę inaczej: arbeiten, reiten, tanzen, heißen, sammeln. Na szczęście wyjątki te dotyczą tylko niektórych osób.
PORADY na sprawdzian!!!
- zapamiętaj, że do każdej osoby pasuje inna końcówka, naucz się osób i schematu końcówek
- uważaj, żeby końcówki dodawać do tematu bezokolicznika (czyli czasownika bez -en), a nie do całego wyrazu. To jest chyba najczęstsza pomyłka na sprawdzianach.
+++++++Istnieją też czasowniki nieregularne, ale to już zupełnie inna bajka…+++++++++++