28a. Bajka ezopowa, bajka zwierzęca, BAJKA MAGICZNA.
Odmiany stylizacji i ich historycznoliteracka aktywność.
Anna Skowron
Odmiany stylizacji i ich historycznoliteracka aktywność.
STYLIZACJA - ostentacyjne przekroczenie intersemiotycznej(międzysystemowej) granicy restrykcyjnej, tj. sięgnięcie po elementy i reguły konstrukcyjne na teren systeu „obcego”, przy wyeksponowaniu znamion ich proweniencji (pochodzenia), a zarazem funkcjonalnej i znaczeniowej modyfikacji w nowym kontekście. Sam fakt przekroczenia owej granicy przybiera charakter międzysystemowej konwersacji i staje się sam przez się czynnikiem znaczeniotwórczym.
- wybór cudzego stylu ( traktowany jako forma, interpretacja i wizja rzeczywistości wpisana w język) i specyficznym jego przekształceniu.
Stylizacje i jej odmiany:
STYLIZACJA WŁAŚCIWA AKCEPTATYWNA:
- Tradycją dla Ksiąg pielgrzymstwa polskiego jest Biblia jest Stary jak i Nowy Testament
tradycją dla powieści Kijowskiego Dziecko przez ptaka przyniesione 1968 jest romanttyczna powieść poetycka (w rodzaju Godziny myśli )
z odmian o podstawie dialektalnej np. Chłopi i Na Sklanym Podhalu
STYLIZACJA QUASI-POLEMICZNA (OKYSYMORONICZNA)
-Tradycją dla wiersza Leśmiana W przeddzień swego zmartwychwstania ( Łąka, 1920) jest wiodąca się od późnego średniowiecza pieśń paschalna i tradycja ewangelijnych apokryfów (Zwłaszcza Ewangeli Nikodema)
-Tradycją dla wiersza Nowaka Psalm wigilijny (Psalmy, 1971) jest paraliturgiczna pieśń bożonarodzeniowa i ludowa pastorałka ( np. w wersji W dzień Bożeego Narodzenia
-Tradycją dla wiersza Różewicza Cierń (Regio, 1969) jest liturgiczna tradycja modlitwy (aktu strzelistego oraz Crego)
STYLIZACJA PARODYSTYCZNA KARYKATURUJĄCA (polemiczna):
- Tradycją dla Trans-Atlantyku Gombrowicza (1953) jest staropolska literatura pamiętnikarska ( zwłaszcza gawęda szlachecka)
-Tradycję dla niektórych opowiadań Mrożka (zwłaszcza w tomie Słoń, 1957 i Wesele w Atomicach, 1959) stanowi realistyczno -obyczajowa nowela XIX-wieczna o zabarwieniu tendencyjnym.
TRAWESTACJA
-Tradycją dla Ksiąg narodu Mickiewicza jest Biblia (zwłaszcza Genesis, Exodus, Ks. Jeremiasza i pasyjne partie Ewangelii);
podobnie dla Widzenia Księdza Piotra z Dziadów-pasyjne partie Ewangelii i ostatnie rozdziały Apokalipsy;
-Tradycją utworu Słowackiego Poema Piasta Dantyszka jest Boska Komedia Dantego;
Tradycją Tristana 46 Kuncewiczowej - Tristan i Izolda.
BURLESKA NISKA
(tylko niektóre jej odmiany wykraczające poza czysto ludyczną funkcję złamania decorum:
- Tradycją dla rozmów Króla Salomona z Marchołtem Jaana z Koszyczek jest Biblia (zwłaszcza Księga Przypowieści i Eklezjastes);
należą tu na ogół wszystkie odmiany parodii sakralnej.
STYLIZACJA FINGUJĄCA WZORZEC:
-Tradycją dla Żywych Kamieni Berenta jest kultura jesieni średniowiecza w warstwie konstrukcyjnej - model romansu rycerskiego sprojektowany wtórnie na podstawie rozmaitych średniowiecznych źródeł, m.in. przez filtr tradycji wagnerowskiej; w warstwie językowej - jest to nieokreślony ''język archaiczny'', silnie 'upoetyzowany, zbudowany w znacznej mierze z pseudoarchaicznych neologizmów
-Tradycją dla cyklu Bolesław Chrobry Gołubiewa jest hipotetycznie ,,zrekonstruowana'' staropolszczyzna, bez ściśle gramatycznohistorycznych narzędzi, w znacznej mierze za pomocą quasi-archaicznych neologizmów
historycznoliteracka aktywność stylizacji
PASTISZ- (odmiana stylizacji) nie przekształca znaczeniowo i funkcjonalnie tradycji, ku której siega, ale ją przybliża i naświetla - „objaśnia”. „Stylizacja właściwa” natomiast dokonuje zawsze swoistej historycznoliterackiej translokacji tradycji odległej,zmieniając przy tym pierwotne sensy i funkcje ( przez wartościującą selekcje jej elementów, przed wszystkim dlatego, że elementy te włączone są w nowe wiązki strukturalne w obrębie tekstu - na różnych jego poziomach, a co za tym idzie w paradygmaty aktualnych kontekstów semiotycznych, nie wyzbywając się pierwotnej przynależności i znaczeń). 1.Akt stylizacji przy pomocy elementów swego wzorca ingeruj w aktualne systemy kontekstu literackiego i wzbogaca tradycję zastaną współceśnie. 2. Reinterpretacja przeszłości i ingerencja w teraźniejszość to dwa równoczesne aspekty funkcjonalne stylizacji właściwej. 3. Po trzecie nawązuje zatarte lub zerwane więzi swej teraźniejszości z przeszłością; wzbudza i odnawia historyczna ciągłość tradycji. Wpływa aktywnie na tokprocesu historycznoliterackiego. Patisz posiada wszystkie cechy stylizacji OPRÓCZ TYCH TRZECH. Ale zawiera pewien aspekt historyczny, szczególnie potraktowany. Pastisz bawi się z tradycją, z historią, z przeszłością literacką. Tą ludycza metodą uczy jej języka, wskazuje na jego odrebność, „innośś” (ustawiaąc go w świetle niezwykłych dla niego kontekstów semiotycznych, w których obrebie przebiega aktualna komunikacja literacka. To sprawia, że ma on (pastisz) bardziej uwypukloną funkcję metajęzykową. To zaś wypływa z:
izolacji tekstu pastiszowego w kontekście aktualnym
jego nieaktywności i niełączliwości ze stylami tego kontekstu (indyferencji wobec ich aktualnych zada artystycznych).
funkcja refrencyjna tekstu zostaje wchłonieta przez metajęzykową i autoteliczną (cały tekst sam siebie pokazuje jako znak stylu Wraz z jego typowymi kompetencjami semantycznymi - tematami). Mówiąc inaczej: rzeczywistym i jedynym relatywnym signife tekstu jest system stylistyczny , wzięty jako semiotyczna całość.
Bachtin:
Cudzą koncepcję artystyczno-przedmiotową podporządkowuje stylizacja celom własnym, czyli nowej koncepcji. Sylizujący wykorzystuje obcy punkt widzenia dla celów własnych.
Pastisz jest sztuką zabawy w komunikacje niż rzeczywistą przedmiotową komunikacją. Jak zauważa Głowiński, historyczny aspekt pastiszu „objawia się się jako dystans wobec stylu historycznego, pozwalający zapanować nad jego tajemnicami i wyjawić właściwe mu ograniczeni”.( Przy czym w pastiszu nie wystepują pewne historyczne aspekty właściwe innym rodzajom styizacji, o tyl ta właśnie jego cecha obecna jest we wszystkich rodzajach stylizacji historycznej). Pastisz stanowi jedynie wyraz historyzmu postawy stylizatora. Mówi historycznym, „obcym” językiem nie po to, aby aktualnie przy jego pomocy coś nowgo powiedzieć, ale po ty by te historyczną językowość wyeksponować. Tekst, który uznamy za stylizacje właściwą - mówi swoje, ale mówi to „cudzymi słowami” i zarazem konfrontuje w samym akcie komunikacji, lecz także na poziomie swej konstrukcji artystycznej - to, co sam ma właśnie do powiedzenia, z tym co na ów temat miałby do powiedzenia język, który stał się przedmiotem stylizacji. A zatem reinterpretuje własną informację w kontekście tamtego „odległego” języka.
Cz. Miłosz Rozmowa na Wielkanoc
- do pastiszu podobny ale pastiszem zdecydowanie nie jest - rekonstrukcja języka metafizycznej poezji barokowej
Tekst Miłosza za pomocą tego zrekonstruowanego języka mówi „swoje” do „swoich”, do współczesnych, i w głębokiej strukturze znaczeniowej - o „swoich”, o poecie amym przede wszystkim. Rozmowa Wielkanocna z 1620 roku toczy się dziś i chodzi w niej także o dziś. Ale toczy się w języku, jaki zapanował w poezji po kryzysie renesansu.
Konstrukcja tekstu nie jest jednolita:
przenikają ją liczne antynomiczne napięcia
jest semiotycznie policentryczna
napięcia powstają w przekroju wertykalnym ( między ich „językami”), jak i w obrębie poszczególnych warstw, w ich linearnymporządku syntaktycznym
(Pobieżne prześledzenie tego)
FORMA GATUNKOWA- utwór jest dialogiem, nawiązuje do starego gat. dialogów problemowych „z tezą”, zwłaszcza zaś charakterystycznych dl reformacji i kontrreformacji propagandowych dialogów-sporów, ale zarazem „rozmówcy” ci nigdy wprost nie zwracaja się do siebie, faktycznie nie konwersują, odwróceni niejako do siebie plecami wygłaszają wchodzące wyłącznie w światopoglądową - nie językową - interakcję monologu.
KONSTRUKCJA POSTACI , ICH POSTAW, PUNKTÓW WIDZENIA.
POZIOM ŚWIATOPOGLĄDOWY- Słowo to twór gruntownie uczasowiony, zwycięża czas. W przestrzeni intertekstualnej znajdziemy nie tylko kilku antycznych i średniowiecznych teologów, ale wszystkich tych poetów metafizycznych, którzy wydawali walkę czasowi, przemijaniu i metafizycznej pustce.
STYLISTYKA I SEMANTYKA POETYCKA - Nakładanie się sprzecznych tonacji stylistycznych: a)styl żartobliwie modlitewny: wyznania aktów skruchy b) Styl retoryczno-abstrakcyjny c)styl sformalizowanej antycznej konwencji obrazowej d) styl werystycznej makabry naturalistycznej e) styl obyczajowego codziennego konkretu i szczegółu f) werystyczny styl „fizjologiczny”. Zarazem jednak podlegająswoistemu zabiegowi „uwspółcześniajcemu”, podmiotowej polaryzacji: wypowiedzi byłego arianina oscylują wokół stylu żarliwie modlitewnego i retorycznego, wypowiedzi jego adwersarza - wokół stylu brutalnego, naturalistycznego. Autor wskazuje podobieństwo dwóch nurtów: Herbertowskiego neoklasycyzmu i Grochowiakowego „turpizmu”, z jego barokowymi reminiscencjami i stylizacjami.
POZIOM SYNTAKTYCZNY - Jest ona ukształtowany wdług zasad liryki współczesnej, tj. z sekwencji krótkich, dobitnych, prostych zdań, słabo rozwiniętych.
POZIOM FLEKSJI, ZWIĄZKÓW SYNTAKTYCZNYCH I FONETYKI -antynomiczna opozycja wertykalna wobec poziomów silniej archaizowanych wybija się plan pierwszy.
POZIOM FRAZEOLOGICZNY - w przestrzeni intertekstualnej należy zatem umieścić staropolskie style konwersacyjne, a także literackie retoryczne.
POZIOM WESYFIKACYJNY - ukształtowanie tekstu na tej płaszczyźnie nie ma nic wspólnego ze stylem poezji barokowej. a) strofika - epicka sekstyna, która w polskiej poezji barokowej należy do wyjątków ( stanowi symptom poezji romantycznej) b) tok rytmiczno-intonacyjny- regularny jedenastozgłoskowiec o silnych intonacyjnych śrdniówki i klauzuli, sprzeczny z zasadami wierszy barokowych.
Wnioski:
Barok był okresem zbyt odległym, zbyt zdezaktywizowanym, by go w naturalny sposób podjąć i zasymilować. Kryzys „postawangardy” i ekspancja „neoklasycyzmu” wiążą się zestylizatorskimi zabiegami wobec tej barokowej przestrzeni intertekstualnej.
Reinterpretując i aktualizując za pomocą stylizacji fragment odległego w czasie dziedzictwa, poszerza i przekształcakontekst swej aktualnej tradycji; nie tylko go wzbogaca, lecz dynamizuje diachronicznie i włącza w historyczny dialog międzytekstowy i międzystylowy.
STYLIZACJA WŁAŚCIWA - podejmuje intensywnąkonwersację intertekstualną (intersemiotyczną) ze swoim wzorcem, ale z nim nie polemizuje, nie karykaturuje go ani nie neguje, modyfikuje jego semiotyczne impulsy (stylizacja akceptatywna).
By inne elementy stylizacji uobecniały się, ożywały i przekształcały w kolejnych teraźniejszościach, to podstawową cechą tradycji będzie status PRESENT PERFECT: stan rzeczy, który już się dawniej dokonał, ale który nadal, „teraz”, trwa i zachowuje aktywną moc.W takim razie każda stylizacja historyczna( nie tylko akceptatywna, również np. parodia - najprostszy przykład stylizacji właściwej) byłaby próbą nadania statusu present perfect faktom umiejscowionym aktualnie w plusquamperfectum!
Natomiast stylizacja jest taką transfiguracją przeszłości, która w rezultacie nie daje stylu jednorodnego i pełnoprawnego. Przestrzeń intertekstualna utworu stylizowanego jest również heterogenna. Elementy stylistyczne „języków” przeszłości,formy innosystemowe włącza bezkolizyjnie w nowy kontekst, czyni je składnikami aktualnego „języka”, aktualnych kodów twórczości. Stylizacja wnosi te pochodzące z plusquamperfectum formy czy style na terytorium własnej współczesności.
Bajka ezopowa, bajka zwierzęca, BAJKA MAGICZNA.
Morfologia bajki, W. Propp
morfologia bajki tj, opis bajki według jej części składowych, stosunków wzajemnych zachodzących między nimi oraz ich odniesień do całości.
Czym jest bajka? Autor przyjmie założenie Wiesiołowskiego, że fabuła to kompleks motywów. Dla niego motyw jest czymś pierwotnym, fabuła - wtórnym. Ogólna reguła brzmi: „odgraniczać zagadnienie motywów od zagadnienia fabuł”. Jednak Wiesiołowski podał błędną definicję motywu, więc trzeba to zbadać raz jeszcze (Propp: „dane przez W. wyjaśnienie terminu motyw obecnie nie może mieć już zastosowania”).
bajka magiczna
Metoda: wydzielanie konstytuujących części bajek porównanie bajek ze względu na te części rezultat: morfologia, czyli opis bajki według jej części składowych, stosunków wzajemnych zachodzących między nimi i ich odniesień do całości.
Propp bada bajkę w oparciu o funkcje działających postaci (bohaterowie bajek, choć różni, często czynią to samo; sposób realizacji może się zmieniać, ale funkcja ich działania jest zawsze wielkością stałą). Funkcje osób działających to właśnie to, co Wiesiołowski nazwał motywem.
Z reguły bajki są różnorodne pod względem wielości bohaterów, ale funkcje tych bohaterów są powtarzalne i nieliczne. Przez funkcję będziemy rozumieli działanie bohatera określone z punktu widzenia jego doniosłości dla toku akcji. Niektóre czynności, mimo że nazywają się tak samo (np. danie pieniędzy bohaterowi przez ojca i wygranie pieniędzy przez bohatera - w obu przypadkach pieniądze są mu przekazane), mają inną funkcję.
Tezy:
-Funkcje działających postaci są stałymi i niezmiennymi elementami bajki - niezależnie od tego, w jaki sposób i przez kogo są realizowane. Stanowią one podstawowe części składowe bajki
-Liczba funkcji właściwych bajce magicznej jest ograniczona (w przeciwieństwie do bohaterów)
-Następstwo funkcji jest zawsze takie samo (tzn. kolejność zdarzeń w bajce jest zawsze taka sama)
-Pod względem konstrukcji wszystkie bajki magiczne należą do tego samego typu
Funkcje działających postaci:
Bajka ropoczyna się zazwyczaj od pewnej sytuacji wyjściowej [ SYTUACJA POCZĄTKOWA] ( wyliczenie członków rodziny, wprowadzenie przyszłego bohatera poprzez wymienienie jego imienia albo wzmianki o sytuacji w jakiej on się znajduje). Ta sytuacja nie jest funkcją, stanowi ważny element morfologiczny. Za sytuację początkową następują funkcje:
I ODEJŚCIE
Odejście z domu
II ZAKAZ
Bohater otrzymuje zakaz
III NARUSZENIE
Naruszenie zakazu
IV WYWIADYWANIE SIĘ
Antagonista usiłuje zdobyć wiadomość o bohaterze
V UDZIELENIE INFORMACJI
Antagonista otrzymuje wiadomość o swoje ofierze
VI PODSTĘP
Antagonista usiłuje oszukać ofiarę aby zawładnąć ją lub zagarnąć jej mienie
VII WSPOMAGANIE
Ofiara ulega podstępowi i tym samym pomaga wrogowi
VIII SZKODZENIE
Antagonista wyrządza krzywdę albo szkodzi członkowi rodziny
VIIIa BRAK CZEGOŚ
Któremuś z członków rodziny czegoś brakuje, pragnąłby coś posiadać
IX POŚREDNICTWO
MOMENT ŁĄCZĄCY
Oznajmienie o szkodzie (nieszczęściu) lub braku, do bohatera zwraca się ktoś z prośbą lub rozkazem, wysyła go lub uwalnia
X POCZĄTEK PRZECIWDZIAŁANIA
Poszukiwacz zgadza się lub decyduje na przeciwdziałanie
XI WYPRAWA
Bohater opuszcza dom
XII PIERWSZA FUNKCJA DONATORA
Bohater zostaje poddany próbie, jest wypytywany, staje się ofiarą napaści itp., co przygotowuje przekazanie mu magicznego środka albo pomocnika.
XIII REAKCJA BOHATERA
Reakcja bohatera na działania przyszłego donatora
XIV PRZEKAZANIE, OTRZYMANIE MAGICZNEGO ŚRODKA
Bohater wchodzi w posiadanie magicznego środka
XV PRZENIESIENIE PRZESTRZENNE MIEDZY DWOM KRÓLESTWAMI, PRZEWODNICTWO W DRODZE
Bohater przenosi się, jest przeniesiony lub przyprowadzony w miejsce, gdzie znajduje się przedmiot jego poszukiwań
XVI WALKA
Bohater i jego antagonista przystępują do bezpośredniej walki.
XVII ZNAMIĘ
Bohater otrzymuje znamię
XVII ZWYCIĘSTWO
Zwycięstwo nad antagonistą
XIX LIKWIDACJA NIESZCZĘŚCIA LUB BRAKU
Likwidacja początkowej szkody lub braku
XX POWRÓT
Powrót bohatera
XXI PRZEŚLADOWANIE, POŚCIG
Prześladowanie bohatera
XXII
OCALENIE
Ocalenie bohatera od pościgu
XXIII
NIEROZPOZNANE PRZYBYCIE
Nierozpoznany przez nikogo bohater przybywa do domu lub innego kraju
XXIV
NIEUZASADNIONE ROSZCZEGNIA
Uzurpator wysuwa nieuzasadnione roszczenia
XXV
TRUDNE ZADANIE
Bohater otrzymuje trudne zadanie
XXVI
WYKONANIE
Wykonanie zadania
XXVII
ROZPOZNANIE
Rozpoznanie bohatera
XXVIII
ZDEMASKOWANIE
Uzurpator zostaje zdemaskowany
XXIX
TRANSFIGURACJA
Bohater przybiera nową postać
XXX
KARA
Przeciwnikowi zostaje wymierzona kara
XXXI
WESELE
Bohater zawiera małżeństwo i zostaje carem
Antagonista - przeciwnik bohatera
Donator ( dostarczyciel) - obdarza bohatera pewnym środkiem (zazwyczaj magicznym), który pozwala następnie bohaterowi na likwidację nieszczęścia.
Funkcja ta wprowadza do bajki bohatera dwojakiego rodzaju
1) Jeśli zostaje porwana dziewczyna, a w ślad za nią rusza Iwan - to bohaterem bajki jest Iwan nie porwana dziewczyna ;)
2) Jeśli zostaje porwana lub wygnana dziewczyna lub chłopiec - i bajka postępuje w ślad za wygnanym - to bohaterem bajki jest porwana. Takich bohaterów można nazwać bohaterami pokrzywdzonymi.
Celem poszukiwaczy są poszukiwania, cel pokrzywdzonych - dają początek drodze, na której poszukiwania nie istnieją.
Dalej mamy już właściwy tok akcji.
Bohater bajki magicznej to taka postać, która albo bezpośrednio w zawiązaniu akcji poniosła stratę wskutek działań przeciwnika, albo też taka, która zgodziła się zlikwidować nieszczęście (lub brak) dotyczące innej osoby. Z punktu widzenia toku akcji bohater jest postacią, posługującą się magicznym środkiem (pomocnikiem) i wykorzystującą go (wysługującą się nim) dla własnych celów.
Wnioski:
Liczba funkcji jest bardzo ograniczona (jest ich tylko 31 po przebadaniu 100 bajek - to optymalna ilość, więcej badać nie trzeba, bo funkcje będą się tylko powtarzać). W granicach tych funkcji mieszczą się całkowicie akcje wszystkich bajek przebadanego materiału, a także i akcje wielu innych bajek różnych narodów.
Dystrybucja funkcji między działające postaci
Wyszczególnione powyżej funkcje grupują się wokół poszczególnych głównych postaci bajki. Tworzą w ten sposób tzw. przez Proppa kręgi akcji. Jest ich siedem (nie liczy się pierwszych siedmiu funkcji przygotowawczych, bo są z tego punktu widzenia nieistotne).
-krąg przeciwnika
-krąg donatora
-krąg magicznego pomocnika
-krąg osoby poszukiwanej (pokrzywdzonej)
-krąg osoby wyprawiającej bohatera w drogę
-krąg bohatera właściwego
-krąg fałszywego bohatera
To tylko ogólny model a poszczególne utwory mogą go realizować z odchyleniami (np. na jedną postać przypada kilka kręgów akcji albo jeden krąg przypada na kilka postaci).
Sposoby włączania postaci w tok akcji:
Każda z postaci bajkowych posiada właściwy sobie sposób pojawiania się:
-przeciwnik pojawia się dwa razy: pierwszy raz natychmiast po zawiązaniu pojawia się nagle i znika, drugi raz jako osoba odszukana przez bohatera i zwyciężona w walce, ew. trzeci raz jako osoba ścigająca bohatera uchodzącego ze zdobyczą
-donator pojawia się raz, napotkany niespodziewanie i przypadkowo
-magiczny pomocnik - tak jak donator
-uzurpator i osoba poszukiwana oraz bohater właściwy są zazwyczaj włączeni w akcję już w sytuacji początkowej
Bajka jako całość. Sposoby łączenia opowiadań
Bajka - wszelki rozwój akcji poczynając od szkodzenia lub braku poprzez funkcje pośrednie aż do wesela lub innych funkcji występujących w charakterze rozwiązania. Bywają nimi niekiedy: przekazanie magicznego środka, zdobycia czegoś lub w ogóle likwidacja nieszczęścia, ocalenie itd. Taki przebieg nazywamy sekwencją.
Jedna bajka może zawierać kilka sekwencji (ale może składać się też z jednej). Sekwencje mogą być łączone np. jedna bezpośrednio za drugą, w ciągu jednej ma miejsce sekwencja epizodyczna (jedna mniejsza sekwencja w drugiej większej), bajka może się rozpoczynać od dwóch szkód i wtedy rozwiązaniu ulega najpierw jedna, potem druga sekwencja albo mają wspólne zakończenie itd.
Zagadnienie klasyfikacji
Bajka magiczna jest to opowiadanie oparte na regularnym następstwie wariantów gatunkowych przytoczonych funkcji przy czym w każdym opowiadaniu niektóre z nich mogą się powtarzać, inne znowu mogą nie występować.
Klasyfikację bajki można przeprowadzić na zasadzie występowania w niej wykluczających się funkcji. W większości bajek nie występują obok siebie pary funkcji:
walka z przeciwnikiem i zwycięstwo nad nim
trudne zadanie i jego rozwiązanie
Na 100 bajek tylko w 3 wystąpiły obie te pary funkcji razem, w jednej sekwencji (ale mogą występować w jednej bajce np. w dwóch lub kilku sekwencjach następujących po sobie).
Stosunek poszczególnych form struktury bajki do ich ogólnej konstrukcji
Jeśli wypiszemy schematy bajek, w których
a) występuje tylko sekwencja A,
b) występuje tylko sekwencja B,
c) A i B występują razem, obok siebie w jednej bajce,
d) w bajce nie występują ani A, ani B,
to okaże się, że ich schemat, mimo różnych konfiguracji tych funkcji, jest prawie taki sam, jest jednorodny dla wszystkich bajek magicznych (udowodnienie 3. tezy autora pracy).
Jedna funkcja najczęściej pociąga za sobą funkcję typową dla tej pierwszej, np.:
zawsze powiązane są ze sobą elementy: walka na otwartym polu i zwycięstwo na otwartym polu (niedopuszczalne jest zestawienie: walka na otwartym polu i np. zwycięstwo w kartach); zakaz - naruszenie zakazu; wywiadywanie się - otrzymanie wiadomości; znamię - rozpoznanie itd.
są funkcje, które mogą łączyć się dowolnie z kilkoma innymi, np. pościg może się łączyć z
rzuceniem za siebie jakiegoś przedmiotu, a tym samym utrudnieniem pościgu goniącemu,
z b) z przemianą uciekającego w jakiś niewidoczny przedmiot, co też utrudnia pościg itd.
wszystkie pozostałe elementy, w tym także pozostałe pary funkcji jako takie, mogą się ze sobą łączyć całkowicie swobodnie, nie naruszając przy tym zasad logicznych ani artystycznych.
Wniosek: można samemu sztucznie tworzyć nowe fabuły w nieograniczonych ilościach, przy czym wszystkie one będą odzwierciedlały podstawowy schemat, nie będąc jednocześnie jedna do drugiej podobne.
Słownik terminów literackich:
Bajka zwierząca:
wierszowana alegoryczna opowieść, która służy do wypowiedzenia pewnej nauki moralnej o charakterze moralnym I powszechnym. Postacie zwierząt występują jako równoważniki określonych typów ludzkich, a relacje między nimi stanowią odpowiedniki społeczne stosunków i instytucji. Stałość związków między tymi równoważnikami a określonymi cechami ludzkich postaw i charakterów (np. lis a przebiegłość, mrówka a pracowitość, baran - głupota) czyni z bajki wypowiedź alegoryczną.
Literatura:
-S. Balbus, Między stylami.
-W. Propp, Morfologia bajki, Pamiętnik Literacki, z.4.
M. Bachtin, Problemy poetyki Dostojewskiego, s. 287.