Przemówienia Przewodniczącego Partii Samoobrona RP, Posła na Sejm RP Andrzeja Leppera w czasie IV Kadencji Sejmu RP
Tom I; październik 2001 - lipiec 2003; Warszawa 2003
Od Redakcji
Szanowny Internauto!
Niniejszym publikujemy zapowiedź, mającego się niebawem ukazać w formie książkowej, pierwszego tomu zbioru przemówień sejmowych Przewodniczącego Partii Samoobrona RP Andrzeja Leppera. Naszym zamiarem jest wydanie najważniejszych przemówień, wygłoszonych na forum IV Kadencji Sejmu RP w trakcie pełnienia przez Niego funkcji Posła i Przewodniczącego Klubu Parlamentarnego, którego członkami są posłowie i senatorowie Samoobrony RP. Drugi tom ukaże się z upływem obecnej kadencji Sejmu.
W tej zapowiedzi wydawniczej zespół redakcyjny podjął decyzję o opublikowaniu spisu treści wydania książkowego oraz jednego przemówienia, wygłoszonego w trakcie debaty nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim. Pod względem redakcyjnym tekst poniższy określa specyfikę opracowania wszystkich pozostałych przemówień.
Liczymy, że mająca ukazać się w najbliższym czasie książka spełni oczekiwania czytelników. Przedstawiając prawdziwy obraz i charakter wystąpień sejmowych Posła Andrzeja Leppera, czekamy na pierwsze sugestie i uwagi pod jej adresem.
Marcin Domagała
Kazimierz Zdunowski
SPIS TREŚCI
Od Przewodniczącego
Od Redakcji
O Narodowym Banku Polskim
1. Debata nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim
O prywatyzacji
2. Debata poświęcona informacji Prezesa Rady Ministrów w sprawie prywatyzacji przedsiębiorstwa energetycznego STOEN
O hipermarketach
3. Debata na temat szkodliwych skutków działalności hipermarketów w Polsce
O rolnictwie
4. Debata na temat podatku rolnego
5. Debata o kształtowaniu ustroju rolnego
6. Debata sejmowa poświęcona brutalnej akcji policji wobec osób blokujących drogi w proteście przeciwko polityce Rządu
O polityce zagranicznej
7. Debata poświęcona wysłaniu polskiego kontyngentu wojskowego w składzie sił sojuszniczych w operacji "Trwała wolność" w Afganistanie w drodze reakcji na atak terrorystyczny w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych
8. Debata poświęcona kierunkom polityki zagranicznej w 2002 r.
9. Debata poświęcona kierunkom polityki zagranicznej w 2003 r.
10. Debata w sprawie udziału Polskich Sił Zbrojnych w konflikcie zbrojnym w Iraku
O podatkach
11. Debata sejmowa poświęcona rządowemu projektowi ustawy o abolicji podatkowej
O górnictwie
12. Debata o informacji rządowej na temat sytuacji w górnictwie polskim i planach jego dalszej restrukturyzacji
O polityce zdrowotnej państwa
13. Debata o projekcie ustawy o wprowadzeniu Narodowym Funduszu Zdrowia
O mediach
14. Debata na temat nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji
15. Debata poświęcona wezwaniu Premiera Leszka Millera do dymisji w związku z aferą korupcyjną dotyczącą kupna korzystnych zapisów w ustawie o mediach
O wyborach
16. Debata sejmowa dotycząca referendum ogólnokrajowego w dniu 22 listopada 2002 roku
Pozbawienie immunitetu, odwołanie z funkcji Wicemarszałka Sejmu oraz wotum nieufności dla ministrów rządu
17. Debata nad odwołaniem Posła Andrzeja Leppera ze stanowiska Wicemarszałka Sejmu RP
18. Debata nad udzieleniem wotum nieufności Ministrowi Spraw Zagranicznych Włodzimierzowi Cimoszewiczowi z powodu poczynienia istotnych ustępstw podczas wizyty w Brukseli w sprawie warunków przystąpienia Polski do Unii Europejskiej bez poinformowania o powyższym fakcie Sejmu RP, sejmowej Komisji Europejskiej oraz polskiej opinii publicznej a następnie systematycznego uchylania się od przedstawienia tego stanowiska Sejmowi i przyczyn jego zmiany
19. Debata na temat pozbawienia immunitetu poselskiego posła Andrzeja Leppera
20. Debata nad wnioskiem o wyrażenie wotum nieufności dla Ministra Zdrowia Mariusza Łapińskiego
21. Debata na temat odwołania z funkcji Marszałka Sejmu Posła Marka Borowskiego
22. Debata poświęcona wnioskowi o wotum nieufności dla Ministra Finansów Grzegorza Kołodki
23. Debata nad wnioskami o wyrażenie wotum nieufności Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji Krzysztofowi Janikowi
O Unii Europejskiej
24. Debata na temat referendum o przystąpieniu do Unii Europejskiej
25. Debata poświęcona negocjacjom w sprawie wejścia Polski do Unii Europejskiej
26. Debata na temat wyników negocjacji o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej
27. Debata na temat przystąpienia Polski do Unii Europejskiej
O wynagrodzeniach posłów i senatorów
28. Debata o ustawie o zmianach wynagrodzeń posłów i senatorów
29. Przemówienie Przewodniczącego Samoobrony RP na IV Nadzwyczajnym Kongresie Partii
30. Spis projektów Ustaw złożonych przez Klub Parlamentarny Samoobrona RP do Marszałka Sejmu RP Marka Borowskiego
31. Spis projektów Uchwał złożonych przez Klub Parlamentarny Samoobrona RP do Marszałka Sejmu RP Marka Borowskiego
32. Spis projektów Rezolucji i innych aktów złożonych przez Klub Parlamentarny Samoobrona RP do Marszałka Sejmu RP Marka Borowskiego
O NARODOWYM BANKU POLSKIM
Zgodnie z Uchwałą nr 4 Trzeciego Kongresu Samoobrony RP posłowie Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP w dniu 22 lutego 2002 r. złożyli projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim zawartym w druk sejmowym nr 772. Na posła sprawozdawcę tego projektu został wyznaczony Andrzej Lepper.
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
To zaszczyt i honor dla mnie, że przed powagą i godnością Rzeczypospolitej mogę przedstawić i uzasadnić projekt ustawy o znaczeniu ustrojowym. W tym jednym fakcie zawiera się cała wielkość ruchu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.
Wyszliśmy ze swoich mieszkań, domów, chałup, ze swoich gospodarstw rolnych, warsztatów rzemieślniczych, stanowisk pracy, z kolejek dla bezrobotnych po pracę i po zasiłki, aby zaprotestować przeciw niesprawiedliwości społecznej. Z woli narodu zostaliśmy wybrani do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Nie ma i nigdy już nie będzie z naszej strony zgody na bandytyzm gospodarczy, na niszczenie i rozkradanie Polski, na niszczenie przyszłości naszych dzieci i wnuków. Wiadomości o polskim Rządzie nie da się chować pod stołem i pod dywanem w kancelariach Prezydenta i Premiera.
Co chwilę ośrodki pozarządowe, a obecnie już i rządowe, publikują informacje o sytuacji społecznej w Polsce. To wasza gazeta, gazeta rządzących, Panie Premierze, gazeta Sojuszu Lewicy Demokratycznej - "Trybuna", wasza gazeta dzisiaj publikuje zastraszające dane - "Ludzie spod kreski" .
Wstyd i hańba, że jeszcze macie w nazwie Sojusz Lewicy - Lewicy Demokratycznej (Oklaski) i dochodzi do takiej sytuacji w kraju. Ta sytuacja jest taka: 57% Polaków żyje poniżej minimum socjalnego, 10% Polaków żyje poniżej minimum egzystencji, 33% dzieci polskich żyje w ubóstwie, 2 mln dzieci przychodzi do szkoły głodnych, 1 mln dzieci spożywa dziennie jeden posiłek w domu i to niepełny.
Rząd kupuje samoloty służbowe, ministrowie wymieniają samochody służbowe na nowe z podgrzewanymi siedzeniami, afera w sprawie o łapówki goni aferę, a dzieci nie mają butów, żeby pójść do szkoły. Nasze dzieci mdleją na korytarzach szkolnych z głodu, bo wychodzą do szkoły bez śniadania, a w tym czasie środki masowego przekazu zajmują się problemami Białorusi, Ukrainy, Rosji, innych państw, tylko nie własnym problemem. Nie problemem
*1) Baran Violetta, "Ludzie spod kreski" [w:] "Trybuna" 24.01.03, s. 1 i 3.
biedy i nędzy w Polsce. Według was ważne jest przedstawianie sytuacji w innych państwach. My, jako Polska, rozwiążmy własne problemy a nie wywołujmy różnego rodzaju fobie, antybiałoruską, antyukraińską, antyrosyjską. Czy wy, rządzący rozumiecie to i wiecie o tym?
Samoobrona ze swoim hasłem: "Człowiek, rodzina, praca, godne życie", zawierającym wartości najbliższe każdemu z nas, jest wystarczająco silna i gotowa, aby skutecznie zaprotestować przeciw niegodziwości elit politycznych i przedstawić własne ustrojowe rozwiązania dla naprawy Rzeczypospolitej.
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim złożyliśmy do laski marszałkowskiej w dniu 22 lutego 2002 r., a więc prawie rok temu. Przyświecały nam dwa proste i jasne cele społeczne i gospodarcze. Po pierwsze, naprawić złe prawo. Po drugie, stworzyć prawne podstawy do usunięcia maniaka gospodarczego ze stanowiska Prezesa Narodowego Banku Polskiego za każdym razem, jeżeli taki znalazłby się na tym stanowisku.
(Oklaski)
To nie jest moja prywatna wojna z Balcerowiczem , co chcą wmówić społeczeństwu środki masowego przekazu. To jest nasza skuteczna realizacja naszego programu wyborczego. Chcemy zmiany polityki finansowej państwa. To jest konsekwentna praca dla naprawy Rzeczypospolitej w taki sposób, aby złe prawo zastąpić prawem dobrym i aby nie można było już nigdy w przyszłości podzielić Polski na Polaków Balcerowicza wykonujących swój nieodwołalny mandat z woli oligarchii finansowej i na Polaków rządzących z woli wyborców.
Polska stała się z kraju o rozwiniętym przemyśle i rolnictwie oraz bogatych i stabilnych rynkach zagranicznych i niewielkim zadłużeniu, jak na obecne standardy, krajem o katastrofalnym, trzydziestoprocentowym jawnym i ukrytym bezrobociu strukturalnym, i krajem trwałego deficytu w handlu zagranicznym, który wynosił za lata 1995-2000 ponad 76 mld dolarów, w tym wobec krajów Unii Europejskiej ponad 51 mld dolarów. Ujemne saldo w handlu zagranicznym przekracza 50% wartości polskiego eksportu. Polska jest krajem zadłużonym, którego dług wewnętrzny i zagraniczny przekracza 100 mld dolarów, pozbawionym wpływu na polski system bankowy i finansowy. Należy tu wspomnieć tzw. "długu gierkowskim", który wypominany był przez wiele lat po przemianach w 1989 r., żeby wszyscy w Polsce wiedzieli, iż w 1989 r. zadłużenie zagraniczne Polski wynosiło ok. 48 mld dolarów razem z odsetkami.
*2) Leszek Balcerowicz, profesor ekonomii, Prezes Narodowego Banku Polskiego od 22 grudnia 2000 r. Wcześniej od września 1989 do grudnia 1991 r., Wicepremier i Minister Finansów kolejno w rządach Tadeusza Mazowieckiego i Jana Krzysztofa Bieleckiego. Od kwietnia 1995 do grudnia 2000 r. pełnił funkcję Przewodniczącego Unii Wolności. Później od października 1997 do czerwca 2000 roku ponownie pełnił funkcję Wicepremiera i Ministra Finansów w rządzie Jerzego Buzka.
Co się stało w ciągu tych 13 lat, że zadłużenie zewnętrzne państwa stanowi ok. 70 mld dolarów, a zadłużenie firm prywatnych w bankach zachodnich to następne ok. 30 mld dolarów, czyli razem jest to prawie 100 mld dolarów?
Co zbudowano przez te 13 lat?
Piękne świątynie bożka pieniądza, ładne banki, zbudowano coraz to nowsze super- i hipermarkety, za nasze pieniądze i to jest wszystko.
Gdzie powstały nowe fabryki?
Ile wybudowano hut, kopalń, ile zbudowano dróg?
Proszę pokazać, proszę rozliczyć się z tego. Tego po prostu nie ma. Dług Gierka nie ma większego usprawiedliwienia, ale było wtedy widać, że cokolwiek w Polsce się buduje. Dzisiaj, niestety, tego nie widać. Nie ma mieszkań, nie ma zakładów pracy! W jakim stanie są drogi, wszyscy dokładnie widzimy, a jakie są potrzeby, też wszyscy wiemy.
Polska stała się krajem bez własnej polityki pieniężnej, przemysłowej i rolnej, stała się krajem bez realnego zabezpieczenia emerytalnego i rentowego dla polskich obywateli urodzonych po 1950 r.. Polska stała się rajem dla kapitału spekulacyjnego, który rocznie drenuje z polskiej gospodarki swoje zyski wynoszące co najmniej 3,6 mld zł, które wywożone są na Zachód.
Ktoś powie: "W jaki sposób? To niemożliwe!"
Wszystko możliwe. Po to utrzymywany jest silny kurs złotówki, niski kurs walut obcych, żeby opłaciło się do Polski przywozić zachodnie pieniądze, dolary , euro , zamieniać je na polskie złotówki, wpłacać na konto polskie i zamiast na Zachodzie mieć 2%, 3% czy 4% rocznie, to w Polsce był czas, że było nawet ponad 200% w 1990 r.
Mówiąc obrazowo, ktoś przywiózł do Polski jedną walizkę pieniędzy, a na koniec roku wywoził 3 walizki pieniędzy. I ta operacja na mniejszą skalę, bo są inne odsetki, trwa do dzisiaj. To jest powodem dlaczego też taki mocny jest złoty i nikt nie może sobie dać z tym rady.
Polska stała się krajem, w którym pełnienie funkcji Prezesa NBP przez Balcerowicza powoduje straty dla gospodarki polskiej w wysokości co najmniej 10 mln zł dziennie.
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
*3) Zadłużenie zewnętrzne w skali państwa to finansowanie działalności, wydatków i majątku budżetu państwa ze źródeł zewnętrznych, czyli w tym wypadku pochodzących z zagranicy. Poziom zadłużenia obrazuje strukturę finansowania majątku i działalności państwa. Zadłużenie wewnętrzne to finansowanie wydatków budżetu państwa ze środków pochodzących z zaciąganych przez budżet zobowiązań finansowych m.in. spośród kredytów zaciąganych w bankach komercyjnych lub w banku centralnym oraz środki finansowe pozyskiwane w drodze emisji obligacji skarbowych.
*4) Edward Gierek, I Sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w latach 1970-1980. Za czasów sprawowania przez niego funkcji Polska zaciągnęła kredyty w państwach Europy Zachodniej, które m.in. stały się źródłem finansowania szerokiego programu inwestycji produkcyjnych i infrastrukturalnych, ale również i przyczyną późniejszego kryzysu gospodarczego.
*5) Dolar amerykański (symbol $), waluta Stanów Zjednoczonych Ameryki.
*6) Euro (symbol...euro;), waluta Unii Europejskiej.
Nasz poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim wywołał popłoch wśród elit, a następnie burzę. W ruch poszły naciski, sugestie, podpowiedzi i życzenia. Eksperci zaczęli orzekać, że projekt nie jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, że projekt nie jest zgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, wreszcie, że projekt nie jest zgodny z regulaminem Sejmu.
Cierpliwie i konsekwentnie odpowiadaliśmy na te zarzuty, wykazywaliśmy, że projekt ustawy nie jest sprzeczny z Układem Europejskim z 16 grudnia 1991 r. , że zgodność z traktatem Wspólnot, a w szczególności z jego art. 105 , Polska może zapewnić tylko wtedy, kiedy po ewentualnym wejściu do Unii zmieni swoją Konstytucję, że ustawa o Narodowym Banku Polskim musi być zgodna z Konstytucją, że istota okresów przejściowych dla Polski polega na tym, iż może ona prowadzić w tym czasie własną i dla siebie korzystną politykę gospodarczą...
Nasz projekt jako rzekomo niezgodny z Konstytucją trafił do Komisji Ustawodawczej w dniu 18 lipca 2002 r. i po wyczerpującej dyskusji i głosowaniu uznano, iż nadaje się do dalszego procedowania. Dzisiaj mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie istotę naszego projektu.
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Nadmiernie wysoka stopa procentowa kredytów w Polsce wymusiła dostosowanie przedsiębiorstw do zduszonego popytu, a następnie doprowadziła
*7) Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi podpisany w Brukseli 16 grudnia 1991 (Dz.U.94.11.38).
Artykuł 105 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską:
1. Głównym celem ESBC jest utrzymanie stabilności cen. Bez uszczerbku dla celu stabilności cen, ESBC wspiera ogólne polityki gospodarcze we Wspólnocie, mając na względzie przyczynianie się do osiągnięcia celów Wspólnoty ustanowionych w artykule 2. ESBC działa w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki rynkowej z wolną konkurencją, sprzyjając efektywnej alokacji zasobów oraz zgodnie z zasadami określonymi w artykule 4.
2. Podstawowe zadania ESBC polegają na:
- definiowaniu i urzeczywistnianiu polityki pieniężnej Wspólnoty,
- przeprowadzaniu operacji walutowych zgodnie z artykułem 111,
- utrzymywaniu i zarządzaniu oficjalnymi rezerwami walutowymi Państw Członkowskich,
- popieraniu należytego funkcjonowania systemów płatniczych.
3. Trzecie tiret ustępu 2 stosuje się bez uszczerbku dla utrzymywania i zarządzania przez rządy Państw Członkowskich walutowymi kapitałami obrotowymi.
4. EBC jest konsultowany:
- w sprawie każdego projektowanego aktu wspólnotowego w dziedzinach podlegających jego kompetencji,
- przez władze krajowe w sprawie każdego projektu regulacji w dziedzinach podlegających jego kompetencji, lecz w granicach i na warunkach określonych przez Radę zgodnie z procedurą przewidzianą w artykule 107 ustęp 6.
EBC może w dziedzinach podlegających jego kompetencji przedkładać opinie właściwym instytucjom lub organom Wspólnoty bądź władzom krajowym.
5. ESBC przyczynia się do należytego wykonywania polityk prowadzonych przez właściwe władze w odniesieniu do nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i do stabilności systemu finansowego.
6. Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji, po konsultacji z EBC i za zgodą Parlamentu Europejskiego, może powierzyć EBC specyficzne zadania dotyczące polityk w dziedzinie nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i innymi instytucjami finansowymi, z wyjątkiem instytucji ubezpieczeniowych.
do spadku zatrudnienia i spadku nakładów inwestycyjnych. W konsekwencji doprowadziła do ograniczenia konsumpcji, inwestycji i w efekcie do kryzysu w gospodarce. Zmniejszony i niższy popyt spowodował spadek produkcji i usług, a w konsekwencji niższe wpływy podatkowe, i był jednym z istotnych powodów kryzysu finansów publicznych, co pogłębiło problemy z bieżącą koniunkturą.
Sytuacja przedsiębiorstw jest zła, wymaga działań nadzwyczajnych, zakładających uzyskanie efektów w krótkim czasie, aby zapobiec narastaniu zjawisk kryzysowych. Uderzenie w przedsiębiorstwa przez Narodowy Bank Polski wymierzone jest poprzez wysokie oprocentowanie kredytów, utrzymywane przez banki komercyjne, które wolą zarabiać na papierach wartościowych skarbu państwa niż zajmować się żmudną działalnością kredytową.
Niejednokrotnie tu, z trybuny, przed Wysokim Sejmem mówiłem o tym, jak banki traktują polskie przedsiębiorstwa, polski przemysł, polski handel - polski, podkreślam - i polskie rolnictwo. Banki nie są zainteresowane tym, aby udzielać kredytów, lecz są zainteresowane kupowaniem papierów wartościowych emitowanych przez Narodowy Bank Polski. To są obligacje skarbu państwa, które kupują za nasze pieniądze. Mechanizm takiego działania będzie przeze mnie powtórzony setki razy. Czy kogoś to nudzi, nie ma to znaczenia.
Jako Polska, oddaliśmy w ręce zachodnie 80% naszych banków za psie pieniądze. W restrukturyzację tych banków włożono prawie 3 mld dolarów, a sprzedano banki - różnie się podaje - za 2 mld, najwyżej 2,5 mld dolarów. Wraz z tymi bankami oddano infrastrukturę, oddano budynki wraz z ziemią pod nimi i, co najważniejsze, oddano klientów banków - firmy i ludzi, wraz z ich oszczędnościami i lokatami. Tak się stało, kiedy nasze banki zostały przejęte przez banki zachodnie. Chodzi o kwotę, która jest równowarta ok. 65 mld dolarów. Wystarczy policzyć roczny zysk banku rzędu 5% - a taki wykazują banki - i będzie to kwota ok. 3 mld dolarów rocznie, która jest wywożona za granicę.
Chciałbym tu uzyskać rzetelną odpowiedź od przedstawicieli NBP: Gdzie banki zachodnie płacą podatki?
Gdzie się rozliczają?
*9) Operacje w bankach zasadniczo można podzielić na trzy rodzaje. Pierwszą z operacji są tzw. operacje bierne, których celem gromadzenie przez bank środków pieniężnych poprzez zaciąganie zobowiązań, np. przyjmowanie wkładów, m.in. w postaci wpłat ludności lub przedsiębiorstw na konta bankowe, emisja papierów wartościowych oraz zaciąganie kredytów w innych bankach, w tym w banku centralnym. Do drugiego rodzaju operacji zalicza się operacje czynne, które mają na celu wykorzystanie środków zgromadzonych w wyniku operacji biernych oraz kapitałów własnych dla osiągnięcia dochodu. Polegają one na prowadzeniu działalności kredytowej oraz dokonywaniu lokat do których należy m.in. zakup papierów wartościowych. Trzeci rodzaj to operacje usługowe, często o charakterze komisowym i pośredniczącym. Są to czynności wykonywane przez bank na rachunek i zlecenie klientów. Zalicza do nich np. dokonywanie rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych, operacje kupna i sprzedaży papierów wartościowych, realizację zleceń płatniczych w obrocie zagranicznym i inne.
W Polsce są bowiem tylko ich przedstawicielstwa, a rozliczenie następuje tam, gdzie są siedziby firm matek czyli w Niemczech, we Francji, w Stanach Zjednoczonych...
Wzorem innych państw nie skorzystaliśmy z ich dobrego przykładu. Nie mówię, że Rosja, Ukraina czy Chiny to są państwa, w których jest dobrze, z których należy brać wzór i przenosić na grunt polski. Jednak w niektórych sprawach powinniśmy się uczyć od tych państw. Ani Chiny, ani Rosja, ani Ukraina nie oddały żadnego własnego banku obcym bankom. Nie było żadnej fuzji, banki nie przyjmowały żadnego inwestora strategicznego. Tam są tylko przedstawicielstwa banków zachodnich. Banki zachodnie musiały kupić budynki, bądź wybudować nowe, albo wziąć w dzierżawę - nie na własność - ziemię pod budynkami i dbać o klientów, to znaczy przywieźć własne pieniądze oraz je ulokować. Banki zachodnie musiały być konkurencyjne na rynku rosyjskim, ukraińskim czy chińskim, to znaczy dawać tańsze kredyty, a oprocentowanie od wkładów musiało być wyższe niż w bankach tamtych krajów. U nas, w Polsce, zrobiono odwrotnie.
(Oklaski)
Poselski projekt zmiany ustawy o Narodowym Banku Polskim nie pozbawia Narodowego Banku Polskiego konstytucyjnej niezależności. Istnieje natomiast potrzeba, uczestnictwa Narodowego Banku Polskiego w aktywnym wspieraniu rządowego programu gospodarczego kraju.
W Polsce, podobnie jak w innych krajach, gdzie nastąpiło zahamowanie wzrostu gospodarczego, istnieją przesłanki, aby rząd poprzez aktywne współdziałanie z Radą Polityki Pieniężnej miał możliwość włączenia Narodowego Banku Polskiego do działań na rzecz wzrostu gospodarczego.
Rada Polityki Pieniężnej powinna prowadzić przejrzystą politykę informacyjną, dotyczącą jej działalności, jak również w większym zakresie i bardziej szczegółowo rozliczać się przed Sejmem. Jednocześnie Rada Polityki Pieniężnej powinna przedstawiać prognozy dotyczące inflacji i metodologię działania oraz mieć obowiązek pisemnego wyjaśnienia Sejmowi i rządowi przyczyn takiego stanu rzeczy, w przypadku rozminięcia się z celem inflacyjnym.
Sprawa powyższa nie przekreśla celu polityki pieniężnej banku centralnego, jakim powinno być utrzymanie wartości pieniądza.
Nie wiem, czy państwo wiecie - informuję o tym, ponieważ muszą to państwo wiedzieć - że Narodowy Bank Polski jest jedyną w kraju instytucją państwową, której roczny plan finansowy nie podlega weryfikacji i zatwierdzeniu przez Sejm. Narodowy Bank Polski sam ustala koszty swojej działalności, w tym wydatki, na przykład na granty na badania dla założonej przez Balcerowicza, a kierowanej obecnie przez jego żonę Ewę, Fundacji CASE . Tam idą potężne pieniądze i nikt tego nie kontroluje.
*10) Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE) - Fundacja Naukowa, w której zarządzie obecnie zasiada, jako wiceprezes, Ewa Balcerowicz, która jest również współzałożycielem tej fundacji.
To zadanie banku centralnego nie powinno przesłaniać celów polityki gospodarczej, takich jak: wzrost gospodarczy, walka ze zjawiskiem bezrobocia, podział dochodów, rozwój strukturalny, wzrost eksportu... Troska o równowagę na rynku pieniężnym powinna być również przedmiotem zainteresowania Rządu, odpowiedzialnego za całość polityki gospodarczej, a następnie za funkcjonowanie polityki społecznej.
Projekt zmiany ustawy o Narodowym Banku Polskim ma spowodować aktywny udział Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej, jako jednego z jego organów, w realizacji programu gospodarczego państwa i wzięcie przez Radę odpowiedzialności za podejmowane decyzje.
Dzisiaj w Polsce mamy paradoks na skalę światową. Odpowiedzialnością za politykę społeczną i gospodarczą obarcza się rząd i nas, Wysoką Izbę. Tymczasem politykę finansową państwa kreuje grupa pod przewodnictwem Prezesa NBP. Ci ludzie decydują o stopach procentowych, o kursach walut...
Poprawy jakości polityki pieniężnej należałoby przede wszystkim szukać w starannej interpretacji obowiązującego prawa i w takiej jego nowelizacji, która z powodów pozamerytorycznych nie budzi zastrzeżeń. Lekiem na brak lojalności oraz niedobre rezultaty działań Rady Polityki Pieniężnej jest dokładne odczytywanie obowiązującego prawa. Dzięki takiemu podejściu zostałby wyeliminowany brak precyzji w dyskusjach o polityce pieniężnej i zostałaby wprowadzona odpowiedzialność za nieprzestrzeganie prawa.
Z faktu, że Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza (art. 227 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ) nie wynika, że wartość ta jest tym większa, im droższy jest złoty oraz im niższa staje się inflacja cenowa. Wartość pieniądza wynika z siły gospodarki, a nie ze sztucznie wysokich stóp procentowych. Polska ma drogi, ale niewartościowy pieniądz. Pieniądz jest wartościowy wtedy, kiedy rozwija się gospodarka. Oznacza to, że miernikiem dbałości upoważnionego organu o wartość polskiego pieniądza nie
*11) Art. 227 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej:
1. Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza.
2. Organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd Narodowego Banku Polskiego.
3. Prezes Narodowego Banku Polskiego jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej, na 6 lat.
4. Prezes Narodowego Banku Polskiego nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.
5. W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzą Prezes Narodowego Banku Polskiego jako przewodniczący oraz osoby wyróżniające się wiedzą z zakresu finansów powoływane na 6 lat, w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejm i Senat.
6. Rada Polityki Pieniężnej ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada Polityki Pieniężnej, w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego, składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej.
7. Organizację i zasady działania Narodowego Banku Polskiego oraz szczegółowe zasady powoływania i odwoływania jego organów określa ustawa.
jest bynajmniej sam poziom kursu złotego. Im gospodarka jest silniejsza, tym więcej wart jest pieniądz.
Dążenie do zdrowych zasad polityki makroekonomicznej wynika z troski o właściwe zasady współpracy banku centralnego z rządem. Dzisiaj jest to państwo w państwie. Prezes banku nawet nie raczy składać sprawozdania ze swojej działalności przed rządem w sposób partnerski, tylko robi to z przymusu, zgodnie z Konstytucją i z ustawą o Narodowym Banku Polskim.
Chodzi o to, że Narodowy Bank Polski nie może być jednocześnie tym, który stawia zadanie (określa cel inflacyjny), i tym, który je realizuje, posługując się narzędziami polityki pieniężnej. Bank centralny powinien być wykonawcą zadania uzgodnionego przez obydwie strony: rząd i Narodowy Bank Polski.
Istnieje konieczność otwarcia Narodowego Banku Polskiego na współpracę z rządem i Sejmem, w dobrze pojętym interesie ogólnym. Rada Polityki Pieniężnej ma obowiązek ustawowy i konstytucyjny wspomagania wzrostu gospodarczego i współpracy w tym zakresie z rządem.
Powinno się jednak dążyć ponad wszystko, w sposób rzetelny do właściwej interpretacji i egzekwowania art. 227 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z którego w żaden sposób nie wynika, że jedynym i bezwzględnym celem banku jest utrzymanie stabilnego poziomu cen. Z Konstytucji wynika, że Narodowy Bank Polski ma wyłączne prawo emisji pieniądza. Natomiast prawo ustalania polityki pieniężnej nie jest zastrzeżone wyłącznością Narodowego Banku Polskiego. Polityka pieniężna to część polityki gospodarczej, co do której uprawnienia i odpowiedzialność ma odpowiednio: Narodowy Bank Polski, rząd i Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
W tym duchu, zważywszy na nadrzędne znaczenie i cel, jakim jest wzrost gospodarczy kraju, znajdującego się na krawędzi głębokiego kryzysu, projekt zmiany ustawy o Narodowym Banku Polskim został sporządzony przez Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej.
Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że w przedłożonym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim nie ma sprzeczności z zapisami Konstytucji, gdyż współpraca Narodowego Banku Polskiego z rządem określona jest właśnie w zapisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast projekt ustawy m.in. precyzuje i właściwie uściśla egzekwowanie tej współpracy poprzez przedkładanie stosownych sprawozdań i ocenę tych sprawozdań. Fakt ten właściwie stanowi rzetelną interpretację art. 227 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i wnosi jedynie precyzyjne określenie formy i sposobu tej współpracy bez sprzeczności z zapisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Rząd Premiera Millera ogłosił, że główne zagrożenie wynikające z zawyżonego kursu złotego powoduje słabnącą dynamikę polskiego eksportu,
*12) Leszek Miller, Prezes Rady Ministrów, Premier od 2001 r., również Poseł na Sejm IV Kadencji z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej.
możliwą redukcję zatrudnienia w firmach eksportujących - czytaj: dalszy wzrost bezrobocia, biedy i nędzy - i zaprzepaszczenie szansy na przywrócenie szybszego, stabilnego wzrostu gospodarczego, i zaproponował Narodowemu Bankowi Polskiemu przedstawienie propozycji zmiany w zasadach ustalania kursu walut. Jednak Rząd Premiera Leszka Millera okazał się tchórzliwy i do dzisiaj nie wyegzekwował swoich praw wynikających z art. 24 ust. 2 ustawy o Narodowym Banku Polskim w brzmieniu: "Zasady ustalania kursu złotego do walut obcych ustala Rada Ministrów w porozumieniu z Radą Polityki Pieniężnej".
To jest zapisane w ustawie o Narodowym Banku Polskim. Rada Ministrów ustala kurs złotego w porozumieniu z Radą Polityki Pieniężnej, a nie odwrotnie. Nie ma tam nic napisane o tym, że rząd przyjmuje to do wiadomości. Pan Premier Kołodko widocznie za szybko biega , bo pominął w swojej pracy ten bardzo ważny ustawowy obowiązek.
(Oklaski)
Jeżeli Rada Polityki Pieniężnej nie przyjmie tych propozycji i ciągle nie będzie dwustronnej współpracy w tym zakresie, gospodarka nadal będzie pogrążać się w kryzysie.
Proponowany przez Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim zakłada merytoryczną, a nie polityczną ocenę działalności Rady Polityki Pieniężnej. Celem projektu nie jest odebranie Radzie prawa do kształtowania polityki pieniężnej, ale wprowadzenie odpowiedzialności za tę politykę i odpowiedzialności za nieprzestrzeganie prawa. Mechanizmy, narzędzia, które proponujemy poprzez zmianę zapisów w ustawie o Narodowym Banku Polskim, mają na celu wprowadzenie precyzji i odpowiedzialności za nieprzestrzeganie prawa.
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Niezależność banku centralnego nie może być oderwana od całości systemu gospodarczego państwa i jego ustrojowej organizacji. Faktem jest, że dotychczasowa ustawa o Narodowym Banku Polskim zawiera szereg błędnych rozwiązań i uregulowań. Brak zaś sprecyzowania zasad współpracy banku z rządem jest wykorzystywany przez zwolenników monetaryzmu , z oczywistą szkodą dla rozwoju gospodarczego kraju. Jak dotychczas Rada Polityki Pieniężnej nie ponosi żadnych konsekwencji prawnych ani konstytucyjnych za skutki swoich działań.
*13) Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. (Dz. U. z dnia 21 listopada 1997 r.)
*14) Zwrot grzecznościowy - prof. dr hab. Grzegorz Kołodko był Wicepremierem i Ministrem Finansów 6 lipca 2002 r. do 16 czerwca 2003. Był również Wicepremierem i Ministrem Finansów od 28 kwietnia 1994 do 4 lutego 1997 w rządach Waldemara Pawlaka, Józefa Oleksego i Włodzimierza Cimoszewicza. Jest powszechnie znane zamiłowanie profesora do biegów długodystansowych.
*15) Teoria lub polityka regulacji ekonomicznej finansów państwa, która polega na podnoszeniu lub zmniejszaniu liczby oraz szybkości pieniądza w obiegu, przy założeniu, że jego wartość jest odwrotnie proporcjonalna do jego liczby.
Od najwyższego autorytetu moralnego, jakim jest papież Jan Paweł II, poczynając, a na bezrobotnych pracownikach (3,3 mln ludzi oficjalnie, a 5,5 mln ludzi, jeśli się uwzględni bezrobocie ukryte) kończąc - wszyscy są zgodni, że skrajny liberalizm jest złem.
Skrajny liberalizm jest złem!
Od tego kierunku odchodzą państwa kapitalistyczne.
(Oklaski)
Odchodzi od tego polityka Stanów Zjednoczonych, państw Unii, do której zmierzamy, i odchodzą od tego również państwa, które dzisiaj mogą poszczycić się wzrostem produktu krajowego brutto na niespotykanym w Polsce poziomie - Rosja i Chiny. Liberalizmu nie ma. Gospodarka rynkowa - tak, ale społeczna gospodarka rynkowa, która na pierwszym miejscu zabezpiecza interesy obywateli i własnego państwa.
Jeżeli w imię skrajnego liberalizmu Leszek Balcerowicz źle rządzi Narodowym Bankiem Polskim i doprowadza do ustalania zawyżonych stóp procentowych i zawyżonego kursu złotego w stosunku do walut obcych, to nie tylko po prostu powinien odejść, ale powinien ponieść konsekwencje za swoją działalność i naprawić wyrządzone szkody. (Oklaski)
Nie da się naprawić wszystkich szkód spowodowanych tą polityką. Ile polskich rodzin opłakuje dzisiaj ofiary samobójcze? I nie udawajmy w tej Wysokiej Izbie, że nie wiemy, ilu ludzi popełnia samobójstwa z przyczyn ekonomicznych - ludzi, którzy kiedyś pracowali, zaczynając od pracowników byłych PGR-ów , których zostawiono na pastwę losu, którym nie dano nic, których potraktowano niezgodnie z Konstytucją. Inne grupy społeczne, kiedy odchodziły z pracy, dostały odprawy (górnicy, hutnicy). Pracownicy zakładów pracy otrzymali akcje, a pracownicy PGR-ów nic nie dostali.
Nie zazdroszczę górnikom i hutnikom, bo bardzo szybko się przekonali, że te 40 tys. zł to jest nic. Po roku pieniądze się rozeszły i dzisiaj górnicy zasilają rzesze bezrobotnych w Polsce. Tak samo hutnicy, tak samo ci, którzy dostali akcje przedsiębiorstw i później sprzedali je pod bramą w wielu zakładach pracy.
(Oklaski)
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Art. 227 Konstytucji nie precyzuje konstytucyjno-prawnego wyłączenia niezależności Narodowego Banku Polskiego od Sejmu i tym samym pozostawia możliwość dokonywania korekt prawnych poprzez zmianę przepisów ustawy o Narodowym Banku Polskim. Dotychczasowa ustawa o Narodowym Banku Polskim jest niezgodna z Konstytucją w wielu punktach, z których najważniejsze to:
*16) Państwowe Gospodarstwo Rolne - PGR-y zostały zlikwidowane ostatecznie Ustawą z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
- art. 3 ustęp 1 jest niezgodny z art. 227 ust. 1 Konstytucji,
- art. 6 i 7 nie wykonują dyspozycji zawartych w art. 227 ust. 7.
Narodowy Bank Polski i Rada Polityki Pieniężnej w ostatnich latach wyraźnie wykazały, że swą niezależność traktują praktycznie jako wyłączenie spod polskiej jurysdykcji. Jest to nie tylko dowód bezradności banku centralnego, ale i jego niezdolności do realizowania konstytucyjnych obowiązków zawartych w art. 227.
(Oklaski)
Tak rozumianego pojęcia niezależności banku centralnego nie spotyka się nigdzie w krajach Unii Europejskiej. Czesi bez żadnych problemów dokonali zmian w ustawie o Czeskim Banku Narodowym , a stopa procentowa w 2002 r. wynosiła 3,75%. Z tego wynika, że prawdziwe przyczyny tak zasadniczego oporu w sprawie zmiany ustawy o Narodowym Banku Polskim przedłożonej przez Klub Samoobrona obejmują sytuację wewnętrzną w kraju.
Chciałbym Wysokiej Izbie przedstawić tabelę z końca sierpnia ubiegłego roku, która została podana przez agencję Reuters . Przyjęto wskaźniki inflacji:
Polska:
wskaźnik inflacji - 10,7%,
podstawowa stopa procentowa - 21,5%,
realna stopa procentowa - 10%;
Węgry:
wskaźnik inflacji - 10,3%,
podstawowa stopa procentowa - 11%,
realna stopa procentowa - 1,38%;
Czechy:
wskaźnik inflacji - 4%,
podstawowa stopa procentowa - 5%,
realna stopa procentowa - 1,11%;
Unia Europejska:
wskaźnik inflacji - 2,5%,
*17) Art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. (Dz. U. z dnia 21 listopada 1997 r.): Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. Twierdzenie powyższe opiera się opinii prawnej P. Grochulskiego, wykonanej na zlecenie Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP przez Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, Warszawa 2003, s. 3.
*18) Art. 6 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. (Dz. U. z dnia 21 listopada 1997 r.):
Organami NBP są:
1) Prezes NBP,
2) Rada Polityki Pieniężnej,
3) Zarząd NBP.
Art. 7 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. (Dz. U. z dnia 21 listopada 1997 r.):
1. NBP wykonuje zadania przez Centralę i inne jednostki organizacyjne.
2. Zarząd NBP w drodze uchwały:
1) powołuje, przekształca i likwiduje komórki organizacyjne Centrali NBP i inne jednostki organizacyjne,
2) określa zakres działalności oraz organizację wewnętrzną Centrali NBP i pozostałych jednostek organizacyjnych NBP.
*19) Česká Národní Banka - czeski bank centralny, dalsze informacje na stronie internetowej: http://www.cnb.cz
*20) Najstarsza i jedna z najbardziej prestiżowych agencji prasowych na świecie, działająca od 1850 roku. Nazwa pochodzi od jej założyciela barona Paula Juliusa von Reutera.
podstawowa stopa procentowa - 4,75%,
realna stopa procentowa - 2,33%;
USA:
wskaźnik inflacji - 3,4%,
podstawowa stopa procentowa - 6%,
realna stopa procentowa - 2,5%.
Porównajmy to teraz do wskaźników w Polsce.
Jednocześnie należy zauważyć, że jeżeli nastąpi nowelizacja ustawy zasadniczej - Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku ewentualnego wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, to doświadczenie wskazujące na niewłaściwą, błędną działalność Rady Polityki Pieniężnej należy wykorzystać w celu całkowitej likwidacji Rady Polityki Pieniężnej.
(Oklaski)
W wielu krajach istnieje sytuacja, w której prezesa narodowego banku wybiera się w odpowiedniej procedurze i to on ponosi odpowiedzialność merytoryczną oraz osobistą (personalną) za podejmowane przez niego decyzje. Wówczas kompetencje i odpowiedzialność są jasne i nie wymagają stosownych interpretacji. Słabością ciał kolegialnych, wybranych nawet z wolą maksymalnego odpolitycznienia, jest to, że każde kolegialne kierownictwo powoduje faktycznie kolegialną nieodpowiedzialność, a przede wszystkim tracenie z pola widzenia interesu ogólnego, jakim jest wzrost gospodarczy kraju.
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Posłowie wnioskodawcy, członkowie Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej, stoją konsekwentnie na stanowisku przestrzegania najwyższego aktu prawnego - zasady autonomii Narodowego Banku Polskiego, wynikającej z art. 227 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W szczególności postanowienie - cytuję: "przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej" wraz z postanowieniem: "Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza" traktowane są nie tylko jako norma prawna, ale i jako wytyczne do dalszych regulacji i uściśleń, do których zobowiązuje art. 227 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Dotychczas obowiązująca ustawa o Narodowym Banku Polskim z dnia 29 sierpnia 1997 r. wyznacza w art. 3 podstawowy cel banku, jakim jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, co jest zgodne z art. 105 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, ale niezgodne z Konstytucją, z art. 227 ust. 1. To tak jak kiedyś polskie prawo musiało być zgodne z interesami RWPG , a konstytucję dostosowywano do potrzeb "bratniej współpracy". Te czasy się skończyły. Ustawodawcom zabrakło w sierpniu 1997 r. historycznego spojrzenia, przez co nie uniknięto błędu przeszłości.
*21) Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej - międzynarodowa organizacja gospodarcza państw socjalistycznych, założona w styczniu 1949 na podstawie konwencji podpisanej przez: Albanię, Bułgarię, Czechosłowację, NRD (dołączyła w 1950 r.), Polskę, Rumunię, Węgry i ZSRR.
Zgodnie z art. 227 ust. 1 - zdanie trzecie Konstytucji - Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza. Rzecz w tym, że o wartości naszej narodowej waluty decyduje w głównej mierze kondycja ekonomiczna narodowej gospodarki, a dopiero uzupełniająco popyt na tę walutę na rynkach zagranicznych. W Polsce dla banku nie ma żadnego znaczenia kondycja polskiej gospodarki, natomiast przez Narodowy Bank Polski chronione są interesy międzynarodowej oligarchii finansowej.
(Oklaski)
Narodowy Bank Polski nie dba o wartość polskiego pieniądza, do czego jest zobowiązany konstytucyjnie, ale arbitralnie wyznacza wysoką cenę polskiego pieniądza poprzez wysokie oprocentowanie kredytów. Specjaliści alarmują, że polska złotówka jest chora, że jest słaba i droga, że przypomina Izabelę Łęcką z "Lalki" Prusa...
(Poseł Zyta Gilowska: Ona była zdrowa.)
...że jej cena jest wyznaczana przez sztuczny popyt zgłaszany przez kapitał spekulacyjny, a nie przez konsumpcyjny i inwestycyjny rynek wewnętrzny.
Zagadnienie powołania i odwołania prezesa NBP uregulowane jest w art. 9 dotychczasowej ustawy w oparciu o Konstytucję, jej art. 227 ust. 3 i 7. Jest to nieprecyzyjne i niepełne, a wypełnienie tych luk przewiduje art. 2 naszego projektu ustawy. W szczególności dotychczasowy ust. 1 art. 9 precyzuje, w jaki sposób zostaje się prezesem Narodowego Banku Polskiego (przez powołanie), kto może go powołać (Sejm) i na czyj wniosek (Prezydenta RP).
Polityka obecnego prezesa banku jest polityką Prezydenta RP. To nie jest mój następny obiekt ataku politycznego. Tylko Pan Prezydent Aleksander Kwaśniewski złożył wniosek, aby Balcerowicz został prezesem NBP, i Pan
*22) Przenośnia: Izabela Łęcka w powieści Bolesława Prusa reprezentowała wartości sprzeczne z oczekiwaniami, do czego nawiązuje w porównaniu Poseł Andrzej Lepper.
*23) Art. 9 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. (Dz. U. z dnia 21 listopada 1997 r.):
1. Prezes NBP jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na okres 6 lat.
2. Ta sama osoba nie może być Prezesem NBP dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.
3. Prezes NBP obejmuje obowiązki po złożeniu wobec Sejmu przysięgi następującej treści: "Obejmując obowiązki Prezesa Narodowego Banku Polskiego przysięgam uroczyście, że postanowień Konstytucji i innych ustaw będę ściśle przestrzegać oraz że we wszystkich swoich działaniach dążyć będę do rozwoju gospodarczego Ojczyzny i pomyślności obywateli". Przysięga może być złożona z dodaniem słów "Tak mi dopomóż Bóg".
4. Kadencja Prezesa NBP wygasa:
1) po upływie okresu sześcioletniego,
2) w razie śmierci,
3) w razie złożenia rezygnacji,
4) w razie odwołania.
5. Odwołanie Prezesa NBP może nastąpić, gdy:
1) nie wypełnia on swych obowiązków na skutek długotrwałej choroby,
2) został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo,
3) Trybunał Stanu orzekł wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych.
*24) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwasniewski. Wcześniej Minister ds. Młodzieży w rządzie Zbigniewa Messnera w latach 1985-1987, następnie do czerwca 1990 Przewodniczący Komitetu Młodzieży i Kultury Fizycznej. W rządzie Mieczysława Rakowskiego od października 1988 do września 1989 członek
Prezydent odpowiada za politykę, która w ciągu tych kilku lat - a w ciągu 13 lat nie było większej zmiany, większego odejścia od polityki Balcerowicza, nawet za rządu SLD i PSL w latach 1993-1997...
(Poseł Zbigniew Kuźmiuk : Tak było.)
Dotychczasowa ustawa nie precyzuje, w jaki sposób przestaje się być Prezesem Narodowego Banku Polskiego, chociaż w ust. 5 podane są dotychczasowe przyczyny odwołania prezesa NBP, a nadto ust. 7 art. 227 Konstytucji wyraźnie zobowiązuje do wydania regulacji ustawowej, ponieważ "szczegółowe zasady powoływania i odwoływania jego organów określa ustawa". Zatem ta ustawa była niezgodna z Konstytucją, bo podano tylko sposób powołania. Odejście ze względu na chorobę, śmierć itd. to nie jest odwołanie.
Nie do przyjęcia jest zastosowanie w praktyce w stosunku do czynności odwołania Prezesa NBP zasady a contrario wobec zasad jego powołania. Zgodnie z doktryną w prawie i z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego niezbędna jest norma kompetencyjna. Taką normę proponujemy w art. 2 ust. 1 projektu ustawy.
Katalog przyczyn odwołania Prezesa NBP proponuje się uzupełnić o przypadek odmówienia przez Sejm udzielenia prezesowi NBP absolutorium za wykonanie zadań NBP i przypadek odmówienia przez Radę Ministrów zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego NBP zgodnie z postanowieniami art. 69 ust. 2 obowiązującej ustawy.
Ingerencja władzy w niezależność banku... "Jakim prawem?" - już to słyszę w wypowiedziach przedstawicieli klubów, już to słyszę w środkach przekazu.
Jak to Narodowy Bank Polski może składać sprawozdanie i musi dostać absolutorium? Sprawozdanie składa, wychodzi, dyskusja trwa jeden dzień. Żeby chociaż jeden dzień! Dyskusja krótka, wychodzi i nic go nie obchodzi, czy Wysokiej Izbie to się podoba, czy się nie podoba... (Oklaski) ...czy rząd wywiązuje się ze swojego programu, czy nie.
Prezydium Rządu i przewodniczący Komitetu Społeczno-Politycznego Rady Ministrów. Uczestnik obrad "Okrągłego Stołu".
Współtwórca Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (styczeń-luty 1990 i pierwszy jej przewodniczący do grudnia 1995. Współorganizator Sojuszu Lewicy Demokratycznej (1991).
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z okręgu warszawskiego Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w I i II kadencji. Zaprzysiężony 23 grudnia 1995 roku jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Ponownie zaprzysiężony, po kolejnym zwycięstwie w wyborach prezydenckich, na drugą kadencję 23 grudnia 2000 roku.
*25) Polskie Stronnictwo Ludowe.
*26) Zbigniew Kuźmiuk, Poseł na Sejm IV Kadencji z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Od października 2001 do marca 2003 Przewodniczący tego Klubu.
*27) Z łac.: "z przeciwieństwa".
*28) Art. 69 ust. 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. (Dz. U. z dnia 21 listopada 1997 r.):
W terminie 15 dni po zakończeniu badania i oceny, o których mowa w ust. 1, nie później jednak niż do dnia 30 kwietnia roku następnego po okresie sprawozdawczym, Prezes NBP przedstawia roczne sprawozdanie finansowe NBP Radzie Ministrów do zatwierdzenia.
Analogicznie proponuje się uzupełnić przepisy o ocenie działalności i o ewentualnym odwołaniu członków Rady Polityki Pieniężnej, poprzez wprowadzenie instytucji absolutorium za wykonanie ustawowo zatwierdzonych przez Sejm założeń polityki pieniężnej państwa.
Jeśli mowa tu o osobach zasiadających w Radzie Polityki Pieniężnej - to, jak myślę, taki zbieg okoliczności - to dzisiaj Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrywał odwołanie panów od decyzji sądu - panów i jednej pani przepraszam. Jest to odwołanie od wyroku sądu. Sąd uznał, że ich wynagrodzenia są zgodne z przepisami. Mało im jest, mało.
Emeryci!
Renciści!
Bezrobotni!
Młodzieży polska!
Słuchajcie tylko. Ich pensje to ponad 33 tys. zł miesięcznie. Jak wy się czujecie?
Ktoś powie: "Co to jest 9 osób?" Tu 9, tam 10, tam 100, tu rady nadzorcze, tu fundusze, fundacje, agencje, agendy, gdzie pensje są rzędu 10, 15, 20, 30 tys. zł. Prezesi banków mają po pół miliona miesięcznie. Tych pieniędzy można nazbierać tyle, że każdy obywatel polski, który nie z własnej winy nie ma pracy zgodnie z art. 67 Konstytucji , powinien mieć minimum socjalne gwarantujące jemu i jego rodzinie godne życie.
(Oklaski)
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Dotychczasowa ustawa ma zasadniczą lukę, bo nie ustala, kto odpowiada w Polsce za politykę pieniężną państwa. Jest, co prawda, w art. 12 zapis, że Rada Polityki Pieniężnej ustala założenia polityki pieniężnej, ale już nie mówi czyjej, NBP czy państwa polskiego. To jest zasadnicza różnica, bo Rada ustala założenia polityki NBP, a rząd polski, państwo polskie nie ma wpływu na politykę pieniężną banku centralnego. Ustawa nie rozwija i nie określa, co to jest polityka pieniężna państwa (nie określa, to jest paradoks na skalę światową), kto ją ustala, a kto zatwierdza, kto realizuje, a kto sprawdza.
Zasadniczego rozstrzygnięcia wymaga kwestia rangi dokumentu, jakim są "Założenia polityki pieniężnej przedkładane przez Radę Polityki Pieniężnej
*29) Art. 67 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej:
1. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.
2. Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa.
*30) Chodzi o ust. 1 artykułu 12 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. (Dz. U. z dnia 21 listopada 1997 r.):
1. Rada Polityki Pieniężnej, zwana dalej "Radą", ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.
Sejmowi do wiadomości równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej". Konstytucja RP w art. 227 ust. 6 nie określa, co dalej Sejm winien uczynić po przedłożeniu mu do wiadomości założeń polityki pieniężnej. Może je przyjąć do wiadomości lub nie przyjąć do wiadomości, odrzucając, ale Sejm swoją wolę wyraża w postaci ustaw, uchwał, dezyderatów, oświadczeń i rezolucji. Czy którykolwiek Sejm po tym czasie, kiedy powstała Rada Polityki Pieniężnej, przyjmował, jej założenia mocą ustawy, uchwały czy rezolucji?
Ustawa, o której mowa w art. 227 ust. 7 Konstytucji, winna zatem rozstrzygnąć, jakiej rangi dokumentem, czym są założenia polityki pieniężnej, ustalając, że "organizację i zasady działania NBP (...) określa ustawa".
Ponieważ ust. 1 i 7 art. 227 są źródłem prawa między innymi, jeśli chodzi o zakres działania Rady Polityki Pieniężnej (określony w art. 12 dotychczasowej ustawy) i instrumenty polityki pieniężnej opisane w rozdziale 6 dotychczasowej ustawy, to oczywiste jest, iż dokument, na podstawie którego Rada Polityki Pieniężnej mogłaby realizować swoje uprawnienia w stosunku do niezależnych podmiotów prawa, winien mieć rangę ustawy i moc powszechnie obowiązującą. Zatem dokument, obejmujący regulacje sformułowane w założeniach polityki pieniężnej, proponuje się określić jako ustawę zatwierdzającą założenia polityki pieniężnej, analogicznie do ustawy budżetowej. Do takiej konkluzji upoważnia także tryb przygotowywania obu ustaw.
Hipotetyczną lukę w prawie, wynikającą z braku jednoznacznego określenia osoby prawnej, kompetentnej do wystąpienia do Sejmu z inicjatywą legislacyjną i wniesienia projektu ustawy zatwierdzającej założenia polityki pieniężnej, proponuje się wypełnić w drodze uwzględnienia art. 146 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w brzemieniu: "Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej" i ust. 2 w brzemieniu: "Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa niezastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego". Ponieważ z art. 23 ust. 1 pkt 2 dotychczasowej ustawy o Narodowym Banku Polskim wynika, że prezes Narodowego Banku Polskiego w imieniu rady przekazuje Radzie Ministrów i Ministrowi Finansów projekty założeń polityki pieniężnej, opinie w sprawie projektu ustawy budżetowej, prognozy bilansu płatniczego oraz ustalenia rady, to jest to wystarczająca podstawa prawna, ażeby Rada Ministrów zgodnie z art. 118 ust. 1 Konstytucji przedstawiła Sejmowi projekt ustawy zatwierdzający założenia polityki pieniężnej, co przewiduje znowelizowany art. 21 ust. 1 (na podstawie art. 9 ustawy nowelizującej).
*31) Art. 23 ust 1 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. (Dz. U. z dnia 21 listopada 1997 r.):
Prezes NBP w imieniu Rady przekazuje Radzie Ministrów i Ministrowi Finansów projekty założeń polityki pieniężnej, opinie w sprawie projektu ustawy budżetowej, prognozy bilansu płatniczego oraz ustalenia Rady.
*32) Art. 188 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej:
Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów.
Panie Marszałku!
Panie i Panowie Posłowie!
Sprawa niezmiernie ważna to nadzór państwa nad gospodarką finansową Narodowego Banku Polskiego. We wszystkich cywilizowanych krajach, a szczególnie w krajach europejskich, szanowana jest niezależność banku centralnego w odniesieniu do polityki pieniężnej, ale operacje banku centralnego, jego gospodarka finansowa podlegają nadzorowi państwa. Proszę nie mówić, że w krajach Unii Europejskiej są państwa, w których rządy nie mają wpływu na politykę pieniężną i tej polityki nie kontrolują.
Narodowy Bank Polski - powtarzam to, co powiedziałem wcześniej - jest jedyną instytucją państwową, której Sejm nie kontroluje. My, tzn. Wysoka Izba, nie mamy wpływu na jego działania.
W innych krajach do tego nadzoru powoływane są specjalne organy państwowe albo bezpośredni nadzór sprawuje przedstawiciel rządu lub minister finansów. W charakterze przykładów może posłużyć nadzór ze strony organów państwa nad bankami centralnymi w Austrii, Belgii, Hiszpanii, Holandii, Włoszech i w wielu innych krajach. Podaję tu przykłady państw Unii Europejskiej, nie wspominając o krajach, które ubiegają się o członkostwo. Przykłady: w Austrii kontrolę nad bankiem centralnym sprawuje komisarz państwowy mianowany przez ministra finansów; w Belgii - Kolegium Cenzorów i komisarz rządu; we Francji - cenzor jako przedstawiciel rządu, wyznaczony przez ministra finansów i gospodarki; w Hiszpanii wszystkie funkcje kontrolne w imieniu rządu sprawuje minister finansów, który ustala także wynagrodzenie dla kierownictwa banku, a nie, jak u nas - swoboda ustalania pensji, różnego rodzaju dodatków, premii czy innych apanaży i żadnego wpływu państwa, rządu, parlamentu na politykę finansową wewnątrz banku narodowego; w Holandii - Kolegium Cenzorów mianowanych przez ministra finansów oraz komisarz koronny mianowany przez króla, na wniosek ministra finansów.
Jak widać, w tych cywilizowanych krajach Europy ani nie boją się posądzenia o brak demokracji czy sowietyzację władzy, ani nie wstydzą się słowa cenzor czy komisarz. U nas, jeżeli ktoś mówi o tym, to od razu znaczy, że wraca się do minionej epoki. Dla rządów tych krajów najważniejsze są ich narodowe interesy i realny wpływ rządów na gospodarkę. Dlatego bez żadnych skrupułów nadzorują i kontrolują swoje banki centralne.
Zdaniem specjalistów, gdyby relacje banku centralnego z organami państwa były prawidłowe, gdyby prawidłowo kontrolowano gospodarkę finansową banku, gdyby bank był niezależny, a nie uprawiał samowoli wobec państwa, to deficyt budżetu na rok 2003 byłby niższy co najmniej o połowę, czyli o 20 mld zł. Zagadnienia te podejmujemy w art. 4 i 9 ustawy nowelizującej.
Pozostałe zmiany zawarte w projekcie ustawy zmierzają do dokonania niezbędnych uściśleń i wyeliminowania oczywistych omyłek. Chodzi więc o zawężenie przepisu o niekaralności kandydatów na członków Rady Polityki Pieniężnej i Prezesa Narodowego Banku Polskiego do przestępstw popełnionych umyślnie. Prezes Narodowego Banku Polskiego może reprezentować interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach i organizacjach finansowych wyłącznie za zgodą Rady Ministrów i jeżeli Rada Ministrów nie postanowiła inaczej - sprawy te należą do kompetencji premiera, Rady Ministrów i ministra spraw zagranicznych.
Dziwnym trafem już kilka osób z Polski jest w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju w Londynie, jest tam były premier Bielecki , jest tam również pani Gronkiewicz-Waltz , była Prezes Narodowego Banku Polskiego. Czyżby to byli tacy dobrzy specjaliści w Polsce?
Czyżby to oni wpłynęli na rozwój naszego przemysłu, naszego rolnictwa?
Czy to nie za ich czasów była prowadzona polityka liberalna wobec polskiego rolnictwa, polskiego przemysłu i czy to nie za ich czasów sprzedawano w Polsce banki bankom zachodnim?
Należy tylko dokonać analizy i od razu wyjdzie na jaw.
(Oklaski)
Istotne znaczenie ma uściślenie wprowadzone w art. 4 ust. 1 projektu ustawy; chodzi o to, że ustalone przez Radę Polityki Pieniężnej założenia dotyczą polityki pieniężnej państwa - o czym mówiłem wcześniej - państwa, a nie Narodowego Banku Polskiego, a więc mają charakter konstytucyjny i aplikacyjny, a nie teoretyczny jak dotychczas. Rada w swoich konkretnych decyzjach powinna kierować się nie tylko założeniami polityki pieniężnej państwa, ale i ustawy budżetowej, co jest oczywistym wymogiem spójności instytucji i organów państwa - art. 4 ust. 2.
Proponuje się zmniejszenie liczby członków Rady Polityki Pieniężnej z 9 do 6, co ma przede wszystkim znaczenie oszczędnościowe, a ponadto wraz z prezesem NBP będzie to liczba nieparzysta, dająca jednoznaczne wyniki głosowania, bez nieuzasadnionego uprzywilejowania prezesa NBP w przypadku równej liczby głosów.
Jeszcze raz nawiążę do pensji. To jest niedużo - ktoś powie - trzech członków Rady, ale to jest bardzo dużo, jeśli wszędzie będziemy szukać oszczędności, jeśli nie będziemy szukać oszczędności w kieszeniach najbiedniejszych, w kieszeniach emerytów, rencistów, bezrobotnych, młodzieży polskiej, której to Wysoka Izba większością koalicji rządzącej SLD-Unia Pracy i PSL swego czasu, nie tak dawno, bo w grudniu 2001 r., obniżyła nawet dopłaty do przejazdów. Dotyczy to również niepełnosprawnych i inwalidów.
Skrócono urlopy macierzyńskie. Zmniejszono zasiłki porodowe, szukając tam oszczędności rzędu 1 mld zł. Do dzisiaj nikt nie odpowiedział na pytanie: Ile panowie zaoszczędziliście w ten sposób?
*33) Jan Krzysztof Bielecki - Premier od stycznia 1991 do grudnia 1991. Delegat Polski w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju (European Bank for Reconstruction and Development) od grudnia 1993.
*34) Hanna Gronkiewicz-Waltz - Prezes Narodowego Banku Polskiego w latach 1992-2000. Od 2001 roku jest wiceprezesem Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju.
Panie Premierze!
Może w końcu uzyskalibyśmy tę odpowiedź.
Proponuje się, ażeby członek Rady Polityki Pieniężnej podobnie jak Prezes NBP mógł być wybierany na dwie kolejne kadencje. Dotychczasowe zawężenie do jednej 6-letniej nie ma uzasadnienia w konstytucji. Tu może ukłon - nie boimy się tego, żeby nawet Balcerowicz po raz drugi został Prezesem NBP, jeżeli będzie współpracował z rządem i będzie odpowiadał przed polskim Sejmem jako najwyższą władzą.
(Oklaski)
W art. 6 proponuje się uregulować sprawę zgody dla członka Rady Polityki Pieniężnej na podejmowanie działalności w organizacjach międzynarodowych. Dotychczas tę zgodę wydawała Rada, co jest kuriozum. Proponuje się, ażeby zgodę wydawał ten organ, który powołał członka Rady Polityki Pieniężnej. To jest niedopuszczalne. Praca w instytucjach zachodnich, w bankach jest przecież rzeczą niedopuszczalną. W Polsce taki ktoś miał dostęp do wszystkich informacji, do tajemnicy państwowej, do tajemnicy związanej z finansami państwa, po czym jedzie za granicę i służy. Czy on pracuje, czy pełni tam misję "agenta", który przenosi informacje nasze, polskie.
(Oklaski)
W art. 7 proponuje się uregulować stosunek prawny Rady Polityki Pieniężnej do wniosku przedstawiciela Rady Ministrów lub Rady Ministrów skierowanego do Rady Polityki Pieniężnej. Dzisiaj wnioski kierowane przez rząd czy Wysoką Izbę nie spotykają się z odpowiedzią. Odmowa rozważenia wniosku lub jego nieuwzględnienie winny być przegłosowane i uzasadnione pisemnie.
W art. 10 proponuje się ażeby generalnego inspektora nadzoru bankowego powoływał Minister Finansów w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego. Główny Inspektor Nadzoru Bankowego, zasiadając w Komisji Nadzoru Bankowego winien być jej pełnoprawnym członkiem, a nie podwładnym Przewodniczącego.
W art. 11 i 12 proponuje się ażeby Rada, a nie zarząd NBP miała prawo zwolnienia banku z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej w okresie realizacji programu naprawczego, co wynika z uprawnień Rady określonych w art. 12 dotychczasowej ustawy. To samo dotyczy wyeliminowania oczywistej pomyłki w dotychczasowej ustawie, że zarząd, a nie Rada ustala zasady i tryb naliczania oraz utrzymywania rezerw obowiązkowych w Narodowym Banku Polskim. Rada to są reprezentanci państwa, a zarząd, to są ludzie, którzy pracują na rzecz banku centralnego. Dzisiaj zależności między rządem nie ma, a kiedy będzie, to również powinna to być Rada, której przedstawiciele będą desygnowani przez Sejm, Senat i Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 13 i 14 mają charakter przepisów dostosowawczych jako konsekwencja zaproponowanych zmian.
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Pragnę zwrócić uwagę, iż wniosek zawarty w opinii o zgodności przedstawionego poselskiego projektu ustawy o Narodowym Banku Polskim z prawem Unii Europejskiej, opracowanej przez Zespół Integracji Europejskiej Biura Studiów i Ekspertyz w odniesieniu do naszego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim, nie wynika z analizy zawartej w pkt. I-IV i nie znajduje uzasadnienia w przytoczonych przepisach art. 68, 69 i 84 Układu Europejskiego. Podkreślam, że wymienione przepisy są dla Polski wiążące i nasz projekt w żadnym stopniu ich nie narusza.
Nadto chcę podkreślić, iż zachodzi obawa o tendencyjność opinii, jako że omawiany art. 7 projektu ustawy w pełni respektuje niezależność Rady Polityki Pieniężnej, ale wprowadza wymóg poważnego traktowania rządu Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 7 wprowadza zasadę, iż nieuwzględniony wniosek rządu winien być odrzucony w drodze uchwały wraz z uzasadnieniem. Dla konstrukcji tego przepisu posłużyliśmy się analogią wynikającą z przepisu art. 105 ust. 6 Traktatu Wspólnot Europejskich. Tam odrzucenie wniosku komisji trzeba uzasadnić. W Polsce dotychczas nie trzeba było uzasadniać. Po co, przed kim się tłumaczyć?
Przed nami, przed Wysoką Izbą?
Apeluję do nas wszystkich, żebyśmy zadbali o swój honor i swoje prawa. To my jesteśmy najwyższą władzą ustawodawczą w Polsce i to nam naród powierzył sprawowanie mandatu posła i senatora, a nie Prezesowi NBP czy Radzie Polityki Pieniężnej. Oni muszą być podporządkowani nam.
(Oklaski)
Odnoszę wrażenie, iż nie do końca zostały zrozumiane intencje i źródła projektowanych regulacji i czuję się zobowiązany na tę okoliczność zwrócić uwagę. Stwierdzam, iż projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim nie jest sprzeczny z Układem Europejskim z 16 grudnia 1991 r.
Odrębną sprawą jest odniesienie się do Traktatu Wspólnot Europejskich, w szczególności, jeśli chodzi o okres dochodzenia do zgodności prawodawstwa polskiego z przepisami Unii Europejskiej. Uważam, że w pierwszej kolejności należy zapewnić zgodność wewnętrzną polskich przepisów prawa, a ich
*35) Układ Europejski (Dz.U.94.11.38 z dnia 27 stycznia 1994 r.):
art. 68: Strony uznają, że istotnym warunkiem wstępnym integracji gospodarczej Polski ze Wspólnotą jest zbliżanie istniejącego i przyszłego ustawodawstwa Polski do ustawodawstwa istniejącego we Wspólnocie. Polska podejmie wszelkie starania w celu zapewnienia zgodności jej przyszłego ustawodawstwa z ustawodawstwem Wspólnoty.
art. 69: Zbliżanie przepisów prawnych obejmie w szczególności następujące dziedziny: prawo celne, prawo o spółkach, prawo bankowe, rachunkowość przedsiębiorstw, opodatkowanie, własność intelektualną, ochronę pracownika w miejscu pracy, usługi finansowe, zasady konkurencji, ochronę zdrowia i życia ludzi, zwierząt i roślin, ochronę konsumenta, pośredni system opodatkowania, przepisy techniczne i normy, transport i środowisko naturalne.
art. 84: Na wniosek władz polskich, Wspólnota będzie udzielać pomocy technicznej mającej na celu wspieranie wysiłków Polski dotyczących wprowadzenia pełnej wymienialności złotego i stopniowego zbliżania jej polityki do tej, jaka jest prowadzona w ramach Europejskiego Systemu Walutowego. Pomoc ta będzie obejmować nieformalną wymianę informacji na temat zasad i funkcjonowania Europejskiego Systemu Walutowego.
zgodność z prawem Unii Europejskiej wtedy, kiedy będzie to niezbędne. Na dzisiaj członkiem Unii Europejskiej jeszcze nie jesteśmy, jeżeli ktoś o tym nie pamięta. Nie ma żadnych podstaw do twierdzenia, że do tego czasu, kiedy ewentualnie Polska zostałaby członkiem Unii Europejskiej i przystąpiła do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej art. 105 traktatu Wspólnot Europejskich nie ulegnie zmianie. Jaka gwarancja, że dzisiaj chcemy nasze prawo dostosować do prawa traktatu, który w ciągu tych lat dochodzenia do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej może ulec zmianie. Brak określenia, czy i w jakim czasie Polska wstąpi do unii walutowej sprawia, że nie można decydować o niezgodności obecnych rozwiązań prawnych w Polsce z przyszłymi niepewnymi zdarzeniami w Unii Europejskiej.
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Czas najwyższy, aby w naszym kraju przestał istnieć problem Narodowego Banku Polskiego i Leszka Balcerowicza.
(Oklaski)
Wzruszamy się często losem innych narodów, o czym powiedziałem wcześniej. Wzruszamy się losem Białorusi, Ukrainy, wywołujemy te niepotrzebne fobie antyrosyjskie, antyukraińskie, antybiałoruskie, pokazujemy, że tam są puste półki w sklepach, że tam jest bieda i nędza, a zapominamy o tym, jaka jest sytuacja w naszym kraju. To przez politykę Narodowego Banku Polskiego i osobiście Prezesa Balcerowicza dzisiaj w Polsce z ponad 5 mln bezrobotnych, oficjalnie i nieoficjalnie, ponad 90% nie ma prawa do zasiłku. Tak, dziewięćdziesiąt parę procent. Nie 83%, jak podają, bo wielkość ta dotyczy liczby 3,3 mln, a nie ponad 5 mln, z bezrobociem ukrytym. Ludzie żyją w skrajnym ubóstwie, praktycznie przy minimum egzystencji.
Polskie organy państwowe wspólnie powinny dążyć do osiągnięcia wzrostu gospodarczego, zgodnie z założeniami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a tym samym do poprawy bytu obywateli. Jest to konstytucyjny obowiązek rządu i Narodowego Banku Polskiego. A nasz projekt jedynie o tym przypomina i wprowadza odpowiedzialność.
Ostatnia kwestia, na którą chcę zwrócić uwagę. Nie wiem, czy wszyscy zgromadzeni w Wysokiej Izbie zdają sobie sprawę z tego, że w Polsce mamy potężną nadpłynność finansową - pieniężną banków. Ta nadpłynność dzisiaj sięga około dwudziestu paru miliardów złotych. Chcę powiedzieć Wysokiej Izbie, że dane mówią o tym.
Już we wrześniu 2000 r., kiedy rząd Buzka przeżywał wielki kryzys, kiedy mówiono, że nie ma pieniędzy, owa nadpłynność była szacowana na 16 do 20 mld zł, a w styczniu 2002 r. było 34 254 728 tys. zł. Nadpłynność finansowa banków oceniana w sierpniu 2002 r. - mimo rekordowych wpadek
*36) Jerzy Buzek, profesor nauk technicznych, pracownik Instytutu Inżynierii Chemicznej PAN w Gliwicach, Prezes Rady Ministrów, Premier Rządu RP w latach od października 1997 do października 2001. Okres jego rządów wypełniony był falą strajków rolników, pracowników służby zdrowia i przemysłu zbrojeniowego.
w sektorze bankowym, bo był to czas niespłacanych kredytów Stoczni Szczecińskiej, nie z ich winy, oczywiście większości, fundacji Bosco czy Elektrimu - było to 22 641 mln zł.
Jeśli ktoś nie wierzy, bo często mówi się, że Lepper sypie cyframi jak z kapelusza albo z rękawa, to sami sprawdźcie. W ławach rządowych są chyba przedstawiciele Narodowego Banku Polskiego i nie zaprzeczą temu. Wejdźcie na stronę internetową Narodowego Banku Polskiego, gdzie co miesiąc publikowany jest bilans Narodowego Banku Polskiego, i tam państwo znajdziecie te dane. To jest potężna kwota pieniędzy.
(Głos z sali: Prawdziwy bilans?)
Nie mówię, że prawdziwy do końca, bo nie wiem ile pieniędzy idzie jeszcze bokiem, ale są to potężne kwoty. Bokiem - to znaczy na różnego rodzaju fundacje, fundusze. Zażądamy takiego rozliczenia. Nie wiem, czy mogą przedstawiciele banku dzisiaj to przedstawić Wysokiej Izbie, ale w najbliższym czasie, jeżeli panowie nie przedstawią, zwrócimy się na piśmie, jakie fundacje, jakie fundusze, jakie uroczystości okolicznościowe, poza Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy, finansowane są i wspomagane. Będziemy żądać dokładnych danych, kto w tych fundacjach działa i na jakich zasadach. Będzie to lektura, zapewniam Wysoką Izbę, bardzo ciekawa.
(Oklaski)
Wyjdą tam nazwiska z pierwszych stron gazet, wielkich dam, które tworzą fundacje pomocy dzieciom, "Tolerancja bez barier", "Fundacja bez barier" czy jaka jest nazwa...
(Poseł Zygmunt Wrzodak : "Porozumienie bez barier" .)
*37) Chodzi o "Porozumienie bez barier" - dziękuję panie pośle Wrzodak, bo wyleciało mi to z głowy. "Porozumienie bez barier" - cenna inicjatywa, bardzo cenna, tylko skąd tam są pieniądze? Może byśmy się dowiedzieli, jako Wysoka Izba, i skończyli z tą obłudą, fałszem i zakłamaniem, że to są czyjeś prywatne pieniądze (Oklaski), że ktoś oddaje swoją pensję, tylko powiedzieli prawdę, że to są nasze pieniądze, których brakuje dzisiaj na to, żeby dać szklankę mleka dzieciom w szkole (Oklaski); brakuje na to, żeby nasza młodzież nie głodowała; brakuje na to, żeby ludzie bezrobotni, którzy nie z własnej winy nie mają pracy,
Chodzi o tzw. aferę salezjańską w związku, z którą zarzuty postawiono kilkudziesięciu osobom, w tym byłym szefom legnickiego oddziału Kredyt Banku oraz dwóm salezjańskim zakonnikom, w tym głównemu pomysłodawcy oszustwa szefowi Fundacji pomocy dla młodzieży im. św. Jana Bosco księdzu Ryszardowi M. Z lubińskiego oddziału Kredyt Banku wyłudzono ponad 415 mln zł, gdzie zaciągano m.in. pożyczki lombardowe, których zabezpieczeniem były między innymi papiery wartościowe, w rzeczywistości nieistniejące lub sfałszowane.
*38) Elektrim S.A., jedna z największych polskich spółek prywatnych doprowadzona na skraj bankructwa za czasów pełnienia funkcji Prezesa Zarządu przez Barbarę Lundberg, reprezentującą amerykańską spółkę Enterprise Investors. Firma nie była w stanie spłacić 500 mln euro zadłużenia w zaciągniętego w wyniku emisji obligacji. Spółkę uratowało od bankructwa pozbycie się niekompetentnego zarządu i porozumienie z właścicielami obligacji.
*39) Strona o adresie: http://www.nbp.gov.pl
*40) Poseł IV kadencji na Sejm RP z Ligi Polskich Rodzin.
*41) Chodzi o fundację Jolanty Kwaśniewskiej "Porozumienie bez barier".
mieli minimum socjalne zapewniające im godne życie. Takich fundacji, takich funduszy można doliczyć się bardzo dużo.
Zachęcam Wysoką Izbę i wszystkich, którzy nas oglądają, do lektury jednego z tygodników w przyszłym tygodniu. Nie chcę robić reklamy; zachęcam. Zobaczycie, jaki to prezent za rządów Premiera Buzka dostał Pan Kulczyk , a dzisiaj przyjaciel pałacu prezydenckiego .
(Głos z sali: Białego Domu.)
Jaki dostał prezent? Włosy na głowie państwu staną, zapewniam, nawet tym, którzy ich nie mają.
(Wesołość na sali, oklaski)
To jest kwota kilku miliardów złotych - tak, kilku miliardów złotych - pod gwarancje rządu Rzeczypospolitej Polskiej, a spłata nastąpi za 8 i klauzula - za 18 lat.
Ja nie wiem, co bym zrobił z tą kwotą. Co można robić z taką kwotą, nie wiem. Pewnie bym już nie miał siły zejść z tej trybuny, gdybym zobaczył taką kwotę, ale...
(Poseł Andrzej Aumiller : Stocznię kupił.)
Stocznię kupiłbym? Być może. Uratowałbym stocznię. Natomiast ile to by pomogło ludziom w Polsce. A pod jakie gwarancje? Mówię: Pod gwarancje rządowe; nie pod własny majątek. Tenże Pan Kulczyk również ma kontrolę nad przedsiębiorstwem Autostrady Wielkopolskie. Znowu dostaje to, bez kontroli i bez żadnych wymogów. Może odbiegam trochę od głównego tematu ustawy o banku, ale to jest powiązane. To jest polityka finansowa państwa. Nie jest to mówienie o wszystkim i o niczym, tylko są to konkrety.
Wysoka Izbo!
Jeżeli my, wybrani przez naród, nie zmienimy polityki finansowej państwa, jeżeli my bezczynnie, bezkrytycznie będziemy się przyglądać temu, co się dzieje w Narodowym Banku Polskim, i nie będziemy mieć wpływu na politykę finansową państwa, to żaden rząd nie zmieni sytuacji społecznej państwa.
Filozofia myślenia we wszystkich krajach rozwijających się, w krajach, gdzie jest wzrost produktu krajowego brutto, jest jedna. To polityka finansowa państwa - poprzez kredyty, niskie stopy procentowe kredytów, niskie podatki, mniejsze obciążenia ZUS-em , czynszem - ma kreować, ma stymulować wzrost i rozwój gospodarczy państwa. Ten wzrost jest tworzony poprzez płacenie podatków; więcej firm - niższe podatki, więcej produkcji - niższe
*42) Jan Kulczyk, jeden z najbogatszych Polaków, właściciel i Prezes Kluczyk Holding. Jest oskarżany o wiele nieprawidłowości przy prywatyzacjach majątku narodowego, w których jego firma była stroną kupującą.
*43) Mowa tu o siedzibie Prezydenta RP, która mieści się w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie na ul. Krakowskie Przedmieście 48/50. Budynek ten od lipca 1994 r., odkąd stał się siedzibą Prezydenta zwany jest również Pałacem Prezydenckim.
*44) Poseł na Sejm RP IV kadencji z Klubu Unii Pracy.
*45) Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
podatki, więcej miejsc pracy - mniej pieniędzy na zasiłki i na zapomogi. To dopiero generuje środki na sprawy i politykę społeczną.
Reasumując - to polityka prowadzona do tej pory przez Narodowy Bank Polski doprowadziła do zniszczenia polskiego przemysłu ciężkiego, przemysłu lekkiego, włókienniczego, chemicznego, polskich hut, polskich stoczni. Już niedługo wyjdzie na jaw, bo nikt chyba tu nie wie - wiedzą niektórzy, Rząd wie to na pewno - że panowie Tałasiewicz i inni już nie siedzą w więzieniu. Czy wiecie państwo o tym? Nawet prasa o tym nie pisze. Jakie to dziwne. Jak wyszli? Mieli areszt i wyszli, już nie siedzą. Tymczasem Stocznia Szczecińska padnie i tak, wcześniej czy później, bo statki Polska Żegluga Morska zamówiła w Chinach.
Ta polityka prowadzi do całkowitej ruiny państwa, do ruiny polskiego rolnictwa. Nie daje żadnej szansy na to, aby nasza polska młodzież, aby nasze dzieci mogły tu, w Polsce, mieć zapewnioną przyszłość, tu układać swoją przyszłość, tu mieć szanse na własne mieszkanie, na miejsce pracy, na założenie normalnej rodziny.
(Oklaski)
Jeśli ktoś z młodych chce wyjechać za granicę, nie mamy nic przeciwko temu. Żadnych barier tworzyć nie będziemy. Nie łudźmy jednak nadzieją naszej wspaniałej polskiej młodzieży, że kiedy wstąpimy do Unii, wyjedzie za granicę, i tam będzie zakładać rodziny, tam będzie mieć szanse na to, aby godnie żyć. Naszym obowiązkiem, naszą powinnością poprzez ciężką naszą pracę, tu, w Sejmie, i w terenie jest doprowadzenie do tego, aby polska młodzież, aby nasze dzieci widziały swoją przyszłość tu, bo tu jest ich Ojczyzna, nie na Zachodzie. Tu im się należy przyszłość.
(Oklaski)
Dotychczasowa polityka doprowadziła do zadłużenia służby zdrowia, szkolnictwa, oświaty, wojska, Policji, Straży Granicznej. Nawet więzienia są zadłużone...
(Głos z sali: I sądy.)
...bo nie płacą na czas zobowiązań wobec firm, które dostarczają im żywność i inne artykuły, czy to środki czystości czy innego rodzaju. Jest to błędna polityka, polityka maniaków, intrygantów, polityka ludzi chorych na liberalizm. Ta polityka się nie sprawdziła.
Nasz projekt, Wysoka Izbo, jest więc zgodny z potrzebami polskiego narodu, gospodarki polskiej, polskiej sfery społecznej i jest zgodny z Konstytucją. Dlatego wnosimy o przesłanie projektu do pracy w komisjach.
Dziękuję bardzo.
*46) Marek Tałasiewicz, były wiceprezes Stoczni Szczecińskiej, wojewoda szczeciński w latach 1990-1998, zamieszany w bankructwo Stoczni Szczecińskiej.
*47) Z odpowiedzi na interpelację zadaną w tej sprawie Sekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Andrzej Szarawarski poinformował, że w dniu 21 lutego 2003 r. w Szczecinie został podpisany przez Polską Żeglugę Morską, która jest nota bene spółką skarbu państwa, i chińską stocznię Tianjin Xingang kontrakt budowy/zakupu sześciu udźwigowionych masowców o nośności 37 600 DTW każdy.
(Oklaski)
4 kadencja, 40 posiedzenie, 4 dzień (24.01.2003). 23 punkt porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim (druk nr 772).