Koszty procedur medycznych Izabela Rydlewska-Liszkowska

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Rachunek kosztów to proces identyfikowania, gromadzenia, przetwarzania, prezentowania, interpretowania danych o kosztach

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Rachunki kosztów:

• rachunek kosztów rzeczywistych,

• rachunek kosztów normalnych,

• rachunek kosztów postulowanych

• rachunek kosztów

• częściowy rachunek kosztów.

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

System rachunku kosztów powinien obejmować następujące poziomy:

• Zarządzania podmiotem

• Zarządzania komórkami organizacyjnymi

• Nabywców

• Kontrolerów i audytorów

• Analityków działalności systemowej

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Szczegółowe cele rachunku kosztów:

zależą głównie od stopnia centralizacji systemu opieki zdrowotnej, systemu finansowania i innych czynników (np. uwarunkowań prawnych).

Cele rachunku kosztów:

• sprawozdawczego: ustalenie kosztów, w tym kosztów przypadających na jednostkę produktu dla wyceny zapasów i ustalenia wyniku finansowego.

• dla potrzeb zarządzania: ustalanie kosztów dla podejmowania decyzji, dla planowania i kontroli.

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Klasyfikacje kosztów:

• koszty w układzie rodzajowym

• koszty bieżące i inwestycyjne

• Koszty produkcyjne i nieprodukcyjne

• koszty bezpośrednie i pośrednie

• Koszty stałe i zmienne

• Koszty indywidualne i wspólne

• Koszty globalne

• Koszty przeciętne

• Koszty marginalne

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Typy opieki Klasyfikacja usług szpitalnych

Przyp.chor. Op.ambulat. Op. Zamkn. Op. Dzienna - - -

Produkty Specjalności i technologie medyczne

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Obiekty kosztów.

Definiuje się je jako przedmiot odniesienia kosztów, grupowania i kalkulacji kosztów. Obiektem kosztów może być: ☺produkt, ☺ odbiorca produktów (płatnik),

☺ program zdrowotny, ☺ jednostka organizacyjna itd.

Informacje o obiektach kosztów określa się poprzez gromadzenie danych o zasobach, przyporządkowanie ich do obiektów kosztów oraz identyfikację powiązań między obiektami kosztów.

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Przykłady obiektów kosztów:

• finalne usługi medyczne

• łóżko

• wypisany pacjent

• osobodzień

• wizyta ambulatoryjna

• pozostałe usługi medyczne

• badanie laboratoryjne

• test

• pacjent

• zabieg

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

W celu określenia bezpośredniej relacji kosztów i obiektów, obiekty kosztów powinny być tak wyodrębnione aby pozwalały bezpośrednio przypisać w maksymalnym stopniu wszystkie koszty podmiotu oraz odzwierciedlenie powiązań między obiektami kosztów.

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Wielkościami umożliwiającymi przypisanie kosztów do obiektów kosztów są nośniki kosztów. Służą one za klucze rozliczeniowe kosztów i umożliwiają określenie przyczyny powstawania kosztów oraz pośrednie przypisanie kosztów między obiektami.

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Ośrodki kosztów

Zasady identyfikacji :

• użyteczność dla zarządzających i oceniających działalność

• ośrodki kosztów powinny charakteryzować się jednorodnością poszczególnych produktów lub usług

• wyodrębnienie ośrodków kosztów powinno być zrozumiałe i jasne dla pracowników

• klasyfikacja ośrodków kosztów powinna umożliwiać gromadzenie informacji dla potrzeb zarządzania podmiotami, upraszczając proces gromadzenia danych

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Ośrodki kosztów cd.

• O.k. powinny być dostosowane do struktury organizacyjnej i działalności podmiotu; jeśli struktura organizacyjna odzwierciedla komórki organizacyjne, w których realizowane są różne funkcje to może okazać się, że w ramach danej części organizacyjnej zajdzie konieczność stworzenia kilku ośrodków kosztów

• liczba o.k. uzależniona od potrzeb ale i możliwości szpitala (dostępny czas, nakłady)

• O.k. powinny uwzględniać finalne i pośrednie ośrodki kosztów (ośrodki działalności podstawowej, pomocniczej, zarządu?)

• finalne o.k. mają charakter medyczny; pośrednie o.k.mogą mieć charakter medyczny zaopatrując pacjentów w sposób bezpośredni (pracownia radiologiczna, sala operacyjna) lub pośredni (bank krwi). Ośrodki pośrednie niemedyczne, zwane także administracyjnymi, działają na rzecz całego podmiotu (utrzymanie czystości).

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Procedura identyfikacji ośrodków kosztów:

• podział ośrodków kosztów na typy (finalne, pośrednie oraz o charakterze niemedycznym?)

• sporządzenie listy ośrodków zgodnie z potrzebami zarządzania podmiotem (obowiązujące zasady rachunkowości, struktura organizacyjna podmiotu, dostosowanie danych o nakładach, kosztach i efektach); konieczne uwzględnienie finalnych i pośrednich ośrodków kosztów

• umożliwienie porównań między szpitalami lub innymi podmiotami

• opracowanie zasad uwzględniania różnic między szpitalami

• opracowanie wykazu ośrodków kosztów na bazie reprezentatywnej grupy szpitali

• możliwość dostosowania do zmian organizacyjnych w podmiotach

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Kalkulacja kosztów

Cel:

ustalenie kosztu obiektu kalkulacji (produktu jednostkowego)

Zasady:

• uwzględnienie wszystkich elementów kosztów

• precyzyjne przypisanie kosztów do ośrodków kosztów; jak największa liczba elementów kosztów powinna być bezpośrednio przypisana do ośrodków kosztów

• alokacja kosztów pośrednich powinna jak najbardziej odzwierciedlać związek z działalnością ośrodków kosztów, którym są one przypisywane

• koszty przypisane do danej usługi nie powinny być przypisane innej usłudze (unikanie podwójnego liczenia kosztów)

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Kalkulacja doliczeniowa

Materiały bezpośrednie

Płace bezpośrednie

Obiekt kosztów

(produkt, zlecenie)

Materiały pośrednie

Obiekt kosztów

(komórka organizacyjna)

Płace pośrednie

Pozostałe koszty

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami

Materiały bezpośrednie

Płace bezpośrednie

Koszty pośrednie

Pracownia diagnostyczna Oddział szpitalny

Obiekt kosztów (przyp.chorob.)

Zstępująca alokacja kosztów

• ośrodki kosztów są dostawcami usług i jednocześnie odbiorcami usług innych ośrodków

• finalne o.k. są odbiorcami usług pozostałych o.k., które dostarczają produkty jednemu lub więcej ośrodków finalnych

• proces alokacji kosztów rozpoczyna się od tzw. pośrednich o.k.

• finalne o.k. nie dokonują alokacji kosztów między sobą

• alokacja kosztów między o.k. odbywa się w oparciu o nośniki kosztów

• wybrane nośniki kosztów powinny odzwierciedlać zakres pośrednich usług z jakich korzystają o.k. Wybór nośników ma spełniać dwa kryteria: uwzględniać bezpośrednie zapotrzebowanie na usługi innych ośrodków; opierać się o precyzyjnie mierzalne nośniki

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Rachunek kosztów działań

ABC to metoda pomiaru kosztów polegająca na powiązaniu zasobów z działaniami. Polega on na przypisaniu kosztów do produktu na podstawie zużycia zasobów w trakcie różnych działań

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

ZASOBY DZIAŁANIE A PRODUKT X

DZIAŁANIE B

DZIAŁANIE C PRODUKT Y

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Etapy ABC:

• Analiza działań i czynników powstawania kosztów działań

• Działanie powinno być jednorodnym ośrodkiem kosztów. Jego wyodrębnienie powinno być na tyle szczegółowe aby pozwoliło na ustalenie powiązania kosztów z produktami.

• Określenie kosztów działań na podstawie zużycia zasobów,

• Koszty działań powinny być ustalone na podstawie kosztów robocizny bezpośredniej i kosztów pośrednich poszczególnych działań przypisanych produktowi.

• Wybór nośnika kosztów i kalkulacja kosztu na jednostkę nośnika,

• Nośnik kosztów działań opisuje podstawowy czynnik powstawania kosztów działania.

• Przypisanie kosztów działań do produktów.

• Koszty działań przyporządkowane zostają do produktów danego typu. Koszt jednostkowy ustalany jest jako wartość przeciętna wynikająca z relacji kosztów danego typu produktów i liczby produktów.

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Kalkulacja w ABC

Zasoby proste

przyporządkowanie

Zasoby złożone

Nośniki kosztów zasobów

Działania 1,2,3….

Nośniki kosztów działań

Produkty A,B,C …..

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

ABC - objaśnienia pojęć:

a) Zasób - czynnik ekonomiczny zużywany w ramach działań, w celu wytworzenia produktu

b) Nośniki kosztów zasobów - miernik wykorzystania zasobów podczas działań

c) Nośniki kosztów działań - opisują relacje między działaniem a innymi obiektami np. produktami

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Obiektowy rachunek kosztów - rozwinięta wersja ABC

• Wszystkie przedmioty odniesienia kosztów jako obiekty kosztów

• Elastyczność powiązań między obiektami

• Informacja o kosztach odnosi się do obiektów podlegających zarządzaniu

• Obiektem kosztów może być dowolny obiekt zarządzania: produkt,zasoby,działania (np.dostawcy, klienci,kom.org.,funkcje)

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

PROBLEMY DO DYSKUSJI:

• porównywalność klasyfikacji kosztów wg kryteriów podziału; wybór metod podziału kosztów na stałe i zmienne, bezpośrednie i pośrednie……………

• zasady ustalania obiektów kosztów

• kryteria i klasyfikacja ośrodków kosztów

• wybór metody kalkulacji kosztu jednostkowego

• Cel ustalania kosztów procedur ?????

• Produkt???????????

KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH

Załączniki:

• Kalkulacja kosztu wg metody podziałowej ze współczynnikami

• Ustalanie kosztów bezpośrednich (przykład)

• Ograniczenia ustalania kosztów jednostkowych na przykładzie kosztów rehabilitacji kardiologicznej

Koszty procedur medycznych

2/5

---