LOS ŻYDÓW W LITERATURZE POLSKIEJ
Ciekawsze pozycje bibliograficzne:
H. Grynberg Holocaust w literaturze polskiej [w:] idem. Prawda nieartystyczna
J. Błoński Biedni Polacy patrzą na Getto. Kraków 1996.
J. Błoński. Ofiary i świadkowie. Obraz Zagłady w literaturze polskiej. „Kontury” 1996, t. 7.
S. Stabro „Ten nie jest z ojczyzny mojej…” Polay i Żydzi w zwierciadle Holocaustu. [w:] idem. Od Emila Zegadłowicza do Andrzeja Bobkowskiego. O prozie polskiej XX wieku.
„Znak” 2000 nr 6, arykuły:Zdzisława Krasnodębskiego Przywracanie pamięci, Konstantego Geberta Kłopoty z pamięcią, Feliksa Tycha Czy istnieją odrębne pamięci o „Szoach”: polska i żydowska
- triada: kat - ofiara - świadek
Getto:
1939 r. Pierwsze getto - w Piotrkowie Trybunalskim
L. Hirszfeld Historia jednego życia'67 - pamiętnik
Z otchłani'44 - tom wierszy poetów polskich i żydowskich z okresu wojny, gett i obozów
M.M. Borewicz
J. Kott
M. Jastrun
Cz. Miłosz
T. Sarnecki
Borwicz Pieśń wyjdzie cało. Antologia wierszy o Żydach pod okupacją niemiecką'47
poezja powstała w gettach i obozach zagłady
Weintraub Droga przez noc
Baczyński Modlitwa I i II, Tren
Po wojnie:
M. Jastrun Godzina streżona'44, Rzecz ludzka'46
o holocauście:
S.J. Lec Notatnik polowy'46
S Wygodzki Pamiętnik miłości'48
H. Grynberg Święto kamieni'64, Antynostalgia'71, Wiersze z Ameryki'80
J. Ficowski Odczytanie popiołów'79
poezja:
Broniewski Żydom polskim, Ballady i romanse
Miłosz
Campo di fiori
Spalenie Giordana Bruna zestawione z likwidacją Getta Warszawskiego - w obu przypadkach obojętność świadków
problem zapominania
niemożność komunikacji pomiędzy żywymi, a umierającymi
poeta ma za zadanie przypominać, wzniecać bunt
Biedny chrześcijanin patrzy na getto'81
obraz zniszczenia, wyliczenie niszczonych materiałów
zostaje pusta ziemia
„strażnik - kret” chodzi wśród ciał
p. l. boi się śmierci, boi się, bo czuje się współwinny jako nieobrzezany
Słonimski Pieśń o Januszu Korczaku, Elegia miasteczek żydowskich
Różewicz
Żywi umierali
Salcia sprzedająca jabłka pod murami getta
śmierć i gnicie ogarnia wszystko, nawet sprzedawane jabłka
Róża
kwiat i imię martwej dziewczyny
„pamięć żywych umarła i wiara”
Herbert Pan Cogito pyta o radę
Rabbi Nachman zginął w płomieniach trzymając Torę w ręku
Pan Cogito chciał się do niego zwrócić o pomoc, bo zawiodły go książki i odkrycia naukowe
Kamieńska Stół Mordechaja Gebirtiga
Szymborska Jeszcze
Dzienniki:
Szlengel Co czytałem umarłym
Korczak
pisane przez dzieci:
Dawidek Rubinowicz Pamiętnik'60
Janka Hescheles Oczyma dwunastoletniej'46 - we Lwowie
Dawid Sierakowiak Dziennik - w Łodzi
Dzieci oskarżają'47 - zbiór ustnych relacji
Relacje spisywane przez pisarzy na podstawie rozmów ze świadkami:
M. Czapska Gwiazda Dawida'75
H. Krall Zdążyć przed Panem Bogiem'77
o M. Edelmanie
K. Moczarski Rozmowy z Katem'77
rozmowy z J. Stroopem- katem getta warszawskiego
W. Bartoszyński i Z. Lewinówna Ten jest z ojczyzny mojej'66
relacje Żydów, którym pomogli Polacy
A. Sandauer Zapiski z martwego miasta'62
H. Vogler Autoportret z pamięci'78-81
J. Mackiewicz Fakty, przyroda, ludzie'86 - o Wilnie
Nałkowska Medaliony
zapis protokołowy
Andrzejewski Wielki Tydzień
Rudnicki Wielkanoc, Czysty nurt, Ginący Daniel
K. Brandys Samson'47
analiza sytuacji społecznej, politycznej i psychologicznej Żyda w czasie okupacji
Buczkowski Czrny potok'54
Heindl - jeden z ważniejszych bohaterów, jest jednocześnie narratorem
rozbicie świata ukazane przez rozbicie formy powieściowej
bardzo dużo przytoczonych opowiadań, strzępy narracji
narrator udręczony, żyjący wśród powszechnej śmierci
zagłada miasteczka Szabasowa
„stukanina” - strzały karabinów - rządzi światem i wyznacza rytm narracji
trudna lektura, wymaga skupienia ogromnego i kojarzenia faktów
lata 60te:
Buczkowski Pierwsza świetność'66
H, Grynberg Ekipa Antygona, Żydowska wojna, Zwycięstwo
Różewicz Gałąś, Tablica - w tomie opwiadań Opadły liście z drzew'55
S. Czachorowski Pejzaż Gnojnej Góry'68
R. Brandstaetter Jak św. Franciszek przyniósł chleb do getta, Anioł i Szmulik
H. Krall Portret z kulą w szcęce [w:] eadem Taniec na cudzym weselu'2001
świadek wchodzący w rolę kata
Marcin B. Udziela schronienia Tojwełe Blatt i jego przyjaciołom, wyzyskuje ich, a poem wydaje na śmierć
H. Grynberg Dziedzictwo
narrator poszukuje ojca zabitego w czasie Holocaustu przez Polaków, okazuje się, że był to mord dla pieniędzy
S. Wygodzki Opowiadania zebrane'63
śmierć 11-letniego chłopca z rękigranatowego policjanta
A.Sandauer Radio [w:] idem Śmierć liberała
Romek po podpisaniu volkslisty zostaje strażnikiem żydowskiego komanda
z zimną krwią zabija swojego dawnego przyjaciela
Andrzej Szczypiorski Początek
karuzela przy murach getta
LOS ŻYDÓW W LITERATURZE POLSKIEJ 1/3