PODSTAWY ZŁOŻENIA SKARGI KASACYJNEJ DO NACZELNEGO SĄDU ADMIISTRACYJNEGO
Skarga kasacyjna stanowi środek odwoławczy od wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny. Celem kasacji jest ostateczna kontrola zgodności z prawem orzeczeń sądowych. Należy zaznaczyć, iż postępowanie kasacyjne nie ma na celu kontroli ustaleń faktycznych, będących podstawą zaskarżonego orzeczenia, a jedynie kontrolę prawidłowości stosowania prawa. Sądem właściwym do rozpatrywania skarg kasacyjnych od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych jest Naczelny Sąd Administracyjny. Należy zaznaczyć, iż w przypadku uwzględnienia skargi kasacyjnej NSA uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie.
Skargę kasacyjną można złożyć jedynie w przypadku naruszenia przez WSA: - prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, - przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Zarzut naruszenia prawa materialnego Naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię oznacza nieprawidłową interpretację przepisu prawa. Niewłaściwe zastosowanie przepisu prawa oznacza z kolei dokonanie przez organ orzekający nieprawidłowej oceny zastosowania przez organ administracji publicznej prawa materialnego w danym stanie faktycznym. Powyższe oznacza dokonanie błędnej subsumcji, czyli nieprawidłowego przyporządkowania hipotezy normy prawnej do ustalonego w trakcie postępowania stanu faktycznego. Należy w tym miejscu wskazać, iż WSA nie dokonuje samodzielnie oceny prawnej stanu faktycznego w danej sprawie, a jedynie dokonuje oceny prawidłowości zastosowania prawa materialnego przez organ administracji. Wynika to z treści art. 145 § 1 P.p.s.a., zgodnie z którym WSA nie ma uprawnień do wydawania wyroków o charakterze reformatoryjnym, czyli zmieniających zaskarżone orzeczenia organu administracji, a jedynie ma uprawnienia do wydawania wyroków o charakterze kasacyjnym, czyli uchylające te orzeczenia w całości lub w części.
Warto na marginesie wspomnieć, iż wykładnia prawa dokonana przez NSA w danej sprawie jest wiążąca, co oznacza, iż nie można powołać się w skardze kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu prawa, o ile jest ona zgodna z tą wykładnią.
Zarzut naruszenia przepisów postępowania Zarzut naruszenia przepisów postępowania, będący podstawą złożenia skargi kasacyjnej, dotyczy jedynie naruszenia przez WSA przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nie jest więc wystarczające do wniesienia skargi kasacyjnej powołanie się na naruszenie przepisów postępowania przez organ administracji, którego orzeczenie zaskarżono do sądu administracyjnego. Koniecznym dla zasadności zarzutu naruszenia przepisów postępowania jest wskazanie konkretnego przepisu dotyczącego postępowania przed sądami administracyjnymi, który został naruszony przez WSA, przy czym naruszenie to musi posiadać przymiot istotności na wynik sprawy. Istotny wpływ na wynik sprawy posiada tylko takie uchybienie, co do którego wnoszący kasację może wykazać, iż miało wpływ na treść wydanego przez WSA orzeczenia. Wydaje się, iż nie będzie posiadało istotności naruszenia przepisów postępowania skuteczne doręczenie pisma przez pracownika sądu z naruszeniem art. 68 § 1 P.p.s.a., tj. w dzień ustawowo wolny od pracy, gdy w sprawie takiego doręczenia nie wydano uprzednio zarządzenia prezesa sądu. Natomiast niewątpliwie będzie stanowiło istotne naruszenie przepisów postępowania doręczenie pism procesowych w sposób inny niż wskazany w art. 67 P.p.s.a.
Wymogi formalne stawiane skardze kasacyjnej Skarga kasacyjna jest dokumentem bardzo sformalizowanym, gdyż dla swojej skuteczności musi ona spełniać wymagania stawiane każdemu pismu w postępowaniu sądowym oraz wymagania szczególne stawiane skardze kasacyjnej, tj. winna zawierać: - oznaczenie sądu, do którego jest kierowana; - oznaczenie stron postępowania bądź ich przedstawicieli ustawowych poprzez wskazanie ich imion i nazwisk albo firm oraz adresu zamieszkania albo siedziby; - oznaczenie pełnomocników stron wraz z podaniem ich adresu zamieszkania bądź adresu do doręczeń; - oznaczenie rodzaju pisma poprzez wskazanie, iż jest to skarga kasacyjna; - wskazanie zaskarżonego orzeczenia poprzez podanie: 1. nazwy właściwego WSA; 2. nazwy i daty orzeczenia; 3. sygnatury akt nadanej przez WSA; - wskazanie wartości przedmiotu sporu; - wskazanie przepisu wymieniającego podstawy wniesienia skargi kasacyjnej, czyli art. 174 P.p.s.a. wraz z podaniem konkretnych przepisów naruszonych przez WSA; - wskazanie , czy orzeczenie WSA jest zaskarżone w całości, czy też w części; - wniosek o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany; - uzasadnienie wskazanej podstawy skargi poprzez dokładne oznaczenie: 1. przepisów, które zostały naruszone; 2. sposobu naruszenia tych przepisów; 3. skutków, jakie wskazane naruszenie mogło mieć na wynik spawy; - podpis osoby uprawnionej do wniesienia w imieniu strony skargi kasacyjnej, czyli powinna być sporządzona przez adwokata, radcę prawnego lub inną osobę wskazaną przepisami prawa (tzw. przymus adwokacki - warto zaznaczyć w tym miejscu, iż w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych skarga może być sporządzona przez doradcę podatkowego); - spis dokumentów załączonych do skargi.
Ponadto do skargi kasacyjnej należy dołączyć: - odpis skargi oraz dokumentów załączonych do skargi w liczbie odpowiadającej liczbie stron uczestniczących w postępowaniu, jednakże w gdy kilka stron ustanowiło jednego pełnomocnika, wystarcza do skargi załączyć odpis tylko dla tego pełnomocnika ; - pełnomocnictwo udzielone przez stronę w przypadku, gdy skargę wnosi pełnomocnik, który nie był wcześniej umocowany w sprawie.
Przymus adwokacki - zdolność postulacyjna Przymus adwokacki, o którym wspomniano powyżej, jest naturalną konsekwencją wymogów formalnych stawianych skardze kasacyjnej i ma on charakter bezwzględny. Oznacza on brak zdolności postulacyjnej, czyli zdolności do osobistego uczestnictwa w czynnościach procesowych. Jak już wspomniano powyżej, skarga kasacyjna dla swej ważności musi być sporządzona przez adwokata, radcę prawnego lub inną osobę wskazaną przepisami prawa. Przymus adwokacki został ograniczony jedynie do sporządzenia skargi kasacyjnej, co oznacza, iż strona może samodzielnie uczestniczyć w dalszym postępowaniu. Z powyższego wynika także, iż pełnomocnictwo udzielone osobie uprawnionej do sporządzenia skargi kasacyjnej może być ograniczone jedynie do dokonania tej czynności.
Należy podkreślić, iż sporządzenie skargi przez osobę niemającą zdolności postulacyjnej nie wywołuje żadnych skutków prawnych, a w konsekwencji powoduje odrzucenie skargi na podstawie art. 178 P.p.s.a.
Wprowadzenie przez ustawodawcę przymusu adwokackiego miało na celu zagwarantowanie wysokiego poziomu tych pism procesowych, czego skutkiem winno być ograniczenie wątpliwości interpretacyjnych związanych z analizą skargi.
Wypada wspomnieć, iż osoba fizyczna lub prawna, która nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek albo pełnych kosztów postępowania, może wystąpić z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy poprzez ustanowienie pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
BIBLIOGRAFIA:
Internet. autor Tomasz Kęska-Leszyński