Analiza SWOT
Analiza SWOT jest jedną z najczęściej stosowanych metod analizy strategicznej.
Polega na analizie silnych i słabych stron organizacji oraz szans i zagrożeń które się przed nią pojawiają.
SWOT, to skrót od: strengths, weaknesses, opportunities, threats.
Podstawą analizy, jest określenie celów strategicznych przedsiębiorstwa. Wymaga to ustalenia stanu obecnego w jakim znajduje się organizacja, czym ma stać się w przyszłości (wizja) oraz w jaki sposób firma może osiągnąć zamierzony stan (droga dojścia do celu).
Najbardziej istotnym elementem analizy SWOT jest diagnoza określająca obecny stan organizacji ze szczególnym uwzględnieniem jej silnych i słabych stron.
Ważne jest, aby w tej analizie brali udział wszyscy menedżerowie firmy. Zapewni to po pierwsze możliwość pełnego wglądu w stan obecny firmy, jak również pozwoli na pełną integrację wokół celu jakim jest jej dalszy rozwój.
Do silnych stron organizacji można zaliczyć jej udział w rynku, kontrolowane przez nią zasoby, misję firmy wokół której silnie zintegrowani są jej pracownicy oraz wszystkie te elementy które w sposób pozytywny wyróżniają ją od konkurencji.
Słabymi stronami są te wszystkie elementy które ograniczają sprawność przedsiębiorstwa oraz mogą negatywnie wpływać na jej rozwój. Mogą nimi być: nadmierna biurokracja lub sformalizowanie stosunków wewnętrznych, brak integracji pracowników z misją firmy. Wszystkie te nieprawidłowości mają charakter stały i nasilający się.
Kolejnym etapem analizy SWOT jest prognoza. Pozwala ona na określenie szans i zagrożeń jakie w najbliższym czasie pojawią się przed przedsiębiorstwem.
Otoczenie w jakim znajduje się każda organizacja, stawia ją wobec szeregu gwałtownych zmian które mogą wpływać na jej działanie. Istotna jest umiejętność dostrzegania tych zmian jako szanse (okazje) lub zagrożenia dla jej rozwoju.
Większość tych wydarzeń zachodzi w tzw. subotoczeniach organizacji:
- obszar ogólnych zmian politycznych, ekonomicznych i społecznych;
- obszar zmian zachodzących na rynku którego jest uczestnikiem;
- obszar zmian technologicznych (innowacje);
- organizacje konkurencyjne oraz współdziałające (dostawcy).
Szansami i zagrożeniami firmy mogą być zarówno działania zainicjowane przez zarządzających przedsiębiorstwem, np. jego polityka personalna, system relacji z klientami czy też obsługa serwisowa, jak również sytuacje nie związane z strategią firmy, np. stawki podatków i akcyz, pojawienie się konkurencji.
Efektem analizy SWOT jest zestaw dobrze zdefiniowanych czynników mających wpływ na stan organizacji. Na ich podstawie zarządzający mogą opracować i wybrać strategię działania.
Prawidłowo przeprowadzona analiza SWOT powinna skupiać się na ograniczeniu lub wyeliminowaniu słabych stron organizacji, oraz na pielęgnowaniu dostrzeżonych jej silnych elementów.
Cele stawiane przed przedsiębiorstwem, powinny uwzględniać określone w analizie szanse i zagrożenia które mogą zakłócić lub wspomóc realizację założeń strategicznych.
Analiza SWOT jest często wykorzystywana w działalności firm consultingowych, jako pomoc w formułowaniu strategii organizacji. Jej prostota zapewnia wmiarę przejrzystą diagnozę stanu obecnego firmy, oraz umożliwia wskazanie dlaszych kierunków jej rozwoju.
Analiza typu SWOT może obejmować różne sfery działalności przedsiębiorstwa (jego komórki), np. analiza działalności marketingowej, finansowej, produkcyjnej, personalnej.
Analiza SWOT jest efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron organizacji oraz badania szans i zagrożeń jakie stoją przed organizacją. Analizę SWOT można z równym powodzeniem zastosować do dowolnego przedsięwzięcia inwestycyjnego.
SWOT oparta jest na schemacie klasyfikacji dzielącym wszystkie czynniki mające wpływ na bieżącą i przyszłą pozycję organizacji na:
zewnętrzne w stosunku do organizacji i mające charakter uwarunkowań wewnętrznych,
wywierające negatywny wpływ na organizację i mające wpływ pozytywny
Ze skrzyżowania tych dwóch podziałów powstają cztery kategorie czynników:
zewnętrzne pozytywne - szanse. Szanse to zjawiska i tendencje w otoczeniu, które gdy odpowiednio wykorzystamy staną się impulsem rozwoju oraz osłabią zagrożenia.
zewnętrzne negatywne - zagrożenia. Zagrożenia to wszystkie czynniki zewnętrzne, które są postrzegane jako bariery dla rozwoju firmy, utrudnienia, dodatkowe koszty działania. Istnienie zagrożeń ma destrukcyjny wpływ na rozwój organizacji lub powodzenie inwestycji. Jednocześnie nie pozwala na pełne wykorzystanie szans i mocnych stron.
wewnętrzne pozytywne - mocne strony, czyli atuty organizacji. Mocne strony to walory organizacji, które w pozytywny sposób wyróżniają ją pośród konkurencji. Mocne strony mogą być wynikiem wielkości organizacji, polegać na dużym udziale w rynku, niskich kosztach jednostkowych, dysponowania nowoczesną technologią, jakością produkcji itd.
wewnętrzne negatywne - słabe strony organizacji. Słabe strony to konsekwencja ograniczeń zasobów i niedostatecznych kwalifikacji. Mogą one dotyczyć całej organizacji, jak i jej części. Każda organizacja posiada słabe strony. Jednak zbyt duża ich ilość może spowodować, że organizacja nie utrzyma się na rynku konkurencyjnym, a inwestycja może przynieść starty, zamiast spodziewanych zysków.
Ogólne wytyczne wynikające z analizy SWOT są bardzo proste, ale niestety trudne do realizacji:
unikać zagrożeń,
wykorzystywać szanse,
wzmacniać słabe strony,
opierać się na mocnych stronach.
Poniżej zaproponuję praktyczne ćwiczenie, które pomoże lepiej poznać analizę SWOT, a także może być zastosowane w wielu konkretnych przypadkach. W analizie SWOT nie jest konieczne systematyczne wyodrębnienie i opisanie wszystkich czynników, ale zidentyfikowanie czynników kluczowych, które mogą mieć decydujący wpływ na rozwój firmy, lub powodzenie inwestycji. W celu opracowania analizy SWOT proponuję przygotowanie odpowiedzi na następujące pytania.
Silne strony:
Jakie są twoje przewagi ?
Co robisz dobrze ?
Rozważ odpowiedzi na powyższe pytania z twojego punktu widzenia oraz z punktu widzenia twoich konkurentów. Nie bądź skromnym, bądź realistyczny. Jeżeli będziesz miał z tym trudności wypisz najpierw swoje charakterystyczne cechy. Niektóre z tych cech na pewno będą silnymi stronami twojej organizacji.
Słabe strony:
Co może być usprawnione ?
Co jest robione niedobrze ?
Czego powinno się unikać ?
Czy konkurenci spostrzegają twoje słabe strony, których ty nie spostrzegasz ?
Czy twoi konkurenci robią coś lepiej od ciebie ?
Najlepiej zrobisz, gdy będziesz starał się być realistyczny i staniesz z nieprzyjemnie dla ciebie brzmiącymi faktami twarzą w twarz tak szybko, jak to będzie możliwe.
Szanse:
Gdzie są pola największych szans dla ciebie ?
Jakie są ciekawe trendy w twoim otoczeniu ?
Szanse, które możesz wykorzystać mogą pochodzić z szans stwarzanych przez technologię i rynek zarówno w skali mikro, jak makro, szans stwarzanych przez politykę gospodarczą i finansową rządu, które dotyczą dziedziny na której działasz, szans wynikających ze struktury rynku pracy, struktury społeczeństwa, zmian w stylu życia społeczeństwa, wzorów społecznych, lokalnych wydarzeń itd...
Zagrożenia:
Z jakim przeszkodami staniesz twarzą w twarz ?
Co robi twoja konkurencja ?
Czy zmiany technologiczne zagrażają twojej pozycji ?
Czy zmieniają się wymagania odnośnie twojej pracy, produktu lub obsługi ?
Czy masz nieściągalny dług lub problemy z przepływami finansowymi ?
Przeprowadzenie wyżej zaproponowanej analizy bardzo często może spowodować, ze inaczej spojrzymy na organizację lub proponowaną inwestycję i to zarówno z perspektywy spraw, które ujawniła analiza i muszą zostać wykonane, jak i z ogólnej perspektywy.
BANK
Mocne strony silny wizerunek wykwalifikowany personel rozbudowana sieć oddziałów mocna pozycja finansowa dobra organizacja pracy wszechstronny zakres usług duża lojalność klientów |
Słabe strony zła jakość obsługi brak badań niedostateczna promocja przestarzałe wyposażenie techniczne słaby wizerunek banku na rynku słaba rozpoznawalność nazwy i produktów |
Szanse Stabilny kurs walutowy Krajowy rynek klientów indywidualnych i rynek przedsiębiorstw zdolny do ekspansji w przypadku stworzenia konkurencyjnych mozliwosci kłopoty głównych konkurentów
|
Zagrożenia wejście na rynek silnych zagranicznych banków konkurent wprowadza na rynek nowy produkt Światowy kryzys gospodarczy |
Analiza SWOT - definicje
3