Tematyka egzaminu:
Organizacja procesów budowlanych
Uczestnicy procesu budowlanego - Prawa i obowiązki
Planowanie sieciowe
Elementy zagospodarowania placu budowy
BHP na budowie
Literatura podstawowa
M. Połoński (red) praca zbiorowa: Proces inwestycyjny i eksploatacja obiektów
budowlanych, SGGW, 2008
K. M. Jaworski: Podstawy organizacji budowy
Korzeniowski W.: Kierowanie i nadzór nad budową, Polcen, 2009
E. Pellicer i in. Praca zbiorowa: Zarządzanie budową, Biblioteka menadżerów budowlanych, Poltext, 2009
Mirski J.: Organizacja budowy. WSiP. Warszawa 1999.
Literatura uzupełniająca
Jędrzejczyk Z red:Badania operacyjne w przykładach i zadaniach
Minasowicz A.: Efektywność i zarządzanie finansami w budownictwie
K. M. Jaworski: Metodologia projektowania realizacji budowy, PWN, 2009
Kapliński Oleg (red) - Metody i modele badań w inżynierii przedsięwzięć budowlanych, PAN, KILiW, IPPT, Warszawa 2007
Uhma Cz.: Ekonomika budownictwa. WSiP, Warszawa 1998.
Ważniejsze akty prawne
USTAWA Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku (Dz.U.156 z 2006 r. poz.1118 z późn.
zm.) wraz z rozporządzeniami wykonawczymi
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U.02.75.690) Rozporządzenie w sprawie zakresu i formy projektu budowlanego z dnia 3 lipca 2003r. ( Dz.U.03.120.1133 z późn. zm.)
USTAWA prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.08.25.150 j.t. z późn. zm.)
USTAWA z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z dnia 10 maja 2003 r.z późn. zm.)
USTAWA Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku (Dz.U.156 z 2006 r. poz.1118 z późn. zm.) wraz z rozporządzeniami wykonawczymi
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U.02.75.690)
Rozporządzenie w sprawie zakresu i formy projektu budowlanego z dnia 3 lipca
2003r. ( Dz.U.03.120.1133 z późn. zm.)
USTAWA prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.08.25.150 j.t. z późn. zm.)
USTAWA z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. z dnia 10 maja 2003 r.z późn. zm.)
Treści programowe - najważniejsze informacje
Budowlany proces inwestycyjny - etapy
1.Przygotowane inwestycji do wykonania - prognozowanie, programowane i planowanie, uzyskanie pozwolenia na budowę i przygotowanie placu budowy
2.Realizacja inwestycji - realizacja, montaż i wyposażenie w niezbędne urządzenia, odbiory, rozruch i okres próbnej eksploatacji, odbiór końcowy i ewentualnie usunięcie usterek
3.Użytkowanie (eksploatacja inwestycji) - konserwacja, naprawy bieżące i okresowe, remonty, w końcu likwidacja
Etapy cyklu życia inwestycji
1.Pomysł na nową inwestycję
2.Wybór konkretnego wariantu lokalizacji i technicznych warunków wykonania obiektu
3.Decyzja o kontynuowaniu prac nad przygotowaniem planowanego obiektu do realizacji
4.Uzyskanie pozwolenia na budowę lub zgłoszenia robót budowlanych
5.Realizacja inwestycji, etap budowy
6.Odbiór końcowy i ewentualne usunięcie zgłoszonych usterek, sporządzenie dokumentacji powykonawczej, przekazanie obiektu inwestorowi
7.Likwidacja inwestycji
Rozpoczęcie robót budowlanych
Rozpoczęcie robót budowlanych
Roboty budowlane można rozpocząć na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę (z zastrzeżeniem robót wykonywanych na podstawie zgłoszenia).
Decyzja staje się ostateczna po upływie 14 dni od dnia doręczenia jej stronom postępowania, o ile strony nie wniosą w tym terminie odwołania od decyzji. Informację, czy decyzja stała się ostateczna Inwestor uzyskuje w organie administracji architektoniczno-budowlanej, który wydał decyzję,
Fakt ten potwierdza również wydanie inwestorowi, przez organ administracji architektoniczno-budowlanej, dziennika budowy.
Skutki rozpoczęcia robót bez wymaganego pozwolenia
Art. 90PB
„Kto, w przypadkach określonych w art. 48, art. 49b, art. 50 ust. 1 pkt 1 lub art. 50 ust. 1 pkt
2, wykonuje roboty budowlane, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zawiadomienie o rozpoczęciu robót (art. 41 ust. 4 Prawa budowlanego)
Inwestor jest obowiązany zawiadomić o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę:
właściwy organ (powiatowego lub wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego)
oraz
projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem, co najmniej na 7 dni przed ich rozpoczęciem
Dokumenty załączone do zawiadomienia o rozpoczęciu robót
poświadczenie kierownika budowy (robót), stwierdzające sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową (robotami budowlanymi),
zaświadczenie o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, stanowiącego podstawę do wykonania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
w przypadku ustanowienia nadzoru inwestorskiego - oświadczenie inspektora nadzoru inwestorskiego, stwierdzające przyjęcie obowiązku pełnienia nadzoru inwestorskiego nad danymi robotami budowlanymi, a także zaświadczenie, o którym mowa powyżej, informację zawierającą dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia zamieszczone w ogłoszeniu, które kierownik budowy ma obowiązek umieścić na budowie.
Zawiadomienie PIP
Inwestor jest obowiązany zawiadomić o zamiarze rozpoczęcia robót budowlanych właściwego inspektora pracy, na 7 dni przed rozpoczęciem budowy lub rozbiórki, na której przewiduje się:
wykonywanie robót budowlanych trwających dłużej niż 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie, co najmniej 20 osób albo
p na której planowany zakres robót przekracza 500 osobodni.
Przekazanie wykonawcy terenu budowy
Czynność formalno prawna wynikająca z umowy o wykonanie robót budowlanych
Przekazanie terenu budowy - protokolarnie
Wraz z przejęciem terenu budowy wykonawca ponosi pełną odpowiedzialność za teren budowy (porządek, bezpieczeństwo, ochronę środowiska itp.)
Zajęcie pasa drogowego na potrzeby budowy
Potrzeba uzyskania zezwolenia właściwego zarządu drogi na zajęcie pasa drogowego
Procedura określona:
Rozporządzenie Ministrów z dn. 1 czerwca 2004 r. w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego na zajęcie pasa drogowego (dz. U. nr nr 140, poz. 1481)
Zarząd dróg publicznych ma prawo żądania szczegółowych opracowań problemów projektowych wykraczających poza granice lokalizacji inwestycji czy terenu budowy
Rozpoczęcie robót budowlanych - prace przygotowawcze
Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy, którymi są:
wytyczenie geodezyjne obiektów budowlanych, wykonanie niwelacji terenu,
zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów, wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.
Rozpoczęcie dostaw energii, wody, ciepła lub gazu na potrzeby budowy może nastąpić jedynie po okazaniu wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia
Po przyjęciu budowy od inwestora - kierownik budowy na podstawie upoważnienia inwestora (art. 41 ust. 5), może wystąpić do właściwych dysponentów o rozpoczęcie dostaw mediów
Kierownik budowy powinien z odpowiednim wyprzedzeniem od w/w dysponentów uzyskać informację o przebiegu instalacji, przewodów
Rozpoczęcie dostaw mediów na potrzeby budowy
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY
z dnia 26 czerwca 2002 r.
w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia.
Organ właściwy do wydania dziennika budowy
dziennik budowy jest wydawany przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji.
co do zasady jest nim starosta, z zastrzeżeniem obiektów i robót budowlanych, które należą do kompetencji wojewody.
(w konsekwencji należy stwierdzić, że wojewoda jest organem właściwym do wydawania dziennika budowy wyłącznie w przypadku prowadzenia robót budowlanych należących do jego kompetencji jako organu pierwszego stopnia, tj. wymienionych wprost w art. 82 ust. 3 ustawy - Prawo budowlane.)
Obowiązek prowadzenia dziennika budowy
Na każdej budowie, która jest prowadzona na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę Kierownik budowy może zostać pociągnięty do odpowiedzialności zawodowej za brak dziennika budowy, jako osoba wykonująca samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, która nie spełnia lub w sposób niedbały spełnia swoje obowiązki (art. 95 pkt 4 ustawy - Prawo budowlane).
Przeznaczenie dziennika budowy
Dziennik budowy jest przeznaczony do rejestracji, w formie wpisów:
przebiegu robót budowlanych
wszystkich zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku ich wykonywania i mających znaczenie przy ocenie technicznej prawidłowości wykonywania budowy, rozbiórki lub montażu.
Dziennik budowy
1.Część składowa dokumentacji budowy,
2.Ma status dokumentu urzędowego.
Status ten oznacza nadanie dziennikowi rangi silnego środka dowodowego, bowiem większość przepisów proceduralnych wiąże z dokumentami urzędowymi domniemanie prawdziwości ich treści.
Dla zachowania waloru dokumentu urzędowego wymagane jest prowadzenie dziennika budowy w sposób zgodny z przepisami, a to jest zadanie właśnie kierownika budowy.
Zakres dziennika budowy
Dziennik budowy prowadzi się odrębnie dla każdego obiektu budowlanego, wymagającego pozwolenia na budowę.
Dla obiektów liniowych lub sieciowych dziennik budowy prowadzi się odrębnie dla każdego wydzielonego odcinka robót.
Przy wykonywaniu obiektu budowlanego metodą montażu dodatkowo prowadzi się
dziennik montażu.
Do dokonywania wpisów w dzienniku budowy upoważnieni są:
1) inwestor,
2) inspektor nadzoru inwestorskiego,
3) projektant,
4) kierownik budowy,
5) kierownik robót budowlanych,
6) osoby wykonujące czynności geodezyjne na terenie budowy,
7) pracownicy organów nadzoru budowlanego i innych organów uprawnionych do kontroli przestrzegania przepisów na budowie - w ramach dokonywanych czynności kontrolnych.
Pracownicy innych organów upoważnieni do dokonywania wpisów
1.na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.) - wojewódzki konserwator zabytków lub działający z jego upoważnienia pracownicy wojewódzkiego urzędu ochrony zabytków, prowadzący kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami (art. 38 ust. 3 pkt 6),
2.na podstawie ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z
2001 r. Nr 124, poz. 1362 z późn. zm.) - inspektor pracy (art. 21a ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 9 pkt 1-2a),
3.na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(Dz. U. z 1998 r. Nr 90, poz. 575 z późn. zm.) - państwowy inspektor sanitarny (art.
23 ust. 2).
Zmiana kierownika budowy, kierownika robót, inspektora nadzoru inwestorskiego lub projektanta sprawującego nadzór autorski
Jeżeli w trakcie wykonywania robót budowlanych następuje zmiana kierownika budowy, kierownika robót, inspektora nadzoru inwestorskiego lub projektanta sprawującego nadzór autorski,
w dzienniku budowy dokonuje się wpisu określającego stan zaawansowania i zabezpieczenia przekazywanej budowy, rozbiórki lub montażu.
wpis ten potwierdza się datą i podpisami osoby przekazującej i przejmującej obowiązki.
Tablica informacyjna zawiera (Rozp. § 13)
1) określenie rodzaju robót budowlanych oraz adres prowadzenia tych robót,
2) numer pozwolenia na budowę oraz nazwę, adres i numer telefonu właściwego organu nadzoru budowlanego,
3) imię i nazwisko lub nazwę (firmę), adres oraz numer telefonu inwestora,
4) imię i nazwisko lub nazwę (firmę), adres i numer telefonu wykonawcy lub wykonawców robót budowlanych,
5) imiona, nazwiska, adresy i numery telefonów:
a) kierownika budowy, b) kierowników robót,
c) inspektora nadzoru inwestorskiego, d) projektantów,
6) numery telefonów alarmowych Policji, straży pożarnej, pogotowia,
7) numer telefonu okręgowego inspektora pracy. Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowanych
Kiedy jest wymagane pozwolenie na budowę?
1. Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31.
2. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: Inwestor,
właściciele,
użytkownicy wieczyści lub
zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu
Wniosek o pozwolenie na budowę
Pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto:
złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć:
Decyzję ustalającą warunki zabudowy i zagospodarowania terenu z klauzulą ostateczności, - jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Oświadczenie, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
Wyrys z mapy ewidencji gruntów obrazujący położenie działek objętych zamierzeniem inwestycyjnym oraz działek sąsiadujących
Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć cd.
Projekt budowlany wraz z wymaganymi opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami
(w zależności od potrzeb: pozwolenie konserwatorskie, pozwolenie wodnoprawne itp.) i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi wykonany zgodnie z art. 33 ustawy - Prawo budowlane oraz wg rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca
2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz.
1133, z późn. zm.) - w 4 egzemplarzach /oryginał/
Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć cd:
Oświadczenie projektanta oraz sprawdzającego o sporządzeniu projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej
Dokumenty poświadczające posiadanie przez projektantów wymaganych prawem właściwych uprawnień, tj. decyzja potwierdzająca posiadanie właściwych uprawnień i zaświadczenie o wpisie do właściwej izby samorządu zawodowego (aktualne na dzień opracowania projektu)
Informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę
projektowanego obiektu budowlanego (art. 20 ust. 1 pkt. 1b Prawo budowlane),
Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć cd
Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach z klauzulą ostateczności
(Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych: przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko)
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (w trzech egzemplarzach, wraz z zapisem w formie elektronicznej na informatycznych nośnikach danych
/oryginał/) lub kartę informacyjną przedsięwzięcia wraz z wnioskiem o ustalenie zakresu raportu -
W przypadku działania przez przedstawiciela - pełnomocnictwo do reprezentowania wnioskodawcy
Organ ma 65 dni na wydanie decyzji
Rozpoczęcie wykonywania robót przed uzyskaniem pozwolenia na budowę
Rozpoczęcie wykonywania robót budowlanych przed uzyskaniem pozwolenia na budowę
będzie traktowane jako: SAMOWOLA BUDOWLANA,
zagrożona nakazem rozbiórki (art. 48 prawa budowlanego).
Etapowanie budowy
Ogólną zasadą jest, że pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego.
Ustawodawca dopuścił możliwość wydania więcej niż jednego pozwolenia, czyli etapowania budowy takiego zamierzenia.
Możliwe jest to tylko pod warunkiem, że obiekty (zespół obiektów) po zrealizowaniu będą mogły samodzielnie funkcjonować.
W takim przypadku pozwolenie na budowę może, na wniosek inwestora, dotyczyć wybranych obiektów lub zespołu obiektów, mogących samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem.
Jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy wybranych obiektów lub zespołu obiektów, inwestor jest obowiązany przedstawić projekt zagospodarowania działki lub terenu,
Wygaśnięcie decyzji
1.Zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa:
p nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się
ostateczna
lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata.
Rozpoczęcie albo wznowienie budowy, w przypadkach wyżej określonych, może nastąpić po wydaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę, o której mowa w art. 28
Przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę
Za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana można przenieść tą decyzję na rzecz innego podmiotu, jeżeli przyjmuje on wszystkie warunki zawarte w tej decyzji oraz złoży oświadczenie że osiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
Stronami w postępowaniu o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę lub o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych są jedynie podmioty, między którymi ma być dokonane przeniesienie decyzji.
Zgłoszenie robót budowlanych - milcząca zgoda lub zaświadczenie
Niektóre obiekty budowlane oraz roboty budowlane zostały zwolnione z obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę.
Ich realizacja wymaga jedynie dokonania zgłoszenia właściwemu miejscowo i rzeczowo organowi administracji architektoniczno-budowlanej.
Zgłoszenie stanowi uproszczony tryb postępowania, odnoszący się do nieskomplikowanych obiektów i robót, w związku, z czym nie przewiduje się tutaj zapewnienia pełnego udziału stron w postępowaniu.
Zgłoszenie robót budowlanych - milcząca zgoda lub zaświadczenie cd
Jedynym uczestnikiem powyższego postępowania będzie inwestor.
Katalog obiektów niewymagających uzyskania pozwolenia na budowę oraz tych wymagających zgłoszenia do właściwego organu jest zawarty w art. 29-31 ustawy Prawo budowlane
Dokumenty wymagane przy zgłoszeniu
W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia.
Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.
W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada, w drodze postanowienia, na zgłaszającego obowiązek uzupełnienia w określonym terminie brakujących dokumentów.
Dokumenty wymagane przy zgłoszeniu
Szkice i rysunki nie muszą być wykonane przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane.
Jedynie w przypadku budowy:
np. instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m³, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych oraz obiektów małej architektury w miejscach publicznych, wymagane jest dołączenie projektu zagospodarowania działki lub terenu sporządzonego przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane.
użyte w ustawie Prawo budowlane sformułowanie „w zależności od potrzeb" oznacza w praktyce, że obowiązek dołączenia szkiców lub rysunków powstanie zawsze, gdy zażąda tego organ.
Milcząca zgoda organu
Zgłoszenia należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych.
Natomiast do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w terminie
30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ administracji architektoniczno- budowlanej nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia.
W konsekwencji, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia przez inwestora organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji, oznacza to, że udziela inwestorowi „milczącej zgody" na realizację zamierzeń inwestycyjnych określonych w zgłoszeniu.
Samowola budowlana
Inwestor jest zobowiązany dokonać zgłoszenia przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych.
Jeżeli dokona zgłoszenia po fakcie, to wówczas nie wywołuje ono skutków prawnych, co oznacza, że w takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z SAMOWOLĄ BUDOWLANĄ
Uczestnicy procesu budowlanego - Prawa i obowiązki
Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1-5, mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej „uprawnieniami budowlanymi”, wydaną przez organ samorządu zawodowego.
wpis w drodze decyzji, do centralnego rejestru,
oraz - zgodnie z odrębnymi przepisami - wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony zaświadczeniem wydanym przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności.
INWESTOR
Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie:
opracowania projektu budowlanego i stosownie do potrzeb, innych projektów, objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wykonania i odbioru robót budowlanych,
w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych - przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.
Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie. Inwestor może zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.
Art. 19. 1. Właściwy organ może w decyzji o pozwoleniu na budowę nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, a także obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko.
art.19. ust. 2. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego, oraz listę obiektów budowlanych i kryteria techniczne, jakimi powinien kierować się organ podczas nakładania na inwestora obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.
Obligatoryjne ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego związane jest:
z rodzajem lub
wielkością realizowanego obiektu budowlanego.
Wynika z postanowień zawartych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego (Dz. U. Nr 138, poz. 1554)
§ 1. Rozporządzenie określa rodzaje obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego, oraz
listę obiektów budowlanych
kryteria techniczne, jakimi powinien kierować się organ podczas nakładania na inwestora obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.
Przy budowie obiektu budowlanego, wymagającego ustanowienia inspektorów nadzoru inwestorskiego w zakresie różnych specjalności, inwestor wyznacza jednego z nich jako koordynatora ich czynności na budowie.
Nadzór autorski nie zawsze jest wymagany
ustanowienie go bardzo często jest wynikiem ustaleń pomiędzy inwestorem a autorem projektu
Inwestor może zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.
Może też w uzasadnionych sytuacjach (gdy np. projekt jest bardzo skomplikowany)
żądać tego organ wydający pozwolenie na budowę.
Pełnienie nadzoru autorskiego można zlecić nie tylko projektantowi, lecz także innej osobie o odpowiednich kwalifikacjach.
PROJEKTANT
Do podstawowych obowiązków projektanta należy (art.20):
1) opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny:
z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, o którym mowa w ustawie z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.), lub
wymaganiami ustawy, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
2. zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego;
3.sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. Nr 120, poz. 1126)
4. uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;
5. wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań;
6. sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz.
881);
(Art. 10. 1. Dopuszczone do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym są wyroby budowlane wykonane według indywidualnej dokumentacji technicznej, sporządzonej przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnionej, dla których producent wydał oświadczenie, że zapewniono zgodność wyrobu budowlanego z tą dokumentacją oraz z przepisami)
sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie:
stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem,
uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.
Projektant ma obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno- budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno- budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego.
Projektant, a także sprawdzający, o którym mowa wyżej, do projektu budowlanego dołącza oświadczenie o sporządzeniu projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.
Art. 21. Projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo:
wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji;
żądania wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie:
- stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia,
- wykonywania ich niezgodnie z projektem.
KIEROWNIK BUDOWY
Art. 21a. [ Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ]
Kierownik budowy jest obowiązany, w oparciu o opracowaną przez projektanta informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając:
specyfikę obiektu budowlanego
i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej.
Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie sporządza się, jeżeli:
w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych wymienionych w art. 21a ust. 2 prawa budowlanego lub
przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni.
protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska
prowadzenie dokumentacji budowy;
prowadzenie dokumentacji budowy;
dokumentacja budowy = pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książka obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu- także dziennik montażu)
zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę oraz przepisami,
(Według prawa budowlanego obiekty budowlane, które wymagają pozwolenia na budowę oraz przyłącza: elektroenergetyczne, wodociągowe, gazowe, cieplne, telekomunikacyjne, kanalizacyjne podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie)
koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia:
a) przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych założeń planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów, które mają być prowadzone jednocześnie lub kolejno,
b) przy planowaniu czasu wymaganego do zakończenia robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów;
koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach, ……, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym;
wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu i zawiadomienie inwestora;
realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy;
zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru;
przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego;
zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz
uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad, a także
przekazanie inwestorowi oświadczenia, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2.
Kierownik budowy ma prawo:
występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy;
ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.
Art. 24.
Łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest
dopuszczalne.
Art. 25. Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:
reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie;
INSPEKTOR NADZORU INWESTORSKIEGO
Art. 25. Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:
sprawdzanie i odbiór robót budowlanych:
ulegających zakryciu lub zanikających,
uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń
technicznych i przewodów kominowych oraz
przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;
potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.
Art. 26.
Inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo:
wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące:
usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń,
wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, oraz
przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych i dowodów dopuszczenia do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych oraz urządzeń technicznych;
Art. 26.
Inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo:
żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź
ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót,
a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.
Art. 27.
Przy budowie obiektu budowlanego, wymagającego ustanowienia inspektorów
nadzoru inwestorskiego w zakresie rożnych specjalności, inwestor wyznacza jednego z nich jako koordynatora ich czynności na budowie
PLANOWANIE SIECIOWE
Ze względu na strukturę logiczną metody sieciowe dzieli się na:
1. sieci o strukturze zdeterminowanej DAN (ang. Deterministic Analysis Network)
2. sieci o strukturze stochastycznej GAN (ang. Generalized Analysis Network) Deterministyczne metody - czasy trwania czynności są określone jednoznacznie. Stochastyczne - czasy trwania czynności można określić tylko z pewnym prawdopodobieństwem.
Przedsięwzięcie - zorganizowane działanie ludzkie zmierzające do osiągnięcia określonego celu, zawarte w skończonym przedziale czasu, z wyróżnionym początkiem i końcem oraz zrealizowane przez skończoną liczbę osób, środków technicznych, energii, materiałów, środków finansowych i informacji.
Podstawowe pojęcia
Zarządzanie przedsięwzięciem jest to proces planowania, organizacji oraz zarządzania zadaniami i zasobami (ludzkimi, materiałowymi, sprzętowymi, finansowymi) w celu osiągnięcia zdefiniowanego celu, zwykle w ramach ograniczeń czasu, zasobów lub kosztu.
Zdarzenie - w modelu sieciowym oznacza osiągnięcie stanu zaawansowania pracy przy realizacji projektu. Jest to moment rozpoczęcia lub zakończenia jednej lub kilku czynności. Zdarzenia przedstawiamy przy pomocy okręgów, prostokątów lub innych figur geometrycznych.
Czas najkrótszy (najwcześniejszy moment zaistnienia zdarzenia o numerze 'i') , jest to najdłuższy czas przejścia od zdarzenia pierwszego do zdarzenia 'i'-tego.
Czas najdłuższy (najpóźniejszy moment zaistnienia zdarzenia), jest to różnica pomiędzy czasem krytycznym a najdłuższym czasem przejścia od tego zdarzenia do zdarzenia końcowego.
Czynność - dowolnie wyodrębniona część projektu charakteryzująca się czasem trwania i zużywaniem środków. Czynności przedstawiamy przy pomocy strzałek (wektorów) łączących zdarzenia. Czynność charakteryzuje para wskaźników i-j, gdzie i jest numerem zdarzenia, w którym czynność się rozpoczyna, a j - numerem zdarzenia w którym czynność się kończy.
Obrazem graficznym czynności są strzałki. Kierunek strzałki wskazuje kierunek przebiegu czynności w czasie.
ŁUKI = CZYNNOŚCI WIERZCHOŁKI = ZDARZENIA
Czynność pozorna - szczególny typ czynności, które nie zużywają czasu (jej czas trwania jest
równy zeru) ani środków. Służą jedynie do przedstawienia zależności między czynnościami. Czynności pozorne przedstawiamy przy pomocy strzałek (wektorów) przerywanych.
Reguły obowiązujące przy konstrukcji sieci: • zaleca się, aby nie występowały skrzyżowania łuków (przejrzystość) • każda czynność może być zrealizowana tylko raz z prawdopodobieństwem równym jeden podczas wykonywania przedsięwzięcia
• powinien istnieć dokładnie jeden wierzchołek początkowy i jeden końcowy
•Zdarzenia początkowe nie mają czynności poprzedzających.
•Zdarzenia końcowe nie mają czynności następujących po nich
•Dane zdarzenie nie może nastąpić, dopóki nie zakończą się wszystkie czynności prowadzące do niego i warunkujące zajście tego zdarzenia.
•Żadna kolejna czynność nie może się rozpocząć, dopóki nie zaistnieje zdarzenie kończące czynności poprzedzające.
•Wykres sieciowy nie powinien mieć obiegów zamkniętych, tj. pętli łączących dwukrotnie te same zdarzenia.
•Dwa zdarzenia mogą być połączone tylko jedną czynnością. Jeżeli kilka czynności wykonywanych jest równolegle pomiędzy dwoma zdarzeniami to należy wprowadzić czynności pozorne.
•Zdarzenia i czynności powinny być odpowiednio uporządkowane, tzn. każdy poprzednik ma mieć mniejszy numer lub wcześniejszą literę od następnika (zatem numerując zdarzenia należy zwracać uwagę na to, by zdarzenie wcześniejsze miało mniejszy numer i < j). Wymóg ten wyklucza wystąpienie cyklu (tzn. sytuacji, gdy wychodząc z jednego wierzchołka i poruszając się po krawędziach, można do tego samego wierzchołka wrócić.
Wierzchołek 1 symbolizuje zdarzenie rozpoczęcia przedsięwzięcia (to = 0).
Wierzchołek n (ostatni) symbolizuje zakończenie przedsięwzięcia (tn = czas realizacji przedsięwzięcia).
Budowa modelu sieciowego wymaga uwzględnienia zasad technologii i organizacji przedsięwzięcia, a także powinna być podporządkowana jednemu z trzech kryteriów optymalizacji:
1)kryterium najkrótszego czasu realizacji przedsięwzięcia, 2) kryterium ciągłości i równomierności prac, 3) kryterium równomiernego zaangażowania zasobów produkcji.
Metoda CPM Metoda CPM (Critical Path Method), zwana po polsku metodą drogi lub ścieżki krytycznej, pozwala na przeprowadzanie analiz czasów trwania oraz kosztów poszczególnych czynności wchodzących w skład danego projektu.
Typowy problem rozwiązywany metodą CPM polega na tym, że całe przedsięwzięcie należy wykonać po ustalonych kosztach w jak najkrótszym czasie. Jeżeli zachodzi potrzeba ukończenia projektu wcześniej, można tego dokonać ponosząc dodatkowe koszty. Problemy tego typu można rozwiązywać ręcznie lub dowolnym programem komputerowym szukania najdłuższej drogi.
Ponieważ zdarzenie można uznać za zrealizowane dopiero wówczas, gdy zostaną zakończone wszystkie prowadzące do niego czynności, dlatego w przypadku gdy do zdarzenia dochodzi więcej niż jedna czynność, najwcześniejszy możliwy moment zaistnienia tego zdarzenia jest równy maksymalnej z tak obliczonych wielkości.
Po wyznaczeniu najwcześniejszych możliwych momentów zaistnienia poszczególnych zdarzeń obliczamy najpóźniejsze dopuszczalne momenty zaistnienia poszczególnych zdarzeń, zaczynając od zdarzenia końcowego i poruszając się w kierunku przeciwnym ze zwrotem strzałek.
Aby przedsięwzięcie zrealizować w najkrótszym możliwym czasie przyjmuje się, że najpóźniejszy dopuszczalny moment zaistnienia zdarzenia końcowego jest równy najwcześniejszemu możliwemu terminowi jego zaistnienia
Wielkość tę wpisujemy arbitralnie w prawej ćwiartce zdarzenia końcowego, a następnie wyznaczamy najpóźniejsze dopuszczalne terminy dla wszystkich pozostałych zdarzeń. Najpóźniejszy dopuszczalny moment zaistnienia zdarzenia poprzedniego (i) obliczamy
odejmując od najpóźniejszego dopuszczalnego terminu zdarzenia następnego (j) czas trwania czynności i-j. Jeżeli do zdarzenia dochodzi więcej niż jedna czynność, wybieramy wielkość najmniejszą,
Zapas czasu zdarzenia jest różnicą między najpóźniejszym dopuszczalnym, a najwcześniejszym możliwym terminem jego zaistnienia.
Ścieżka krytyczna jest najdłuższą drogą w sieci (wszystkie czynności muszą być zakończone), a jej czas trwania (suma czasów kolejnych czynności leżących na ścieżce krytycznej) jest równa terminowi końcowemu. Należy zaznaczyć, iż w sieciach może występować więcej niż jedna ścieżka krytyczna.
ścieżka krytyczna (Critical Path) - na niej suma czasów jest największa i wyznacza minimalny czas realizacji przedsięwzięcia.
FORMY PRACY:
zespoły - branżowe tworzone do wykonywania różnych procesów
brygady - specjalizowane, organizuje się je do wielokrotnego wykonywania tych samych procesów, uniwersalne, ograniczone są do co najmniej 3 zawodów, wykonywane przy organizacji brygad wielobranżowych
BRYGADY: robocza - stanowi odrębną dobraną grupę robotników pod względem liczebności i kwalifikacji do wykonywania określonego procesu branżowa - zespół robotników do wykonywania robót jednej branży wielobranżowa - należy organizować do złożonych procesów kompleksowa - grupa zespołów specjalizowanych odpowiednio dobranych do wielokrotnego wykonywania procesów złożonych, w każdej brygadzie kompleksowej powinien znajdować się zespół prowadzący
Przedsięwzięcia budowlane, z uwagi na odmienny sposób modelowania ich struktury organizacyjnej, można podzielić na dwa podstawowe rodzaje:
-przedsięwzięcia typu kompleks operacji, - przedsięwzięcia, które mogą być zorganizowane zgodnie z zasadami metody pracy równomiernej; określone wersje tej metody nazywa się coraz częściej potokowymi metodami organizacji pracy.
Przedsięwzięcia określane jako kompleks operacji składają się ze zbioru procesów budowlanych o różnym charakterze i zakresie prac. Realizacja wszystkich procesów jest niezbędna do osiągnięcia celu, lecz ich harmonizacja w takich przedsięwzięciach jest trudna do osiągnięcia z uwagi na złożoność i niejednorodność zarówno pod względem technologicznym, jak i rodzaju oraz zakresu robót. Przy opracowywaniu planu realizacji tych przedsięwzięć dąży się, aby przy zadanych wielkościach zatrudnienia i środków produkcji wykonać zadanie w sposób optymalny według przyjętego kryterium, np. w minimalnym czasie, przy minimalnych kosztach itp.
Każde przedsięwzięcie budowlane może być traktowane jako kompleks operacji, ale tylko niektóre przedsięwzięcia mogą być zorganizowane według zasad metody pracy równomiernej. Do przedsięwzięć typu kompleks operacji można więc zaliczyć budowy realizowane np. według metody kolejnego wykonania oraz według metody równoległego wykonania.
Metody organizacji budowy:
1) równoległego wykonania
2) kolejnego wykonania 3) pracy równomiernej
Metoda równoległego wykonania - polega na równoczesnym rozpoczęciu robót na wszystkich obiektach i równoległej ich realizacji w czasie; charakteryzuje się brakiem ciągłości pracy brygad, zwiększa szybkość wykonania robót, ale powoduje niepełne wykorzystanie środków produkcji,
Wadą tej metody jest też brak ciągłości pracy poszczególnych brygad roboczych, ponieważ każda brygada po jednorazowym wykonaniu robot swej specjalności na jednym obiekcie musi być przenoszona na inne place budowy.
Metoda równoległego wykonania charakteryzuje się również nierównomiernością dziennej produkcji budowlanej, pracy maszyn, zużycia materiałów itp.
Istotną zaletą tej metody jest odpowiadający jej najkrótszy cykl realizacji budowy T s w porównaniu do cyklu uzyskanego przy zastosowaniu innych metod organizacji budowy. Najkrótszemu cyklowi odpowiada oczywiście największe zapotrzebowanie w zakresie zatrudnienia i środków produkcji w czasie realizacji budowy.
Jeżeli czasy wykonania poszczególnych obiektów mają charakter losowy, to należy wyznaczyć czasy oczekiwane (przeciętne) ich wykonania E(TJ)
Metoda kolejnego wykonania - polega na kolejnym wykonywaniu obiektów lub kolejnym wykonywaniu robót na jednym obiekcie; prowadzi do braku ciągłości pracy poszczególnych brygad oraz wydłuża czas realizacji całego obiektu lub zadania,
Praca równomierna - w budownictwie stwarza taki typ organizacji, który umożliwia realizację produkcji budowlanej o jednakowej wielkości na przestrzeni jednakowego czasu.
Najlepsze wyniki organizacyjne i ekonomiczne w realizacji budowy osiąga się przy takim rozplanowaniu środków produkcji, które umożliwiają brygadom pracę równomierną (potokową). Praca potokowa znalazła już od dawna szerokie zastosowanie w organizacji produkcji w przemyśle fabrycznym i jej to w dużym stopniu należy przypisać poważne osiągnięcia, które uzyskano w przemyśle w dziedzinie zwiększenia wydajności pracy, polepszenia jakości i potanienia produkcji
Aby osiągnąć na budowie pracę ciągłą i równomierną, należy podzielić obiekt na części zwane działkami. Przy podziale obiektu na działki należy dążyć do tego, aby ilości robót na każdej działce były możliwie jednakowe, to znaczy, aby działki te miały zbliżoną pracochłonność.
Po podziale obiektu budowlanego na działki, wykonywanie określonych budowlanych procesów produkcyjnych powierza się brygadom o stałym składzie. Brygady przechodzą kolejno z jednej działki na działkę następną, wykonując na nich te same roboty, w takich samych okresach czasu, gdyż pracochłonność na poszczególnych działkach jest jednakowa. Przechodzenie brygad jest w ten sposób zorganizowana, że po wykonaniu robót przez jedną brygadę na jednej działce, brygada ta przechodzi na działkę następną, natomiast na opuszczoną działkę wchodzi następna brygada, wykonująca następny proces budowlany. Ponieważ brygada ustępująca z danej działki umożliwiła brygadzie obejmującej tę działkę wykonywanie robót (np. cieśle wykonali deskowanie, więc zbrojarze będą mogli przystąpić do zbrojenia), wobec tego możemy powiedzieć, że brygada ustępująca otwiera na danej działce front robót brygadzie obejmującej roboty.
Rytm - czas jaki upływa między wejściem jednej brygady na działkę, a wejściem następnej brygady na tą samą działkę. Podstawową warunkiem stosowania pracy równomiernej jest sterowanie odpowiednio ilością działek roboczych.
Działki robocze to takie części obiektu, które dzięki odpowiedniemu podziałowi zapewniają
ciągłość i równomierność produkcji. Działkę roboczą mogą stanowić:
części poszczególnych kondygnacji sekcje obiektów
małe obiekty budowlane
Podział na działki może być podziałem według kryterium konstrukcyjnego albo organizacyjnego. Według kryterium konstrukcyjnego działką będzie taka część obiektu która stanowi konstrukcyjną całość. Według kryterium organizacyjnego działką będzie taka część obiektu która dzięki odpowiedniemu podziałowi zapewni ciągłość i równomierność produkcji.
Instrumenty i narzędzia zarządzania projektem
o Check lista
o Line of Balance (LOB)
o Harmonogram Gantt'a
o Wykresy sieciowe
„Check lista”
Check lista - najprostszy instrument monitorowania postępów prac projektowych. Tworzymy listę zadań do wykonania w projekcie. Sprawdzamy systematycznie postęp prac.
Line of Balance
LOB (Line of Balance) - technika tworzenia harmonogramów liniowych opracowana w 1940
r. - Goodyear Tire & Rubber Company. LOB pozwala na planowanie i śledzenie postępu prac projektowych poprzez porównanie wartości kumulowanych czasów czynności zaplanowanych i realizowanych. LOB powstała w środowisku przedsiębiorstw produkcyjnych, może jednakże być zastosowana w każdym projekcie.
Ogólna definicja:
Technika LOB (Line of Balance) pokazuje powtarzające się czynności, które mogą wystąpić
w trakcie inwestycji budowlanej, jako pojedyncze linie na grafie, zamiast serii
powtarzających się czynności w harmonogramie liniowym. Wykres LOB może być wykorzystywany w każdej inwestycji, w której występują oddzielne, ale powtarzające się lub długotrwałe czynności. Różnica między techniką LOB, a harmonogramem liniowym, polega właśnie na sumowaniu grup podobnych czynności na jednej linii w technice LOB. Powoduje to znaczne zmniejszenie obszerności takiego dokumentu
Line of Balance
LOB - wizualizacja graficzna:
HARMONOGRAM BUDOWLANY
Harmonogram - metoda analityczno-graficzna odwzorowania przebiegu czynności w czasie. Może wskazywać kolejność czynności, może być uzupełniony o przewidywany/oczekiwany czas trwania, może też zawierać wymagane terminy początku i końca czynności. Harmonogram pomaga uświadomić zakres czynności oraz zależności między nimi, ułatwia też nadzorowanie i wczesne wykrywanie zagrożeń realizacji.
Harmonogramy są, podobnie jak sieci, metodami wspomagającymi planowanie i kontrolę postępu czynności przedsięwzięcia lub zapotrzebowania na zasoby. Jednakże w odróżnieniu od sieci harmonogram liniowy nie operuje pojęciem zdarzenia oraz nie pokazuje zależności technologicznych czynności, a jedynie terminy ich rozpoczęcia, zakończenia (co za tym idzie również czas realizacji czynności).
Harmonogram pracy - stworzona przez Karola Adamieckiego w 1903 r. wykreślna metoda projektowania przebiegu prac złożonych, polegająca na wyszczególnieniu poszczególnych działań cząstkowych i ustalenia terminów ich rozpoczęcia i zakończenia oraz zaznaczania czasów ich trwania na skali czasu (najbardziej znane harmonogramy Gantta - wykorzystywane dzisiaj m.in. w MS Project).
Wykres (diagram) Gantta stanowi metodę wizualnego opisu projektu. Jest to specyficzny diagram stosowany w zarządzaniu projektami. Obrazuje podział projektu na zadania oraz ich rozplanowanie w czasie. Służy do tworzenia wykresów obrazujących harmonogram zadań w projekcie. Pokazuje czasy rozpoczęcia i zakończenia działań, ich czas trwania, kolejność, następstwo i wzajemne zależności. Może pokazywać także zasoby wymagane do realizacji poszczególnych zadań, stan zaawansowania ich realizacji etc.
Diagram Gantta - rodzaj wykresu, stosowany głównie w zarządzaniu projektami. Uwzględnia się w nim podział projektu na poszczególne zadania, oraz rozplanowanie ich w czasie.
Wykres umożliwia bieżącą kontrolę realizowanego projektu i dokonywanie odpowiednich korekt.
Pokazuje jedynie kolejność zadań (bez ich opisów)
Nie pokazuje najkrótszej drogi do ukończenia prac, ani najlepszego wykorzystania zasobów.
Wykres Gantta pozwala zwykle określić:
Początek, koniec i czas trwania poszczególnych zadań i całego projektu, zależności czasowe pomiędzy poszczególnymi składnikami projektu priorytety poszczególnych zadań (lub subprojektów), bieżącą procentową realizację poszczególnych zadań, potrzebne do realizacji zadań zasoby (np. osobowe), ścieżkę krytyczną projektu.
Wykresy Gantta stosuje się w wielu dziedzinach ludzkiej aktywności, przede wszystkim do wspomagania zarządzania zespołowymi lub grupowymi projektami o małych i średnich rozmiarach oraz do kontrolowania realizacji zaplanowanego przedsięwzięcia. Dzięki tej technice można nie tylko sprawnie planować, ale także wygodnie kontrolować realizację zaplanowanego przedsięwzięcia. Najważniejszą zaletą wykresu Gantta jest ułatwienie bieżącej kontroli i korekty podstawowych składowych realizowanego przedsięwzięcia, zwłaszcza tych, które są związane z synchronizacją przebiegu poszczególnych składowych w skali czasu. Oprócz rozkładu czasowego zadań wykres Gantta umożliwia wizualizację i kontrolę ważnych zależności między zadaniami. Podczas gdy tradycyjny harmonogram obrazuje przede wszystkim uszeregowanie czasowe zadań wykonywanych kolejno, wykres Gantta pozwala także na dobrą wizualizację zadań wykonywanych równolegle, a także kilku typowo występujących między nimi zależności.
Zależności między czynnościami
początek - początek; rozpoczęcie - rozpoczęcie; start to start (czynność poprzednia musi zostać rozpoczęta zanim zostanie rozpocznie się czynność następna
koniec - koniec; zakończenie - zakończenie; finish to finish
(czynność poprzednia musi zostać zakończona wcześniej niż czynność następna
początek - koniec; rozpoczęcie - zakończenie; start to finish
(czynność poprzednia musi zostać rozpoczęta zanim zakończy się czynność następna
Kamień milowy - zdarzenie (o czasie wykonania równym 0) będące ustalonym momentem przełomowym w harmonogramie tworzenia systemu informatycznego. Zazwyczaj zaznacza się go na diagramie Gantta określonym symbolem wraz z tytułem. Kamieniem milowym może być np. termin dostaw materiału kluczowego, termin wejścia na plac budowy podwykonawców czy też odbiór robót.
Użyty w przykładach harmonogram budowy sali zakładał realizację inwestycji w ciągu 17 miesięcy i zgodnie z wymaganiami projektów EFS został przedłożony w postaci wydrukowanej tabeli
Nawet w najprostszym harmonogramie tabelarycznym widać pewne ogólne zależności czasowe między zadaniami. O ile jednak tabelaryczny harmonogram wystarcza do zatwierdzenia projektu oraz do końcowej kontroli zgodności czasu jego realizacji z założeniami, o tyle taka tabela niewiele pomaga w zarządzaniu rzeczywistym, dynamicznym projektem, zwłaszcza wymagającym elastycznego podejścia oraz modyfikowania w trakcie realizacji.
Rodzaje harmonogramów wykorzystywanych w budownictwie harmonogram dyrektywny inwestycji
harmonogram ogólnego postępu robót harmonogram zatrudnienia robotników harmonogram pracy sprzętu harmonogram dostaw materiałów
harmonogram finansowania robót budowlanych harmonogram dyrektywny inwestycji
harmonogram ogólny postępu robót
harmonogram zatrudnienia robotników
harmonogram pracy sprzętu
harmonogram dostaw materiałów
Zagospodarowanie placu budowy
Plac budowy, teren budowy - wydzielone, i najczęściej ogrodzone miejsce, przeznaczone do prowadzenia prac budowlanych (wznoszenie, remont, lub rozbiórka obiektów budowlanych). Na tym terenie znajdują się zarówno budowane obiekty, jak i wszystkie elementy tymczasowe: budynki administracyjne i socjalne, składy materiałów, drogi tymczasowe, warsztaty, tory szynowe dla żurawia itd. W przypadku dużych budów teren placu budowy dzieli się na strefy oddzielne dla wszystkich podwykonawców (w przypadku odrębnych firm). Dla dobrej organizacji budowy i zagospodarowania placu budowy sporządza się tzw. plan zagospodarowania placu budowy.
Zagospodarowanie terenu budowy projektuje się w kolejności, co najmniej w zakresie:
ogrodzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych wykonania dróg, wyjść i przejść dla pieszych urządzenia składowisk materiałów i wyrobów urządzenia i wytwórnie przyobiektowe
urządzenia pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i socjalnych
doprowadzenia energii elektrycznej oraz wody, zwanych “mediami”, oraz odprowadzania lub utylizacji ścieków
zapewnienia oświetlenia naturalnego i sztucznego zapewnienia właściwej wentylacji
montażu i demontażu maszyn budowlanych, ich osprzętu i narzędzi
OGRODZENIE
Teren budowy lub robót powinien być, w miarę potrzeby, ogrodzony. Ogrodzenie powinno
być wykonane tak, aby nie stwarzało zagrożenia dla ludzi. Wysokość ogrodzenia powinna wynosić co najmniej 1,50 m. Jeżeli ogrodzenie terenu budowy lub robót nie jest możliwe, należy oznakować granice terenu za pomocą tablic ostrzegawczych, a w razie potrzeby zapewnić stały nadzór.
Strefy niebezpieczne uniemożliwiające dostęp osobom postronnym wyznacza się przez ich ogrodzenie i oznakowanie. Strefę niebezpieczną (szer. do 1/10 wysokości - nie mniej niż 6 m), w której istnieje zagrożenie spadania z wysokości przedmiotów, ogradza się balustradami. W zwartej zabudowie miejskiej strefa niebezpieczna może być zmniejszona pod warunkiem zastosowania innych rozwiązań technicznych lub organizacyjnych, zabezpieczających przed spadaniem przedmiotów. Przejścia, przejazdy i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej zabezpiecza się daszkami ochronnymi.
Daszki ochronne powinny znajdować się na wysokości nie mniejszej niż 2,4 m nad terenem w najniższym miejscu i być nachylone pod kątem 45° w kierunku źródła zagrożenia.
Drogi tymczasowe na budowie
Zadania transportowe na placu budowy
Dowóz na teren budowy materiałów oraz maszyn i urządzeń
Dowóz lub wywóz nadmiaru mas ziemnych
Transport wewnętrzny na placu budowy (przewóz materiałów z miejsca składowania do miejsca wbudowania)
Wywóz niektórych materiałów budowlanych oraz maszyn i urządzeń z terenu budowy po jej zakończeniu