Charakterystyka zjawiska drugiego życia występującego w placówkach penitencjarnych i resocjalizacyjnych.
Ukryty nurt drugiego życia powstaje we wszystkich instytucjach zamkniętych. Fakt, że instytucje te mają moc generowania zjawiska drugiego życia zwłaszcza w zakładach karnych, skłania to do przypuszczenia, że życie to musi mieć jakiś sens i spełniać istotne funkcje.
Podkultura drugiego życia przyczynia się albo do poważnej redukcji albo przynajmniej do minimalizacji dolegliwości więziennych związanych z niezaspokajaniem podstawowych potrzeb.
Zarówno duchowe jak i materialne funkcje podkultury więziennej przypisane określonym potrzebom człowieka:
Potrzeba bezpieczeństwa- potrzeba ta daje poczucie bezpieczeństwa przed agresją więźniów oraz poczucie ochrony przed naciskiem personelu.
Potrzeba stymulacji - kreuje sytuacje, chroni więźniów przed pustką, nicością i nudą izolacji.
Potrzeba seksualna - dostarcza moralnego usprawiedliwienia dla seksualnego wyzysku frajerów, służy zachowaniu poczucia własnej czystości.
Potrzeba agresji- podkultura usprawiedliwia czyny agresywne więźniów, które utrzymują ich wysoką pozycję społ., oraz które pozwalają na zdobycie określonych dóbr materialnych.
Potrzeba przynależności- podkultura daje poczucie przynależności do grupy, możliwość zawarcia przyjaźni. Potrzeba ta daje poczucie solidarności i nakazu wzajemnej pomocy.
Potrzeba odrębności- sprzyja zachowaniu poczucia tożsamości indywidualnej oraz społecznej więźnia. Utrzymuje tradycję przestępczą, integruje grupę więźniów- ludzi a odróżnia od więźniów ofiar.
Potrzeba uznania- zaspokajana jest potrzeba aprobaty i uznania wśród ludzi, zwłaszcza podobnych do siebie.
Potrzeba poczucia własnej wartości- wysoka pozycja wśród więźniów przyczynia się do utrzymania pozytywnych sądów o sobie.
Potrzeba posiadania- podkultura ułatwia przemyt pożądanych przedmiotów i dóbr.
Potrzeba wiedzy i zrozumienia- dostarcza wiedzy o tym jak przystosować się do panujących w więzieniu warunków, uczy sposobów przekazu informacji.
M. Ciosek, Psychologia sądowa i penitencjarna, Warszawa 2001