METODY KONSERWACJI W ROLNIC

1.Metody konser. prod. rolniczych

a)kiszenie b)suszenie c)zamrażanie

2.Zakiszanie prod. roślinnych

a)sposoby zakiszania produktów:

-jednofazowy (zakiszanie wilgotn materiałó)

-dwufazowy (zakiszanie podsuszonych mat)

b)zalety i wady zakiszania:

-zachowanie właściw odżywczych produktó

-niskie straty składników pokarmowych

-niższe koszty jednostkowe w porównaniu z innymi metodami konserwacji

-łatwość zepsucia kiszonek przy uszkodzeniu silosów.

c)przyczyny strat produktów podczas zakiszania:

-nieszczelność zbiorników silosowych

-brak urządzeń do pobierania kiszonek

-dostęp powietrza w silosach otwartych

-wpływ odpadów atmosf (deszcze, mgła, itp.

3.Suszenie materiałów roślinnych

a) metody suszenia materiałów:

-naturalne (temp. otocze.)

-suszenie (konwekcyjne)

-kombinowane (naturalne z dosuszaniem sztucznym)

b) sposoby suszenia sztucznego:

-konwekcyjne (przepływ czynni suszącego)

-kontaktowe (od gorących ścian, podłogi, itp

-konwekcyjno-kontakt (przepływ i kontakt)

-promiennikowe (ciepło wytwarzane prądem wysokiej częstotliwości)

c) zalety i wady suszenia produktów:

-wysoka jakość suszonych produktów,

-łatwe pobieranie i przechowywanie,

-możliwość produkcji mieszanek paszowych

-mniejsza powierzchn urządz suszarniczych

-wysokie nakłady energetyczne i finansowe (zużycie węgla kamiennego w przypadku suszenia ziarna kukurydzy wynosi 30-50 kg/t suszonej masy, a oleju opałowego

1,3-1,5 l/t%, czyli 20-30 l/t suszonej masy)

-możliwość wykorzystania odnawialnych źródeł energii (energia słoneczna, spalanie biomasy) przy wytworzeniu wymaganej temperatury suszenia.

Etapy suszenia sztucznego

I etap - wilgotność pow. 25%; 60-80 C,

II etap- wilgotność 20-25%; 80-100 C,

III etap- wilgotność poniżej 20%; 100-120 C

Składowanie wilgotnego ziarna do 12 godz

d) straty masy składnik podczas suszenia:

-pękanie nasion przy zbyt wysokiej temp. i prędkości przepływu czynnika suszącego (zbyt szybkie wysuszenie okrywy owocowo -nasiennej)

-przegrzanie nasion przy zbyt wysokiej temp i długim czasie suszenia-denaturyzacja białka i karmelizacja cukrów, itp.

e) czynniki wpływające na uzyskanie dobrej jakości nasion po suszeniu:

-jakość nasion po zbiorze (np.uszkodzenia, czystość, choroby),

-początkowa wilgotność nasion,

-temper. nagrzania nasion,

-czas działania temp. na nasiona,

-konstrukcja i działanie suszarki,

-sposób mieszania suszonych nasion (przesypywanie, szuflowanie, przenośnikami ślomakow.)

W suszeniu wysokotemp. stosowane jest chłodzenie nasion.

Wilgotność zbieranego ziarna i nasion:

-zbóż ozimych 16-22%

-zbóż jarych 18-24%

-rzepaku 18-20%

-kukurydzy 28-35%

Wilgotność przechowalnicza

-ziarna zbóż i kukurydzy 13-14%

-nasion rzepaku 8-9%

4.Zamrażanie produkt.

Zamrażanie zmniejsza aktywność enzymów uczestniczących w procesach prowadzących do zepsucia oraz zapobiega mnożeniu się w nich mikroorganizmów niepożądanych w procesie przechowywania produktów.

a) zalety mrożenia:

-pozwala na zachowanie większości składników odżywczych: witamin, składników mineralnych, białek i tłuszczy,

-znacznie wydłuża okres przechow produkt bez strat na jego jakości (nawet 12 m-cy)

b) wady mrożenia:

-konieczność blanszowania niektórych produktów przed zamrożeniem (np. owoce i warzywa) w celu unieszkodliwienia enzymów i drożdży, które mogłyby powodować zepsucie produktu- proces ten powoduje straty zawarto witam C (15-20%)

-możliwość uszkodzenia niektórych produktów spożywczych (formowanie kryształów lodu podczas zamrażania może uszkodzić struktury komórkowe),

-jest to najkosztowniejszy sposób konserwacji produktów.

Techniczne i Ekologiczne Problemy Zbioru Roślin Okopowych

1. Wymagania agrotechniczne maszyn do zbioru ziemniaków:

a)szybkie oddzielenie ziemi od bulw

(do 200 kg/s)

b)możliwość zbioru z rzędów o szerokości od 60 -75 cm

c)dopuszczalny wskaźnik uszkodzony bulw do 4% dla kopaczek i do 8% dla kombajnów

d)dopuszcza straty plonu 6-8% dla kopaczek i do 0,8 t/ha dla bulw o wymiarach powyżej 25 mm przy zbiorze kombajnowym

e)stopień zanieczysz ziemniaków glebą 10-15%

f)zawartoś potasu w masie bulw poniżej 1%

g)ilość nierozdrobnionego potasu poniżej 20% , a ilość odcinków o długości powyżej 20 cm nie powinna przekraczać 30%

2.Przyczyny powstawania uszkodzeń i strat ziemniaków podczas ich zbioru:

a)płytkie ustawienia lemieszy podkopujących (prawidłowo ustawione lemiesze powinny poruszać się 1-1,5 cm poniżej warstwy ziemniaków w redlinie)

b)silne drgania przenośników wstrząsowych do odsiewania gleby

c)duża prędkość obrotowa gwiazdy rozrzucającej redlinę z ziemniakami,

d)niskie ustawienie drabinki lub bijaków do kruszenia grud gleby

e)zbiór ziemni w fazie niepełnej dojrzałości

f)szerokie ogumienie kół napędowych ciągników i maszyn towarzyszących

g)niedostosowanie rozstawu kół ciągników i kombajnów do szerokości międzyrzędzi zbieranych ziemniaków.

3.Wymagania agrotechniczne maszyn do zbioru buraków cukrowych:

a) wskaźnik wysoko ogławianych buraków poniżej 55

b) straty plonu spowodowane zbyt niskim ogławianiem poniżej 3%

c) straty plonu ilości poniżej 5% a ich zanieczyszczenie glebę nie powinno przekraczać 1% (przy zbiorze na paszę)

d)dopuszczalne zanieczyszczenie korzeni buraków glebą do 8%

e) ilość nie wykopanych korzeni do 1,5% masy plonu,

f) wskaźnik uszkodzeń korzeni do 5% (ciężkie uszkodzenia) i do 20% (uszkodzenia lekkie),

g) zawartość liści wśród korzeni do 1,5%

h) szerokość rzędów zbieranych buraków od 45 do 70 cm

4.Przyczyny powstawania uszkodzeń i strat podczas zbioru buraków cukrowy:

a) znaczne wystawienie korzeni buraków ponad powierzchnię gleby,

b) mały nacisk czujników ogławiających na główki buraków,

c) tępe noże ogławiające lub nieprawidłowo ustawione w stosunku do czujników ogławiaczy,

d) płytka głębokość pracy wyorywaczy korzeni buraków

e) duża prędkość elementów czyszczących korzenie z gleby

f) różna odległość między rzędami zbieranych buraków.

5.Ekologiczne aspekty zbioru rośl okopow

a) ugniatanie gleby przez koła maszyn do zbioru,

-zastosowanie przesuniętych osi (przedniej i tylnej) względem siebie tak, aby ślady poszczególnych kół nie nakładały się na siebie,

-zastosowanie spulchniaczy śladów w kombajnach do zbioru okopowych

-stosowanie jednoetapowej technologii zbioru ograniczającej ilość przejazdów maszyn rolniczych po polu

b) możliwość zagospodarowania liści buraków cukrowych przy zbiorze jako zielonego nawozu,

-rozdrobnienie w zespole rozdrabniającym i równomierne rozrzucenie po polu

-przyoranie

c) możliwość zagospodarowania nadwyżki produkcyjnej roślin okopowych (ziemniaków, buraków cukrowych) do produkcji biopaliw płynnych (np. bioetanol).

EKOLOGICZNE PROBLEMY ZBIORU ROŚLIN ZBOŻOWYCH

1.Rodzaje strat ziarna:

a-biologiczne (samoosypywanie się, ziarno porośnięte)

b-mechaniczne (zbiór, transport, przeładunek)

c-biochemiczne (oddychanie, konserwacja ziarna, przechowywanie)

2.Ocena jakości pracy komb zbożowych:

-straty dopuszczalne do2,5%

-straty zespołu żniwnego do 1%

-straty zespołu młócącego i czyszczącego do 1,5%

-uszkodzenia ziarna do 2%

-czystość ziarna powyżej 97%

3.Tendencje w budowie kombajnów i technologii zbioru:

-stosowanie składanych zespołów żniwnych z kopiującym przyrządem tnącym,

-wprowadzanie zespołów oczesujących kłosy roślin,

-stosowanie zespołów młócących o osiowym (wzdłużnym) i promieniowo- osiowym przepływie masy zbożowej,

-stosowanie separatów obrotowych w miejsce wstrząsaczy klawiszowych

-przystosowanie kombajnów do zbioru różnych roślin nasiennych

-zwiększanie przepustowości kombajnów, mocy silników napędowych, pojemności zbiorników na ziarno, powierzchni oddzielania ziarna od słomy

-stosowanie rozdrabniaczy słomy przy jej wylocie z kombajnu lub pod zespołem żniwnym

-wprowadzanie czujników elektronicznych oraz mierników strat ziarna

-stosowanie komputerów pokładowych do rejestracji warunków zbioru i parametrów pracy kombajnu,

-wprowadzenie satelitarnego systemu lokalizacji podczas pracy kombajnu (GPS).

3.Zagospodarowanie słomy po zbiorze zbóż

a) do celów inwentarskich- jako ściółka (głównie słoma zbóż takich jak: pszenica, jęczmień czy słoma mieszańców zbożowych)

-prasowanie słomy prasami wysokiego zgniotu mostkującymi i rolującymi

b) jako nawóz -przyoranie rozdrobnionej słomy (słoma każdego rodzaju zbóż: pszenica, jęczmień, kukurydza, rzepak, itp.)

-dokładne rozdrobnienie słomy -sieczka ok. 6-10 cm- przez rozdrabniacz zamontowany najczęściej jako przystawka do kombajnu,

-równomierne rozrzucenie rozdrobnionej słomy po polu,

-zastosowanie nawozu azotowego w dawce 30 kgN/ha mineralnego bądź organicznego (obornik, gnojowica) przed przyoraniem,

-pokrycie słomy warstwą gleby

c) do celów energetycznych- spalanie nadwyżek słomy

-spalanie sprasowanych całych bel,

-spalanie słomy luzem,

-przetwarzanie słomy na brykiet, pelet, itp.

4.Zalety-wady przyorywania słomy:

Zalety:

-nagromadzenie w glebie substancji organicznej,

-zapobieganie stratom azotu mineralnego z gleby,

-zagospodarowanie nadmiaru słomy.

Wady:

-powstawanie w glebie biologicznie czynnych substancji o inhibicyjnym (hamującym rozwój) działaniu na uprawianie rośliny,

-zachwianie gospodarki azotowej,

-niebezpieczeństwo nasilonego występowania niektórych chorób, co w konsekwencji prowadzi do spadku plonów zbóż.

5.Ekologiczne skutki wypalania słomy:

-ulatnianie się azotu zawartego w słomie do atmosfery,

-nadmierne nagrzewanie się górnych warstw gleby oraz ich dezaktywacja biologiczna,

-wyginięcie licznych drobnoustrojów glebowych, które uczestniczą w procesach rozkładu i mineralizacji materii organicznej, a także części fauny glebowej,

-destrukcja gleby,

-zmniejszanie retencji wodnej,

-zmniejszenie porowatości gleby, co uniemożliwia jej napowietrzanie się ,

-przedostawanie się do atmosfery dużych ilości dwutlenku siarki oraz gazu cieplarnianego- dwutlenku węgla, który przyczynia się do ocieplania klimatu,

-częste pożary spowodowane niekontrolowanym rozprzestrzenianiem się ognia na sąsiednia pola, lasy czy zabudowania.

Jedyną zaletą spalania słomy jest to, że jest zabiegiem sanitarnym i odchwaszczającym dla gleb, jednak niszczącym nie tylko szkodniki, patogeny oraz chwasty, ale również biocenozy korzystne.

---