Omówienie dystrybucji systemów Linux
Dystrybucja Linuksa
Dystrybucja - w odniesieniu do systemu operacyjnego Linux to zestaw programów rozpowszechnianych łącznie i dający po zainstalowaniu gotowy do użycia system.
Ponieważ pobranie i skompilowanie wszystkich programów składających się na system operacyjny wymagałoby od użytkownika dużo wiedzy, czasu i wysiłku, dosyć wcześnie (w historii systemów Linux) zaczęto tworzyć gotowe zestawy istotnie ułatwiające tę czynność.
We współczesnych dystrybucjach, programy występują zwykle w postaci pakietów (DEB, RPM, tarball). Dystrybucja oferuje system pobierania, instalacji, deinstalacji i uaktualniania pojedynczych pakietów (APT, DPKG, RPM), rozwiązujący zależności między pakietami oraz często wspólny interfejs konfiguracji pakietów (np. debconf).
Zazwyczaj dystrybucje są instalowane bezpośrednio na dysku stałym komputera. Istnieją również dystrybucje niewymagające instalacji. Uruchamiane są one bezpośrednio z nośnika:
(kiedyś prawie wyłącznie) dyskietki, np. Pocket Linux
lub z sieci przy użyciu NFS.
Większość dystrybucji jest rozpowszechniana na płytach CD-ROM i dostępna do pobrania przez Internet.
Z obecnie używanych dystrybucji Linuksa najdłuższą historię mają Slackware, Debian oraz Red Hat Enterprise Linux (który jest bezpośrednim rozwinięciem Red Hat Linux, zmiana nazwy miała charakter marketingowy). Na ich bazie powstało wiele innych samodzielnych dystrybucji.
Popularność dystrybucji bardzo się waha w zależności od kraju oraz języka użytkownika. W skali globalnej pewną miarą względnej popularności może być zestawienie tworzone przez DistroWatch.
Red Hat Linux
Dystrybucja Red Hat jest jedną z najpopularniejszych na naszym, jak i zagranicznym rynku. Po części zawdzięcza to sposobowi instalacji, który nie należy do trudnych, jak też wprowadzonemu przez Red Hat, a obecnie bardzo popularnemu formatowi pakietowania RPM (pliki o rozszerzeniu .rpm) zawierającemu obsługę zależności. Autorzy tej dystrybucji położyli szczególny nacisk na łatwość konfiguracji i obsługi systemu, co nie jest bez znaczenia dla początkujących użytkowników. Sam proces instalacji może ograniczyć się jedynie do wyboru jednej z predefiniowanych konfiguracji (np. serwer czy stacja robocza). Jednak Red Hat, ułatwiając proces instalacji, nie ogranicza zanadto możliwości konfiguracji systemu, a oprócz graficznej wersji instalatora, nadal istnieje możliwość skorzystania ze sprawdzonej, tekstowej. Ostatnia wersja systemu (Red Hat 7 "Guiness") dostępna jest zarówno w wersji bezpłatnej (możliwość pobrania z wielu serwerów ftp), jak i komercyjnej, wzbogaconej o dodatkowe pakiety oprogramowania. Komercyjny kierunek działań firmy może budzić pewne kontrowersje, ale cóż - problem ten nie dotyczy już tylko firmy Red Hat Software... :-(
http://www.redhat.com/
Debian GNU/Linux
Debian należy do najstarszych dystrybucji systemu Linux. Według wielu opinii jest także jedną z najlepszych, choć nie jest tworzony w sposób centralny - nad dystrybucją pracuje wielu programistów mieszkających w różnych częściach świata i komunikujących się ze sobą poprzez sieć Internet. Ta, niejako wierna kontynuacja idei pracy nad jądrem systemu, wpływa raczej pozytywnie na rozwój dystrybucji. Jest ona także dziełem największym pod względem ilość dołączanych pakietów oprogramowania (główna dystrybucja Debiana 2.2 "Potato" zawiara blisko 3950 pakietów!) i jest dostępna za darmo (po kosztach nośnika). Jeśli chodzi o sam proces instalacji, to jest on nieco trudniejszy, niż w pozostałych dystrybucjach. Instalując Debiana 2.1 mamy do wyboru aż dziesięć profili instalacyjnych, jednak po dokonaniu wyboru musimy kontrolować cały proces, gdyż pewne ustawienia muszą zostać skonfigurowane już na etapie instalacji. W zamian jednak, zaraz po zainstalowaniu system jest prawie całkowicie skonfigurowany i gotowy do użytku. Debian posiada własny format pakietów instalacyjnych o rozszerzeniu .deb, a do zarządzania pakietami służy program dselect. Na próżno tutaj szukać niedoskonałych narzędzi w stylu LinuxConf :-) Ostatnia wersja dystrybucji oznaczona jest numerem 2.2 i zawarta została na trzech płytach. Strona internetowa jest dostępna w języku polskim!
http://www.debian.org/
Slackware Linux
Slackware również jest dystrybucją o niemałej historii. Większość dzisiejszych profesjonalistów w dziedzinie systemu Linux zaczynało swoją przygodę właśnie od tej dystrybucji. Slackware od samego początku, aż po dziś dzień pozostaje wierny idei bezpłatnego systemu. Ponadto jest jedną z najbardziej dojrzałych dystrybucji i często znajduje zastosowanie w poważnych przedsięwzięciach. Wydaje się również, iż zaletą jest tutaj charakterystyczny tradycjonalizm, jeśli chodzi o instalatora - jest on tylko w wersji tekstowej (i niech tak pozostanie!). Dystrybucja wymaga jednak pewnej wiedzy i doświadczenia od administratora. Ponadto pakiety instalacyjne mają standardowy format .tgz, którego minusem jest brak obsługi zależności pomiędzy pakietami. Ostatnia wersja, to Slackware 7.1
http://www.slackware.com/
Caldera OpenLinux
Caldera, to dystrybucja komercyjna, bazująca na Red Hacie. Jest rozprowadzana w kilku wersjach różniących się między sobą ilością i rodzajem dodatkowych, komercyjnych programów (WordPerfect 8, Applixware). Instalacja odbywa się przy pomocy dobrze opracowanego instalatora o nazwie Lizard. System godny polecenia początkującym użytkownikom Linuxa.
http://www.calderasystems.com/
SuSE Linux
Dystrybucja produkcji niemieckiej. Tam też należy do najpopularniejszych, albowiem jej twórcy zadbali o lokalizację swojego produktu. Ponadto SuSE ma wbudowaną obsługę wielu innych wersji językowych, w tym także polską. Dystrybucja posługuje się pakietami w formacie RPM, a do łatwej konfiguracji większości ustawień służy program YaST (Yet another Setup Tool). Komercyjna wersja systemu, rozpowszechniana wraz z obszernym podręcznikiem, zawiera sześć płyt, na których znajdziemy ponad 1700 pakietów oprogramowania użytkowego. System godny polecenia żółtodziobom :-)
http://www.suse.com/
Linux Mandrake
Mandrake jest jedną z najobszerniejszych dystrybucji. Komercyjna wersja 7.0 Power Pack zawiera sześć płyt, gdzie znaleźć można dużo dodatkowego oprogramowania. Do instalacji wykorzystywany jest program DrakX i podobnie, jak w innych "nowoczesnych" dystrybucjach, możemy wybrać jeden z profili instalacyjnych (serwer, stacja robocza, czy też komputer programisty). W przypadku Mandrake istnieje także możliwość instalacji na partycji FAT przy pomocy programu Lnx4Win. Większość elementów konfiguracji systemu może być przeprowadzona przy wykorzystaniu LinuxConf - programu do konfiguracji znanego z systemu Red Hat. System godny polecenia początkującym użytkownikom. Ze wględu na ilość i charakter dołączonych pakietów oprogramowania Mandrake szczególnie dobrze sprawdza się w roli workstation. Ostatnia wersja dystrybucji nieco rozczarowuje po miłych wrażeniach, jakie sprawiała poprzednia. Instalator systemu jest zbyt "nowoczesny", choć może się podobać...
http://www.linux-mandrake.com/
Corel Linux
Jedna z młodszych dystrybucji. Do niedawna oczekiwanie na jej powstanie wzbudzało niemałe emocje, jednak większość osób rozczarowała się po spotkaniu z tą dystrybucją. Jest niezmiernie łatwa w instalacji, więc godna polecenia bardzo początkującym użytkownikom lub tym, którzy chcą zobaczyć, jak nie należy robić dystrybucji :-). Aż trudno uwierzyć, że coś takiego mogło powstać na bazie Debiana... :-( Ale może też i moja krytyka jest zbyt surowa...
http://linux.corel.com/
WinLinux 2000
A cóż to za straszna nazwa? Jak się okazuje, nie tylko nazwa jest straszna. Instalacja jest tutaj wyjątkowo prosta i wymaga systemu Windows. Nie ma potrzeby partycjonowania dysku - system korzysta z partycji FAT, a jego uruchomienie odbywa się poprzez wywołanie z Menu Start (co za koszmar)... Właściwie, to nie wiem, komu to "cudeńko" można polecić.
http://www.winlinux.net/
PLD (Polish Linux Distribution)
Z niecierpliwością czekamy na połączenie całej masy doskonale stworzonych pakietów oprogramowania w jedną całość z instalatorem (z prawdziwego zdarzenia...:-) i udostępnienie dystrybucji na kolejnej płycie. Dystrybucja PLD obsługuje IPv6 i myślę, że jest dobrą, jeśli chodzi o problem bezpieczeństwa. Zawiera także wiele alternatywnych programów i narzędzi, m.in. kilka różnych serwerów www, poczty elektronicznej... Pakiety dostarczane są w formacie RPM, a to, co już zostało opracowane i co z powodzeniem może być użytkowane, jest dostępne na serwerach ftp. Dostępny jest także obraz płyty w formacie .iso oraz obrazy dyskietek instalacyjnych, więc: ftp.pld.org.pl. Gorąco zachęcam!
http://www.pld.org.pl/
Patrycja Łukaszek
Kl. Ia SI