POJĘCIE WYCHOWANIA W PEDAGOGICE 2


Wychowanie rozumiane jest zwykle jako proces, swoisty rodzaj oddziaływań wychowawczych starszego pokolenia na młodsze lub jako wynik lub produkt tego rodzaju oddziaływań. Wychowanie może jednak dotyczyć nie tylko młodszego pokolenia , proces wychowania obejmuje także ludzi dorosłych. Rozwojem ludzi dorosłych zajmuje się w szczególności andragogika. Należy pamiętać, że współczesna teoria wychowania może w znacznym stopniu przyczynić się do skuteczniejszego postępowania z ludźmi w starszym wielu.

Każdy człowiek podlega rozwojowi przez całe życie. Mówimy wtedy o wychowaniu „całożyciowym”. Realizuje się ono poprzez kontakty międzyludzkie- wszyscy potrzebujemy kogoś, kto mógłby wesprzeć nas w trudnych chwilach, z kim możemy podzielić się z odczuciami i swoimi problemami. Ludzie oddziaływuja w ten sposób jedni na drugich. Wychowawcza praca w przypadku osób dorosłych wymaga znacznie większej przezorności i subtelności. Szczególnie istotne jest to w przypadku osób chorych. Wymagają oni zdwojonego taktu i humanistycznego podejścia, zgodnie ze współczesnym pojmowaniem wychowania także w odniesieniu do dzieci i młodzieży.

Zazwyczaj wychowanie kojarzone jest z dyrektywnym (bezpośrednim) kierowaniem rozwojem wychowanków, czyli odgórnym oddziaływaniem wychowawców na wychowanków, albo w szczególności ze wspomaganiem wychowanków w ich osobistym (samodzielnym) kierowaniu własnym rozwojem.

Wychowanie pozostaje w ścisłym związku z opieką. Wychowanie i opieka wzajemnie się wzbogacają i uzupełniają. Wychowanie pozostaje w ścisłym związku z opieką. H. Radliński podkreśla: „wychowanie i opieka stanowią układ przeplatających się wzajemnie w takim stopniu, że można mówić jedynie o procesie opiekuńczo-wychowawczym bez wyodrębniania stron tego procesu i dzielenia go na opiekę i wychowanie”.

Cechy wychowania:

W historii powstało wiele teorii osobowości. O to niektóre z nich:

Skrajna wersja teorii behawiorystycznej mówi, że zachowaniem człowieka jest reakcja na działające z zewnątrz bodźce. Wychowanie w ujęciu tej teorii będzie zawsze dyrektywnym kierowaniem rozwojem wychowanka. Zgodnie z założeniami teorii behawiorystycznej wychowanie polega głównie na manipulacji wzmocnieniami( w postaci nagród i kar).

Ta teoria jest przeciwko behawiorystycznej koncepcji człowieka reaktywnego (człowieka robota) oraz przeciwko pesymistycznej i pełnej rozpaczy wizji człowieka, głoszonej przez zwolenników teorii psychoanalitycznej.

Założenia:

Funkcje wychowania zgodnie z założeniami tej teorii:

Funkcje wychowawcy (facylitator, animator, doradca):

-świadome i celowe kształtowanie u uczniów cech osobowości

-ułatwienie im samodzielnego nabywania cech

-wspieranie ich w kierowaniu własnym rozwojem (nie kieruje nimi)

Teoria to mówi natomiast, że na kształtowanie osobowości mają szczególny wpływ uwarunkowania społeczne,zwłaszcza stosunki interpersonalne w rodzinie, szkole, grupie. O zachowaniu człowieka decydują jego kontakty z innymi ludźmi. W tym ujęciu wychowania nie jest odosobnionym czynnikiem rozwoju człowieka. Są nimi przede wszystkim uwarunkowania społeczne.

Wartości stanowią istotnie ważną podstawę uznania czegoś za dobre lub złe. Wartością jest wszystko to, co rzeczywiście stanowi przedmiot naszych pragnień i dążeń, ale co jednocześnie nie zagraża istnieniu ładu moralnego w świecie. Wychowanie do wartości jest bardzo ważne w szczególności w dzisiejszych czasach.

W wychowaniu brane są pod uwagę szczególnie wartości uniwersalne i ponadczasowe, ponieważ nie budzą one wątpliwości. Znajduje ono potwierdzenie np. w Dekalogu. Wśród różnych wartości ogólnoludzkich szczególne miejsce zajmuje bezsprzecznie transcendentalna triada prawdy, dobra, piękna.

Wychowanie bez wartości jest wręcz nie możliwe, czyli z reguły jest związane z wartościowaniem.

Ważnym aspektem wychowania są cele wychowania. Wyróżniamy wiele koncepcji celów wychowania. Wychowania można taktować jako proces zmierzający do kształtowania wybranych cech osobowości. Wychowanie może być także traktowane jako wspomaganie wychowanka w kierowaniu jego własnym rozwojem. J.J. Rousseau zaznacza, że podstawowym celem wychowania powinno być umożliwienie wychowankom ujawniania i urzeczywistniania w naturalnych warunkach życia swych wrodzonych predyspozycji rozwojowych.

Koncepcja celów wychowania w ujęciu W. Brezinki

Koncepcja ta łączy cele wychowania z czterema różnymi aspektami:

Wychowanie w aspekcie rozwojowym - jest to wspomaganie dzieci i młodzieży w rozwoju psychicznym i fizycznym. Wychowanie pełni funkcję opiekuńczą. Celem wychowania jest troska o rozwój wychowanka zgodnie z drzemiącymi w nim predyspozycjami wartościowymi

Wychowanie w aspekcie społecznym- ma na celu przystosowanie wychowanka do warunków i sytuacji w jakich przyjdzie mu żyć i pracować. Nie chodzi tu o to by on podporządkował się sytuacji, gdyż tez ma prawo być sobą, prawo do niezależności

Wychowanie w aspekcie kulturowym- umożliwieniu przyswojenia materialnego i duchowego dorobku ludzkości

Wychowanie w aspekcie religijnym- człowiek wymaga wsparcia ze strony religią. Taki sposób wychowania umożliwia chłopcom i dziewczętom znalezienia odpowiedzi na problemy egzystencjonalne oraz wprowadzenie ich w życie wartościowe.

Celami wychowania godnymi uwagi są:

Problemami wychowania zajmuje się teoria wychowania- -jedna z podstawowych dyscyplin pedagogicznych. Skupia się ona na celach i metodach oddziaływań wychowawczych oraz psychospołecznych czynnikach, warunkujących poprawnie przebiegający proces wychowania. Teoria wychowania ma charakter zarówno empiryczno-indukcyjny, jak również normatyczno - filozoficzny.

Wychowanie moralne

Cel: -rozwój moralny dzieci i młodzieży

-przekazywanie im wiedzy o problemach moralnych i umiejętności odróżnienia tego, co złe od tego co dobre

-wychowując moralnie występuje się w obronie moralności, czyli ogółu obowiązujących ocen, norm, zasad, wartości moralnych

wychowanie moralne:

- w znaczeniu opisowym - cel: zapoznanie chłopców i dziewcząt z różnymi sposobami postępowania moralnego bez sugerowania jednoznacznie ich oceny. To oni decydują co jest dobre a co złe w wyniku rozmowy często kończącej się głosowaniem

-w znaczeniu oceniającym - cel: przyswojenie dzieciom i młodzieży ściśle określonych reguł postępowania moralnego, one zapewniają im bycie dobrym

sposoby wychowania moralnego:

Wychowanie prorodzinne:

Wszelkie wychowanie realizuje się poprzez metody wychowania. Zwykle wyodrębnia się:

Ważnym czynnikiem warunkującym skuteczność wychowania są: podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży, umiar w stosowaniu wobec nich swobody i przymusu, umiejętność porozumiewania się z nimi i względnie zobiektywizowane ich poznawanie.

W podmiotowym traktowaniu dzieci i młodzieży ogromną rolę odgrywają trzy postawy wyróżnione przez C.R. Rogersa:

Szczególnie ważna kwestią jest umiejętność porozumienia się z wychowankiem. Ceniona jest umiejętność słuchania czynnego. Aby skutecznie się porozumieć z wychowankiem zaleca się:

Poznanie dzieci i młodzieży

Sposoby:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zakresy znaczeniowe pojęcia wychowanie, Pedagogika
Pojęcie wychowania w pedagogice
Pedagogika – jako nauka Pojęcie wychowania Ideologie?ukacyjne Teorie indywidualne nauczycielix
POJĘCIE I KLASYFIKACJA METOD WYCHOWANIA, pedagogika opiekuńczo - wychowawcza
7. WYCHOWANIE - WIELOZNACZNOŚĆ POJĘCIA, Nauka, Pedagogika ogólna
Pojęcie i geneza staylu wychowania, pedagogika porównawcza(1)
II. Teoria wychowania w zarysie M. Łobocki Rozdział II Pojęcie wychowania i jego cechy, Pedagogika,
Pedagogika – jako nauka Pojęcie 26/4394

więcej podobnych podstron